Bài giảng môn Vật lí Lớp 8 - Bài 6: Lực ma sát

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lí Lớp 8 - Bài 6: Lực ma sát

1. Sự khác nhau giữa trục bánh xe bị ngày xưa và trục bánh xe đạp, trục bánh xe ơtơ ngày nay?
2. Mất hàng chục thế kỉ để tạo ra sự khác biệt giữa hai loại trục bánh xe. Sự phát minh ra ổ bi
3. BÀI 6 : LỰC MA SÁT
4. I. THẾ NÀO LÀ LỰC MA SÁT? Lực ma sát là lực: •Xuất hiện tại bề mặt tiếp xúc của các vật •Cĩ tác dụng cản trở chuyển động của vật.
5. II. CÁC LOẠI LỰC MA SÁT 1. LỰC MA SÁT TRƯỢT • Lực ma sát trượt xuất hiện khi một vật trượt trên bề mặt vật khác.
6. C1 :Hãy tìm ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và kĩ thuật. -Bánh xe ngừng quay trên mặt đường khi phanh mạnh. -Trượt tuyết. -Đẩy cái hịm trên mặt sàn.
7. Hịn bi đang lăn trên sàn rồi từ từ dừng lại. Tại sao? DoVậy cĩ lực lực ma ma sát sát lăn lăn xuấttác hiệndụng trong lên hịn bitrường và cản hợp trở nchuyểnào? Cĩ động tác dụng của nĩ.gì? Fms
8. 2. Lực ma sát lăn: • Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác, cản trở chuyển động lăn của vật.
9. -Ở các ổ bi của bộ phận quay. C2: Hãy tìm ví dụ về lực ma sát lăn trong đời -Xe chạy trên sống và kĩ đường. thuật. -Đẩy vật nặng trên các con lăn.
10. C3:Trong các trường hợp ở hình 6.1 dưới đây, trường hợp nào có lực ma sát trượt, trường hợp nào có lực ma sát lăn? Qua đó em có nhận xét gì về cường độ lực ma sát trượt, ma sát lăn? Hình 6.1a Chỉ 1 người đẩy Hình 6.1b 3 người đẩy thùng trên những bánh xe. thùng trượt trên sàn. Có ma sát lăn. Có ma sát trượt
11. Hai trường hợp trên chứng tỏ: độ lớn ma sát lăn rất nhỏ so với ma sát trượt. Người ta tính được nếu thay ma sát trượt bằng ma sát lăn có thể giảm lực ma sát đến 30 lần.
12. Hai loại lực ma sát trượt và ma sát lăn cĩ điểm gì giống nhau? • Đều xuất hiện khi vật này chuyển động trên bề mặt của vật khác. • Đều cĩ tác dụng ngăn cản chuyển động, vì vậy lực ma sát luơn ngược chiều chuyển động của Vậyvật. nếu một vật đứng yên cĩ chịu tác dụng của lực ma sát khơng? Chịu tác dụng trong trường hợp nào?
13. 3.Lực ma sát nghỉ: TN:Hình 6.2 trang 22 SGK
14. Fk Fms C4:Tại sao trong TN trên, mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên?
15. Vật đứng yên chứng tỏ giữa mặt bàn với vật có một lực cản. Lực này đặt lên vật cân bằng với lực kéo để giữ cho vật đứng yên. Lực này gọi là lực ma sát nghỉ.
16. →Lực ma sát nghỉ: - Chỉ xuất hiện khi cĩ ngoại lực tác dụng lên vật đang đứng yên. - Giữ cho vật khơng bị trượt hoặc lăn khi vật bị tác dụng của lực khác.
17. C5: Hãy tìm các VD khác về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kĩ thuật. -Ma sát giữa bàn chân với mặt sàn khi di chuyển. -Ma sát ở băng truyền tải trong các nhà máy. -Ma sát ở dây cu-roa.
18. II. LỰC MA SÁT TRONG ĐỜI SỐNG VÀ KĨ THUẬT Lực ma sát cĩ lợi hay cĩ hại? Cĩ hại Cĩ lợi Làm giảm ma Thay ma sát Làm sát Tăng độ trượt tăng ma nhám bề sát Trathành dầu ma mỡ mặt, bánh Cách làm sátGắnthường lăn,bề ổ bi xe cĩ khía, Cách làm giảm ma sát mặtxuyên nhẵn rãnh sâu . tăng ma sát
19. III. VẬN DỤNG : 3 4 Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong 2 các hiện 5 tượng này ma sát có 1 ích hay có hại:
20. a. Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã. Giải thích: Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ bị ngã vì lực ma sát nghỉ giữa sàn với chân người rất nhỏ, nhờ cĩ ma sát ta mới khơng bị ngã. Ma sát trong trường hợp này có ích.
21. b. Ô tô chạy vào đường có bùn dễ bị sa lầy. Giải thích:Khi đó lực ma sát nghỉ giữa lốp xe và mặt đất quá nhỏ làm bánh xe quay trượt tại chỗ, nhờ cĩ ma sát xe mới chuyển động được. Ma sát trong trường hợp này có ích.
22. c.Giầy đi lâu đế bị mòn. Giải thích :Giầy đi lâu do ma sát trượt giữa mặt đất với đế giầy làm đế bị mòn. Ma sát trong trường hợp này có hại.
23. Giải thích : Ô tô nặng nên d. Mặt lốp ô tô mặt lớp sâu để tăng ma phải có rãnh sâu hơn sát tức tăng độ bám giữa xe đạp. lốp xe với mặt đường. Do đó khi chuyển động làm xe không bị trượt,khi thắng xe để dừng lại. Ma sát trong trường hợp này có lợi.
24. Giải thích: Để tăng ma sát giữa dây cung với dây đàn, nhờ đó đàn kêu to. e. Phải bôi nhựa thông vào dây cung ở cần kéo đàn cò hay violon
25. Lực ma sát trượt Lực ma Lực ma sát cĩ hại sát lăn Lực ma Làm giảm sát nghỉ ma sát:Tra dầu mỡ,lắp vịng bi, Lực ma làm nhẵn Làm tăng ma sát :làm cho sát cĩ lợi bề mặt gồ ghề,sần sùi, lốp xe bề mặt cĩ rãnh,đế dép cĩ khía cạnh
26. CŨNG CỐ BT 6.2 :Trong các cách làm sau đây,cách nào giảm được lực ma sát? A. Tăng độ nhám mặt tiếp xúc. B. Tăng lực ép lên mặt tiếp xúc. C. Tăng độ nhẵn giữa các mặt tiếp xúc. D. Tăng diện tích mặt tiếp xúc.
27. CŨNG CỐ • BT 6.1 :Trường hợp nào sau đây không phải là lực ma sát ? • A. Lực xuất hiện khi lốp xe trượt trên mặt đường. • B. Lực xuất hiện làm mòn đế giày. • C. Lực xuất hiện khi lò xo bị nén hay bị dãn. • D. Lực xuất hiện giữa dây curoa với bánh xe truyền chuyển động.
28. CŨNG CỐ • BT 6.5 : Một ôtô chuyển động thẳng đều khi lực kéo của động cơ ôtô là 800N. Tính độ lớn của lực ma sát tác dụng lên các bánh xe ôtô (bỏ qua lực cản của không khí ). Ôâtô chuyển động thẳng đều khi lực kéo cân bằng với lực ma sát. Vậy: Fms = Fkéo = 800N