Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm - Hoàng Thị Liên

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm - Hoàng Thị Liên

1. NhiƯt liƯt chµo mõng quý thÇy, c« vỊ dù giê thăm líp 8C Gi¸o viªn: Hoµng ThÞ Liªn
2. Kể các loại dấu câu mà em biết ?
3. I/ Dấu ngoặc đơn: 1. Ví dụ : a. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ cơng lý và tự do”. (Nguyễn Ái Quốc, Thuế máu) b. Gọi là kênh Ba Khía vì ở đĩ hai bên bờ tập trung tồn những con ba khía, chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây (ba khía là một loại cịng biển lai cua, càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon). (Theo Đồn Giỏi, Đất rừng phương Nam) c. Lí Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Cam Túc; lúc mới năm tuổi, gia đình về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên). (Ngữ văn 7, tập 1)
4. Phần nào trong câu cĩ thể cho vào dấu ngoặc đơn ? a/ Nam( lớp trưởng lớp 9A )học rất giỏi. b/ Mùa xuân( mùa đầu tiên của một năm ) là mùa cây cối đâm chồi nảy lộc.
5. II/ Dấu hai chấm: 1. Ví dụ: a. Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tơi phải bảo: - Được, chú mình cứ nĩi thẳng thừng ra nào. Dế Choắt nhìn tơi mà rằng : - Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phịng khi tắt lửa tối đèn cĩ đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang (Tơ Hồi, Dế Mèn phiêu lưu kí) b. Như tre mọc thẳng, con người khơng chịu khuất. Người xưa cĩ câu: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn, bất khuất ! (Thép Mới, Cây tre Việt Nam) c. Con đường này tơi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tơi đều thay đổi, vì chính lịng tơi đang cĩ sự thay đổi lớn: hơm nay tơi đi học. ( Thanh Tịnh, Tơi đi học)
6. 2. Kết luận: Ghi nhớ : ( SGK trang 135) Dấu hai chấm dùng để: - Đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đĩ; - Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang).
7. Đoạn văn sau cịn thiếu dấu gì? Em hãy đặt dấu đĩ vào vị trí thích hợp? Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường, Bác viết : “Non sơng Việt Nam cĩ trở nên tươi đẹp hay khơng, dân tộc Việt Nam cĩ bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay khơng, chính là nhờ một phần lớn ở cơng học tập của các em”.
8. III. Bài tập: Bài tập 1: Giải thích cơng dụng của dấu ngoặc đơn trong các đoạn trích sau: a) Qua các cụm từ “tiệt nhiên” (rõ ràng, dứt khốt như thế, khơng thể khác), “định phận tại thiên thư” (định phận tại sách trời), “hành khan thủ bại hư” (chắc chắn sẽ nhận lấy thất bại), hãy nhận xét về giọng điệu của bài thơ. (Ngữ văn 7, tập 1)
9. Bài tập 2: Giải thích cơng dụng của dấu hai chấm trong những đoạn trích sau: a)Nhưng họ thách nặng quá : nguyên tiền mặt phải mất một trăm đồng bạc, lại cịn cau, cịn rượu cả cưới nữa thì mất đến cứng hai trăm bạc. ( Nam Cao, Lão Hạc)
10. Bài tập 5: Một học sinh chép lại đoạn văn của Thanh Tịnh như sau: Sau khi đọc xong mấy mươi tên đã viết sẵn trên mảnh giấy lớn, ơng đốc nhìn chúng tơi nĩi sẽ: - Thế là các em được vào lớp năm. Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lịng và để thầy dạy các em được sung sướng. Các em đã nghe chưa? (Các em đều nghe nhưng khơng em nào dám trả lời. Cũng may đã cĩ một tiếng dạ ran của phụ huynh đáp lại. Câu hỏi: - Bạn đĩ chép lại dấu ngoặc đơn đúng hay sai ? Vì sao ? - Phần được đánh dấu bằng dấu ngặc đơn cĩ phải là một bộ phận của câu khơng ?
11. Bài tập 6 Dựa vào nội dung đã học ở văn bản Bài tốn dân số, hãy viết đoạn văn ngắn về sự cần thiết phải hạn chế việc gia tăng dân số; cĩ sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm?
12. Câu chuyện kén rể của nhà thơng thái khiến nhiều người đọc khơng khỏi giật mình. Chẳng ai cĩ thể ngờ rằng dân số của hành tinh này sẽ cĩ một sự nhảy vọt, tăng tốc nhanh như vậy giữa quá khứ và tương lai: 2 ( A- đam và E- va) và 7 tỉ (2015). Như vậy “ Bài tốn dân số” đã trở thành một bài tốn hĩc búa cho tồn nhân loại chứ khơng cịn của riêng quốc gia nào. Lồi người cùng nhau chung sức để giảm tốc sự gia tăng dân số trên con đường đi tới cái ơ 64 khủng khiếp đĩ. Bởi vì, đĩ chính là sự tồn tại hay khơng tồn tại của xã hội lồi người.
13. DẤU CÂU Dấu ngoặc đơn Dấu hai chấm Dùng để đánh dấu phần chú thích Đánh dấu báo trước Giải thích Thuyết minh Bổ sung Phần giải thích, Lời dẫn trực Lời đối thoại thuyết minh tiếp ( dùng ( dùng với với dấu dấu gạch ngoặc kép) ngang)
14. Hướng dẫn học ở nhà: -Ghi nhớ cơng dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. - Làm các bài tập cịn lại ở SGK. - Về nhà soạn bài “Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh” tiết sau học .
15. QUÝ THẦY, CƠ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH