Bài giảng Ngữ văn Khối 9 - Bài 25: Mây và sóng

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Khối 9 - Bài 25: Mây và sóng

1. Kiểm tra bài cũ Câu hỏi: Em hãy đọc thuộc lòng bài thơ " Nói với con" của Y Phương và chỉ ra những nét đặc sắc về nội dung, nghệ thuật của bài thơ? Đáp án: - Nội dung: Lòng yêu thương con cái, ước mong thế hệ sau tiếp nối xứng đáng, phất huy truyền thống của tổ tiên, quê hương. Lòng tự hào về quê hương và đạo lí sống của dân tộc. - Nghệ thuật: + Giọng thơ thiết tha, trìu mến. + Xây dựng hình ảnh cụ thể mà có tính khái quát, mộc mạc mà vẫn giàu chất thơ. + Bố cục chặt chẽ, dẫn dắt tự nhiên.
2. ( Bài thơ được viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập " Trẻ thơ“, xuất bản năm 1909 và được chính Ta-go dịch ra tiếng Anh, in trong tập " Trăng non" xuất bản năm 1915. Tập thơ là tặng vật vô giá của Ta-go dành cho tuổi thơ, được viết từ lòng thương yêu con trẻ và cả nỗi đau buồn vì mất hai đứa con thân yêu.)
3. Mẹ ơi, trên mây có người gọi con: Trong sóng có người gọi con: “Bọn tớ chơi từ khi thức dậy đến lúc chiều tà. “Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi không biết từng đến nơi nao”. với vầng trăng bạc”. Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình ra Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mình lên đó ngoài đó được?”. được”. Họ nói: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền Họ đáp :“Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”. lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình mây”. ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”. “Mẹ mình đang đợi ở nhà” -con bảo- “Làm sao Thế là họ mỉm cười, nhảy múa lướt qua. có thể rời mẹ mà đến được”. Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn. Thế là họ mỉm cười bay đi. Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ, Nhưng con biết có trò chơi thú vị hơn, mẹ ạ. Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười văng vỡ tan vào lòng mẹ. Con là mây và mẹ sẽ là trăng. Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là ở chốn nào. bầu trời xanh thẳm.
4. Bài thơ được dịch ra Tiếng Anh.
5. Bố cục: * Có thể chia làm 2 phần: - Phần 1: Em bé với những người trên mây. - Phần 2: Em bé với những người trong sóng. * Có thể chia làm 3 phần: - Lời rủ rê của những người trên mây, trong sóng. - Lời từ chối của em bé. - Trò chơi của bé. * Có thể chia làm 2 phần: - Lời từ chối của em bé trước sự rủ rê của những người tên mây trong sóng. ( Em bé với Mây và Sóng) - Trò chơi của bé.
6. 2 lời mời gọi Của những người sống trên mây Của những người sống trong sóng “Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho “Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi bình minh vàng, bọn tớ chơi với này nơi nọ mà không biết từng đến vầng trăng bạc”. nơi nao”.
7. * Mây *Sóng - Thức dậy-> - Sáng sớm->hoàng “Bọn tớ chơi từ khi thức chiều tà hôn dậy cho đến lúc chiều tà. - Ca hát, ngao du Bọn tớ chơi với bình - bình minh vàng minh vàng, bọn tớ chơi - Vầng trăng bạc - Đi khắp nơi với vầng trăng bạc”. ->Xây dựng hình ảnh thiên nhiên. “Bọn tớ ca hát từ sáng - Tiếng gọi của một thế giới rộng lớn, diệu sớm cho đến hoàng hôn. kì, hấp dẫn, bí ẩn rực rỡ sắc màu, vui tươi, Bọn tớ ngao du nơi này với những lời ca du dương và bất tận. nơi nọ mà không biết - Khơi dậy sự tò mò, ham muốn khám phá từng đến nơi nao”. của em bé. →Mục đích: rủ em bé cùng đi chơi.
8. * Lời chối từ của em bé: - Con hỏi: “Nhưng làm thế nào mà mình lên đó được?”. - Con hỏi:” Nhưng làm thế nào mà mình ra ngoài đó được?”. - “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”. - “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”. - “Mẹ mình đang đợi ở nhà” - con bảo- “Làm sao có thể rời mẹ mà đến được”. - Con bảo: “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”.
9. Mây Lời mời gọi Sóng “chơi từ khi thức dậy cho đến “ ca hát từ sáng sớm cho đến lúc chiều tà. Hấp dẫn hoàng hôn. chơi với bình minh vàng, chơi ngao du nơi này nơi nọ mà với vầng trăng bạc”. không biết từng đến nơi nao”. Muốn đi “Nhưng làm thế nào mình “Nhưng làm thế nào mình ra lên đó được?”. ngoài đó được?”. “Mẹ mình đang đợi ở nhà”- “Buổi chiều mẹ luôn muốn Làm sao có thể rời mẹ mà Từ chối mình ở nhà, làm sao có thể đến được?”. rời mẹ mà đi được?”. Tình mẫu tử
10. Trò chơi bé tưởng tượng ra: - Nhưng con biết có trò chơi thú vị hơn, mẹ ạ. Con là mây và mẹ sẽ là trăng. Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm. - Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn. Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ, Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười văng vỡ tan vào lòng mẹ. Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào.
11. Trò chơi của bé Con Mẹ Mây ôm Trăng Sóng lăn cười vang vỡ tan Bến bờ Mái nhà là bầu trời xanh thẳm. Không ai biết mẹ con ta ở chốn nào.
12. Hãy so sánh và chỉ ra điểm giống và khác nhau giữa trò chơi của những người trên mây, trong sóng và trò chơi của em bé? Giống nhau: Đều là những trò chơi hấp dẫn và thú vị. Đều xuất hiện các hình ảnh của thiên nhiên: mây, sóng, trăng Khác nhau: + Trò chơi của những người trên mây và trong sóng chỉ có các hình ảnh của thiên nhiên. + Trò chơi của em bé được xây dựng bằng sự tưởng tượng sáng tạo, có hình ảnh của thiên nhiên, có tình mẫu tử sâu nặng.
13. ? Bài thơ có kết cấu 2 phần – mây và sóng. Hãy chỉ ra điểm giống nhau và khác nhau của mỗi phần? - Hai phần giống nhau về số dòng, có sự lặp lại một số từ ngữ, cấu trúc, cách xây dựng hình ảnh nhưng không hoàn toàn trùng lặp. - Giống: + Trình tự kết cấu Đều thuật lại lời rủ rê + Số dòng thơ =>Lời từ chối + Cách xây dựng hình ảnh Sự tưởng tượng sáng tạo - Khác: ý và lời (đối tượng, trò chơi, không gian) Tác dụng: - Tạo sự trùng điệp, nâng cao: Làm nổi bật chủ đề: tình mẹ con. - Tạo sự cân đối cho văn bản, sự mới lạ cho hình thức thơ. - Dễ thuộc, dễ nhớ, dễ hiểu với người đọc là trẻ em.
14. 1. Nghệ thuật: - Thơ văn xuôi, kể xen lẫn lời đối thoại, độc thoại. - Phép lặp biến hóa, phát triển. - Hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng, tưởng tượng phong phú, chân thực, sinh động. - Chất triết lí trữ tình nồng đượm. 2. Nội dung: Qua lời thủ thỉ chân tình của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tưởng tượng giữa em với mây và sóng, người đọc cảm nhận được một cách thấm thía tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
15. Ghi nhớ: SGK trang 89. Với hình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé, qua những hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng, bài thơ Mây và sóng của Ra-bin-đra-nát Ta-go đã ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
16. ? Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con, bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa? - Con người trong cuộc sống vẫn thường gặp nhưng cám dỗ và quyến rũ. Muốn khước từ chúng, cần có những điểm tựa vững chắc mà tình mẫu tử là một trong những điểm tựa ấy. - Bài thơ đã chắp cánh cho trí tưởng tượng của tuổi thơ song cũng nhắc nhở mọi người rằng, hạnh phúc không phải là diều gì xa xôi bí ẩn, do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế và do chính con người tạo dựng. - Mối quan hệ giữa tìh yêu và sự sáng tạo. Chính sức mạnh của tình yêu sẽ chắp cánh cho sự sáng tạo không ngừng của con người.
17. Về nhà: Hãy vẽ một bức tranh về tình mẫu tử thiêng liêng và bất diệt bằng chính cảm xúc của bản thân em để làm quà tặng mẹ nhân ngày mùng 8/3?