Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 77: Vẻ đẹp thiên nhiên đất nước qua văn bản "Sông nước Cà Mau" và "Vượt thác" - Vũ Thị Hoài

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 77: Vẻ đẹp thiên nhiên đất nước qua văn bản "Sông nước Cà Mau" và "Vượt thác" - Vũ Thị Hoài

1. GV thực hiện: Vũ Thị Hoài
2. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) Tiết 1: * Khởi động * Giới thiệu chủ đề * Hình thành kiến thức chủ đề: - Tìm hiểu chung về tác giả, tác phẩm: Sông nước Cà Mau trích “ Đất rừng phương Nam” của Đoàn Giỏi và Vượt thác trích truyện “ Quê nội” của Võ Quảng. - Bố cục của 2 văn bản. - Vị trí quan sát ( điểm nhìn để miêu tả): trên thuyền trôi trên sông. - Tìm hiểu nội dung I của chủ đề: Cảnh sắc thiên nhiên của vùng sông nước Cà Mau và khúc sông Thu Bồn. 1. Ấn tượng ban đầu của nhà văn Đoàn Giỏi về sông nước Cà Mau.
3. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I. Cảnh sắc thiên nhiên - Rạch Mái Giầm (vì có nhiều cây mái 1. Ấn tượng ban đầu của giầm) - Kênh Ba Khía (có nhiều con ba khía) nhà văn Đoàn Giỏi về thiên - Kênh Bọ Mắt (có nhiều con bọ mắt) nhiên Cà Mau. - Năm Căn (nhà năm gian) 2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng Cà Mau và sông Thu  Độc đáo trong cách đặt Bồn tên sông, tên đất. a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng Cà Mau: • Địa danh mang màu sắc địa * Kênh rạch phương, hoang sơ, dân dã. • Tả cảnh + thuyết minh giới Phong phú, đa dạng, hoang sơ. thiệu về cảnh quan, tập quán, Thiên nhiên gắn bó với cuộc phong tục một vùng đất nước. sống lao động của con người
4. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” (TIẾT 2) I. Cảnh sắc thiên nhiên Thuyền chúng tôi chèo thoát qua 1. Ấn tượng chung về thiên kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông cửa nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. Lớn, xuôi về Năm Căn. 2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng Cà Mau và sông Thu - Diễn tả đúng trình tự hoạt động Bồn của con thuyền trên dòng sông. a) Cảnh sông ngòi, kênh => Cách sử dụng từ chính xác và rạch vùng Cà Mau: tinh tế của nhà văn. * Kênh rạch: nhiều Thiên nhiên phong phú, hoang sơ, gắn bó với cuộc sống lao động của con người * Sông Năm Căn:
5. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I. Cảnh sắc thiên nhiên THẢO LUẬN NHÓM 1. Ấn tượng chung về thiên Nhóm 1: Cảnh dòng sông được nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. miêu tả bằng những chi tiết nào? Nhận xét cách miêu tả của nhà văn 2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch Đoàn Giỏi? vùng Cà Mau và sông Thu Bồn Nhóm 2: Tìm chi tiết miêu tả rừng a) Cảnh sông ngòi, kênh đước? Nhận xét cách miêu tả? rạch vùng Cà Mau: * Kênh rạch: Thiên nhiên phong phú, hoang sơ * Sông Năm Căn: + Dòng sông: + Hai bên bờ: rừng đước
6. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) THẢO LUẬN NHÓM I. Cảnh sắc thiên nhiên N1 - Mênh mông, nước ầm ầm đổ ra 1. Ấn tượng chung về thiên biển ngày đêm như thác. nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. - Cá nước hàng đàn đen trũi nhô lên 2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch hụp xuống như người bơi ếch giữa vùng Cà Mau và sông Thu những đầu sóng trắng Bồn - Con sông rộng hơn ngàn thước a) Cảnh sông ngòi, kênh => NT: Các tính từ, hình ảnh so sánh rạch vùng Cà Mau: * Kênh rạch: => Thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ Thiên nhiên phong phú, hoang sơ N2 - Dựng lên cao ngất như hai dãy * Sông Năm Căn: trường thành vô tận + Dòng sông: - Ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng - Hình ảnh so sánh đặc sắc. lên lớp kia đắp từng bậc màu xanh lá - Rộng lớn, hùng vĩ. mạ, màu xanh rêu, xanh chai lọ + Rừng đước hai bên bờ: => NT: Các tính từ chỉ màu sắc, hình ảnh - Tính từ chỉ màu sắc, so sánh so sánh - Đẹp, thơ mộng, nguyên sơ. => Thiên nhiên đẹp, thơ mộng, nguyên sơ.
7. Sông nước Cà Mau
8. Bản đồ Việt Nam Bản đồ hành chính tỉnh Cà Mau
9. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I . Tìm hiểu chung : II . Tìm hiểu nội dung chủ đề: 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên Cà * Cảnh trên sông: Mau của Đoàn Giỏi. - Cánh buồm căng phồng - Thuyền rẽ sóng lướt bon bon 2. Cảnh thiên nhiên vùng Cà Mau và * Cảnh hai bên bờ: sông Thu Bồn: - Những bãi dâu trải ra bạt ngàn a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau - Những thuyền chất đầy cau tươi, dây mây, dầu rái, xuôi chầm chậm. b) Cảnh dòng sông Thu Bồn - Vườn tược um tùm . - Đoạn sông chưa đến thác: Những chòm cổ thụ dáng mãnh + Dòng sông đẹp liệt + Êm đềm, hiền hòa, thơ mộng. Núi cao như chắn ngang trước - Đoạn sông có thác dữ : mặt. .
10. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I . Tìm hiểu chung : II . Tìm hiểu nội dung chủ đề: 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. 2. Cảnh thiên nhiên vùng Cà Mau và sông Thu Bồn: a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau b) Cảnh dòng sông Thu Bồn - Đoạn sông chưa đến thác: + Dòng sông đẹp + Êm đềm, hiền hòa, thơ mộng. - Đoạn sông có thác dữ : Núi sông hiểm trở, dữ dội và hùng vĩ Nước từ trên cao phóng giữa - Đoạn sông qua khỏi thác : hai vách đá dựng đứng chảy đứt đuôi rắn .
11. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I . Tìm hiểu chung : II . Tìm hiểu nội dung chủ đề: 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. 2. Cảnh thiên nhiên vùng Cà Mau và sông Thu Bồn: a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau b) Cảnh dòng sông Thu Bồn - Đoạn sông chưa đến thác: + Dòng sông đẹp + Êm đềm, hiền hòa, thơ mộng. - Dòng sông cứ chảy quanh co - Đoạn sông có thác dữ : - Những cây to mọc giữa Núi sông hiểm trở, dữ dội và hùng những bụi lúp xúp . . . - Đoạnvĩ sông qua khỏi thác : - Qua nhiều lớp núi , đồng ruộng lại mở ra . Sông bớt hiểm trở, đồng ruộng bắt đầu xuất hiện
12. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I . Tìm hiểu chung : - Dọc sông , những chòm cổ thụ dáng II . Tìm hiểu nội dung chủ đề: mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên Cà xuống nước. Mau của Đoàn Giỏi. - Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay 2. Cảnh thiên nhiên vùng Cà Mau và hô đám con cháu tiến về phía trước. sông Thu Bồn: Câu 2: Ý nghĩa khác nhau của biện a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau pháp nghệ thuật được sử dụng trong 2 câu trên? b) Cảnh dòng sông Thu Bồn Bài tập trắc nghiệm - Đoạn sông chưa đến thác: CâuA. Hình 1: Chú ảnh ýchòm các từ cổ in thụ đậm ở câuvà cho biếtvăn 1biện như pháp báo nghệtrước thuật 1 khúc được + Dòng sông đẹp sông nguy hiểm, dữ dội. + Êm đềm, hiền hòa, thơ mộng. sử dụng cho mỗi câu văn? - Đoạn sông có thác dữ : A.B. HìnhCâu 1ảnh so chòmsánh, cổcâu thụ 2 nhân ở câu hóa văn 2 thể hiện niềm vui, sự phấn Núi sông hiểm trở, dữ dội và hùng vĩ B. Câukhởi 1 vì nhân con hóa,người câu đã 2 vượt so sánh qua - Đoạn sông qua khỏi thác : C. Cảkhó 2 khăn.câu văn sử dụng so sánh C. Cả 2 đáp án trên Sông bớt hiểm trở, đồng ruộng bắt đầu xuất hiện
13. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I . Tìm hiểu chung : II . Tìm hiểu nội dung chủ đề: 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. 2. Cảnh thiên nhiên vùng Cà Mau và sông Thu Bồn: a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch Cà Mau b) Cảnh dòng sông Thu Bồn - Đoạn sông chưa đến thác: - Đoạn sông có thác dữ : - Đoạn sông qua khỏi thác : - Nghệ thuật: nhân hóa , so sánh => cảnh thiên nhiên phong phú, rộng lớn và hùng vĩ .
14. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) I. Cảnh sắc thiên nhiên 1. Ấn tượng chung về thiên nhiên Cà Mau của Đoàn Giỏi. 2. Cảnh sông ngòi, kênh rạch vùng Cà Mau và sông Thu Bồn a) Cảnh sông ngòi, kênh rạch b) Cảnh trên sông Thu Bồn vùng Cà Mau: - Đoạn sông chưa đến thác: Sông đẹp * Kênh rạch: chằng chịt êm đềm, hiền hòa, thơ mộng. * Sông Năm Căn: - Đoạn sông có thác dữ: núi sông + Dòng sông: rộng lớn, hùng vĩ hiểm trở, dữ dội. + Rừng đước hai bên bờ: - Đoạn sông qua khỏi thác : sông bớt - Đẹp, thơ mộng, nguyên sơ. hiểm trở, đồng ruộng bắt đầu xuất hiện Nghệ thuật: so sánh đặc sắc, - Nghệ thuật: nhân hóa , so sánh tính từ gợi tả. => Thiên nhiên phong phú, rộng lớn => Cảnh thiên nhiên trù và hùng vĩ . phú,rộng lớn và hùng vĩ .
15. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) Câu hỏi thảo luận nhóm Câu 1: Điểm giống nhau giữa 2 đoạn trích Sông nước Cà Mau và Vượt thác là gì? Câu 2: Hai bài “ Sông nước Cà Mau” và “ Vượt thác” đều miêu tả cảnh sông nước. Em hãy nêu những nét đặc sắc của phong cảnh thiên nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thuật miêu tả của mỗi tác giả?
16. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” ( TIẾT 2) Câu 1: Điểm giống nhau giữa 2 đoạn trích Sông nước Cà Mau và Vượt thác là gì? Điểm giống nhau: - Cùng tả cảnh sông nước. - Vị trí quan sát của người miêu tả ngồi trên thuyền. - Cùng kể theo ngôi thứ nhất.
17. Câu 2 Sông nước Cà Mau Vượt thác - Thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ, - Dòng sông vừa êm đềm, thơ đầy hoang dã mộng với thuyền rẽ sóng lướt Thiên - Kênh rạch chằng chịt. bon bon. nhiên - Sông đẹp, trù phú. - Bãi dâu trải ra bạt ngàn - Rừng đước cao, tầng tầng, lớp - Hùng vĩ, dữ dội, nhiều thác dữ. lớp - Núi cao, nhiều cây cổ thụ, - Lời kể theo ngôi thứ nhất, lối kể - Lời kể theo ngôi thứ nhất. Nghệ tự nhiên. thuật - Điểm nhìn từ trên thuyền xuôi - Vị trí của người kể ở trên miêu theo dòng sông, tầm nhìn rộng, thuyền trên sông Thu Bồn. tả thích hợp cho việc quan sát và miêu tả. - Cách miêu tả tinh tế, sử dụng - Nghệ thuật: đặc sắc trong cách nhiều hình ảnh so sánh so sánh, nhân hóa.
18. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM QUA “SÔNG NƯỚC CÀ MAU” VÀ “VƯỢT THÁC” CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM Nhóm 1: Qua phần tìm hiểu về thiên nhiên Cà Mau em có cảm nhận gì về vùng sông nước Cà Mau - cực nam của Tổ quốc? Nhóm 2: Qua phần tìm hiểu về thiên nhiên trong văn bản Vượt thác, em có cảm nhận gì về con sông Thu Bồn? Nhóm 3: Hãy kể tên một vài con sông ở quê hương em hoặc địa phương mà em đang ở, giới thiệu vắn tắt về một trong số những con sông ấy?
19. CHỦ ĐỀ: VẺ ĐẸP THIÊN NHIÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM 2. Vẻ đẹp kênh rạch, sông ngòi ở vùng Cà Mau và cảnh sông Thu Bồn. a, Cảnh kênh rạch sông ngòi ở vùng Cà Mau • Kênh rạch nhiều, chằng chịt. • Địa danh mang màu sắc địa phương, hoang sơ, dân dã. • Tả cảnh + thuyết minh giới thiệu về cảnh quan, tập quán, phong tục một vùng đất nước. b. Cảnh dòng sông Năm Căn
20. Sông nước Cà Mau