Bài giảng Vật lí Lớp 8 - Chương I: Cơ học - Bài 1: Chuyển động cơ học

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 8 - Chương I: Cơ học - Bài 1: Chuyển động cơ học

1. TRƯỜNG THPT V Ậ T L Ý 8 GD
2. GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH MÔN VẬT LÝ 8 CHƯƠNG I : CƠ HỌC CHƯƠNG II : NHIỆT HỌC
3. CHƯƠNG I : CƠ HỌC ??? Vừa to vừa nặng hơn kim Thế mà tàu nổi, kim chìm tại sao ?  Chuyển động là gì, đứng yên là gì ?  Thế nào là chuyển động đều, chuyển động không đều ?  Lực có quan hệ với vận tốc như thế nào ?  Quán tính là gì ?  Aùp suất là gì ? Aùp suất gây ra bởi chất rắn, chất lỏng, áp suất khí quyển có gì khác nhau ?  Lực đẩy Acsimét là gì ? Khi nào thì vật nổi, khi nào thì vật chìm ?  Công cơ học là gì ?  Công suất đặc trưng cho tính chất nào của việc thực hiện công ?  Cơ năng, động năng, thế năng là gì ?  Thế nào là bảo toàn và chuyển hóa cơ năng ?
4. BÀI 1/Tiết 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC Mặt Trời mọc ở đằng Đơng, lặn ở đằng Tây. Như vậy cĩ phải là Mặt Trời chuyển động cịn Trái Đất đứng yên khơng? Bài học này sẽ giúp các em trả lời câu hỏi trên. Tây Đơng
5. I/Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên? C1: Làm thế nào để nhận biết 1 ô tô trên đường, 1 chiếc thuyền trên sông, 1 đám mây trên trời đang chuyển động hay đứng yên ? TL: Cĩ nhiều cách khác nhau, cĩ thể so sánh vị trí của ơ tơ, thuyền, đám mây với vật nào đĩ đứng yên bên đừng, bờ sơng
6. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I/ Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ?  Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so*Trong với vật vật mốc. lý học,Chuyển để biết động một này vật gọichuyển là chuyển động độnghay đứng cơ học. yên người ta dựa (gọivào tắt vị là trí chuyển của vật động) đĩ so với vật khác được chọn làm mốc (vật mốc). C2:C3:*NgườiHãyKhi nàotìm ta thườngmộtví dụvật chuyển chọn được Trái độngcoi Đất là cơvàđứng nhữnghọc, yên trong vật ? gắnHãy đó liền chỉtìm với rõví Tráivậtdụ vềđượcĐất vật làm vật mốc. chọnđứng làmyên, mốc.trong đó chỉ rõ vật được chọn làm mốc. TL:  -Khi vật khơng thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn làm mốc thì được gọi là đứng yên. Vật mốc Ví dụ : Người ngồi trên thuyền đang trôi theo dòng nước, vì vị trí của người ở trên thuyền không đổi nên so với thuyền thì người ở trạng thái đứng yên.
7. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I/ Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ?  -Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc. Chuyển động này gọi là chuyển động cơ học. (gọi tắt là chuyển động)  -Khi vật khơng thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn làm mốc thì được gọi là đứng yên. II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên
8. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên Hành khách ngồi trên một toa tàu đang rời khỏi nhà ga ( H.1.2) C4: So với nhà ga thì hành khách chuyển động hay đứng yên? Tại sao?
9. Vật mốc C4: SoSo với với nhà nhà ga ga thì thìhành hành khách khách chuyển đang động chuyển hay đứng động yên? vì Tạivị sao?trí người này thay đổi so với nhà ga. ĐƯỜNG SỐ 3
10. Vật mốc C5:C5: So Sovới vớitoa toatàu thìtàu hành thì hành khách khách chuyển là động đứng hay yên đứng vì yên?vị trí Tạicủa sao?hành khách đối với toa tàu không đổi. ĐƯỜNG SỐ 3
11. C6: Tìm từ thích hợp cho các chỗ trống của các câu nhận xét sau đây: Một vật có thể là chuyển động ___nhưngso với vật này lại là đứng___ yên đối với vật khác ĐƯỜNG SỐ 3
12. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên C6: C8: Hãy trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài. Một vật có thể là chuyển động ___nhưngso với vật này lại là ___đứng yên đối với vật khác C7: Hãy tìm ví dụ để minh họa cho nhận xét trên. Ví dụ : Hành khách chuyển động so với nhà ga nhưng đứng yên so với tàu.
13. Mặt trời mọc ở đằng Đông lặn đằng Tây. Như vậy có phải là Mặt Trời chuyển động xung quanh Trái Đất không? Trả lời : Mặt Trời thay đổi vị trí so với 1 điểm mốc gắn với Trái Đất (núi, cây cối ), vì vậy có thể coi Mặt Trời chuyển động khi lấy mốc là Trái Đất.
14. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I/ Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ?-Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc. Chuyển động này gọi là chuyển động cơ học. (gọi tắt là chuyển động)  -Khi vật khơng thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn làm mốc thì được gọi là đứng yên. II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên  Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tùy thuộc vào vật được chọn làm mốc. Người ta thường chọn những vật gắn với mặt đất làm vật mốc. III/ Một số chuyển động thường gặp :
15. Hãy cho biết dạng chuyển động của 1 số vật sau : Máy bay chuyển động thẳng Đầu kim giây đồng hồ Quả bóng bàn chuyển động cong chuyển động tròn C9 : Tìm thêm ví dụ về chuyển động thẳng, chuyển động cong, chuyển động tròn thường gặp trong đời sống.
16. Trái Đất quay quanh mặt trời
17. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC I/ Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên ?  -Khi vị trí của vật so với vật mốc thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc. Chuyển động này gọi là chuyển động cơ học. (gọi tắt là chuyển động)  -Khi vật khơng thay đổi vị trí đối với một vật khác được chọn làm mốc thì được gọi là đứng yên. II / Tính tương đối của chuyển động và đứng yên  Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tùy thuộc vào vật được chọn làm mốc. Người ta thường chọn những vật gắn với mặt đất làm vật mốc. III/ Một số chuyển động thường gặp :  Các dạng chuyển động cơ học thường gặp là chuyển động thẳng, chuyển động cong và chuyển động trịn. III/ Vận dụng :
18. C10 : Mỗi vật trong hình 1.4 chuyển động so với vật nào, đứng yên so với vật nào? Vật mốc So với Ô tô Người lái xe Người bên đường Cây cột điện ÔÔ tôtô X đứng yên chuyển động chuyển động NgườiNgười láilái xexe đứng yên X chuyển động chuyển động NgườiNgười bênbên chuyển động chuyển động X đứng yên đườngđường CâyCây cộtcột điệnđiện chuyển động chuyển động đứng yên X
19. BÀI 1 : CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC IV / Vận dụng : C11: Có người nói: “Khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc”. Theo em, nói như thế có phải lúc nào cũng đúng không? Hãy tìm ví dụ minh họa cho lập luận của mình Trả lời: Khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên, nói như vậy không phải lúc nào cũng đúng. Có trường hợp sai, ví dụ vật chuyển động tròn quanh vật mốc. → Chuyển động tròn của đầu kim đồng hồ
20. Có thể em chưa biết Quỹ đạo chuyển động của đầu van xe đạp: vừa chuyển động cong so với trục bánh xe vừa cùng với xe đạp chuyển động thẳng trên đường.
21. Bài tâp củng cố : Bài 1: (1.2 SBTVL8) Người lái đò đang ngồi yên trên chiếc thuyền thả trôi theo dòng nước. Trong các mô tả sau đây, câu nào đúng? A. Người lái đò đứng yên so với dòng nước. B. Người lái đò chuyển động so với dòng nước. C. Người lái đò đứng yên so với bờ sông. D. Người lái đò chuyển động so với chiếc thuyền.
22. Bài tâp củng cố : Bài 2: (1.6 Sách THVL8) Chuyển động hay đứng yên có tính tương đối vì một vật có thể: A. Đứng yên hay chuyển động tuỳ lực tác dụng. B. Đứng yên hay chuyển động tuỳ lúc tuỳ nơi. C. Đứng yên so với vật này, chuyển động so với vật khác. D. Có cả 3 đặc điểm nêu ở a,b,c.
23. Bài tâp củng cố : Bài 3: (1.8 - 1.9 - 1.10 Sách THVL8) Cho biết các phát biểu sau là đúng hay sai : ❖ Trái Đất chuyển động so với Mặt Trời thì Mặt Trời Đúng cũng chuyển động so với Trái Đất. ❖ Một vật chuyển động có thể có quỹ đạo thẳng so với Đúng vật mốc này, có quỹ đạo cong so với vật mốc khác. ❖ Người ngồi trên thuyền thả trôi theo dòng nước thì Đúng người ấy đứng yên so với dòng nước.
24. Dặn dò ❖ → ❖ ❖ → ❖ ❖