›

Bài giảng Luật hôn nhân và gia đình - Chương: Quan hệ giữa cha mẹ và con - Bùi Quang Xuân

pptx 58 trang Hải Phong 14/07/2023 1640
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Luật hôn nhân và gia đình - Chương: Quan hệ giữa cha mẹ và con - Bùi Quang Xuân", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptxbai_giang_luat_hon_nhan_va_gia_dinh_chuong_quan_he_giua_cha.pptx

Nội dung text: Bài giảng Luật hôn nhân và gia đình - Chương: Quan hệ giữa cha mẹ và con - Bùi Quang Xuân

  1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH LUẬTCHƯƠNG HÔN TRÌNH NHÂN ĐÀO TẠO & TRỰCGIA ĐÌNHTUYẾN ISO 9001:2008 LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH TS. BÙI QUANG XUÂN
  2. KHÁI QUÁT LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH Luật hôn nhân và gia đình là ngành luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam, bao gồm tổng hợp các quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình. TS. BÙI QUANG XUÂN 0913 183 168
  3. TS. BÙI QUANG XUÂN
  4. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH QUAN HỆ GIỮA CHA MẸ - CON TS. BÙI QUANG XUÂN
  5. I. CĂN CỨ LÀM PHÁT SINH QUAN HỆ PHÁP LUẬT GIỮA CHA MẸ VÀ CON 1. QHPL giữa Cha mẹ và con phát sinh dựa vào sự kiện sinh đẻ ➢ Con trong giá thú? ➢ Con ngoài giá thú? ➢ Con riêng của vợ, chồng? ➢ Con nuôi? LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  6. 1.1 XÁC ĐỊNH CON CHUNG CỦA VỢ CHỒNG (CON TRONG GIÁ THÚ) Là trường hợp xác định cha mẹ cho con khi giữa cha mẹ đứa trẻ tồn tại quan hệ hôn nhân hợp pháp. ➢ Nguyên tắc xác định: tiến hành theo phương pháp suy đoán pháp lý. ➢ Căn cứ xác định: thời kỳ hôn nhân. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  7. CÁC TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ: Điều 88 - Con được thụ thai và sinh ra trong thời kỳ hôn nhân. - Con được thụ thai trước thời kỳ hôn CON nhân và sinh ra trong thời kỳ hôn nhân. TRONG GIÁ THÚ - Con được sinh ra trước ngày đăng ký kết hôn và được cha mẹ tự nguyện thừa nhận là con chung. - Con được thụ thai trong thời kỳ hôn nhân và sinh ra sau khi chấm dứt hôn nhân trong thời gian tối đa là 300 ngày. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  8. 1.2 XÁC ĐỊNH CHA, MẸ, CON NGOÀI GIÁ THÚ Là trường hợp xác định cha, mẹ, con khi giữa cha và mẹ của đứa trẻ không tồn tại quan hệ hôn nhân hợp pháp. ➢ Nguyên tắc xác định: theo yêu cầu của cha, mẹ, con. ➢ Căn cứ xác định: sự thừa nhận của cha, mẹ, con hoặc thông qua các chứng cứ xác nhận. ➢ Thủ tục xác định: Thủ tục hành chính hoặc thủ tục tư pháp. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  9. Thủ tục hành chính * Được tiến hành trong trường hợp cha mẹ nhận con tại cơ quan hành chính nhà Thủ tục tư pháp nước. Cụ thể: UBND cấp xã nơi cư trú của * Được tiến hành người nhận hoặc người được nhận. tại Tòa án. * Điều kiện: việc nhận cha mẹ cho con là hoàn toàn tự nguyện và không có tranh chấp. * Điều kiện: việc Nếu cha, mẹ nhận con chưa thành niên xác định cha, mẹ, thì phải có sự đồng ý của người hiện đang con có tranh chấp. là cha mẹ. Trừ khi họ chết, mất tích, mất NLHVDS, bị hạn chế NLHVDS. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  10. 1.3 XÁC ĐỊNH CHA MẸ TRONG TRƯỜNG HỢP SINH CON BẰNG KỸ THUẬT HỖ TRỢ SINH SẢN ❖ Sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản là việc sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm. (Điều 3 khoản 21) Cặp vợ chồng vô sinh ➢ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG: Phụ nữ sống độc thân LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  11. ➢ Điều kiện: đứa trẻ ra đời bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phải do chính người mẹ của cặp vợ chồng vô sinh hoặc người phụ nữ sống độc thân sinh ra. ➢ Cách thức xác định: (Điều 93) * Trong trường hợp người * Trong trường hợp người vợ sinh con bằng kỹ thuật phụ nữ sống độc thân sinh hỗ trợ sinh sản: xác định con thì người phụ nữ đó là cha mẹ được áp dụng theo mẹ của con được sinh ra. Điều 88. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  12. LƯU Ý: ❑ Việc sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản không làm phát sinh quan hệ cha, mẹ và con giữa người cho tinh trùng, cho noãn, cho phôi với người con được sinh ra. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  13. ĐIỀU KIỆN MANG THAI HỘ VÌ MỤC ĐÍCH NHÂN ĐẠO (ĐIỀU 95) ▪ Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là việc một người phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại giúp mang thai cho cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, bằng việc lấy noãn của người vợ và tinh trùng của người chồng để thụ tinh trong ống nghiệm sau đó cấy vào tử cung của người phụ nữ tự nguyện mang thai để người này mang thai và sinh con. ▪ (Điều 3 Khoản 22) LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  14. ĐIỀU KIỆN MANG THAI HỘ VÌ MỤC ĐÍCH NHÂN ĐẠO (ĐIỀU 95) • Thực hiện trên cơ sở tự nguyện của các bên. ĐIỀU • Việc thỏa thuận phải được lập thành KIỆN văn bản có công chứng hoặc được CHUNG xác nhận của người có thẩm quyền của cơ sở y tế thực hiện việc mang thai hộ. (Điều 96) LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  15. ĐIỀU KIỆN MANG THAI HỘ Điều kiện đối với người mang thai hộ Điều kiện đối với cặp vợ - Là người thân thích cùng hàng của chồng nhờ mang thai hộ cặp vợ chồng nhờ mang thai hộ. - Có xác nhận của tổ chức y - Đã từng sinh con và chỉ được mang tế: người vợ không thể thai hộ một lần. mang thai ngay khi áp dụng - Ở độ tuổi phù hợp và được cơ sở y tế kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. xác nhận là có khả năng mang thai. - Vợ chồng đang không có - Phải được sự đồng ý bằng văn bản con chung. của chồng (nếu có). - Đã được tư vấn về y tế, - Đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm pháp lý, tâm lý. lý. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  16. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA NGƯỜI MANG THAI HỘ VÌ MỤC ĐÍCH NHÂN ĐẠO: ĐIỀU 97 3. Được hưởng 2. Tuân thủ các qui định chế độ thai sản 4. Vì lý do tính mạng, sức về chăm sóc sức khỏe 60 ngày. khỏe: có quyền quyết định về việc tiếp tục hoặc ngừng sinh sản của Bộ y tế mang thai hộ. 1. Phải giao đứa trẻ cho 5. Yêu cầu Tòa án buộc bên Điều 97 bên nhờ mang thai hộ. nhờ mang thai hộ nhận con. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  17. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA BÊN NHỜ MANG THAI HỘ VÌ MỤC ĐÍCH NHÂN ĐẠO: ĐIỀU 98 3. Không được từ chối 2. Quyền và nghĩa nhận con. vụ phát sinh kể từ 4. Được hưởng chế độ thời điểm con được thai sản 6 tháng kể từ sinh ra. thời điểm nhận con. 1. Chi trả chi phí 5. Yêu cầu Tòa án buộc bên cho việc nhờ mang Điều 98 mang thai hộ giao con. thai hộ. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  18. CÁCH THỨC XÁC ĐỊNH: ▪ Con sinh ra trong trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là con chung của vợ chồng nhờ mang thai hộ kể từ thời điểm con được sinh ra. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  19. 1.5 CHỦ THỂ CÓ QUYỀN YÊU CẦU XÁC ĐỊNH CHA, MẸ, CON (ĐIỀU 102) * Xác định cha, mẹ, con đã thành niên, không mất năng Tự mình yêu cầu lực HVDS: * Xác định cha mẹ cho con - Cha, mẹ, người giám hộ. hoặc xác định con cho cha, mẹ - Cơ quan quản lý nhà chưa thành niên hoặc mất nước về gia đình. năng lực HVDS: - Hội liên hiệp phụ nữ LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  20. 1.6 THẨM QUYỀN GIẢI QUYẾT VIỆC XÁC ĐỊNH CHA, MẸ, CON (ĐIỀU 101) CƠ QUAN GIẢI QUYẾT Cơ quan đăng ký Hộ tịch theo Tòa án theo PL về PL về hộ tịch Tố tụng - Xác định cha, mẹ, con - Xác định cha, mẹ, con bằng thủ tục bằng thủ tục tư pháp khi người hành chính khi các bên còn sống, tự nguyện và không có tranh chấp. được yêu cầu hoặc người có yêu cầu chết và có tranh chấp. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  21. 2. QHPL GIỮA CHA MẸ VÀ CON PHÁT SINH DỰA VÀO SỰ KIỆN NUÔI DƯỠNG Sự kiện Nhận nuôi nuôi con nuôi dưỡng LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  22. 2.1 KHÁI NIỆM VÀ MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC NUÔI CON NUÔI ➢Khái niệm: nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận nuôi con nuôi và người được nhận làm con nuôi. (Điều 3 khoản 1 Luật nuôi con nuôi 2010) BUÌ QUANG XUÂN
  23. KHÁI NIỆM VÀ MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC NUÔI CON NUÔI - Nhằm xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững. MỤC ĐÍCH: - Vì lợi ích tốt nhất của người được (Điều 2 Luật nuôi nhận làm con nuôi. con nuôi) - Bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  24. 2.2 NGUYÊN TẮC GIẢI QUYẾT VIỆC NUÔI CON NUÔI (ĐIỀU 4 LUẬT NUÔI CON NUÔI) 2. Phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người được nhận làm con nuôi và người nhận con nuôi, tự nguyện, không phân biệt nam nữ, không trái PL và đạo đức xã hội. 1. Cần tôn trọng quyền của 3. Chỉ cho làm con nuôi trẻ em được sống trong môi người ở nước ngoài khi trường gia đình gốc. không thể tìm được gia đình thay thế ở trong nước. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  25. 2.3 ĐIỀU KIỆN ĐỂ VIỆC NUÔI CON NUÔI HỢP PHÁP a) Đối với người được nhận làm con nuôi (Điều 8 Luật NCN) * Về tuổi * Một người chỉ - Trẻ em < 16 tuổi. được làm con nuôi - Nếu = 16 < 18 tuổi: khi được cha của một người độc dượng, mẹ kế, cô, dì, cậu, chú, bác thân hoặc của hai vợ ruột nhận làm con nuôi. chồng. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  26. 2.3 ĐIỀU KIỆN ĐỂ VIỆC NUÔI CON NUÔI HỢP PHÁP B. ĐỐI VỚI NGƯỜI NHẬN CON NUÔI (Điều 14 Luật NCN) - Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ. - Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên - Có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi. - Có tư cách đạo đức tốt. (trừ cha dượng, mẹ kế, cô, cậu, dì, chú, bác ruột thì không áp dụng qui định về tuổi và điều kiện kinh tế, chỗ ở, ) LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  27. - Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên. - Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh. * KHÔNG ĐƯỢC NHẬN CON NUÔI - Đang chấp hành hình phạt tù. TRONG CÁC TRƯỜNG HỢP: - Chưa được xóa án tích một trong các tội: cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, con cháu; dụ dỗ, ép buộc, mua bán, chiếm đoạt trẻ em, LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  28. 2.4 THỦ TỤC CÔNG NHẬN VIỆC NUÔI CON NUÔI * UBND xã, phường, thị trấn nơi Nuôi con nuôi trong đăng ký tại: thường trú của con nuôi hoặc nước. người nhận nuôi. * UNBD cấp tỉnh nơi thường trú Nuôi con nuôi có đăng ký tại: của con nuôi quyết định; Sở tư yếu tố nước ngoài. pháp tỉnh đăng ký việc nuôi con nuôi. Nuôi con nuôi của công dân VN đang đăng ký tại: * Cơ quan đại diện nước tạm trú tại nước CHXHCNVN ở nước ngoài. ngoài. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  29. B) THỦ TỤC ĐĂNG KÝ NHẬN NUÔI CON NUÔI (ĐIỀU 16 - 23 LUẬT NCN) Bước 1 Bước 2 Bước 3 • Lập và • Giải quyết việc • Tổ chức nộp hồ sơ đăng ký nuôi con đăng ký nuôi con nuôi tại cơ quan việc nuôi nuôi. nhà nước có con nuôi. thẩm quyền. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  30. 2.5 HẬU QUẢ PHÁP LÝ CỦA VIỆC NUÔI CON NUÔI (ĐIỀU 24 LUẬT NCN) ❖ Kể từ ngày giao nhận con nuôi: cha, mẹ nuôi và con nuôi có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ và con; giữa các thành viên khác trong gia đình với nhau theo qui định của pháp luật. ❖ Cha, mẹ nuôi có thể yêu cầu thay đổi tên họ của con nuôi. ✓ Nếu con nuôi từ đủ 9 tuổi trở lên thì phải được sự đồng ý của con. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  31. 2.5 HẬU QUẢ PHÁP LÝ CỦA VIỆC NUÔI CON NUÔI (ĐIỀU 24 LUẬT NCN) ❖ Chỉ được thay đổi dân tộc của con nuôi theo dân tộc của cha, mẹ nuôi khi con nuôi là trẻ em bị bỏ rơi. ❖ Kể từ ngày giao nhận con nuôi: cha, mẹ đẻ không còn quyền, nghĩa vụ đối với con đã cho làm con nuôi, trừ trường hợp cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi có thỏa thuận khác. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  32. 2.6 CHẤM DỨT VIỆC NUÔI CON NUÔI. A. CĂN CỨ CHẤM DỨT (Điều 25 Luật NCN) Lưu ý: Quan hệ nuôi dưỡng giữa cha, mẹ nuôi và con nuôi chỉ có thể chấm dứt bằng quyết định của Tòa án. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  33. 2.6 CHẤM DỨT VIỆC NUÔI CON NUÔI. CHỦ THỂ CÓ QUYỀN YÊU CẦU CHẤM DỨT (Điều 26) ➢Cha, mẹ nuôi, con nuôi đã thành niên; cha mẹ đẻ, người giám hộ của con nuôi. ➢Cơ quan lao động, thương binh và xã hội; hội liên hiệp phụ nữ. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  34. HỆ QUẢ CỦA VIỆC CHẤM DỨT NUÔI CON NUÔI (Điều 27) ➢Quyền và nghĩa vụ giữa cha, mẹ nuôi và con nuôi chấm dứt kể từ ngày quyết định chấm dứt nuôi con nuôi của Tòa án có hiệu lực pháp lực. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  35. HỆ QUẢ CỦA VIỆC CHẤM DỨT NUÔI CON NUÔI (Điều 27) ➢ Về nhân thân: nếu con nuôi đã thành niên thì tự mình quyết định cuộc sống, tên họ (giữ tên họ cũ hoặc yêu cầu đổi). ✓ Nếu con nuôi chưa thành niên thì sẽ do Tòa án quyết định người nuôi dưỡng tiếp theo và họ cũng được quyền giữ tên họ cũ cho đứa trẻ hoặc yêu cầu đổi, phục hồi lại tên cũ trước đây. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  36. HỆ QUẢ CỦA VIỆC CHẤM DỨT NUÔI CON NUÔI (Điều 27) ➢Về tài sản: nếu con nuôi có tài sản riêng thì tự nhận lại phần tài sản riêng đó. ✓Nếu có tài sản chung với cha mẹ nuôi thì hai bên tự thỏa thuận, không thỏa thuận được yêu cầu Tòa án giải quyết. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  37. II. NGHĨA VỤ VÀ CHÚNG TA CÙNGQUYỀN CHIA GIỮA CHA SẺ MẸ - CON LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  38. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN GIỮA CHA MẸ - CON ▪ Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ trong việc yêu thương, trông nom, chăm sóc con. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  39. CHA MẸ CHỌN ĐIỀU GÌ? LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  40. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN VỀ NHÂN THÂN CỦA CHA, MẸ ĐỐI VỚI CON Có thể được chia thành 3 nhóm chính: ➢ Nhóm 1: Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ trong việc yêu thương, trông nom, chăm sóc con. (Điều 69, 71) ➢ Nhóm 2: Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ trong việc giáo dục, chăm lo, tạo điều kiện cho con học tập. (Điều 72) LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  41. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN VỀ NHÂN THÂN CỦA CHA, MẸ ĐỐI VỚI CON Có thể được chia thành 3 nhóm chính: ➢Nhóm 3: Nghĩa vụ và quyền của cha mẹ trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con. ▪ Cụ thể là cha mẹ đại diện theo pháp luật cho con tại Điều 73. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  42. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN VỀ NHÂN THÂN CỦA CON ĐỐI VỚI CHA MẸ (Điều 70) Một số nghĩa vụ quan trọng: (Điều 70) ➢ Yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình. ➢ Tự do lựa chọn nghề nghiệp, học tập, lao động sản xuất, tạo thu nhập , ➢ Đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình phù hợp với khả năng của mình, LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  43. CON ĐỐI VỚI CHA MẸ ▪ Yêu quý, kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ, giữ gìn danh dự, truyền thống tốt đẹp của gia đình. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  44. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN VỀ TÀI SẢN GIỮA CHA, MẸ VÀ CON 3.1 QUYỀN CÓ TÀI SẢN RIÊNG CỦA CON (Điều 75) - Tài sản được thừa kế riêng, tặng cho riêng. TÀI SẢN RIÊNG - Thu nhập do lao động của con . CỦA CON GỒM: - Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của con. - Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của con. - Từ đủ 15 tuổi trở lên, đã thành niên sống chung với TRÁCH NHIỆM ĐỐI cha mẹ: có nghĩa vụ chăm lo đời sống chung của VỚI TÀI SẢN gia đình, nếu có thu nhập thì phải đóng góp vào RIÊNG CỦA CON: việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  45. 3.2 QUẢN LÝ TÀI SẢN RIÊNG CỦA CON (Điều 76) ➢ Con từ đủ 15 tuổi trở lên: tự mình quản lý tài sản riêng hoặc nhờ cha mẹ quản lý. ➢ Con dưới 15 tuổi, hoặc mất NLHVDS: + Cha mẹ quản lý tài sản riêng của con hoặc ủy quyền cho người khác quản lý. Lưu ý: phải giao lại tài sản riêng cho con khi con đủ 15 tuổi hoặc khi NLHVDS đầy đủ của con được khôi phục. + Cha mẹ không quản lý tài sản riêng của con khi con đang được người khác làm giám hộ, hoặc đã có người quản lý tài sản theo chỉ định của người để lại di sản thừa kế. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  46. 3.3 ĐỊNH ĐOẠT TÀI SẢN RIÊNG CỦA CON CHƯA THÀNH NIÊN, CON ĐÃ THÀNH NIÊN MẤT NĂNG LỰC HÀNH VI DÂN SỰ (Điều 77) Con đã thành niên bị mất NLHVDS Con từ đủ 15- <18 tuổi Con dưới 15 tuổi Tài sản riêng Có quyền định đoạt tài Cha mẹ, người giám hộ của con do sản riêng. Nếu tài sản là có quyền định đoạt tài người giám bất động sản, động sản sản riêng của con. hộ định đoạt có đăng ký, thì phải Nhưng phải vì lợi ích có sự đồng ý bằng văn của con. Và phải xem xét bản của cha mẹ hoặc nguyện vọng của con khi người giám hộ. con đủ 9 tuổi. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  47. 3.4 BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI DO HÀNH VI TRÁI PHÁP LUẬT CỦA CON GÂY RA (Điều 74) ▪ Cha mẹ phải bồi thường thiệt do con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự NLHVDS gây ra theo qui định của Bộ luật dân sự. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  48. HẠN CHẾ QUYỀN CỦA CHA MẸ ĐỐI VỚI CON CHƯA THÀNH NIÊN (Điều 85, 86, 87) Căn cứ hạn chế (Điều 85) 1. CĂN CỨ HẠN CHẾ 2. CÁC QUYỀN BỊ HẠN CHẾ 3. THỜI HẠN BỊ HẠN CHẾ - CÁC TỘI: xâm phạm tính - Không cho cha - Tòa án tự mạng, sức khỏe, nhân phẩm, mẹ trông nom, mình hoặc theo danh dự, giáo dục con. chăm sóc, giáo yêu cầu của chủ - Phá tán tài sản của con. dục con, quản lý thể (cá nhân, tổ - Có lối sống đồi trụy. tài sản riêng chức) có quyền - Xúi giục, ép buộc con làm của con hoặc ra quyết định việc trái PL , đạo đức xã hội. đại diện con hạn chế quyền theo PL của cha mẹ từ 1-5 năm. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  49. 4.2 CHỦ THỂ CÓ QUYỀN YÊU CẦU HẠN CHẾ QUYỀN CỦA CHA MẸ ĐỐI VỚI CON CHƯA THÀNH NIÊN (Điều 86) CÁ NHÂN CƠ QUAN, TỔ CHỨC - Cơ quan quản lý NN về gia - Cha, mẹ. đình. - Người giám hộ. - Cơ quan quản lý NN về trẻ - Người thân thích. em. - Hội liên hiệp phụ nữ. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  50. 4.3 HẬU QUẢ PHÁP LÝ CỦA VIỆC HẠN CHẾ QUYỀN CỦA CHA, MẸ ĐỐI VỚI CON CHƯA THÀNH NIÊN (Điều 87) ➢Khi cha hoặc mẹ bị hạn chế quyền: bên còn lại trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con, quản lý tài sản riêng của con và đại diện theo PL cho con. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  51. 4.3 HẬU QUẢ PHÁP LÝ CỦA VIỆC HẠN CHẾ QUYỀN CỦA CHA, MẸ ĐỐI VỚI CON CHƯA THÀNH NIÊN (Điều 87) ➢ Giao cho người giám hộ thực hiện các quyền, nghĩa vụ trên khi: + Cha và mẹ bị hạn chế quyền. + Một bên bị hạn chế quyền và bên còn lại không đủ điều kiện để thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với con. + Một bên bị hạn chế quyền và chưa xác định được một bên cha mẹ còn lại. ➢ Cha, mẹ đã bị hạn chế quyền vẫn phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  52. III. QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH VIÊN TRONG GIA ĐÌNH LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  53. QUAN HỆ GIỮA CÁC THÀNH VIÊN TRONG GIA ĐÌNH 1. Khái niệm Quan hệ giữa các thành viên trong gia đình là tổng thể các quyền và nghĩa vụ giữa các thành viên gia đình phát sinh từ ▪ Quan hệ hôn nhân, ▪ Quan hệ huyết thống, ▪ Quan hệ nuôi dưỡng được luật HN&GĐ qui định. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  54. 2. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÁC THÀNH VIÊN TRONG GIA ĐÌNH ( Điều 103, 104, 105, 106) VỀ NHÂN VỀ TÀI SẢN THÂN * Sống chung thì có nghĩa vụ tham Các thành viên gia đình gia công việc gia đình, lao động tạo có quyền và nghĩa vụ thu nhập; đóng góp công sức, tiền, quan tâm, chăm sóc, giúp tài sản để duy trì đời sống chung đỡ, tôn trọng nhau. của gia đình phù hợp với khả năng thực tế của mình. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  55. 3. NỘI DUNG QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỤ THỂ ➢ Quyền, nghĩa vụ của Ông bà nội, Ông bà ngoại và cháu: Điều 104 ➢ Quyền, nghĩa vụ của anh, chị, em: Điều 105. ➢ Quyền, nghĩa vụ của cô, dì, cậu, chú, bác ruột và cháu ruột: Điều 106. LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH
  56. CÂU HỎI ÔN TẬP ▪ Trong trường hợp nào thì bị hạn chế quyền của cha mẹ đối với con chưa thành niên và ai có quyền yêu cầu hạn CHÚNG TA CÙNG chế quyền của cha mẹ đối CHIA SẺ với con chưa thành niên ?
  57. TÓM LƯỢC CUỐI BÀI Trong bài này, chúng ta đã tìm hiểu một số nội dung cơ bản sau 1.Con trong giá thú? 2. Con ngoài giá thú? 3. Con riêng của vợ, chồng? 4. Con nuôi? LUẬT HÔN NHÂN & GIA ĐÌNH