Bài giảng Lịch sử Khối 8 - Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử Khối 8 - Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thế kỉ XIX

1. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Hãy cho biết từ năm 1862-1884 triều đình Huế đã kí với Pháp bao nhiêu Hiệp ước? Hiệp ước Nhâm Tuất (1862) Hiệp ước Giáp Tuất (1874) Hiệp ước Hác-Măng (1883) Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884)
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 2: Bốn hiệp ước trên có tác động thế nào đến xã hội phong kiến đương thời ? Chấm dứt sự tồn tại của quốc gia phong kiến, thay vào đó là xã hội thuộc địa nửa phong kiến.
3. VN trở thành nước thuộc địa nửa Em hãy tóm tắt ngắn gọn nội phong kiến dung sự kiện theo thứ tự từng Pháp hoàn thành mốc thời gian? việc XL VN VN mất 1884 quyền độc lập Pa tơ nốt Mất 3 tỉnh 1883 miền Tây NK Hác măng Mất 3 tỉnh miền Đông NK 1874 Giáp Tuất Pháp xâm 1862 lược VN Nhâm Tuất 1858
4. Nước thuộc địa nửa phong kiến là một đất nước mà nhân dân ở đất nước đó phải chịu một lúc hai ách thống trị. Một đất nước do vua đứng đầu (chế độ phong kiến), nhưng ko có quyền hành cai trị đất nước, họ chỉ là bù nhìn, tay sai cho thực dân và ách thống trị thứ hai chính là bọn thực dân, chúng chiếm đất nước đó và bắt đầu tận dụng khai thác tài nguyên thiên nhiên và sức lao động của nhân dân, người dân phải đóng thuế cho cả bọn thực dân và bọn phong kiến. Hiểu rộng hơn chế độ thuộc địa nửa phong kiến là chế độ mà ở đó tồn tại đan xen cả hình thái xã hội tư bản chủ nghĩa, khi ở đó có sự phát triển kinh tế tư bản, có giai cấp tư sản, công nhân và có sự tồn tại (không mất đi) của hình thái xã hội phong kiến khi giai cấp phong kiến, địa chủ vẫn còn nắm quyền thống trị (dù chỉ là hình thức) và bóc lột nông dân.
5. I. CUỘC PHẢN II. NHỮNG CUỘC CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KHỞI NGHĨA LỚN KINH THÀNH HUẾ. TRONG PHONG VUA HÀM NGHI RA TRÀO CẦN “CHIẾU CẦN VƯƠNG” VƯƠNG
6. I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885
7. 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885 Vua Hàm Nghi lên ngôi lúc 13 tuổi
8. Tôn Thất Thuyết sinh ngày 12 tháng 5 năm 1839, quê ở Xuân Long, TP Huế. Ông đã bí mật lập hai đội quân mang tên Phấn Nghĩa và Đoàn Kiệt, ngày đêm luyện tập chờ cơ hội giết giặc. Tôn Thất Thuyết
9. 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 ? Sau hai Hiệp ước 1883, 1884, phe chủ chiến do a. Nguyên nhân Tôn Thất Thuyết đứng đầu - Sau hai hiệp ước 1883, có mong muốn gì? 1884 phái chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng đầu vẫn nuôi hi vọng giành lại chủ quyền từ tay Pháp, giành quyền chủ động và tự vệ Tôn Thất Thuyết (1835-1913)
10. 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7/1885 a. Nguyên nhân - Sau hai hiệp ước 1883, 1884 phái chủ chiến do Tôn Thất Thuyết đứng ? Thực dân đầu vẫn nuôi hi vọng giành lại chủ Pháp có thái độ quyền từ tay Pháp, giành quyền chủ như thế nào đối động và tự vệ với phe chủ - Pháp lo sợ tìm mọi cách chiến? tiêu diệt phe chủ chiến
11. I/ PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “ CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885 Hãy nêu thời gian a) Nguyên nhân: và chỉ trên lược đồ b) Diễn biến: vị trí phe chủ chiến tấn công quân Pháp ?
12. I/ PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “ CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885 a) Nguyên nhân b) Diễn biến:Đêm mồng 4 rạng sáng 5-7-1885 Tôn Thất Thuyết hạ lệnh tấn công quân Pháp ở đồn Mang Cá và Tòa Khâm Sứ, làm địch rối loạn. c)Kết quả : Nhờ có ưu thế về vũ khí, quân giặc phản công, chiếm kinh thành Huế.
13. I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng Nguyên nhân nào dẫn đến phong trào Cần Vương?
14. I. CUỘC PHẢN CÔNG CỦA PHÁI CHỦ CHIẾN TẠI KINH THÀNH HUẾ. VUA HÀM NGHI RA “CHIẾU CẦN VƯƠNG” 1. Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng a.Nguyên nhân -Khi cuộc tấn công thất bại Tôn Thất Thuyết đưa vua chạy ra Tân Sở (Quảng Trị) -13-7-1885 TTT thay mặt vua Hàm Nghi hạ chiếu Cần vương -Phong trào Cần vương bùng nổ
15. “Từ xưa kế sách chống giặc không ngoài ba điều: đánh, giữ, hòa. Đánh thì chưa có cơ hội; giữ thì khó định hẹn được sức; hoà thì họ đòi hỏi không biết chán. Nước ta gần đây ngẫu nhiên gặp nhiều việc. Trẫm tuổi trẻ nối ngôi, không lúc nào không nghĩ đến tự cường tự trị. Kẻ phái của Tây ngang bức, hiện tình mỗi ngày một quá thêm. Hôm trước chúng tăng thêm binh quyền đến, buộc theo những điều mình không thể nào làm được ; trong triều đình đắn đo về hai điều: cúi đầu tuân mạng, ngồi để mất cơ hội, sao bằng nhìn thấy chỗ âm mưu biến động của địch mà đối phó trước? Vì bằng việc xảy ra không thể tránh, thì cũng còn có cái việc ngày nay để mưu tốt cái lợi sau này, ấy Vua Hàm Nghi là do thời thế xui nên vậy. Phàm những người cùng dự (1870-1943) chia mối lo này cũng đã dư biết. Biết thì phải tham gia công việc, nghiến răng dựng tóc, thề giết hết giặc, nào ai là không có cái lòng như thế?” (Trích “Chiếu Cần vương”)
16. Ông sinh 3/8/1871 mất 4/1/1943 là vị Hoàng đế thứ 8 của nhà Nguyễn, vương triều phong kiến cuối cùng trong lịch sử Việt Nam. Ngày nay, Việt Nam xem ông, cùng với các vua chống Pháp là Thành Thái, Duy Tân là ba vị vua yêu nước trong thời kỳ Pháp thuộc. Là em trai của vua Kiến Phúc, năm 1884 Hàm Nghi được các phụ chính đại thần Nguyễn Văn Tường và Tôn Thất Thuyết đưa lên ngôi ở tuổi 13. Sau khi cuộc phản công tại kinh thành Huế thất bại năm 1885, Tôn Thất Thuyết đưa ông ra ngoài và phát hịch Cần Vương chống thực dân Pháp. Nhân danh ông, Tôn Thất Thuyết đã phát động phong Vua Hàm Nghi trào Cần Vương, kêu gọi văn thân, nghĩa sĩ giúp vua, giúp nước
17. Tôn Thất Thuyết sinh ngày 29 tháng 3 năm Kỷ Hợi, tức 12 tháng 5 năm 1835 tại làng Phú Mộng, bên bờ sông Bạch Yến cạnh Kinh thành Thuận Hóa, nay thuộc thôn Phú Mộng, phường Kim Long, thành phố Huế. Ông là con thứ hai của Đề đốc Tôn Thất Đính và bà Văn Thị Thu, cũng là cháu 5 đời của chúa Hiền vương Nguyễn Phúc Tần. Tôn Thất Thuyết
18. 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng ? Trình bày diễn biến của phong trào Cần Vương?
19. 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng Phú Gia-nơi ban chiếu Cần vương lần II (20-9-1885) Căn cứ thượng lưu sông Gianh - nơi vua Hàm Nghi bị bắt (11-1888) Tân Sở-nơi ban chiếu Cần vương lần I (13-7-1885)
20. 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng * Phong trào chia làm hai giai đoạn: - Giai đoạn 1(1885-1888): Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng khắp cả nước nhất là Bắc, Trung kì
21. Ngô Quang Bích Nguyên Thiện Thuật Phạm Bành Nguyễn Văn Giáp Phan Đình Phùng Nguyễn Xuân Ôn Trương Đình Hội Nguyễn Duy Hiệu, Lê Trực, Trần Văn Dự Nguyễn Phạm Tuân Lê Trung Đình, Nguyễn Tự Tân Mai Xuân Thưởng
22. 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng * Phong trào chia làm hai giai đoạn: - Giai đoạn 2 (1888-1896): Phong trào qui tụ lại thành những cuộc khởi nghĩa lớn tiêu biểu là khởi nghĩa Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê.
23. 2. Phong trào Cần vương bùng nổ và lan rộng * Thành phần: văn thân sĩ phu, quần chúng yêu nước Khởi nghĩa Bãi Sậy Khởi nghĩa Ba Đình Khởi nghĩa Hương Khê Lược đồ phong trào Cần Vương cuối TKXIX
24. II. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
25. CỦNG CỐ BÀI HỌC Em có nhận xét gì về phong trào vũ trang chống Pháp cuối thế kỷ XIX? Lãnh đạo: Tầng lớp văn thân, sĩ phu yêu nước Thời gian : 1885-1896 Lực lượng tham gia: Đông đảo quần chúng nhân dân Tính chất: Yêu nước chống xâm lược, mang màu sắc phong kiến Kết quả: Thất bại (do ý thức hệ phong kiến, lãnh đạo, so sánh lực lượng ) Ý nghĩa : Thể hiện truyền thống yêu nước của dân tộc ta. Có vị trí lớn trong sự nghiệp đấu tranh chống quân xâm lược. Để lại nhiều tấm gương, bài học kinh nghiệm quý báu.
26. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI 1: Học bài cũ, trả lời câu hỏi bài tập cuối bài. Phân tích nguyên nhân thất bại của phong trào Cần Vương. 2: Bài mới: Đọc và soạn phần II. Các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
27. Luyện tập: Câu 1: Dựa vào phong trào kháng chiến của nhân dân, phái chủ chiến trong triều đình Huế, đại diện là những ai mạnh tay hành động chống Pháp? A. Nguyễn Trường Tộ, Phan Thanh Giản B. Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Văn Tường CC. Tôn Thất Thuyết và vua Hàm Nghi D. Nguyễn Văn Tường và Nguyễn Đức Nhu CHÀO TẠM BIỆT TẤT
28. Câu 2: Phong trào yêu nước chống xâm lược đã dâng lên sôi nổi, kéo dài từ năm 1885 đến cuối thế kỉ XIX được gọi là phong trào gì? A. Phong trào nông dân B. Phong trào nông dân Yên Thế. CC. Phong trào Cần vương. D. Phong trào Duy Tân.
29. Câu 3 : Nhận xét nào về phong trào Cần Vương là không đúng? A. Phong trào quy mô lớn, mang tính dân tộc. B. Quyết liệt, theo ý thức hệ tư sản. CC. Phong trào yêu nước theo khuynh hương và ý thức hệ phong kiến. D. Phong trào dân tộc, đã đạt được nhiều thắng lợi. Giải thích: Phong trào do quan lại của phong kiến thực hiện, mục tiêu là giành lại quyền tự chủ cho giai cấp phong kiến.
30. CHÀO TẠM BIỆT TẤT CẢ CÁC EM !