Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Bài 18: Hai loại điện tích - Năm học 2019-2020

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Bài 18: Hai loại điện tích - Năm học 2019-2020

1. KIỂM TRA BÀI CŨ 1) Có thể làm nhiều vật nhiễm điện bằng cách nào? Vật nhiễm điện có đặc điểm gì? Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát. Vật nhiễm điện có khả năng hút các vật khác hoặc làm sáng bóng đèn bút thử điện 2) Giải thích tại sao vào những ngày thời tiết khô ráo, đặc biệt là những ngày hanh khô, khi ta chải đầu bằng lược nhựa, nhiều sợi tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra? Khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tóc đều bị nhiễm điện, do đó lược nhựa hút tóc và kéo thẳng ra. 3) Dùng mảnh vải khô để cọ xát, thì có thể làm cho vật nào dưới đây mang điện tích. A. Một ống bằng gỗ C. Một ống bằng giấy B. Một ống bằng nhựa D. Một ống bằng thép
2. Một vật bị nhiễm điện (mang điện tích) có khả năng hút các vật khác. Nếu hai vật đều bị nhiễm điện đặt gần nhau thì chúng hút nhau hay đẩy nhau ?
3. Tiết 20: Bài 18: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH - - + + + -
4. Tiết 20: Bài 18: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích Thí nghiệm 1: (hình 18.1 và hình 18.2 SGK). 1. Kẹp hai mảnh nilông vào thân bút chì rồi nhấc lên. Quan sát xem hai mảnh nilông có ?  hút nhau, đẩy nhau không ? => Khi hai mảnh nilông chưa được cọ xát, đặt gần nhau không có hiện tượng gì xảy ra vì cả hai mảnh nilông không bị nhiễm điện.
5. Thí nghiệm 1: (hình 18.1 và hình 18.2 SGK). 2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thân bút chì để nhấc 2 mảnh nilông lên. Quan sát xem chúng hút nhau hay đẩy nhau. ?  => Sau khi cọ xát, đặt hai mảnh nilông gần nhau thì chúng đẩy nhau, hai mảnh nilông nhiễm điện giống nhau.
6. 3. Dùng hai mảnh vải khô cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá có mũi nhọn. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát xem hai thanh nhựa hút nhau hay đẩy nhau? ? Hai đầu đã được cọ xát  => Sau khi cọ xát, đặt hai thanh nhựa gần nhau thì chúng đẩy nhau, hai thanh nhựa nhiễm điện giống nhau.
7. Bảng kết quả thí nghiệm 1. Hiện tượng xảy ra Nhận xét về sự Bước Tiến hành TN khi đặt gần nhau nhiễm điện của vật 1 Hai mảnh nilông Không có hiện Cả hai mảnh nilông chưa được cọ xát tượng gì xảy ra không bị nhiễm điện Hai mảnh ni lông 2 Chúng đẩy nhau Nhiễm điện giống nhau đã được cọ xát Cọ xát hai Hai thanh nhựa nhiễm 3 Chúng đẩy nhau thanh nhựa điện giống nhau * Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích . .(1) . . . . . loại và khi được đặt gần nhau thì chúng . . (2). . . . nhau. cùng khác hút đẩy
8. Thí nghiệm 2: (hình 18.3 SGK). Cọ xát đầu thanh nhựa sẫm màu vào mảnh vải khô rồi đặt trên giá có mũi nhọn. Đưa đầu thanh thủy tinh đã được cọ xát vào mảnh lụa lại gần thanh nhựa. Quan sát hiện tượng xảy ra. ?  Thanh thủy tinh => Đưa đầu thanh thủy tinh đã được cọ xát vào mảnh lụa lại gần đầu thanh nhựa đã cọ xát bằng vải khô thì chúng hút nhau, hai thanh nhiễm điện khác loại.
9. * Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng .(1). . . nhau do chúng mang điện tích . . (2). . . . loại. cùng khác đẩy hút Kết luận : Có hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau. * Người ta quy ước gọi điện tích của thanh thủy tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+). Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (-).
10. C1: Đặt thanh nhựa sẫm màu lên trục quay sau khi đã được cọ xát bằng mảnh vải khô. Đưa mảnh vải này lại gần đầu thanh nhựa được cọ xát thì chúng hút nhau. Biết rằng mảnh vải cũng bị nhiễm điện, hỏi mảnh vải mang điện tích dương hay điện tích âm? Tại sao?  +? Do thanh nhựa và mảnh vải hút nhau nên chúng nhiễm điện khác loại, mà thanh nhựa nhiễm điện mang điện tích âm, nên mảnh vải mang điện tích dương.
11. II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử 1. Ở tâm mỗi nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương. Êlectrôn 2. Xung quanh hạt nhân có các êlectrôn mang điện tích âm chuyển - động tạo thành lớp vỏ nguyên tử. Hạt nhân 3. Tổng điện tích âm của các êlectrôn có trị số tuyệt đối bằng - điện tích dương của hạt nhân. Do + đó, bình thường nguyên tử trung + + hòa về điện. - 4. Êlectrôn có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật khác. Mô hình đơn giản của nguyên tử
12. CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT Trước đây hơn 2000 năm, người ta đã phát hiện ra sự nhiễm điện của hổ phách khi cọ xát vào lông thú. Theo tiếng Hi Lạp, hổ phách là êlectrôn. Sau này người ta dùng từ êlectrôn để đặt tên cho hạt mang điện tích âm trong nguyên tử, tiếng Việt còn gọi là điện tử. Năm 1911 Rơdepho đã nêu ra mô hình nguyên tử, sau đó tới nhà vật lý người Anh Ninx Bo đưa ra mô hình lượng tử giúp các nhà khoa học lý giải được toàn bộ hệ thống tuần hoàn các nguyên tố.
13. III. Vận dụng C2. Trước khi cọ xát, có phải trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm hay không? Nếu có thì các điện tích này tồn tại ở những loại hạt nào cấu tạo nên vật ?  Trước khi cọ xát trong các vật đều có điện tích dương và điện tích âm. Điện tích dương tồn tại ở hạt nhân nguyên tử và điện tích âm tồn tại ở các êlectrôn ở lớp vỏ nguyên tử. C3. Tại sao trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ ?  Vì trước khi cọ xát vật trung hòa về điện (chưa nhiễm điện), nên không hút các vụn giấy nhỏ.
14. C4: Sau khi cọ xát, vật nào trong hình nhận thêm êlectrôn, vật nào mất bớt êlectrôn? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm? Sau khi cọ xát : - Thước nhựa nhận thêm êlectrôn ➔ nhiễm điện âm. - Mảnh vải mất bớt êlectrôn ➔ nhiễm điện dương. Một vật nhiễm điện âm nếu .nhận . . . . .thêm . . . . êlectrôn. . . . . . Một vật nhiễm điện dương nếu .mất . . . bớt. . . .êlectrôn . . . . . - Mảnh vải + - - - + + - - + + + - - +- + + +- - +- + Thước nhựa +- +- +- +- +- - +- - +- +- - Trước khi cọ xát Sau khi cọ xát
15. BÀI 18.2/38 SBT: Trong các hình a,b,c,d, các mũi tên đã cho chỉ lực tác dụng (hút hoặc đẩy) giữa hai vật mang điện tích. Hãy ghi dấu điện tích chưa cho biết của vật thứ hai. A B C D E F G H a) b) c) d)
16. GHICỦNG NHỚ CỐ 1. Có hai . loại điện tích là: điện tích dương và điện tích âm 2. Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau . khác loại thì hút nhau 3. Nguyên tử gồm hạt . nhân mang điện dương và các .êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân. 4. Một vật .nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn, nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn.
17. Dặn dò  Học thuộc phần ghi nhớ trang 52/sgk.  Làm bài tập 18.1, 18.3, 18.5, 18.6 SBT.  Đọc trước bài “ DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN”