Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 122: Văn bản "Nói với con"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 122: Văn bản "Nói với con"

1. Tiết 122 Y Phơng
2. I. Tìm hiểu chung: Tiết 122: Nói với con 1. Tác giả. Y Phơng Y Phơng - Nhà thơ Tên khai sinh: Hứa Vĩnh Sớc, sinh ngày 24 tháng 12 năm 1948, Quê: Lăng Hiếu, Trùng Khánh, Cao Bằng. Dân tộc Tày. Y Phơng nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến 1981 chuyển về công tác tại sở văn hoá thông tin Cao Bằng. Từ năm 1982- 1985, học tại tr- ờng viết văn Nguyễn Du. Năm 1986 về công tác tại sở văn hoá thông tin Cao Bằng và từ năm 1991 là Phó giám đốc sở văn hoá thông tin. Từ 1993 đến nay ông giữ chức chủ tịch hội văn học nghệ thuật Cao Bằng. Đảng viên đảng cộng sản việt nam. Hội viên hội nhà văn Việt Nam(1988). Tác phẩm chính: Ngời hoa núi(kịch bản san khấu, 1982); Tiếng hát tháng giêng(thơ, 1986); Lửa hồng một góc(thơ in chung, 1987); Lời chúc(thơ 1991); Đàn then(thơ 1996). Nhà thơ đã đợc nhận: giải A, cuộc thi thơ tạp chí văn nghệ Quân đội; Giải thởng loại A giải thởng văn học 1987 của hội nhà văn Việt Nam
3. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả. 2. Tác phẩm. 3. Đọc- Bố cục
4. Nói với con- Y Phơng ''Chõn phải bước tới cha Chõn trỏi bước tới mẹ Một bước chạm tiếng núi Hai bước chạm tiếng cười'' Con ơi tuy thụ sơ da thịt "Người đồng mỡnh yờu lắm con ơi Lờn đường Đan lờ cài nan hoa Khụng bao giờ nhỏ bộ được Vỏch nhà ken cõu hỏt Nghe con" Rừng cho hoa ___ Con đường cho những tấm lũng" "Người đồng mỡnh thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuụi chớ lớn Dẫu làm sao thỡ cha vẫn muốn Sống trờn đỏ ko chờ đỏ gập ghềnh Sống trong thung khụng chờ thung nghốo đúi Sống như sụng như suối Lờn thỏc xuống ghềnh Khụng lo cực nhọc Người đồng mỡnh thụ sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bộ đõu con Người đồng mỡnh tự đục đỏ kờ cao quờ hương Cũn quờ hương thỡ làm phong tục"
5. Nói với con- Y Phơng Chõn phải bước tới cha Chõn trỏi bước tới mẹ Một bước chạm tiếng núi Hai bước chạm tiếng cười 1 ơ ơ ị Người đồng mỡnh yờu lắm con ơi Con i tuy thụ s da th t ườ Đan lờ cài nan hoa Lờn đ ng 3 ờ ỏ ượ Vỏch nhà ken cõu hỏt Khụng bao gi nh bộ đ c Rừng cho hoa Nghe con" Con đường cho những tấm lũng ___ "Người đồng mỡnh thương lắm con ơi Cao đo nỗi buồn Xa nuụi chớ lớn Dẫu làm sao thỡ cha vẫn muốn Sống trờn đỏ ko chờ đỏ gập ghềnh Sống trong thung khụng chờ thung nghốo đúi Sống như sụng như suối 2 Lờn thỏc xuống ghềnh Khụng lo cực nhọc Người đồng mỡnh thụ sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bộ đõu con Người đồng mỡnh tự đục đỏ kờ cao quờ hương Cũn quờ hương thỡ làm phong tục"
6. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng I. Tìm hiểu chung: 1. Tác giả. 2. Tác phẩm. 3. Đọc- Bố cục P1: Từ đầu -> “đẹp nhất trên đời” Nói với con về tình cảm cội nguồn P2: Tiếp theo -> phong tục. Sức sống bền bỉ của quê hơng. P3: Còn lại. Lời dặn dò và mong ớc của ngời cha -> Bố cục lô gic, chặt chẽ 3- Phõn tớch
7. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn Chân phải bớc tới cha NT: Điệp từ, điệp lại cấu trúc câu, hình ảnh Chân trái bớc tới mẹ mộc mạc, cách diễn đạt chất phác. Một bớc chạm tiếng nói Hai bớc tới tiếng cời
8. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn Chân phải bớc tới cha NT: Điệp từ, điệp lại cấu trúc câu, hình ảnh Chân trái bớc tới mẹ mộc mạc, cách diễn đạt chất phác. Một bớc chạm tiếng nói - Hình ảnh cụ thể, cách diễn đạt dờng nh vô Hai bớc tới tiếng cời lý song lại tạo ra sự độc đáo, đặc sắc trong t duy và cách diễn đạt ngời miền núi. Cha mẹ mãi nhớ về ngày cới - Cha mẹ mãi thơng yêu nhau Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời => Cuộc sống gia đình thật hạnh phúc. => Tạo một không gian gia đình đầm ấm với đứa trẻ chập chững tập đi, bi bô tập nói, đang lớn lên từng ngày trong tình yêu thơng, trong sự nâng đón và mong chờ của cha mẹ.
9. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn Ngời đồng mình yêu lắm con ơi Đan lờ cài nan hoa Vách nhà ken câu hát Con dần khôn lớn, trởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng và nghĩa tình sâu nặng của quê hơng. Rừng cho hoa Con đờng cho những tấm lòng -> Rừng núi quê hơng thật thơ mộng và nghĩa tình. Vẻ đẹp của thiên nhiên không chỉ là ở màu sắc, cái ta nhìn thấy mà còn là cả “tấm lòng”: đó là sự che chở, nuôi dỡng con ngời cả về tâm hồn, lối sống. * Con sinh ra lớn lên trong là nhờ tình yêu thơng đùm bọc của cha mẹ, gia đình, sự trở che đùm bọc của quê hơng, của thiên nhiên núi rừng.
10. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. “Ngời đồng mình thơng lắm con ơi” NT: Điệp cấu trúc -> Nhấn mạnh vào cách gọi yêu thơng. Nếu trớc là yêu thì giờ đây là thơng. Một tình cảm sâu đậm dành cho ngời đồng mình. “ Cao đo nỗi buồn. - Lấy cao, xa, lấy khoảng cách không Xa nuôi chí lớn” gian để đo tâm hồn của con ngời. - Đây là cách nói đặc trng mang đậm chất của ngời dân tộc -> Con ngời hiện ra sánh với núi rừng, hiên ngang lớn lao.
11. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. “Sống trên đá không chê đá gập ghềnh. NT: điệp từ, từ gợi tả, Sống trong thung không chê thung nghèo đói” -> Sự gắn bó với quê hơng cộng đồng, dù quê hơng còn thiếu thốn khó khăn nhng con ngời vẫn gắn bó chặt chẽ với quê h- ơng không quay lng lại với quê hơng.
12. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. Sống nh sông nh suối. Lên thác xuống ghềnh. - NT: So sánh, Sử dụng thành ngữ Không lo cực nhọc => Sức sống thật mạnh mẽ mãnh liệt, không gì ngăn cản nổi, đó là ý trí tự cờng rất cao của ngời đồng mình - Mong muốn của ngời cha : con phải có nghĩa tình chung thuỷ với quê hơng, biết chấp nhận và vợt qua gian nan thử thách bằng ý chí và bằng niềm tin của mình.
13. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. “Ngời đồng mình thô sơ da thịt -NT: ẩn dụ, đối lập, mộc Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con” mạc giàu hình ảnh => Ngời đồng mình dẫu bên ngoài có thể còn thô sơ, hoang dã nhng lại chứa đựng một tâm hồn lớn lao, giầu ý chí.
14. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. “Ngời đồng mình biết tự đục đá kê cao Còn quê hơng thì làm phong tục” -> NT: ẩn dụ, giọng điệu, giau hình ảnh khi mạnh mẽ khi nhẹ nhàng, cách nói mộc mạc có sức khái quát. Chính con ngời đã dựng xây quê hơng. con ngời đã lao động dựng xây, nâng cao vị thế của quê hơng. Quê hơng cũng là điểm tựa tinh thần cho con ngời. * Ngời cha mong muốn con biết tự hào về truyền thống quê hơng, hãy sống xứng đáng với truyền thống quê hơng.
15. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. 3. Lời dặn dò của ngời cha “Con ơi dẫu thô sơ da thịt - Giọng điệu tha thiết ân Lên đờng. tình thể hiện mong ớc của Không bao giờ nhỏ bé đợc nghe con” ngời cha với ngời con - Lời dăn chất phác, chân thành, thiết tha mà trừu mến, mong con ra đi hãy xứng đáng với truyền thống quê hơng. Điều lớn lao nhất mà ngời cha muốn truyền cho con chính là lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, về truyền thống cao đẹp của quê hơng và niềm tự tin khi bớc vào đời.
16. Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. 3. Lời dặn dò của ngời cha III- TỔNG KẾT 1. Nghệ thuật 2. Nội dung - Giọng điệu thơ tha thiết ân - Thể hiện tình cảm gia đình tình, sâu lắng. Cách diễn đạt đầm ấm, ca ngợi truyền thống bằng hình ảnh độc đáo mang của quê hơng, đồng thời thấy đậm chất dân tộc. sức sống và vẻ đẹp tâm hồn - Nhiều biện pháp nghệ thuật của ngời dân tộc miền núi nh ẩn dụ so sánh.
17. Tuần 25 Tiết:122 NểI VỚI CON Y Phơng II. Tìm hiểu chi tiết 1. Nói với con về tình cảm cội nguồn 2. Niềm tự hào về quê hơng. 3. Lời dặn dò của ngời cha III- TỔNG KẾT * Hớng dẫn về nhà - Đọc thuộc bài thơ bài thơ - Làm bài tập (SGK 74) - Chuẩn bị : Nghĩa tờng minh và hàm ý