Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 118: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 118: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

1. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1 : Yếu tố biểu cảm cĩ vai trị gì trong văn nghị luận ? Làm thế nào để bài văn cĩ sức biểu cảm cao ? ĐÁP ÁN Câu 1 : Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm. Yếu tố biểu cảm giúp cho văn nghị luận cĩ hiệu quả thuyết phục hơn , vì nĩ tác động mạnh mẽ đến người đọc (người nghe ). Người làm văn thật sự cĩ cảm xúc trước những điều mình viết (nĩi) và phải biết diễn tả cảm xúc đĩ bằng những từ ngữ, những câu văn cĩ sức truyền cảm, sự diễn tả cảm xúc cần phải chân thực và khơng được phá vỡ mach lạc của bài văn. 7/21/2023
2. Tiết 118: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
3. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN I.CHUẨN BỊ Ở NHÀ * Đề bài : "Sự bổ ích của những chuyến tham quan ,du lịch đối với Bài này cần làm sáng tỏ vấn đề học sinh". Lập dàn ý các luận gì? điểm và luận cứ cần thiết Bài làm cần phải theo những lập -Vấn đề bàn luận : Ích lợi của việc luận nào? tham quan du lịch đối với học sinh -Kiểu bài: chứng minh II.LUYỆN TẬP TRÊN LỚP 1. Hệ thống luận điểm hợp lý a) Sắp xếp lại các luận điểm
4. Để làm sáng tỏ vấn đề trên, cách sắp xếp các luận điểm theo trình tự dưới đây cĩ hợp lý khơng? Vì sao? Nên sửa như thế nào? (a, b, c, d, e ) a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên,của quê hương đất nước. b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học cĩ thể chưa cĩ trong sách vở. c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu cụ thể hơn,sâu hơn những điều được học ở trong nhà trường. d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khỏe.
5. Tiết 118: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức khỏe. a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên,của quê hương đất nước. c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu cụ thể hơn,sâu hơn những điều được học ở trong nhà trường. b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài học cĩ thể chưa cĩ trong sách vở.
6. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN I.CHUẨN BỊ Ở NHÀ * Đề bài :"Sự bổ ích của những chuyến tham quan ,du lịch đối với học sinh". Lập dàn ý các luận điểm và luận cứ cần thiết -Vấn đề bàn luận : Ích lợi của việc tham quan du lịch đối với học sinh -Kiểu bài: chứng minh II.LUYỆN TẬP TRÊN LỚP 1. Hệ thống luận điểm hợp lý a) Sắp xếp lại các luận điểm d → e → a → c → b
7. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN b) Dàn bài Vậy với đề bài trên mở bài nêu *Mở bài: Nêu lợi ích của việc ra vấn đề gì ? tham quan. Thân bài sắp xếp các luận điểm * Thân bài: Nêu các lợi ích cụ thể. như thế nào ? -Về thể chất : Những chuyến tham quan du lịch cĩ thể giúp chúng ta thêm khoẻ mạnh. -Về tình cảm : Những chuyến tham quan du lịch cĩ thể giúp chúng ta: + Tìm thêm được thật nhiều niềm vui cho bản thân mình. + Cĩ thêm tình yêu đối với thiên nhiên, với quê hương đất nước.
8. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN b) Dàn bài *Mở bài: Nêu lợi ích của việc tham quan. *Thân bài: Nêu các lợi ích cụ thể. Thân bài sắp xếp các luận điểm - Về thể chất : như thế nào ? - Về tình cảm : -Về kiến thức: Những chuyến tham quan du lịch cĩ thể giúp chúng ta: + Hiểu cụ thể hơn, sâu hơn những điều được học ở trường lớp qua những điều mắt thấy tai nghe. + Đưa ra nhiều bài học cĩ thể chưa cĩ trong sách vở của nhà trường.
9. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN b) Dàn bài *Mở bài: Nêu lợi ích của việc tham quan. Kết luận khẳng định lại điều gì ? *Thân bài: Nêu các lợi ích cụ thể. -Về thể chất: -Về tình cảm: -Về kiến thức: *Kết bài: - Khẳng định tác dụng của hành động tham quan du lịch.
10. Đoạn văn mẫu 1. Đoạn văn mẫu 2. Những chuyến tham quan du Những chuyến tham quan du lịch lịch giúp chúng ta hiểu biết nhiều giúp chúng ta hiểu biết nhiều hơn và hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên thiên nhiên, quê hương, đất nước. nhiên, quê hương, đất nước. Cĩ thể Cĩ thể nĩi trên đất nước ta cĩ nĩi trên đất nước ta cĩ nhiều phong nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi cảnh đẹp, nhiều nơi là điểm du lịch là điểm du lịch hấp dẫn đối với hấp dẫn đối với khách tham quan khách tham quan trong và ngồi trong và ngồi nước như Vũng Tàu, nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Đà Lạt, vịnh Hạ Long Tuy chúng Hạ Long Tuy chúng em chưa em chưa một lần được đến những một lần được đến những nơi ấy, nơi ấy, cĩ tiếc và buồn một chút nhưng mỗi lần được đi tham quan nhưng mỗi lần được đi tham quan ở ở Đền Đơ (Đình Bảng), chùa Dâu, Đền Đơ (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Tháp (Thuận chùa Bút Tháp (Thuận Thành) hay Thành) hay ở nhiều nơi khác ở nhiều nơi khác nữa ,chúng em nữa chúng em vẫn tự nhủ với thấy vui sướng,tự hào và vẫn tự nhủ nhau rằng: Đất nước mình ở đâu với nhau rằng: Đất nước mình ở đâu cũng đẹp. cũng đẹp, đẹp như một bức tranh.
11. Tiết 118: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN “Biết bao hứng thú khác nhau ta tập hợp 1. Hệ thống luận điểm hợp lý được nhờ cách ngao du thú vị ấy, khơng 2.Đưa yếu tố biểu cảm vào văn kể sức được tăng cường, tính khí trở nên nghị luận vui vẻ. Tơi thường thấy những kẻ ngồi trong cổ xe chạy rất êm nhưng mơ màng, a.Xét ví dụ buồn bã, cáu kỉnh hoặc đau khổ; cịn những người đi bộ lại luơn luơn vui vẻ, khoan khối và hài lịng với tất cả. Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà! Một bữa cơm đạm bạc mà sao cĩ vẻ ngon lành thế! Ta thích thú biết bao khi lại ngồi vào bàn ăn! Ta ngủ ngon giấc biết bao trong một cái giường tồi tàn!” Hãy phát hiện yếu tố biểu cảm trong đoạn văn ?
12. Biết bao hứng thú khác nhau ta tập hợp được nhờ cách ngao du thú vị ấy, khơng kể 1. Hệ thống luận điểm hợp lý sức được tăng cường, tính khí trở nên vui vẻ. Tơi thường thấy những kẻ ngồi trong 2.Đưa yếu tố biểu cảm vào văn cổ xe chạy rất êm nhưng mơ màng, buồn nghị luận bã, cáu kỉnh hoặc đau khổ; cịn những a.Xét ví dụ người đi bộ lại luơn luơn vui vẻ, khoan khối và hài lịng với tất cả. Ta hân hoan biết bao khi về gần đến nhà! Một bữa cơm đạm bạc mà sao cĩ vẻ ngon lành thế! Ta thích thú biết bao khi lại ngồi vào bàn ăn! Ta ngủ ngon giấc biết bao trong một cái giường tồi tàn! Cảm xúc của tác giả ở đây là gì và cảm xúc đĩ được thể hiện như thế nào trong từng câu của đoạn văn cũng như trong giọng điệu?
13. Tiết 118: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN 1. Hệ thống luận điểm hợp lý Nếu phải trình bày luận điểm 2.Đưa yếu tố biểu cảm vào văn Những chuyến tham quan, du lịch nghị luận đem đến cho ta thật nhiều niềm vui a.Xét ví dụ hãy cho biết : Luận điểm ấy gợi cho em cảm xúc gì ? -Trước khi đi Trước-Trong khi khi đi đi : rất cĩhồi cảm hộp xúc, náo gì ?nức chờ-Sau đợi khi đi về Trong khi đi : ngạc nhiên, thích thú, sung sướng ngỡ ngàng Sau khi đi : cảm động, hài lịng, cĩ chút gì đĩ tiếc nuối
14. Tiết 118: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN “Khơng chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch cịn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. Chắc các bạn chưa quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long. Hơm ấy khơng ai trong chúng ta,kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mơng, kì thú. Tơi nhớ hơm trước bạn Lệ Quyên cịn đang âu sầu vì bị cơ giáo phê bình. Tơi để ý thấy lúc đầu Lệ Quyên vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. Nỗi buồn kia đã tan hẳn đi , như một phép màu. Niềm sung sướng ấy khơng thể cĩ khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi gĩc phố hay trên con đường mịn quen thuộc.” CầnTheo tăngem đoạncườngnghị yếuluận tố biểuđĩ đãcảmthể nhưhiện thếđược nào hếtđể đoạncảm xúcvăn chưabiểu hiện? đúng những cảm xúc chân thật của em?
15. Tiết 118: LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN “Khơng chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch cịn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. Chắc các bạn chưa quên lần cả lớp đến tham quan vịnh Hạ Long. Hơm ấy khơng ai trong chúng ta,kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời biển, núi non mênh mơng, kì thú. Tơi nhớ hơm trước bạn Lệ Quyên cịn đang âu sầu vì bị cơ giáo phê bình. Tơi để ý thấy lúc đầu Lệ Quyên vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. Nỗi buồn kia đã tan hẳn đi , như một phép màu. Niềm sung sướng ấy khơng thể cĩ khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi gĩc phố hay trên con đường mịn quen thuộc.” Cĩ nên đưa vào các đoạn văn các từ ngữ biểu cảm như : biết bao nhiêu mệt mỏi, diệu kì thay, cĩ ai lại, làm sao cĩ được khơng? nếu cĩ thì đưa vào chỗ nào trong đoạn ?
16. “Khơng chỉ tăng cường sức mạnh thể chất, những chuyến tham quan, du lịch cịn đem lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong tâm hồn. biết bao nhiêu mệt mỏi Chắc các bạn chưa quên lần cả lớp đến tham cĩ quan vịnh Hạ Long. Hơm ấy, khơng ai trong chúng ta khi kìm nổi một tiếng reo, lại sau một chặng đường dài, chợt thấy trải ra trước mắt cả một cảnh trời Diệu kì thay biển, núi non mênh mơng, kì thú. Tơi nhớ hơm trước bạn Lệ Quyên cịn đang âu sầu vì bị cơ Làm sao cĩ được giáo phê bình. Tơi để ý thấy lúc đầu Lệ Quyên vẫn lặng lẽ, nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước cảnh nước biếc non xanh. nỗi buồn kia đã tan hẳn đi , như một phép màu. niềm sung sướng ấy khơng thể cĩ khi chúng ta suốt năm chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi gĩc phố hay trên con đường mịn quen thuộc.”
17. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN 1. Hệ thống luận điểm hợp lý Hãy viết lại đoạn văn trên rồi trình 2.Đưa yếu tố biểu cảm vào văn bày trước tổ, lớp? Tiếp tục đưa yếu nghị luận tố biểu cảm vào bài văn được viết a.Xét ví dụ theo đề bài ? b. Kết luận Những chuyến tham quan, du lịch - Cần xác định luận điểm gợi đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. Để đoạn văn có cảm xúc, em phải cho em cảm xúc làm gì ? - Dùng các yếu tố biểu cảm: Em có cần chọn luận điểm để đưa từ ngữ biểu cảm, câu cảm yếu tố biểu cảm không ? Vì sao ? thán thể hiện cảm xúc vào Yếu tố biểu cảm thể hiện qua đâu ? đoạn nghị luận - Cảm xúc phải chân thật, Những cảm xúc ấy phải như thế nào trong sáng, được diễn tả rõ ? Trình bày, diễn đạt ra sao ? ràng, mạch lạc.
18. Tiết 118 : LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN Hướng dẫn về nhà làm bài tập 3: Đề bài: “Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như: Cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh đều biểu hiện rõ tình cảm thiết tha của các nhà thơ đối với thiên nhiên đất nước”. Gợi ý: -Xác định thể loại: Chứng minh -Xác định nội dung: Tình cảm của các nhà thơ đối với thiên nhiên, đất nước. -Giới hạn kiến thức: Bài cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh và các bài thơ khác mà mình thích. -Tìm luận điểm sắp xếp hệ thống các luận điểm,luận cứ. -Lập dàn ý, vận dụng đưa các yếu tố biểu cảm vào đoạn văn mình cĩ cảm xúc. Tránh lan man dễ sa vào kiểu bài văn biểu cảm.
19. Hoạt động nối tiếp -Viết một đoạn văn cĩ sử dụng yếu tố biểu cảm theo yêu cầu của bài tập 3 (tự chọn bài thơ mà mình yêu thích). -Ơn tập tốt để giờ sau kiểm tra một tiết mơn văn.
20. Kính chúc các thầy cơ mạnh khỏe Cảm ơn thầy cơ và các em học sinh