Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 111: Hoán dụ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 111: Hoán dụ

1. TiÕt 101: Ho¸N dô I. Hoán dụ là gì? II. Các kiểu hoán dụ III. Luyện tập Củng cố
2. TiÕt 101: Ho¸N dô I. Hoán dụ là gì? Thế nào là ẩn dụ? Nêu tác dụng của ẩn dụ? II. Các kiểu hoán dụ Trả lời III. Luyện Ẩntập dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Củng cố
3. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ I. Hoán dụ là gì? là gì? Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên. II. Các kiểu (Tố Hữu) Các từ ngữ in hoán dụ - Áo nâu người nông dân đậm trong câu - Áo xanh người công nhân thơ chỉ ai? - Nông thôn những người sống ở nông thôn III. Luyện tập - Thị thành những người sống ở thị thành Giữa áo nâu, áo xanh, nông thôn, thị thành với sự vật được chỉ có mối Củng cố quan hệ như thế nào?
4. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ I. Hoán dụ là gì? là gì? - Áo nâu người nông dân - Áo xanh người công nhân II. Các kiểu hoán dụ - Nông thôn những người - Thị thành những người sống ở nông sống ở thị thành III. Luyện tập thôn Củng cố
5. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ I. Hoán dụ là gì? là gì? Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên. II. Các kiểu - Áo nâu người nông dân hoán dụ - Áo xanh người công nhân - Nông thôn những người sống ở nông thôn III. Luyện tập - Thị thành những người sống ở thị thành Thế nào là Củng cố hoán dụ?
6. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ Hãy so sánh cách diễn đạt ở 2 ví dụ sau, cách diễn là gì? đạt nào hay hơn? Vì sao? Ví dụ 1: Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên. II. Các kiểu hoán dụ Ví dụ 2: Tất cả nông dân ở nông thôn và công nhân ở thị thành đứng lên. -> Ví dụ 1 hay hơn vì có giá trị biểu cảm. III. Luyện tập -> Dùng biện pháp hoán dụ. Vì sao cũng cùng một nội dung mà ví dụ 1 lại có giá trị Nêu tác dụng của biểu cảm? Củng cố biện pháp hoán dụ ?
7. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ I. Hoán dụ là gì? là gì? Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên. (Tố Hữu) II. Các kiểu hoán dụ - Áo nâu người nông dân - Áo xanh người công nhân - Nông thôn những người sống ở nông thôn III. Luyện tập - Thị thành những người sống ở thị thành Ghi nhớ: Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng Em hãy cho biết thế nào là hoán dụ và nêu tác dụng của nó? Củng cố tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
8. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ là gì? Áo nâu liền với áo xanh Nông thôn cùng với thị thành đứng lên Áo nâu -> Người nông dân II. Các kiểu hoán dụ Áo xanh -> Người công nhân Em hãy chỉ ra mối quan hệ Dấu hiệu của Sự vật giữa áo nâu, áo xanh với sự vật người nông dân, công nhân? III. Luyện tập Nông thôn - > những người sống ở nông thôn Thị thành - > những người sống ở thị thành Vật chứa đựng Vật bị chứa đựng Củng cố Tìm mối quan hệ giữa chúng?
9. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ là gì? Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. II. Các kiểu hoán dụ (Hoàng Trung Thông) Bàn tayBàn ta tay ta chỉ ai?người lao động III. Luyện tập Bộ phận Toàn thể Giữa bàn tay ta và người lao động, từ nào chỉ bộ phận? từ nào chỉ toàn thể? Củng cố
10. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ là gì? Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao II. Các kiểu Một và ba biểu thị hoán dụ Một - > số lượng ít, đơn lẻ. điều gì? Ba - > số lượng nhiều, đông đảo cụ thể trừu tượng III. Luyện tập Giữa một và ba với sự vật được chỉ có mối quan hệ giữa chúng như thế nào? Củng cố
11. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ là gì? Ngày Huế đổ máu Từ đổ máu gợi Chú Hà Nội về em liên tưởng II. Các kiểu đến điều gì? hoán dụ Tình cờ chú cháu Gặp nhau Hàng Bè Đổ máu - > Chiến tranh III. Luyện tập Dấu hiệu Sự vật của sự vật Củng cố Vậy, đó là mối quan hệ gì?
12. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ là gì? Từ những ví dụ đã phân tích ở phần I và phần II, hãy liệt kê II. Các kiểu một số kiểu quan hệ thường hoán dụ được sử dụng để tạo ra phép hoán dụ ? III. Luyện tập Củng cố
13. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ Bài tập 1: là gì? Chỉ ra phép hoán dụ trong những câu thơ, câu văn sau và cho biết mối quan hệ giữa các sự vật trong mỗi phép II. Các kiểu hoán dụ là gì? hoán dụ a) Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách. Làng xóm ta ngày nay bốn mùa nhộn nhịp cảnh làm ăn tập thể. ( Hồ Chí Minh) III. Luyện tập b) Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, Vì lợi ích trăm năm phải trồng người. ( Hồ Chí Minh) Củng cố
14. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ Trả lời là gì? a) Làng xóm Người nông dân Vật chứa đựng Vật bị chứa đựng II. Các kiểu hoán dụ => Lấy vật chứa đựng để gọi vật bị chứa đựng b) mười năm Thời gian trước mắt III. Luyện tập trăm năm Thời gian lâu dài Cụ thể Trừu tượng => Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng Củng cố
15. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ III. Luyện tập: Bài tập 2: là gì? Em hãy so sánh sự giống và khác nhau giữa ẩn dụ và hoán dụ? Ẩn dụ Hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ - Gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện Giống tượng khác. - Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Dựa vào quan hệ tương Dựa vào quan hệ tương đồng ( liên tưởng ). Cụ cận, gần gũi. Cụ thể : III. Luyện tập thể là tương đồng về : - bộ phận – toàn thể; - hình thức; - vật chứa đựng- vật bị Khác - cách thức thực hiện; chứa đựng; - phẩm chất; - dấu hiệu của sự vật - sự - cảm giác. vật; Củng cố - cụ thể - trừu tượng.
16. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ Bài tập 3: Xác định các biện pháp tu từ trong câu thơ sau? là gì? Các biện pháp tu từ Câu Nội dung So Ẩn Nhân Hoán sánh dụ hóa dụ II. Các kiểu Núi cao chi lắm núi ơi hoán dụ 1 Núi che mặt trời chẳng thấy người thương! x ( Ca dao ) Thuyền về có nhớ bến chăng 2 Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. x III. Luyện tập ( Ca dao ) Đầu xanh có tội tình gì 3 Má hồng đến quá nửa thì chưa phôi x ( Nguyễn Du ) Trẻ em như búp trên cành 4 Củng cố Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan x ( Hồ Chí Minh )
17. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ Bài tập 4: là gì? Em hãy viết một đoạn văn ngắn ( 4 - 5 câu ) chủ đề tự chọn có sử dụng biện pháp hoán dụ II. Các kiểu hoán dụ III. Luyện tập Củng cố
18. TiÕt 101111 : Ho¸N dô I. Hoán dụ Củng cố: là gì? - Thế nào là hoán dụ? Nêu các kiểu hoán dụ thường gặp? Dặn dò II. Các kiểu - Học thuộc lòng 2 ghi nhớ SGK trang 82, 83. hoán dụ - Thực hành đặt câu có 4 kiểu hoán dụ. - Viết đoạn văn tả một người thân có dùng hoán dụ. III. Luyện tập - Chuẩn bị bài : + Tập làm thơ 4 chữ. + Làm 5 yêu cầu ở phần I trang 84, 85. Củng cố + Trước khi làm bài tập, chú ý xem kĩ phần đọc thêm về thơ bốn chữ, sau bài "Lượm" (bài 24 trang 77)
19. TiÕt 101: Ho¸N dô I. Hoán dụ là gì? II. Các kiểu hoán dụ III. Luyện tập Củng cố