Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 120: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (Tiếp theo)

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 120: Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ (Tiếp theo)

1. Tiết 120 Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ ( Tiếp theo)
2. I. Cõu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ. 1. Bài tập: Sgk/141 * Tỡm chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu sau: a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biờn. → Cõu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ. TN b. Bằng khối úc sỏng tạo và bàn tay lao động của mỡnh, chỉ trong vũng sỏu thỏng. TN → Cõu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ. * Nguyờn nhõn: Nhầm lẫn trạng ngữ là chủ ngữ và vị ngữ * Cỏch chữa: Thờm chủ ngữ và vị ngữ. a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biờn, tụi// thấy rất tự hào. TN C V b. Bằng khối úc sỏng tạo và bàn tay lao động của mỡnh, chỉ trong vũng sỏu thỏng, nhà mỏy Z// đó hoàn thành 60% kế hoạch. TN C V
3. II. Cõu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa cỏc thành phần cõu. 1. Bài tập: Sgk/141 Cho biết mỗi bộ phận in đậm trong cõu sau núi về ai? Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghỡ trờn ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hựng vĩ. - Mỗi bộ phận in đậm trong cõu núi về dượng Hương Thư. - Viết như vậy, người đọc làm tưởng phần in đậm là miờu tả hành Cõu trờn sai như thế động của ta chứ khụng phải của dượng Hương thư nào? Nguyờn nhõn? → Cõu sai về nghĩa giữa thành phần trạng ngữ chỉ cỏch thức với thành phần chủ ngữ của cõu. 2. Nguyờn nhõn: - Người viết chưa cú kĩ năng viết cõu cú trạng ngữ chỉ cỏch thức. - Người viết khụng rành mạch trong tư duy.
4. II. Cõu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa cỏc thành phần cõu. 1. Bài tập: Sgk/141 2. Nguyờn nhõn: 3. Cỏch chữa: Cỏch 1: Bỏ bớt từ ta thấy để chủ thể trong cõu và trạng ngữ đồng nhất với nhau. Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, dượng Hương Thư ghỡ trờn ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hựng vĩ. Cỏch 2: Bỏ bớt từ ngữ nào đú vằ sắp xếp lại cõu để biểu đạt đỳng quan hệ ngữ nghĩa giữa cỏc thành phần cõu. Dượng Hương Thư ghỡ trờn ngọn sào, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hựng vĩ. Cỏch 3: Đưa cụm từ ta thấy lờn đầu cõu. Ta thấy dượng Hương Thư ghỡ trờn ngọn sào, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hựng vĩ.
5. III. Luyện tập: Bài 1: Xác đinh chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau: a, Năm 1945, cầu đợc đổi tên thành cầu Long Biên. ( Theo Thuý Lan) b. Cứ mỗi lần ngẩng đầu lên nhìn bầu trời Hà Nội trong xanh, lòng tôi lại nhớ những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hùng. ( Theo Thuý Lan) c. Đứng trên cầu, nhìn dòng sông Hồng đỏ rực nớc cuồn cuộn chảy với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh thân thơng, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tôi cảm thấy chiếc cầu nh chiếc võng đung đa, nhng vẫn dẻo dai, vững chắc. ( Theo Thuý Lan)
6. a, Năm 1945, cầu// đợc đổi tên thành cầu Long Biên. C V b. Cứ mỗi lần ngẩng đầu lên nhìn bầu trời Hà Nội trong xanh, lòng tôi//lại nhớ những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và C V oai hùng. c. Đứng trên cầu, nhìn dòng sông Hồng đỏ rực nớc cuồn cuộn chảy với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh thân thơng, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tôi //cảm thấy chiếc cầu nh chiếc võng đung đa, nhng vẫn dẻo dai, vững chắc.
7. Bài 2: Hãy viết thêm chủ ngữ và vị ngữ phù hợp vào những chỗ trống dới đây để tạo thành những câu hoàn chỉnh: a. Mỗi khi tan trờng, tôi lại đi xe đạp về nhà. b. Ngoài cánh đồng, lúa đang trổ bông. c. Giữa cánh đồng lúa chín, các bác nông dân đang gặt lúa. d. Khi chiếc ô tô về đến đầu làng, lũ trẻ ùa ra đón.
8. Bài 3: Hãy chỉ ra chỗ sai và nêu cách chữa các câu sau đây: a. Giữa hồ, nơi có một toà tháp cổ kính. cỏ mọc xanh rì. b. Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta, một dân tộc anh hùng. chúng ta đã bảo vệ đợc nền độc lập. c. Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm tháng chiến tranh ác liệt. ngời ta đã đa hình ảnh cây cầu Long Biên vào bảo tàng lịch sử. → Các câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ( chỉ có trạng ngữ) Cách chữa: thêm chủ ngữ và vị ngữ.
9. Các câu sau sai ở chỗ nào? Nên chữa nh thế nào? a. Cây cầu đa những chiếc xe vận tải nặng nề vợt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. b. Vừa đi học về, mẹ đã bảo Thuý sang đón em. Thuý cất vội cặp sách rồi đi ngay. c. Khi em đến cổng trờng thì Tuấn gọi em và đợc bạn ấy cho một cây bút mới.
10. Hớng dẫn: - Xác đinh chủ ngữ và vị ngữ của câu. - Tìm hiểu mối quan hệ giữa chủ ngữ với từng vị ngữ của câu. Cây cầu//đa những chiếc xe vận tải nặng nề vợt qua sông C V1 và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. V2 →Chủ ngữ chỉ phù hợp với vị ngữ thứ nhất, không phù hợp với vị ngữ thứ hai( nếu viết nh vậy, ngời đọc sẽ hiểu cây cầu bóp còi rộn vang cả dòng sông)
11. Cây cầu//đa những chiếc xe vận tải nặng nề vợt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. Cách sửa - Biến câu đã cho thành một câu ghép → Cây cầu//đa những chiếc xe vận tải nặng nề vợt qua sông, còi xe// rộn vang cả dòng sông yên tĩnh. - Biến câu đã cho thành hai câu đơn với hai chủ ngữ khác nhau → Cây cầu đa những chiếc xe vận tải nặng nề vợt qua sông. Còi xe rộn vang cả dòng sông yên tĩnh.
12. Hớng dẫn tự học -Nhớ đợc cách chữa lỗi do đặt câu thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ, câu sai quan hệ ngữ nghĩa. - Soạn bài: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ.