Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 97: Văn bản "Lượm"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 97: Văn bản "Lượm"

1. KIỂM TRA BÀI CŨ Nêu- NghÖ nghệ thuËt: thuật thÓ th¬ và nnội¨m dungch÷ víi chính lèi kÓ củachuyÖn bài kÕt thơhîp miªu“Đêm t¶, nay biÓu Bác c¶m, cã nhiÒu chi tiÕt gi¶n dÞ, ch©n khôngthùc vµ ngủc¶m ®éng” ? . - Néi dung: Bµi th¬ thÓ hiÖn tÊm lßng yªu thƯ¬ng s©u s¾c, réng lín cña B¸c víi bé ®éi vµ nh©n d©n, ®ång thêi thÓ hiÖn t×nh c¶m yªu kÝnh, c¶m phôc cña ngƯêi chiÕn sÜ (cũng là của nhân dân ) ®èi víi l·nh tô.
2. Tiết 97 Tố Hữu
3. I. GIỚI THIỆU CHUNG : 1. T¸c gi¶, tác phẩm : a) Tác giả: - Tên khai sinh: Nguyễn Kinh Thành - Quê: Thừa Thiên Huế Em hãy giới thiệu đôi nét về tác giả - Là nhà cách mạng, nhà thơ lớn Tốcủa Hữu ? thơ ca hiện đại Việt Nam. - Tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996 Tố Hữu ( 1920 – 2002)
4. I. giíi thiÖu chung : 1. T¸c gi¶, tác phẩm : SGK/75 b) T¸c phÈm : Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh - Hoàn cảnh và xuất xứ: Bµi th¬ như thế nào? “Lượm” viÕt n¨m 1949 trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, in trong tập th¬ “ViÖt B¾c”
5. Nhµ th¬ cã lÇn t©m sù : Mét ®ång chÝ ë Thõa Thiªn ra kÓ cho t«i nghe nh÷ng tÊm gương chiÕn ®Êu dòng c¶m ë quª nhµ vµ cho t«i biÕt tin vÒ ch¸u Lượm. Nó là con của một chú bé em họ của tôi. Từ Cách mạng tháng Tám, nó đã về với tôi ở Huế và cùng một số bạn nhỏ tự nguyện theo các chú bộ đội. Nã ®i liªn l¹c cho ®¬n vÞ, trong khi đưa thư qua mét c¸nh ®ång, ch¸u bÞ tróng ®¹n, hi sinh khi míi 14 tuæi T«i viÕt bµi th¬ Lưîm, thÊy như cßn Tè H÷u n¨m 1949 ®©u ®©y d¸ng ®iÖu dÔ thư¬ng khu«n mÆt cßn trÎ con nhưng rÊt cøng cái cña nã. (Trích hồi kí “Nhớ l¹i mét thêi”
6. I. GIỚI THIỆU CHUNG : 1. T¸c gi¶, tác phẩm : 2. Đọc, tìm hiểu chú thích: Hướng dẫn cách đọc: ▪ Chú ý thay đổi giọng và nhịp đọc thích hợp với từng câu từng đoạn. ▪ Giọng vui tươi sôi nổi nhí nhảnh ở đoạn đầu và đoạn điệp khúc cuối cùng giọng đối thoại giữa 2 chú cháu, giọng ngắt, ngừng ở những câu thơ đặc biệt 2 tiếng.
7. Giải nghĩa một số từ khó ▪ Ngày Huế đổ máu: Ngày ở Huế bắt dầu cuộc kháng chiến chống Pháp. ▪ Xắc: Ở đây là xắc cốt (phiên âm từ tiếng Pháp) cái túi bằng vải dày hoặc da, có một quai đeo ở bên người, dùng để đựng sổ sách giấy tờ. ▪ Bồ quân: Cây có quả chín màu đỏ tím, ở đây ví màu má của chú bé đỏ như trái bồ quân. ▪ Thượng khẩn: Rất gấp. Những công văn, mệnh lệnh có đề ‘thượng khẩn’ thì người chuyển phải tìm mọi cách chuyển nhanh nhất đến nơi nhận.
8. I.GIỚI THIỆU CHUNG: 1. T¸c gi¶, tác phẩm: 2. Đọc, tìm hiểu chú thích: 3. Thể thơ: bốn chữ 4. Bố cục: P1 : Tõ ®Çu -> Ch¸u ®i xa dÇn : H×nh ¶nh Lưîm trước lúc hi sinh 3 phÇn P2 : TiÕp theo -> hån bay gi÷a ®ång : ChuyÕn ®i liªn l¹c cuối cùng vµ sù hy sinh cña Lượm P3 : Cßn l¹i : H×nh ¶nh Lưîm vẫn sống m·i
9. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: Ngày Huế đổ máu Gợi đến một sự kiện lịch sử Chú Hà Nội về Tình cờ chú cháu đổ máu Giới thiệu cuộc gặp gỡ Gặp nhau Hàng Bè (Hoán dụ) tình cờ của hai chú cháu
10. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: - Hoàn cảnh gặp gỡ của hai chú cháu: tình cờ tại Huế
11. Chú bé loắt choắt Cháu đi liên lạc Cái xắc xinh xinh Vui lắm chú à! Cái chân thoăn thoắt, Ở đồn Mang Cá Cái đầu nghênh nghênh, Thích hơn ở nhà! Ca-lô đội lệch, Cháu cười híp mí Mồm huýt sáo vang, Má đỏ bồ quân Như con chim chích, Thôi chào đồng chí! Nhảy trên đường làng Cháu đi xa dần !
12. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước khi hi sinh: Trang phôc - c¸i x¾c xinh xinh Gọn gàng, giống các - ca l« ®éi lÖch chiến sĩ vệ quốc H×nh d¸ng - loắt choắt, thoăn thoắt, Nhá bÐ, nhanh nhÑn, nghênh nghênh tinh nghÞch - huýt s¸o, như con chim chích Cö chØ Vui vÎ, yªu ®êi - cười híp mí Lêi nãi - Cháu đi liên Lạc/Vui lắm chú à/Ở đồn Mang Cá/ Thích hơn ở Hån nhiªn, chân thật nhà. ?Các yếu tố nghệ thuật như: từ láy, vần, nhịp, so sánh trong đoạn thơ có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện tình cảm của Lượm?
13. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước khi hi sinh: - Hoàn cảnh gặp gỡ của hai chú cháu: tình cờ tại Huế - Hình ảnh của Lượm: - Nghệ thuật: từ láy, vần, nhịp, phép tu từ so sánh Lượm hồn nhiên, vui tươi, say mê công tác kháng chiến Tình cảm của nhà thơ: yêu thương, trìu mến Như con chim chích Nhảy trên đường vàng
14. I. GIỚI THIỆU CHUNG: II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm: Vôt qua mÆt trËn -> Hµnh ®éng nhanh, khÈn trư¬ng §¹n bay vÌo vÌo -> Gîi t×nh thÕ ¸c liÖt cña cuéc chiÕn tranh. Thư ®Ò thưîng khÈn Sî chi hiÓm nghÌo ? -> Th¸i ®é th¸ch thøc, bÊt chÊp nguy hiÓm.
15. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm: - Hoàn cảnh khi làm nhiệm vụ: khó khăn, nguy hiểm. - Hình ảnh của Lượm: Hồn nhiên, hăng hái không chùn bước trước hiểm nguy, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao.
16. Bçng loÌ chíp ®á -> C¸i chÕt ®Õn bÊt ngê, Th«i råi, Lưîm ¬i! ®ét ngét Chó ®ång chÝ nhá Mét dßng m¸u tư¬i! Ch¸u n»m trªn lóa Tay n¾m chÆt b«ng Lóa th¬m mïi s÷a Hån bay gi÷a ®ång
17. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm: - Hoàn cảnh khi làm nhiệm vụ: khó khăn, nguy hiểm. - Hình ảnh của Lượm: Hồn nhiên, hăng hái không chùn bước trước hiểm nguy, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao. Sự hi sinh anh dũng hóa thân vào quê hương, đất nước.
18. ? NhËn? Khi xÐt nghe cÊu tin t¹o L ưcñaîm c¸chi sinh c©u t¸cth¬ gi¶ vµ kh«ngnªu t¸c dôngkhái trong ngì viÖcngµng, béc bµng lé c¶m hoµng, xóc cña®au t¸c xãt gi¶ . Em ? h·y t×m những c©u th¬ thÓ hiÖn t×nh c¶m cña t¸c gi¶ ? - Ra thÕ C©u th¬ t¸ch lµm hai dßng Lưîm ¬i ! -> Th¸i ®é bất ngờ, đột ngột. C©u c¶m th¸n ng¾t lµm hai vÕ - Th«i råi, Lưîm ¬i! -> Cảm xúc xót xa, nghẹn ngào. C©u hái tu tõ đứng riêng thành một - Lưîm ¬i, cßn kh«ng ? khổ: -> Tâm trạng ®au xãt, ngì ngµng kh«ng muèn tin r»ng Lưîm kh«ng cßn n÷a.
19. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm: - Hoàn cảnh khi làm nhiệm vụ: khó khăn, nguy hiểm. - Hình ảnh của Lượm: Hồn nhiên, hăng hái không chùn bước trước hiểm nguy, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao. Sự hi sinh anh dũng hóa thân vào quê hương, đất nước. Tình cảm của nhà thơ: Khâm phục, đau xót, nghẹn ngào.
20. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm: : 3) Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi:
21. ? V× sao cuèi bµi t¸c gi¶ l¹i lÆp l¹i hai khæ th¬ ®Çu víi h×nh ¶nh Lựîm vui tư¬i, nhÝ nh¶nh, yªu ®êi ? Phần đầu Phần cuối Chú bé loắt choắt Chú bé loắt choắt Cái xắc xinh Cái xắc xinh Cái chân thoăn thoắt Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh Cái đầu nghênh nghênh Ca-lô đội lệch Ca-lô đội lệch Mồm huýt sáo vang, Mồm huýt sáo vang, Như con chim chích, Như con chim chích, Nhảy trên dường làng Nhảy trên dường làng
22. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN: 1) Hình ảnh Lượm trước lúc hi sinh: 2) Hình ảnh Lượm trong chuyến liên lạc cuối cùng: - Hoàn cảnh khi làm nhiệm vụ: khó khăn, nguy hiểm. - Hình ảnh của Lượm: Hồn nhiên, hăng hái không chùn bước trước hiểm nguy, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao. Sự hi sinh anh dũng hóa thân vào quê hương, đất nước. 3) Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi: - Nghệ thuật: Kết cấu đầu - cuối tương ứng => Hình ảnh Lượm vẫn sống mãi trong lòng tác giả và non sông. => Tình cảm nhà thơ: tự hào và ngợi ca
23. Kim Đồng Vừ Anh Dính Lý Tự Trọng Võ Thị Sáu
24. III. TỔNG KẾT 1. Nghệ thuật: - Kết hợp miêu tả với kể chuyện và biểu hiện cảm xúc - Thể thơ 4 chữ nhiều từ láy gợi hình và giàu âm điệu 2. Nội dung: - Bài thơ đã khắc họa chú bé liên lạc Lượm hồn nhiên, vui tươi, hăng hái, dũng cảm - Hình ảnh của em còn mãi với quê hương, đất nước và trong lòng mọi người
25. MÔ HÌNH BÀI HỌC HOÀN CẢNH HÌNH ẢNH CỦA LƯỢM TÌNH CẢM CỦA NHÀ THƠ Hồn nhiên, vui tươi Trong cuộc gặp gỡ tình cờ của hai chú cháu Yêu thương Say mê công tác kháng chiến Hăng hái không chùn bước trước mọi hiểm Trong chuyến liên lạc nguy Khâm phục, xót cuối cùng thương Hi sinh, anh dũng hóa thân vào quê hương, đất nước Sống mãi Tự hào
26. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC * Tiết này: - Häc thuéc lßng bµi th¬ Lưîm - ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nghÜ cña em sau khi häc bµi th¬ Lîm * Tiết sau: - So¹n bài Cô Tô : Tìm hiểu tác giả, tác phẩm, trả lời các câu hỏi SGK.
27. THIẾU NHI « chữ bí mật VIỆTcó 6 tiÕng NAM ANH22 chữ HÙNG cái ?