Bài giảng Mĩ thuật Lớp 8 - Bài 3: Thường thức mỹ thuật một số công trình tiêu biểu của mỹ thuật thời Lê - Trần Minh Thông

Nội dung text: Bài giảng Mĩ thuật Lớp 8 - Bài 3: Thường thức mỹ thuật một số công trình tiêu biểu của mỹ thuật thời Lê - Trần Minh Thông

1. Theo tư liệu lịch sử, năm Tân Sửu, niên hiệu Chương Thánh Gia Khánh thứ 3 (1061) đời Lý Thánh Tơng dựng chùa Nghiêm Quang trên đất Giao Thuỷ (làng Keo/ấp Keo), Gác chuơng chùa Keo được làm theo kiểu chồng diêm cổ các nhưng cĩ tới ba tầng, 12 thuộc Nam Định ngày nay. Tháng 3 năm Đinh Hợi, niên hiệu Chính Long Bảo Ứng thứ mái, kiến trúc mặt bằng theo hình vuơng, cĩ chiều cạnh 8,53 x 8,92m (diện tích 72m2), 5 (1167) đời Lý Anh Tơng, chùa này được đổi tên thành chùa Thần Quang. Năm Tân độ cao từ nền tới bờ nĩc là 12m. Gác chuơng làm hồn tồn bằng gỗ, chạm khắc trang Hợi (1611), một trận lụt lớn làm chùa bị trơi dạt, dân ấp Keo phải di dời đi 2 nơi: một trí mỹ thuật tơn vẻ đẹp lộng lẫy được đánh giá là cơng trình gác chuơng to đẹp vào bộ phận định cư ở phía Đơng Nam - hữu ngạn sơng Hồng (nay thuộc làng Hành Thiện, hàng bậc nhất các gác chuơng của ngơi chùa cổ Việt Nam. xã Xuân Hồng, huyện Xuân Trường, Nam Định); một bộ định cư ở phía Đơng Bắc - tả Ở mỗi tầng của gác chuơng đều được làm 4 mái, mỗi mái đều cĩ đầu đao cong mềm ngạn sơng Hồng (nay thuộc thơn Hành Dũng Nghĩa, xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh mại. Ngoại trừ tầng dưới cùng người ta dựng một chiếc kẻ, một đầu của nĩ ăn sâu vào Thái Bình). Như vậy, sau năm 1611, làng Keo (gốc ở Nam Định) được chia thành hai cột cái, cịn đầu kia chạy qua đầu cột hiên đưa ra đỡ mái và ở hai hàng mái trên người làng. Sau đĩ, hai làng dựng lại chùa, tên Nơm đều gọi là “chùa Keo”. Để phân biệt, dân ta sử dụng một hệ thống chồng đấu, chạy suốt theo chiều dài của mái ngồi. Hệ thống gian thường gọi chùa Keo ở Thái Bình là Keo Thái Bình hoặc Keo trên; chùa Keo ở “rui” cĩ chức năng hữu ích chạy sát rìa mái hai tầng mái trên, cịn thấy “rui bay” nửa Nam Định là Keo Nam Định hoặc Keo dưới. Chùa Keo Thái Bình được dựng năm đặt ở trên đầu các hàng đấu, chồng nhau nhơ hẳn ra phía ngồi và càng xa tầng mái tạo 1632, tên chữ là Thần Quang tự. thành yếu tố trang trí cho Gác chuơng. Điều đặc biệt là hệ thống “chồng đấu tiếp rui” ở Ngồi chức năng thờ Phật, chùa Keo Thái Bình cũng như chùa Keo Nam Định cịn là gác chuơng chùa Keo chưa hề gặp trong kiến trúc gỗ Việt Nam truyền thống. nơi thờ Thánh Dương Khơng Lộ và những người cĩ cĩ cơng lớn trong việc dựng chùa (Trịnh Thị Ngọc Lễ, Hồng Nhân Dũng, Trần Thị Ngọc Duyên, Lê Hồng Quốc, Nguyễn Văn Trụ).
2. Gác chuông Điện thờ Thánh Hồ nước Hồ Khu Tam bảo thờ Phật nước Hồ Tam quan nội Hồ nước Tam quan ngoại
3. Kinh- TượngPhậtđượcgiải tạcthíchvàorằngnămQuan1656,Âmchấtnghìnliệu gỗ,tay nghìnhiện tượngmắt chínhđượclàđặt“lụctạicănchùadiệuBútdụngTháp”, cịn– cBắcĩ ý nghĩaNinh. là tri và hành hợp nhất. Hiểu- Tồnmộtbộcáchtượngđơncaogiản,3.7mPhật(Bệbàcaocĩ 1bao.7m)nhiêu. Tượngbàn taycĩ 42là cĩtaybấylớn,nhiêu952 contay nhỏmắt.; Trongcĩ biếtmỗilà cĩlịnglàm,bàncĩ làmtay cĩlà mộtcĩ biếtcon. Nếumắt chỉtạo cĩthànhmộtvầngtrămhàotayquangnhưngtỏacĩ tớisáng1.nghìnTượngxungmắtquanhđượcthìtượngchỉtạclà.vàobiểuthờihiệngiancho việcnào?biết nhiều- ChấtTượnglàmliệu?đượcít,Hiệnkhơngtạcđượcvớilợikĩđặtíchthuậtởgìđâu?điêucho chúngluyện, sinhtinh Ngượcxảo2. Miêudiễnlại,tảtảnếuđượcđặccĩđiểmvẻnghìnđẹpcủataytựtượng?nhưngnhiên, chỉhài trămhịa, mắtđẹp thìmắt3.làm.Tượngnhiều,đượclàm tạomột táccáchvớinhiệtkĩ tình,thuậtnhưngnhư do khơng*thếTácnào?biếtgiảđầytạođủtácnênnênđemtượnglại tổnlàhạiNghệcho chúngnhân Trương* ChoThọbiếtNamtác giả tạosinhtác. nên bức tượng? Giáo(TrênlýbệnhàtượngPhậtghiđã: Namthể hiệnĐơngmộtGiao,cáchThọsinhNamđộng- vàTrươngđầy hiệntiên sinhthực -conphụngđườngkhắctu. Thànhạm hiểuthơng: Namqua hìnhĐơngtượngGiao Phậtlà địabà chỉ,QuanThọÂmNamnghìnlàmắttên nghìnhiệu, tayTrương. Nếulàđi họ,đúngtiênconsinhđườnglà ấybậcthìtríkhảgiả,năngphụnglàm lợikhắcíchlàanphụnglạc chomệnhchúngtrờisinhđấtlàdựngrất lớntượng. để thờ)
4. Rồng Thời Lý Rồng Thời Trần Rồng Thời Lê