Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỷ XIX

Nội dung text: Bài giảng Lịch sử Lớp 8 - Bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phong trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỷ XIX

1. Tiết 45: Bài 27 KHỞI NGHĨA YÊN THẾ VÀ PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI CUỐI THẾ KỶ XIX
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn nhất, trình độ tổ chức cao, chiến đấu bền bỉ, đánh dấu bước phát triển cao nhất của Phong trào Cần vương? KHỞI NGHĨA HƯƠNG KHÊ
3. ĐIỀU CHỈNH GIẢM TẢI I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) Chỉ nêu nguyên nhân bùng nổ. Diễn biến cuộc khởi nghĩa Yên Thế, hướng dẫn học sinh lập niên biểu các sự kiện tiêu biểu. II. PHONG TRÀO CHỐNG PHÁP CỦA ĐỒNG BÀO MIỀN NÚI ( không học)
4. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 1. Căn cứ Yên Thế Vùng đất Yên Thế Tỉnh Bắc Giang Đọc sách giáo khoa, kết hợp quan sát lược đồ, mô tả vị trí Yên Thế?
5. Bµi 27. Khëi nghÜa Yªn ThÕ vµ phong trµo chèng Ph¸p cña ®ång bµo miÒn nói cuèi thÕ kØ XIX. I. Khëi nghÜa Yªn ThÕ(1884 - 1913) 1. Căn cứ Yên Thế Em hãy xác định vị trí Yên Thế?
6. Bµi 27. Khëi nghÜa Yªn ThÕ vµ phong trµo chèng Ph¸p cña ®ång bµo miÒn nói cuèi thÕ kØ XIX. I. Khëi nghÜa Yªn ThÕ (1884-1913) 1. Căn cứ Yên Thế - Nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Bắc Giang. Bắc Giang
7. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 1. Căn cứ Yên Thế -Yên thế nằm ở phía Tây bắc tỉnh Bắc Giang, diện tích khoảng 40-50km2. Đây là vùng đất đồi, cây cối rậm rạp, địa hình hiểm trở. - Lãnh đạo: Đề Nắm, Đề Thám ( Hoàng Hoa Thám, xuất thân nông dân Đất rừng Yên Thế
8. + Căn cứ Yên Thế nằm ở phía Tây Bắc Giang có diện tích rộng chừng 40-50km2 gồm đất đồi là chủ yếu, có cây cối rậm rạp, gò bụi um tùm. + Từ đây có thể đi thông sang Tam Đảo, Thái Nguyên, xuống Phúc Yên, Vĩnh Yên. Địa hình rất hiểm trở. LƯỢC ĐỒ CĂN CỨ YÊN THẾ
9. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 1. Căn cứ Yên Thế Yên thế nằm ở phía Tây bắc tỉnh Bắc Giang. Đây là vùng đất đồi, cây cối rậm rạp, địa hình hiểm trở. Đặc điểm dân cư? - Lãnh đạo: Đề Nắm, Đề Thám ( Dân nghèo vùng đồng bằng Hoàng Hoa Thám, xuất thân nông Bắc Kì lên làm ăn sinh dân sống. Giữa TKXIX, họ lập 2. Nguyên nhân khởi nghĩa làng, tổ chức sản xuất. Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của Pháp. Để bảo vệ cuộc sống, nhân dân Yên Nguyên nhân khởi nghĩa? Thế đứng lên đấu tranh.
10. Tại sao Yên Thế trở thành mục tiêu bình định của Pháp?
11. CĂN CỨ YÊN THẾ
12. HÌNH CHỤP BÊN TRONG CĂN CỨ YÊN THẾ
13. ĐÌNH LÀNG-NƠI ĂN THỀ CỦA NGHĨA QUÂN YÊN THẾ
14. Dựa vào SGK và lược đồ cuộc khởi nghĩa nông dân Yên Thế. Em hãy cho biết cuộc khởi nghĩa Yên Thế chia làm mấy giai đoạn?
15. 3. Diễn biến. Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ Khởi Giai đoạn 2 (1893 - 1908) nghĩa Yên Thế (1909 – 1913)
16. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 3. Diễn biến a. Giai đoạn 1884-1892 Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, chưa có sự chỉ huy thống nhất. Thủ lĩnh có uy tín nhất là Đề Nắm. 1892, Đề Thám (Hoàng Hoa Thám) trở thành vị chỉ huy tối cao của phong trào. Hoàng Hoa Thám (1851-1913)
17. Hoàng Hoa Thám (Đề Thám) (1851 – 1913) Hoàng Hoa Thám hồi còn bé tên là Trương Văn Nghĩa sinh năm 1851 quê ở xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, tỉnhHưng Yên; sau di cư lên Sơn Tây (Hà Tây), rồi đến Yên Thế (Bắc Giang). Tháng 4 năm 1892, Đề Nắm mất, Hoàng Hoa Thám trở thành thủ lĩnh tối cao của phong trào Yên Thế. Đề Thám tiếp tục hoạt động, lập căn cứ ở Yên Thế và trở thành thủ lĩnh danh tiếng nhất của phong trào nông dân chống Pháp với biệt danh "Hùm xám Yên Thế". Trong gần 30 năm lãnh đạo đã tổ chức đánh nhiều trận, tiêu biểu là các trận ở thung lũng Hố Chuối (tháng 12 năm 1890) và Đồng Hom (tháng 2 năm 1892).
18. Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ,chưa có sự chỉ huy thống nhất
19. 3. Diễn biến. Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ Khởi NghĩaDiễn quân biến vừa giai chiến Giai đoạn 2 (1893 - 1908) đấu đoạnvừa 1893xây- dựng1908 cơ sở nghĩa Đề Thám lãnh đạo có gì khác so với Yên giai đoạn trước Thế (1909 – 1913)
20. 3. Diễn biến. 1893 - 1908 Nghĩa quân vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở
21. Diễn biến. 1893 - 1908 Hai lần giảng hòa với Pháp : + 26/10/1894. Kết quả giảng hòa Tương quan Emlực lượnghãy nêu giữa ta lần II như thế nào? và địchnguyên quá chênh nhân giảnglệch + 12/1897 hòa lần thứ nhất?
22. Lược đồ căn cứ Yên Thế Những nhà yêu nước nào đã tìm đến cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
23. Phan Bội Châu Phan Châu Trinh (1867-1940) (1872-1926) Những nhà yêu nước này đã từng tìm đến Yên Thế, bắt liên lạc với Đề Thám.
24. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 4. Diễn biến a. Giai đoạn 1884-1892 b. Giai đoạn 1893-1908 Thời kì vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở. - 1893-1897: Nghĩa quân 2 lần Tại sao nghĩa quân lại giảng giảng hòa với Pháp. hòa với Pháp?
25. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 4. Diễn biến a. Giai đoạn 1884-1892 b. Giai đoạn 1893-1908 Thời kì vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở. - 1893-1897: Nghĩa quân 2 lần giảng hòa với Pháp. -1897-1908: Nghĩa quân xây dựng đồn điền Phồn Xương, lo tích trữ lương thực, xây dựng quân đội, sẵn sàng chiến đấu
26. 3. Diễn biến. Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ Khởi Giai đoạn 2 (1893 - 1908) Nghĩa quân vừa chiến đấu nghĩa Đề Thám lãnh đạo vừa xây dựng cơ sở Yên Thế Thực dân Pháp tập trung lưc lượng tấn công, Lực (1909 – 1913) lượng nghĩa quân hao mòn dần
27. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 4. Diễn biến a. Giai đoạn 1884-1892 b. Giai đoạn 1893-1908 Thời kì vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở. Ngôi chùa mà hàng tháng nghĩa quân đến - 1893-1897: Nghĩa quân 2 lần tụ họp và thề nguyện trung thành giảng hòa với Pháp. -1897-1908: Nghĩa quân xây dựng đồn điền Phồn Xương, lo tích trữ lương thực, xây dựng quân đội, sẵn sàng chiến đấu Đề Thám và con cháu
28. LÝnh Ph¸p ChuÈn bÞ TÊn c«ng c¨n cø Yªn ThÕ
29. 3. Diễn biến. 1909 – 1913 Thực dân Pháp tập trung lưc lượng tấn công, Lực lượng nghĩa quân hao mòn dần Kết quả cuộc - 10-2-1913 Đề Thám bị sát khởi nghĩa hại, phong trào tan rã. như thế nào
30. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 4. Diễn biến a. Giai đoạn 1884-1892 b. Giai đoạn 1893-1908 c. Giai đoạn 1909-1913 Nghĩa quân liên tục chống càn, lực lượng hao mòn dần. Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã.
31. Nghĩa quân bị bắt chờ xử tử
32. Đầu nghĩa quân bị xử tử
33. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884 - 1913) * Diễn biến. Thời gian Diễn biến chính Gđ1: - Thủ lĩnh: Đề Nắm 1884-1892 - Hoạt động riêng lẻ, chưa có sự thống nhất. - Thủ lĩnh: Đề Thám: Gđ 2: - Vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở. 1893-1908 - Hai lần giảng hòa với Pháp. Pháp tấn công lên Yên Thế, sát hại thủ lĩnh. Khởi Gđ3: nghĩa tan rã. 1909-1913 * Kết quả. - 10-2-1913 Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã.
34. I. KHỞI NGHĨA YÊN THẾ (1884-1913) 4. Diễn biến Em có nhận xét gì về cuộc khởi a. Giai đoạn 1884-1892 nghĩa nông dân Yên Thế? b. Giai đoạn 1893-1908 - Thời gian tồn tại lâu hơn bất c. Giai đoạn 1909-1913 cứ cuộc khởi nghĩa nào trong phong trào Cần Vương. Nghĩa quân liên tục chống càn, lực lượng hao mòn dần. - Lượng lượng nông dân tham gia đông đảo. Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị sát hại, phong trào tan rã. - Tình chất: Tính dân tộc, yêu nước sâu sắc. * Nhận xét - Thời gian tồn tại - Nguyên nhân thất bại: Pháp mạnh, lại còn câu kết với với - Lực lượng tham gia phong kiến. Lực lượng nghĩa - Tính chất quân mỏng, yếu, phạm vi hoạt - Nguyên nhân thất bại động bó hẹp trong một địa phương).
35. ? Em hãy lập niên biểu ngắn gọn các giai đoạn của khởi nghĩa Yên Thế? Giai đoạn Nội dung chính Giai đoạn 1 1884-1892 Giai đoạn 2 1893-1908 Giai đoạn 3 1909-1913
36. Giai đoạn Nội dung chính Giai đoạn 1 Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, không có sự chỉ huy thống 1884-1892 nhất. 4.1892 sau khi Đề Nắm mất, Đề Thám trở thành thủ lĩnh tối cao của phong trào. Giai đoạn 2 Do Đề Thám chỉ huy, vừa chiến đấu vừa xây dựng cơ sở . 1893-1908 - Nghĩa quân đã chiến đấu quyết liệt, buộc kẻ thù hai lần phải giảng hòa và nhượng bộ một số điều kiện có lợi cho ta. Giai đoạn 3 - Pháp tập trung lực lượng tấn công qui mô lên Yên Thế 1909-1913 - Lực lượng nghĩa quân hao mòn . - Ngày 10-2-1913 Đề Thám bị sát hại phong trào tan rã .
37. Bµi 27. Khëi nghÜa Yªn ThÕ vµ phong trµo chèng Ph¸p cña ®ång bµo miÒn nói cuèi thÕ kØ XIX. * Nguyªn nh©n thÊt b¹i, ý nghÜa lÞch sö 1. Nguyªn nh©n thÊt b¹i. CuộcVì khởi sao nghĩakhởi - Do Pháp lúc này còn mạnh, câu kết Yênnghĩa Thế Yên có ý Thế với phong kiến lực lượng nghĩa quân nghĩathất lịch bại? sử như còn mỏng và yếu thế nào? - Cách thức tổ chức và lãnh đạo còn hạn chế 2. Ý nghĩa lịch sử - Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh thần yêu nước - Góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp
38. Bµi 27. Khëi nghÜa Yªn ThÕ vµ phong trµo chèng Ph¸p cña ®ång bµo miÒn nói cuèi thÕ kØ XIX. I. Khëi nghÜa Yªn ThÕ( 1884 - 1913) II. Phong trµo chèng Ph¸p cña ®ång bµo miÒn nói. Đọc thêm trong SGK
39. CỦNG CỐ Câu 1: Hãy lựa chọn những sự kiện ở Cột B sao cho phù hợp mốc thời gian ở Cột A. Cột A Cột B 1.Giai đoạn a.Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị sát hại. Phong 1884-1892 trào tan rã. 2.Giai đoạn b.Nhiều toán nghĩa quân đoàn kết hoạt động 1893-1908 dưới sự chỉ huy của Đề Nắm. 3.Giai đoạn c.Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng lẽ dưới 1909-1913 sự chỉ huy của Đề Nắm. d.Pháp tập trung lực lượng tấn công lên Yên Thế. e.Nghĩa quân vừa xây dựng, vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.
40. CỦNG CỐ Câu 1: Hãy lựa chọn những sự kiện ở Cột B sao cho phù hợp mốc thời gian ở Cột A. Cột A Cột B 1.Giai đoạn a.Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị sát hại. Phong 1884-1892 trào tan rã. 2.Giai đoạn b.Nhiều toán nghĩa quân đoàn kết hoạt động 1893-1908 dưới sự chỉ huy của Đề Nắm. 3.Giai đoạn c.Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng lẽ dưới 1909-1913 sự chỉ huy của Đề Nắm. d.Pháp tập trung lực lượng tấn công lên Yên Thế. e.Nghĩa quân vừa xây dựng, vừa chiến đấu dưới sự chỉ huy của Đề Thám.
41. TRÒ CHƠI Ô CHỮ ĐĐ ÀÀ NN ẴẴ NN GG ĐĐ ỀỀ NN ẮẮ MM S ẾÉ TT NN AA YY HH ÀÀ MM NN GG HH II G II ÁÁ PP TT UU ẤẤ TT Q Ú YY MM ÙÙ II Ô khóa: Đây là nhân vật được mệnh danh là Hùm Thiêng ThựcTênVàoNgườiHiệp điềnTên nămdân ước thủchủcủa Pháp1874 Hác lĩnh ngườiông triềunổMăng vuađầu súng đìnhPháp tiênkiên (1883) xâm Huếcủaquyếtbị lược cònnghĩaphong kí có chống vớinướcquân têntrào Pháp là?thựcta Yên Yên đầuhiệp dânThế Thếtiên ước Pháp. bắtlàở nào? đâu? ai?được. Yên Thế, ông là ai ?
42. MỘT SỐ HÌNH ẢNH THỰC TẾ TẠI BẢO TÀNG YÊN THẾ (8-3-2013)
43. Lựu đạn Đao, mã tấu Nòng súng Bàn đạp ngựa
44. BỐ VỢ CỦA ĐỀ THÁM BỊ BẮT
45. BÀ BA CẨN ( VỢ BA CỦA ĐỀ THÁM) BỊ BẮT
46. Hình ảnh về lễ hội Yên Thế.
47. Hoàng Hoa Thám
48. Cuộc khởi nghĩa Yên Thế và phong trào Cần Vương có điểm gì khác nhau? Nội dung Phong trào Khởi nghĩa so sánh Cần vương Yên Thế Thời gian 1885-1896 1884-1913 Chống Pháp, bảo vệ cuộc Mục tiêu Giúp vua cứu nước. sống của mình. Những nông dân kiệt Văn thân, sĩ phu yêu nước. Lãnh đạo xuất, tài năng, có uy tín. Lực lượng Các tầng lớp nhân dân Nông dân