Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 102: Lượm - Phạm Thị Mơ

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 102: Lượm - Phạm Thị Mơ

1. Tiết 102 Tố Hữu
2. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả : Tố Hữu (1920 – 2002) - Tờn khai sinh: Nguyễn Kinh Thành - Quờ: Thừa Thiờn Huế Em hóy giới thiệu đụi nột về tỏc giả - Là nhà cỏch mạng, nhà thơ lớn Tốcủa Hữu ? thơ ca hiện đại Việt Nam. Tố Hữu ( 1920 – 2002)
3. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả :  SGK/75 2. Tác phẩm : Em hãy giới thiệu xuất xứ bài thơ Lượm ? - Bài thơ “Lượm” viết năm 1949- trong thời kì kháng chiến chống Pháp, in trong tập thơ “Việt Bắc”
4. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu Nhà thơ có lần tâm sự : “Một đồng chí ở Thừa Thiên ra kể cho tôi nghe những tấm gương chiến đấu dũng cảm ở quê nhà và cho tôi biết tin về cháu Lượm. Nó là con một chú em họ của tôi. Nó đi liên lạc cho đơn vị, trong khi đưa thư qua một cánh đồng, cháu bị trúng đạn, hy sinh khi mới 14 tuổi. Tôi viết bài thơ Lượm, thấy như còn đâu đây dáng điệu dễ thương khuôn mặt còn trẻ con nhưng rất cứng cỏi của nó”. Tố Hữu năm 1949 (Tố Hữu. Nhớ lại một thời, NXB Văn học – 2000)
5. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM HIỂU CHUNG : 1. Tác giả : 2. Tác phẩm : (sgk) 3. Đọc - giải nghĩa từ: * Bố cục:
6. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM HIỂU CHUNG: * Bố cục: P1 : Từ đầu -> Cháu đi xa dần: Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa hai chú cháu 3 phần P2 : Tiếp theo -> hồn bay giữa đồng : Chuyến đi liên lạc cuối cựng và sự hy sinh của Lượm P3 : Còn lại : Hình ảnh Lượm sống mãi
7. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I.TèM HIỂU CHUNG: II. TèM HIỂU VĂN BẢN: ĐEmoạn thớchthơ (từ nhất khổ 2 – 5) được 1) Hỡnh ảnh Lượm trong buổi đầu miờuchi tiếttả ntn? nào (Hỡnh ở dỏng, trang gặp gỡ: phục,Lượm? cử Vỡ chỉ, sao? hỡnh dỏng, lời Trang phục - cái xắc xinh xinh núi?)  Xinh xắn. - ca lô đội lệch Hình dáng - Loắt choắt, thoăn thoắt,  Nhỏ bé, nhanh nghờnh nghờnh, như con chim nhẹn, tinh nghịch chớch, mỏ đỏ bồ quõn Cử chỉ - huýt sáo, cười híp mí  Hồn nhiên, vui vẻ, yêu đời Lời nói -Chỏu đi liờn lạc vui lắm chỳ Qua trangChõn phục thật,, hỡnh tự dỏng , cử a .thớch hơn ở nhà! chỉnhiờn, lời núi ta thấy Lượm ntn?  =>Lượm là một chú bé hồn nhiên, vui tươi, nhanh nhẹn, say mê công tác kháng chiến.
8. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM HIỂU CHUNG: Hình ảnh Lượm trong chuyến công tác II. TèM HIỂU VĂN BẢN: cuối cùng có gì đáng chú ý ? 1) Hỡnh ảnh Lượm trong buổi đầu gặp gỡ: 2) Hỡnh ảnh Lượm trong Vụt qua mặt trận -> Hành động nhanh, chuyến liờn lạc cuối cựng: khẩn trương Đạn bay vèo vèo -> Gợi tình thế ác liệt  => Lượm hồn nhiên, của cuộc chiến tranh. hăng hái, dũng cảm, Thu đề thuợng khẩn quyết tâm hoàn thành Sợ chi hiểm nghèo ? nhiệm vụ được giao. -> Thái độ thách thức, bất chấp nguy hiểm.
9. Bỗng loè chớp đỏ Thôi rồi, Lượm ơi! -> Cái chết đến bất ngờ, Chú đồng chí nhỏ đột ngột Một dòng máu tươi! Cháu nằm trên lúa Cái chết cao đẹp, nhẹ Tay nắm chặt bông nhàng, thanh thản. Lượm Lúa thơm mùi sữa như một thiên thần nhỏ đang? Syênự hy nghỉ sinh gicủữaa cánh Hồn bay giữa đồng đồngLư quợmê g hợươngi cho em. Linh hồn cảm xúc gì? của em hóa thân vào thiên nhiên đất nước.  => cỏi chết anh hựng mà thiờng liờng, cao cả
10. Lượm đó hy sinh, em yờn nghỉ ở đõu? Ta tưởng như Lượm đang làm gì?
11. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu ? Khi nghe tin Luợm hi sinh tác giả không ? Nhậnkhỏi ngỡxét cấu ngàng, tạo củabàng các hoàng, câu thơ đau và xót nêu . Em tác dụnghãy trong tìm nh việcững bộc câu lộ thơ cảm thể xúc hiện của tì nhtác cảm giả ? của tác giả ? Câu thơ tách làm hai dòng như góy làm - Ra thế đụi -> thái độ sững sờ trước tin Lượm hi Lượm ơi ! sinh. Câu cảm thán ngắt làm hai vế - Thôi rồi, Lượm ơi! -> Bộc lộ cảm xúc nghẹn ngào đau xót, tiếc thương. Câu hỏi tu từ : bộc lộ cảm xúc đau - Lượm ơi, còn không ? xót, ngỡ ngàng không muốn tin rằng Lượm không còn nữa.
12. tự nhiên, tôi khẽ thốt lên Lượm ơi, còn không? Không! Những anh hùng dù nhỏ tuổi như cháu không bao giờ chết. Cuộc kháng chiến của nhân dân ta có rất nhiều dũng sĩ thiếu nhi như cháu Lượm, càng ngày càng nhiều không thể nào đếm xuể, không thể nào biết hết. Có lẽ đó cũng là một đặc trưng. Một niềm tự hào lớn của dân tộc ta vốn có truyền thống lâu đời như Trần Quốc Toản ngày xa vậy. (Trích hồi kí “Nhớ lại một thời” – Tố Hữu)
13. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM HIỂU CHUNG: ? Vì sao cuối bài tác giả lại lặp lại II. TèM HIỂU VĂN BẢN: hai khổ thơ đầu với hình ảnh Lượm 1) Hỡnh ảnh Lượm trong vui tươi, nhí nhảnh, yêu đời ? buổi đầu gặp gỡ: 2) Hỡnh ảnh Lượm trong chuyến liờn lạc cuối cựng: 3) Hỡnh ảnh Lượm cũn sống mói: Chú bé loắt choắt  => Hình ảnh Lượm Cái xắc xinh xinh vẫn sống mói trong lũng Cái chân thoăn thoắt tỏc giả , trong lũng mọi Cái đầu nghênh nghênh người. Ca lô đội lệch Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng
14. III. TỔNG KẾT: ? Em hóy cho biết bài 1. Nghệ thuật: thơ này được làm theo thể thơ nào?  Thể thơ 4 chữ  Nhiều từ lỏy, cú giỏ trị gợi hình và giàu õm điệu ? Tỡm cỏc từ lỏy cú trong bài thơ, cho biết  => Thành công trong tỏc dụng của chỳng? nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật. Em cảm nhận được ý nghĩa 2. Nội dung: nội dung nào sõu sắc nào từ bài thơ?
15. 2. Nội dung: - Bài thơ khắc họa hỡnh ảnh một chỳ bộ dũng cảm hi sinh vỡ nhiệm vụ khỏng chiến. Đú là một hỡnh tượng cao đẹp trong thơ Tố Hữu. - Đồng thời bài thơ đó thể hiện chõn thật tỡnh cảm mến thương và cảm phục của tỏc giả dành cho chỳ bộ Lượm núi riờng và những em bộ yờu nước núi chung.
16. Tiết 102 LƯỢM Tố Hữu I. TèM THIỆU CHUNG: II. TèM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hỡnh ảnh Lượm trước khi hi sinh: Trong bài thơ, tại sao nhà thơ gọi 2) Hỡnh ảnh Lượm trong Lượm bằng nhiều cách khác nhau chuyến liờn lạc cuối cựng: như : Chú bé, cháu, Lượm, đồng chí, 3) Tỡnh cảm của tỏc giả: chú đồng chí nhỏ ? IIII. TỔNG KẾT: A. Để tránh trùng lặp gây nhàm IV. LUYỆN TẬP: chán. B. Thể hiện sắc thái quan hệ và tình cảm trong các trường hợp khác nhau giữa tác giả và Lượm. C. Cả A và B đúng
17. Tiết LƯỢM Tố Hữu I. TèM THIỆU CHUNG: CÂU HỎI, BÀI TẬP CỦNG CỐ: II. TèM HIỂU VĂN BẢN: A B A. Coi Lượm như một 1. Chú bé người đồng chí, một người bạn ngang hàng, gắn bó với mình trong nhiệm vụ chung Em thử nối từ ở cột A với ý ở cột B 2. Cháu, LượmB. Cách gọi của một người lớn với một em trai nhỏ, thể hiện sao cho phù hợp ? thân mật nhưng chưa phải gần gũi lắm 3. Đồng chí C . Cách gọi vừa thân thiết, trìu mến , vừa trân trọng, bình -Nhanh nhưđẳng cắt: với một chiến sĩ nhỏ tuổi. 4. Chú đồng D. Thể hiện tình cảm gần chí nhỏ gũi, thân thiết như người thân, ruột thịt trong gia đình.
18. Trũ chơi ụ chữ Nhõn vật chớnh trong tỏc phẩm vừa học? Thể thơ trong bài thơ Lượm là thể thơ nào ? Tỏc giả của bài thơ Lượm? L ệ ễẽ M Cõu “ Cỏi đầu nghờnh Mộtnghờnh trong” miờu những tả gỡ ?nột nghệ B OÁ N C H ệế thuật đặc sắc của bài thơ này ? T OÁ H ệế U D AÙ N G ẹ I EÄ U T ệỉ L AÙ Y Đức tớnh cao đẹp D Uế N G C AÛ M nhất của chú bộ Lượm là gì?
19. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC * Tiết này: - Học thuộc lòng bài thơ Luợm – Tố Hữu - Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ Luợm * Tiết sau: - Soạn bài Mưa : Tỡm hiểu tỏc giả, tỏc phẩm, trả lời cỏc cõu hỏi SGK.