Bài giảng môn Vật lí Lớp 8 - Bài 16: Cơ năng

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lí Lớp 8 - Bài 16: Cơ năng

1. Câu 1 * Công suất là gì? Công suất là công thực hiện trong một đơn vị thời gian. Câu 2 * Công thức tính công suất? Giải thích các đại lượng và đơn vị có trong công thức? Trong đó: A : Công cơ học (J) t : Thời gian (s) P : Công suất(J/s, w) Câu 3 Chỉ có công cơ học khi nào? Chỉ có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm vật chuyển động.
2. . Hàng ngày, ta thường nói đến từ năng lượng. Ví dụ nhà máy thuỷ điện đã biến năng lượng của dòng nước thành năng lượng điện. Con người muốn hoạt động phải có năng lượng. Vậy năng lượng là gì? Nó tồn tại dưới dạng nào? Trong bài học này, chúng ta sẽ tìm hiểu dạng năng lượng đơn giản nhất là cơ năng.
3. I. C¬ n¨ng B Mét vËt cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng ta nãi vËt đó cã c¬ n¨ng. §¬n vÞ cña c¬ n¨ng lµ Jun. II.THẾ NĂNG: H×nh 16.1 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn C1. Nếu đưa quả nặng lên một độ cao nào đó, hãy dự đoán xem quả A nặng đó có cơ năng không? Hãy cho biết khi vật A đứng yên trên mặt đất thì có cơ năng không? Tại sao? → Quả nặng A không có cơ năng.
4. I. C¬ n¨ng Khi mét vËt cã kh¶ n¨ng thùc B hiÖn c«ng ta nãi vËt cã c¬ n¨ng. §¬n vÞ cña c¬ n¨ng lµ Jun. II.THẾ NĂNG: A 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn C1: Quả nặng A có cơ năng, vì nó có khả năng thực hiện công làm cho khúc gỗ B chuyển động. Quả nặng A chuyển động → miếng gỗ chuyển động → quả nặng A đã thực hiện công → nó có cơ năng.
5. I. C¬ n¨ng Khi mét vËt cã kh¶ n¨ng thùc B hiÖn c«ng ta nãi vËt cã c¬ n¨ng. §¬n vÞ cña c¬ n¨ng lµ Jun. II.THẾ NĂNG: A 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn C1: Quả nặng A có cơ năng, vì nó có khả năng thực hiện công làm cho khúc gỗ B chuyển động. Cơ năng của quả nặng A có được là do đâu?
6. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: B 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn C1: Quả nặng A có cơ năng, vì nó có khả năng thực hiện công làm A cho khúc gỗ B chuyển động. Kết luận: - Cơ năng của vật có được do vị trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao gọi là thế năng hấp dẫn. Cơ năng của quả - Khi vật nằm trên mặt đất thì thế nặng A có được năng hấp dẫn của vật bằng là do đâu? không.
7. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: B 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn ? Khi vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì thế năng A của vật sẽ như thế nào ? Vì sao?
8. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: B 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn Vật ở vị trí càng cao so A với mặt đất thì công mà vật có khả năng thực hiện được càng lớn, nghĩa là thế năng hấp dẫn của vật sẽ càng lớn. Vì vậy khi chơi đùa, các em không nên leo cây. Nếu bị té ngã sẽ rất nguy hiểm.
9. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: B 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn Nếu thay quả nặng A bằng một vật khác có khối lượng lớn hơn A thì thế năng hấp dẫn của nó có thay đổi không? Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mấy yếu tố?
10. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: B 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn Kết luận: - Cơ năng của vật có được do A vị trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao gọi là thế năng hấp dẫn. - Khi vật nằm trên mặt đất thì - Vật có khối lượng càng thế năng hấp dẫn của vật bằng lớn và ở càng cao thì thế không năng hấp dẫn càng lớn.
11. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn 2. ThÕ n¨ng ®µn håi. Có một lò xo làm bằng thép uốn thành một vòng tròn (hình Hình 16.2 a 16.2a). Lò xo bị nén lại nhờ buộc sợi dây, phía trên đặt một miếng gỗ (hình 16.2b) Hình 16.2 b
12. Hình 16.2 a Hình 16.2 b c 2 Lúc này lò xo có cơ năng. Bằng cách nào để biết lò xo có cơ năng?
13. Hình 16.2 a Hình 16.2 b Cơ năng có được do đâu?
14. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn 2. ThÕ n¨ng ®µn håi. Cơ năng có được do vật biến dạng sinh ra gọi là thế năng đàn hồi. Hình 16.2 b
15. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: 2. ThÕ n¨ng ®µn håi: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? Hãy dự đoán xem khi thả hòn bi lăn theo máng sẽ có hiện tượng gì đối với miếng gỗ ? Hình 16.3
16. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: 2. ThÕ n¨ng ®µn håi: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? C3: Hiện tượng xảy ra như thế nào? Trả lời: Quả cầu A lăn xuống đập vào miếng gỗ B, làm miếng gỗ B chuyển động. Hình 16.3
17. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: 2. ThÕ n¨ng ®µn håi: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? C4: Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có khả năng thực hiện công? Trả lời: Quả cầu A tác dụng lực vào miếng gỗ → miếng gỗ chuyển động → quả cầu đã thực hiện công.
18. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: 2. ThÕ n¨ng ®µn håi: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? C5. Một vật chuyển động có khả năng tứcsinh công là có cơ năng. Tõ kÕt qu¶ TN h·y tr¶ lêi C5.
19. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: 2. ThÕ n¨ng ®µn håi: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? Kết luận: C¬ n¨ng cña vËt do vËt chuyÓn ®éng mµ cã gäi lµ ®éng n¨ng.
20. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: 1. ThÕ n¨ng hÊp dÉn: 2. ThÕ n¨ng ®µn håi: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo?
21. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? (2) C¬ n¨ng cña vËt do vËt chuyÓn ®éng mµ (1) cã gäi lµ ®éng n¨ng. Hãy dự đoán xem nếu cho quả cầu lăn ở vị trí (2) thì miếng gỗ sẽ dịch chuyển như thế nào so với vị trí (1) ?
22. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? (2) 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? (1) C¨n cø vµo kÕt qu¶ TN h·y tr¶ lêi c©u hái C6. S1 S C6. Nếu lăn từ vị trí (2) thì quả cầu A sẽ thực hiện 2một công .lớn hơn so với so với khi nó lăn từ vị trí (1). Chứng tỏ động năng của quả cầu A càng lớn khi vận tốc của nó càng lớn
23. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? (2) Nếu thay quả cầu A’ (1) bằng quả cầu A có khối lượng lớn hơn. Hãy dự đoán xem hiện tượng xảy ra như thế nào ? S H·y quan s¸t TN ®Ó tr¶ lêi C7 ? 1 S2 Hình 16.3 S3
24. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? (2) (1) C7. Miếng gỗ dịch chuyển xa hơn chứng tỏ quả cầu A’ thực hiện một công .lớn hơn Vậy khối lượng của quả cầu càng lớn thì động năng của nó càng .lớn
25. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? C8. Qua c¸c TN, h·y cho biÕt ®éng n¨ng phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè g× vµ phô thuéc thÕ nµo?
26. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? VËt cã khối lượng cµng lín vµ chuyển động cµng nhanh th× ®éng n¨ng cµng lín. Kết luận: - Cơ năng có 2 dạng là động năng và thế năng. - Cơ năng bằng tổng động năng và thế năng.
27. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? VËt cã khối lượng cµng lín vµ chuyển động cµng nhanh th× ®éng n¨ng cµng lín. Vì vậy khi tham gia giao thông, dù xe đạp, xe đạp điện hay xe môtô 2 bánh các em hãy nhớ chạy tốc vừa phải thôi nhé ! Dưới 50km/h ở ngoài khu dân cư và dưới 40km/h ở trong khu dân cư (đối với xe môtô 2 bánh)
28. I. C¬ n¨ng II.THẾ NĂNG: III. §éng n¨ng 1. Khi nµo vËt cã ®éng n¨ng? 2. §éng n¨ng cña vËt phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? IV. VËn dông C9. H·y nªu vÝ dô vËt cã c¶ ®éng n¨ng vµ thÕ n¨ng? C10. C¬ n¨ng cña tõng vËt trong h×nh 16.4a,b,c thuéc d¹ng c¬ n¨ng nµo? Thế năng đàn hồi Thế năng + Động năng Thế năng hấp dẫn
29. 1. Qua bµi häc, em h·y cho biÕt khi nµo 1 vËt cã c¬ n¨ng? Khi mét vËt cã kh¶ n¨ng Thực hiện công c¬ häc ta nãi vËt cã c¬ n¨ng. §¬n vÞ cña c¬ n¨ng lµ Jun (J) .
30. 2. Hãy hoàn thành sơ đồ tóm lượt kiến thức sau 1 Cơ năng 2 Thế năng 3 Động năng 4Thế năng hấp dẫn 5Thế năng đàn hồi Phụ thuộc vào .vận tốc và Phụ thuộc vào độ cao Phụ thuộc vào 9 khối lượng của vật so với mặt 6 . của độ biến dạng . 10 đất hoặc so với vị trí 8 vật. khác được chọn làm của vật. mốc để tính độ cao. 7
31. §éng n¨ng cña tr¸i ®Êt chuyÓn ®éng quanh mÆt trêi lµ : 2,7.1033 J. §éng n¨ng cña vÖ tinh quay trªn quü ®¹o 3. 10 9 J §éng n¨ng cña con ong ®ang bay : 0,002 J §éng n¨ng cña cÇu thñ bãng ®¸ ®ang ch¹y lµ: 4500 J
32. Học hiểu phần ghi trọng tâm của bài Làm các bài tập SBT Đọc thêm phần có thể Chuẩn bị bài 18 TỔNG KÊT CHƯƠNG CƠ HỌC