Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 79: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả - Năm học 2017-2018

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 79: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả - Năm học 2017-2018

1. Sơn Tinh
2. Thứ 5, ngày 18, tháng 01, năm 2018 TIẾT 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
3. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ I. QUAN SÁT, TƯỞNG Đoạn 1: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu TƯỢNG, SO SÁNH VÀ như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ NHẬN XÉT TRONG ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần VĂN MIÊU TẢ: mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trong đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ 1. Tìm hiểu ví dụ: ngơ. a/ Đoạn 1: 1. Quan sát: Các chi tiết tiêu biểu nổi bật của Dế Choắt: Dáng vẻ, cánh, càng, râu ria, mặt mũi (gầy gò, lêu ngêu, bè bè, nặng → Tái hiện hình ảnh nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ, ) ốm yếu tội nghiệp của 2. Tưởng tượng so sánh:Hình dung đối tượng một cách cụ thể, Dế Choắt. sinh động. Người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. → Ốm yếu, lờ đờ, đi đứng xiêu vẹo, trông rất bệ rạc. Cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. → Ngắn hủi hoẳn, vừa xấu vừa khó coi trông rất buồn cười. 3. Nhận xét: Giúp người đọc hiểu được tình cảm của người viết.
4. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ Đoạn 2: Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những b/ Đoạn 2: khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối [ ]. Dòng sông Năm Căn mênh → Cảnh đẹp thơ mộng , mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá mênh mông, hùng vĩ của nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như sông nước Cà Mau. người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. (Đoàn Giỏi)
5. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ Đoạn 2: Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khu rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối [ ]. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. (Đoàn Giỏi) → Sự tưởng tượng, so sánh, chính xác, đặc sắc và độc đáo
6. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ I. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ: 1. Tìm hiểu ví dụ: a/ Đoạn 1: → Tái hiện hình ảnh ốm yếu tội nghiệp của Dế Choắt. b/ Đoạn 2: → Cảnh đẹp, thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau. c/ Đoạn 3:
7. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ Đoạn 3: Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là I. QUAN SÁT, TƯỞNG chim ríu rít. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một TƯỢNG, SO SÁNH VÀ tháp đèn khổng lồ: hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn NHẬN XÉT TRONG VĂN ngọn lửa hồng tươi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn MIÊU TẢ: 1. Tìm hiểu ví dụ: ánh nến trong xanh, tất cả đều lóng lánh, lung linh trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen, đàn đàn lũ a/ Đoạn 1: lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi → Tái hiện hình ảnh nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà ốm yếu tội nghiệp của vui không thể tưởng được. Ngày hội mùa xuân đấy! Dế Choắt. (Vũ Tú Nam) b/ Đoạn 2: → Cảnh đẹp thơ mộng, mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau. c/ Đoạn 3: → Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân.
8. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ Đoạn 3: Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là I. QUAN SÁT, TƯỞNG chim ríu rít. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một TƯỢNG, SO SÁNH VÀ tháp đèn khổng lồ: hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn NHẬN XÉT TRONG VĂN ngọn lửa hồng tươi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn MIÊU TẢ: ánh nến trong xanh, tất cả đều lóng lánh, lung linh 1. Tìm hiểu ví dụ: trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen, đàn đàn lũ a/ Đoạn 1: lũ bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi → Tái hiện hình ảnh nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà ốm yếu tội nghiệp của vui không thể tưởng được. Ngày hội mùa xuân đấy! Dế Choắt. (Vũ Tú Nam) b/ Đoạn 2: → Cảnh đẹp thơ mộng, mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau. c/ Đoạn 3: → Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân.
9. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ I. QUAN SÁT, TƯỞNG THẢO LUẬN NHÓM TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN ?- Tìm các từ, ngữ đã bị lược bỏ? Những từ ngữ XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ: 1. Tìm hiểu ví dụ: đó đã ảnh hưởng đến đoạn văn miêu tả như thế nào? a/ Đoạn 1: Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác , cá nước bơi hàng → Tái hiện hình ảnh ốm yếu đàn đen trũi . tội nghiệp của Dế Choắt. nhô lên hụp xuống như người bơi ếch.giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa b/ Đoạn 2: dòng sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, → Cảnh đẹp thơ mộng, mênh rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường mông, hùng vĩ của sông thành vô tận nước Cà Mau. c/ Đoạn 3: - Các từ, ngữ bị lược bỏ đều là những hình ảnh → Miêu tả hình ảnh đầy so sánh liên tưởng thú vị. Không có những hình sức sống của cây gạo vào ảnh ấy, đoạn văn trở nên chung chung, khô khan, mùa xuân. mất đi sự sinh động, không gợi được trí tưởng tượng cho người đọc. → Tưởng tượng so sánh làm tăng sức gợi hình, gợi cảm và làm nổi bật những đặc điểm tiêu biểu của dòng sông Năm Căn, rộng mênh mông, hùng vĩ .
10. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ I. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN ?- Khi viết văn miêu tả, người viết cần có những XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ: thao tác nào? Tác dụng của những thao tác ấy? 1. Tìm hiểu ví dụ: a/ Đoạn 1: ➔ Khi viết văn miê tả, người viết cần biết quan → Tái hiện hình ảnh ốm yếu sát → nhận xét, liên tưởng, tưởng tượng, so tội nghiệp của Dế Choắt. sánh, để làm nổi bật các đặc điểm tiêu biểu b/ Đoạn 2: của sự vật → Cảnh đẹp thơ mộng, mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau. c/ Đoạn 3: → Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân. 2. Ghi nhớ: sgk/ 28
11. Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ I. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ: HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 1. Tìm hiểu ví dụ: a/ Đoạn 1: → Tái hiện hình ảnh ốm yếu tội nghiệp của Dế Choắt. b/ Đoạn 2: 1. Nắm chắc nội dung đã học. → Cảnh đẹp thơ mộng, mênh 2. Chuẩn bị phần Luyện tập về mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau. Quan sát, tưởng tượng, so sánh c/ Đoạn 3: và nhận xét trong văn miêu tả → Miêu tả hình ảnh đầy (Tiết 80) sức sống của cây gạo vào mùa xuân. 2. Ghi nhớ: sgk/ 28