Đề tài Nghiên cứu khoa học: Đa dạng sinh thái trồng lúa, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng

Nội dung text: Đề tài Nghiên cứu khoa học: Đa dạng sinh thái trồng lúa, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng

1. ĐỀ CƯƠNG NGHIÊN CỨU (Kèm theo Tờ khai dành cho học sinh (1A)) ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC: ĐA DẠNG SINH THÁI TRỒNG LÚA, NÂNG CAO NĂNG SUẤT CHẤT LƯỢNG SẢN PHẨM, ĐẢM BẢO SỨC KHỎE NGƯỜI TIÊU DÙNG. A. Lí do chọn đề tài Thái Bình hiện có gần 80.000 héc-ta lúa, năng suất trên 1 triệu tấn 1 năm, là tỉnh sản xuất lúa lớn thứ 2 ở khu vực Đồng bằng sông Hồng. Sản xuất gắn với bảo vệ môi trường là yêu cầu đặt ra với Ngành Nông nghiệp nói chung và các vùng trọng điểm sản xuất lúa, trong đó có Thái Bình nói riêng. Mặc dù việc canh tác lúa những năm gần đây đã có nhiều thay đổi, song chủ yếu nông dân vẫn canh tác theo truyền thống, điều này đã và đang gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, gia tăng lượng khí phát thải nhà kính. Lạm dụng phân bón hóa học, giữ nước thường xuyên trong ruộng, những việc làm này là nguyên nhân chính gây phát thải khí nhà kính. Để giải quyết thách thức này, dự án “Đa dạng sinh thái trồng lúa, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng” xác định phương pháp tiếp cận mới giúp giảm phát thải khí nhà kính, giảm thiểu ô nhiễm môi trường tăng năng suất lúa và nhân rộng các phương pháp hiệu quả nhất cho nông dân. B. Câu hỏi nghiên cứu; Vấn đề nghiên cứu; Giả thuyết khoa học. 1. Lý do tại sao khi sản xuất phải gắn liền với bảo vệ môi trường? 2. Những con số thống kê về thực trạng ô nhiễm môi trường trồng lúa nước và thực trạng ngộ độc thực phẩm đã nói lên điều gì ? 3. Những nguyên nhân nào dẫn tới ô nhiễm môi trường trồng lúa và những cách phòng tránh thiết thực và hiệu quả nhất. 4. Phải làm cách nào nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng 5. Những giải pháp đã biết thì có quá nhiều và cũng đã được áp dụng, nhưng cần phải tìm ra những giải pháp mang tính mới sáng tạo trên nền tảng của những cái đã biết. C. Lợi ích của sản phẩm mang lại. - Giảm tổn thương đến biến đổi khí hậu và các rủi ro khí hậu liên quan đến, và tăng khả năng phục hồi hệ sinh thái. – Giảm thiểu rủi ro về sức khỏe con người và môi trường Cây lúa đóng vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Đối với người Việt Nam, lúa gạo là lương thực thiết yếu, không thể thiếu cho cuộc sống hàng 1
2. ngày, Đảm bảo chất lượng của lúa gạo chính là bảo vệ sức khỏe cho mỗi con người D. Công việc chính đã thực hiện. 1. Lập kế hoạch nghiên cứu: 2. Tiến hành nghiên cứu. STT Nội dung công việc Thời gian Người thực thực hiện hiện 1 Thành lập nhóm, xây dựng ý tưởng nghiên Từ Khoa, Châu cứu; Xây dựng kế hoạch nghiên cứu; Phân 25/12/2021 Thầy Quang công nhiệm vụ cho các thành viên. đến Thầy Trung 02/1/2022 2 Khảo sát thực tế, thu thập thông tin Từ 05/1 Khoa, Châu + Tìm hiểu thông tin bằng phiếu điều đến Thầy Quang tra khảo sát, điều tra trực tiếp. 10/1/2022 Thầy Trung 4 Tra cứu từ các nguồn tài liệu. Từ 11/01 Khoa, Châu -Tra cứu trên các kênh thông tin và các đến Thầy Quang nguồn dữ liệu. 15/01/2022 Thầy Trung 3 Xử lí thông tin và thiết kế dự án, thực hiện Từ Khoa, Châu các giải pháp hành động. 20/01/2022 Thầy Quang Rút ra những đánh giá qua phản hồi của đến Thầy Trung người dân. 15/02/2022 6 Hoàn thiện sản phẩm và xây dựng báo cáo. Từ 15/05 Khoa, Châu đến Thầy Quang 25/05/2021 Thầy Trung 2.1. Tìm hiểu thực tế: - Địa điểm tìm hiểu: Địa bàn huyện Đông Hưng - Hình thức tìm hiểu: Tìm hiểu thông tin bằng phiếu điều tra khảo sát, điều tra trực tiếp. 2
3. - Đối tượng tìm hiểu: Cánh đồng trồng lúa + Tìm hiểu khác - Tra cứu trên các kênh thông tin và các nguồn dữ liệu. D. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp giải quyết tình huống có vấn đề. - Phương pháp phân tích tổng hợp tài liệu. - Phương pháp so sánh, liệt kê. - Phương pháp thuyết trình. - Phương pháp trực quan. - Trực tiếp chụp ảnh, quay video, thu âm những việc làm mang tính tuyên truyền. PHẦN 2: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU A. NGHIÊN CỨU CÁC VẤN ĐỀ LIÊN QUAN 1. Cơ sở lý thuyết * Những văn bản, chỉ thị của trung ương và địa phương về Bảo vệ môi trường trồng lúa nước vệ sinh an toàn thực phẩm * Những văn bản quy phạm pháp luật. Những điều luật về bảo vệ môi trường trồng lúa nước và vệ sinh an toàn thực phẩm 2. Cơ sở thực tiễn . * Thực trạng về ô nhiễm môi trường trồng lúa nước, việc sử dụng phân bón hóa học, thuốc trừ sâu của bà con nông dân trồng lúa nước Nguyên nhân - Do nguồn nhân công lao động làm nông nghiệp còn thiếu, đa số đi làm công nhân làm lao động trong các khu công nghiệp. - Do tình trạng ruộng bỏ hoang nhiều, dẫn đến các khu ruộng hoang có nhiều chuột , Ốc bươu vàng phá hoại. - Do ý thức của người dân 3. Giải pháp: Sử dụng đồng thời và kết hợp 2 giải pháp để thực hiện đề tài: 3.1 Giải pháp 1: Trồng Hoa xen kẽ trên cánh đồng lúa ( các loại hoa như Hoa hướng dương, Hoa cúc, hoa mười giờ, vvv...) 3
4. Việc áp dụng các phương pháp trên, bên cạnh lợi ích kinh tế, còn giúp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, nâng cao trình độ nhận thức làm ra sản phẩm lúa sạch, chất lượng cao. Đặc biệt, việc trồng hoa trên bờ ruộng lúa đã thu hút, dẫn dụ các loại côn trùng có ích như: bướm, nhện, ong về diệt sâu rầy. Nhất là loài ong ký sinh sâu hại lúa đến hút mật và phấn hoa. Sau đó, chúng bay trở lại ruộng tìm sâu hại để đẻ trứng. Trên ruộng lúa sâu rầy vẫn có, nhưng thiên địch sẽ nhiều hơn và giúp tiêu diệt sâu rầy nên giảm đáng kể mật số gây hại, giảm được số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Từ đó, tạo được sự cân bằng sinh học trên đồng ruộng. Mục tiêu của việc trồng hoa chủ yếu là tăng hệ thực vật có hoa trên bờ ruộng và giảm sử dụng thuốc BVTV trong giai đoạn đầu của cây lúa, nhằm tăng cường sức đề kháng cho hệ sinh thái và tiết kiệm được chi phí mua thuốc BVTV, không phải tốn thời gian, công sức phun xịt ”. Trồng hoa bên ruộng lúa sẽ hạn chế các cây cỏ bụi mọc bên bờ ruộng sẽ giảm rất nhiều chuột vì chúng không còn nơi trú ngụ 4
5. 3.1: Giải pháp 2: Sử dụng Lá xoan tươi hoặc Khô, quả xoan nghiền nhỏ ngoài việc làm phân xanh cho lúa còn làm thuốc bảo vệ thực vật đặc biệt là tiêu diệt ốc bươu vàng . 3.1.1: Tìm hiểu về cây xoan: a, Cây xoan là một loại cây thân gỗ lá rụng sớm, thuộc trong nhóm họ Xoan. Nó có nguồn gốc từ Ấn Độ, miền Nam Trung Quốc và Autralia. Và được trồng rất nhiều ở Việt Nam dùng để làm nhà và các đồ dùng trong gia đình. b. Đặc điểm của cây xoan Cây trưởng thành cao từ 7 – 12m, đường kính 60cm. Nhưng cây xoan ở Bắc Autralia thì có chiều cao lên tới 40m. Vỏ cây xù xì, màu nâu (có một số cây thì vỏ lại có màu trắng), các vết nứt dọc chạy từ gốc đến ngọn cây. Cành xoan mềm, giòn dễ gãy. Mỗi cành được chia thành nhiều nhánh nhỏ, tán cây to, rộng ngả xuống. Lá xoan mọc so le, cuống dài 15cm. Mặt trên lá có màu lục sẫm, mặt dưới xanh nhạt. Mép lá có khía răng cưa và hai mặt nhẵn. Khi vào mùa đông thì lá sẽ bị úa vàng và rụng dần. Hoa xoan có 5 cánh màu trắng mọc thành chùm, nhụy được tập hợp thành ống hình trụ màu tím khiến cho chúng trở nên hài hòa toát lên vẻ đẹp dịu dàng, tinh tế, trong trắng. Cây xoan ra hoa vào khoảng tháng 2, tháng 3 âm lịch và có mùi thơm dịu nhẹ. 5
6. Quả xoan thuộc dạng quả hạch có hình dạng hình cầu (giống như quả trứng) kích thước khoản 1 x 1,5cm, có vỏ màu xanh khi non và chín thì chuyển sang màu vàng. 3.1.2: Tìm hiểu về đặc tính của lá xoan, quả xoan và công dụng Vì có độc tính, lá xoan, trái xoan đều không thể ăn được. Những độc tố trong lá và quả cây xoan gây ngộ độc thần kinh vì chứa tetranortriterpen và các loại nhựa chưa xác định. Hàm lượng độc cao nhất nằm trong quả. Các triệu chứng ngộ độc đầu tiên xuất hiện chỉ vài giờ sau khi ăn phải bao gồm mất vị giác, nôn mửa, táo bón hoặc tiêu chảy, phân có máu, tổn thương dạ dày, sung huyết phổi, trụy tim Tử vong có thể xảy ra sau khoảng 24 giờ đối với con người vì vậy Lá xoan được sử dụng như là một loại thuốc trừ sâu tự nhiên, Thuốc diệt trừ ốc bươu vàng trong sản xuất và nuôi trồng thủy sản. B. TIẾN TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI: 1. Khảo sát địa điểm thực hiện: 3 Mảnh ruộng có diện tích 100 mét vuông ở 2 khu vực khác nhau: 1 mảnh ở khu vực trên cánh đồng có trồng nhiều hoa xung quanh cánh đồng sẽ xử dụng lá xoan và quả xoan để làm phân xanh và xử lý ốc 6
7. bươu vàng, 1 mảnh ở khu vực không trồng hoa xung quanh cánh đồng và không sử dụng lá xoan và quả xoan 2. Tiến hành thực hiện: - Chuẩn bị 3 lần mỗi lần 30 kg lá xoan tươi hoặc 10 kg lá xoan đã phơi khô, 3kg quả xoan khô đã được nghiền nhỏ - Tiến hành thực nghiệm Thời gian Mảnh ở khu vực trên Mảnh ở khu vực trên Ghi chú thực hiện, và cánh đồng có trồng nhiều cánh đồng không trồng công việc hoa xung quanh cánh hoa xung quanh cánh thực hiện đồng sẽ xử dụng lá xoan đồng và không xử và quả xoan (100 mét dụng lá xoan và quả vuông) xoan (100 mét vuông) 15 /01 đến Làm sạch bờ ruộng, gieo Làm sạch bờ ruộng 20/1/2022 hạt hoa ngũ sắc, ( có thể trồng thêm các loại rau như rau cải, cải cúc, hoa hướng dương, hoa 10 giờ 25/01/2022 Làm ruộng chuẩn bị cho Làm ruộng chuẩn bị gieo cấy cho gieo cấy 26/01/2022 Bổ sung phân xanh, Diệt Thời điềm ốc bươu vàng bằng cách tiến hành bón 10 kg lá xoan đã thực nghiệm phơi khô và 3 kg quả chưa có lá xoan khô đã nghiền nhỏ xoan tươi 28/01/2022 Tiến hành gieo xạ Tiến hành gieo xạ Bổ sung 2 kg phân hóa Bổ sung 3 kg phân hóa học học 06/02/2022 Bổ sung phân xanh, Diệt Không xử lý ốc bươu Thời điềm đến 08/2/2022 ốc bươu vàng bằng cách vàng bằng thuốc hóa tiến hành bón 10 kg lá xoan đã học, bổ sung 3 kg phân thực nghiệm phơi khô và 3 kg quả hóa học chưa có lá xoan khô đã nghiền nhỏ, Phun phòng trừ sâu xoan tươi bổ sung 2 kg phân hóa bệnh bằng thuốc trừ học, Phun phòng trừ sâu 7
8. bệnh bằng thuốc trừ sâu sâu sinh học sinh học 15/02/2022 Làm cỏ , dặm tỉa bổ sung Làm cỏ, dặm tỉa bổ 3 kg phân hóa học sung 4 kg phân hóa học 06/03/2022 Bổ sung phân xanh, Diệt Thời điểm ốc bươu vàng bằng cách này đã có lá bón 20 kg lá xoan tươi xoan tươi 10/04/2022 Bón thúc 2 kg Ka li Bón thúc 3kg Ka li Phun phòng trừ sâu bệnh Phun phòng trừ sâu bằng thuốc trừ sâu sinh bệnh bằng thuốc trừ học sâu sinh học 25/05/2022 Thu Hoạch và phơi khô Thu Hoạch, và phơi khô Đánh giá kết quả qua từng giai đoạn Thời gian Mảnh ở khu vực trên Mảnh ở khu vực trên cánh Ghi chú thực hiện, và cánh đồng có trồng đồng không trồng hoa công việc nhiều hoa xung quanh xung quanh cánh đồng và thực hiện cánh đồng sẽ xử dụng lá không xử dụng lá xoan và xoan và quả xoan (100 quả xoan mét vuông) (100 mét vuông) 06/02/2022 Không có ốc bươu vàng Có ốc bươu vàng và chuột và chuột phá hoại, Lúa phá hoại, Lúa mọc không mọc đều đạt tỉ lệ bình đều đạt tỉ lệ Bình quân 70 quân 90 đến 100 cây / 1 đến 80 cây / 1 mét vuông mét vuông 15/02/2022 Lúa lên xanh, đều, Lúa lên xanh không đều, nhánh to khỏe, cây lúa nhánh nhỏ, đẻ nhánh kém, không bị sâu bệnh cây lúa bị sâu lác đác owe những gốc cây chậm phát triền do phải dặm lại 06/03/2022 Gốc lúa to, lá xanh thân Gốc lúa nhỏ , lá xanh mập không đều, thân rớt 8
9. 10/04/2022 Lá xanh đậm, lá đòng Lá xanh không đều, ngọn vươn cao, Đòng to và lá đòng không to , Đòng đều, ít rầy và rệp nhỏ và không đều, xuất hiện nhiều rầy , rệp 25/05/2022 Hạt thóc đều mẩy, Hạt thóc mẩy không đều , không có hạt lép đạt có nhiều hạt lép , đạt trọng lượng 84 kg/ 100 trọng lượng 76 kg/ 100 mét vuông tương đương mét vuông tương đương 8.400 kg/ 1 Ha 302,4kg/ 7.6 kg/ 1 Ha 3273,6 kg/ 1 1 sào sào 30/05/2022 Khi sát gạo Hạt gạo to, Khi sát gạo Hạt gạo to, mẩy, đều hạt, không có mẩy, đều hạt, không có tấm tấm II. Đánh giá kết quả và lợi ích mang lại: 1.Đánh giá kết quả: - Việc sử dụng đồng thời 2 giải pháp Trồng Hoa xen kẽ trên cánh đồng lúa và sử dụng lá xoan. Quả xoan làm phân xanh và diệt ốc bươu vàng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân - Việc thử nghiệm diệt ốc bươu vàng bằng lá xoan khô không hiệu quả bằng sử dụng lá xoan tươi vi ốc bươu vàng thích ăn lá tươi hơn là phơi khô vì vậy sử dụng Lá xoan để làm phân xanh và diệt trừ ốc bươu vàng trong vụ mùa ( Tháng 7) Hiệu quả hơn vụ chiêm ( Tháng 1) vì thời điểm tháng 1 thì chưa có lá xoan tươi. - Đặc tính của ốc bươu vàng là rất thích ăn xơ mít, mướp và những khu vực trũng, nhiều nước nên khi có thể dùng xơ mít, mướp dẫn dụ ốc bươu vàng tập trung vào 1 khu vực trũng rồi diệt ốc bươu vàng bằng lá xoan tươi sẽ hiệu quả hơn rất nhiều 2. Lợi ích mang lại Giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước do sử dụng hóa chất, thuốc trừ sâu, phân bón hóa học Lúa sử dụng ít thuốc trừ sâu, Thuốc diệt ốc bươu vàng, sử dụng phân xanh, hạn chế sử dụng phân bón hóa học phát triển tự nhiên, chỉ sử dụng một ít phân bón hóa học, sử dụng chế phẩm vi sinh, góp phần làm cho lúa có chất bổ dưỡng mang tính an toàn. Đây là hàng nông sản rất phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng trong và ngoài nước hiện nay. Chi phí về phân bón, công chăm sóc giảm 15%, năng suất tăng 10% đến 15%, chất lượng sản phẩm gạo ngon hơn, an toàn hơn 9
10. Với đề tài nghiên cứu khoa học “Đa dạng sinh thái trồng lúa, nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng” của chúng em với sẽ chuyển tải thông điệp VÌ TẾT TÂN SỬU AN KHANG, HẠNH PHÚC - VÌ SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG - HÃY ĐẢM BẢO AN TOÀN THỰC PHẨM" V. Kết luận và đề xuất Với sự giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo và 2 gia đình có ruộng để chúng em thực hiện đề tài này chúng em mong muốn được sự đóng góp ý kiến, hướng dẫn của các thầy cô và các kỹ sư có trình độ chuyên môn để hướng dẫn chúng em triển khai, nhân rộng và có hiệu quả đề tài này. Chúng em xin chân thành cám ơn Đông Hưng, ngày 30 tháng 05 năm 2022 Người viết báocáo: Lê Anh Khoa – HS lớp 9A1 Ngô Quỳnh Châu – HS lớp 9A4 Một số hình ảnh trên mảnh ruộng thử nghiệm Một số hình ảnh trên mảnh ruộng không thử nghiệm 10