Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 134: Ôn tập tập làm văn - Ninh Thị Loan

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 134: Ôn tập tập làm văn - Ninh Thị Loan

1. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN KIẾN THỨC CƠ BẢN - KIỂU BÀI TỰ SỰ - KIỂU BÀI THUYẾT MINH - KIỂU BÀI NGHỊ LUẬN + VIẾT DOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM + ĐƯA CÁC YẾU TỐ NGHỆ THUẬT VÀO VĂN NGHỊ LUẬN: MIÊU TẢ, BIỂU CẢM, TỰ SỰ. Biên soạn và thực hiện: Ninh Thị Loan, THCS Cẩm Phúc.
2. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN I. Kiểu bài tự sự - Tóm tắt văn bản tự sự Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. Các - Tóm tắt văn bản tự sự là lời văn của mình ghi yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn lại một cáh ngắn gọn, trung thành nội dung bản tự sự có vai trò và tác dụng như thế chính của văn bản (bao gồm các nhân vật chính nào ? và sự việc tiêu biểu) ➢Văn bản thuyết minh có những tính II. Kiểu bài thuyết minh chất lợi ích gì ? * Đặc điểm: ➢Nêu các văn bản thuyết minh thường - Văn bản thuyết minh có tính khách quan xác gặp trong cuộc sống? thực về đối tượng nào đó trong tự nhiên và ➢Muốn làm một bài văn thuyết minh, trong xã hội. trước tiên cần phải làm gì vì sao phải làm - Lợi ích : như vậy ? + Văn bản thuyết minh cung cấp tri thức xác *: Yêu cầu: Cần phải có tri thức :Vì có tri thực một cách khách quan. thức giúp ta biết : + Giúp con người hiểu biết được đặc trưng, tính +Quan sat tìm hiểu được bản chất , đặt chất của sự thật, hiện tượng và biết cáh sử dụng tính của sự vật, hiện tượng cần thuyết chúng vào mục đích có lợi cho con người. minh. +Được sử dụng rộng rãi. Ngành nghề nào cũng +Trình bày nội dung thuyết minh một cách lần đến. chính đầy đủ. Một cách khách quan. * Các kiểu bài thuyết minh +Biết vận dụng yếu tố miêu tả và biểu - Thuyết minh về một danh nhân cảm cần thuyết cho bài văn thuyết minh. - Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh +Trách sa vào trình bày các biểu hiện - Thuyết minh về một sản phẩm không tiêu biểu không quan trọng. - Thuyết minh về một phương pháp. (cách làm)
3. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN I. Kiểu bài tự sự - Tóm tắt văn bản tự sự *: Yêu cầu: Cần phải có tri thức :Vì có tri - Tóm tắt văn bản tự sự là lời văn của mình ghi thức giúp ta biết : lại một cáh ngắn gọn, trung thành nội dung +Quan sat tìm hiểu được bản chất , đặt chính của văn bản (bao gồm các nhân vật chính tính của sự vật, hiện tượng cần thuyết và sự việc tiêu biểu) minh. II. Kiểu bài thuyết minh +Trình bày nội dung thuyết minh một cách * Đặc điểm: chính đầy đủ. Một cách khách quan. - Văn bản thuyết minh có tính khách quan xác +Biết vận dụng yếu tố miêu tả và biểu thực về đối tượng nào đó trong tự nhiên và cảm cần thuyết cho bài văn thuyết minh. trong xã hội. +Trách sa vào trình bày các biểu hiện - Lợi ích : không tiêu biểu không quan trọng. + Văn bản thuyết minh cung cấp tri thức xác thực một cách khách quan. ➢Hãy cho biết các phương pháp cần + Giúp con người hiểu biết được đặc trưng, tính để thuyết minh ? chất của sự thật, hiện tượng và biết cáh sử dụng *Các phương pháp thuyết minh. chúng vào mục đích có lợi cho con người. +Nêu định nghĩa +Được sử dụng rộng rãi. Ngành nghề nào cũng +Giải thích lần đến. + Liệt cơ * Các kiểu bài thuyết minh +Nêu ví dụ - Thuyết minh về một danh nhân +Dùng số liệu - Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh +So sánh - Thuyết minh về một sản phẩm +Phân tích , phân loại - Thuyết minh về một phương pháp. (cách làm)
4. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN BÀI TẬP CỦNG CỐ PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH ➢Bài tập : Tìm các phương pháp thuyết minh có trong đoạn văn sau, cho biết tác dụng của chúng ? Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn nước ta ngang với các thành phố Âu – Mĩ. Chỉ có khác là với một thanh niên Mĩ, một đô la mua được một bao thuốc lá và một khoản tiền nhỏ còn đối với một thiếu niên Việt Nam muốn có 15000 đồng mua một cây thuốc lá 555- vì đẫ hút là phải hút thuốc sang – chỉ có một cách là trộm cắp.trộm một lần quen tay.Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi đến ma tuý,con đường phạm pháp thực ra đã mở đầu với điếu thuốc. - Đoạn văn thuyết minh dùng phương pháp nêu số liệu, đối chiếu so sánh
5. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN I. Kiểu bài tự sự - Tóm tắt văn bản tự sự *Các phương pháp thuyết minh. - Tóm tắt văn bản tự sự là lời văn của mình ghi +Nêu định nghĩa; +Giải thích; + Liệt cơ lại một cáh ngắn gọn, trung thành nội dung +Nêu ví dụ; +Dùng số liệu; +So sánh; chính của văn bản (bao gồm các nhân vật chính +Phân tích, phân loại và sự việc tiêu biểu) ➢Văn bản thuyết minh có bố cục như II. Kiểu bài thuyết minh thế nào ? Nếu nội dung từng phần ? * Đặc điểm: * Bố cục: 3 phần - Văn bản thuyết minh có tính khách quan xác +Mở bài :Giới thiệu khái quát về đối thực về đối tượng nào đó trong tự nhiên và tượng thuyết minh. trong xã hội. +Thân bài :Trình bày nội dung thuyết - Lợi ích : minh theo một trình tự hợp lí (Đặc điiểm + Văn bản thuyết minh cung cấp tri thức xác ,cấu tạo lợi ích của đối tượng) thực một cách khách quan. +Kết bài :Bày tỏ thái độ với đối tượng. + Giúp con người hiểu biết được đặc trưng, tính ➢Trong văn thuyết minh các yếu tố tự sự, chất của sự thật, hiện tượng và biết cáh sử dụng miêu tả , biểu cảm có vai trò và tác dụng gì? chúng vào mục đích có lợi cho con người. Vai trò của tự sự, miêu ả, biểu cảm +Được sử dụng rộng rãi. Ngành nghề nào cũng : Tự sự: Tính thống nhất , trình tự kể, lần đến. -Miêu tả : Cụ thể, sinh động , chi tiết. * Các kiểu bài thuyết minh -Biểu cảm : Thể hiện cảm xúc , tăng chất trữ - Thuyết minh về một danh nhân tình. - Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh -*Tác dụng của sự kết hợp này làm cho văn - Thuyết minh về một sản phẩm bản sinh động hơn, hấp dẫn, chặt chẽ và - Thuyết minh về một phương pháp. (cách làm) chính xác hơn.
6. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN ➢TRAO ĐỔI VỀ VĂN THUYẾT MINH ➢Về kiểu bài: Có ý kiến cho rằng thuyết minh là dạng văn bản tổng hợp vì nó có cả yếu tố tự sự , miêu tả và nghị luận . Ý kiến của em về vấn đề này nư thế nào ? Trả lời : Ý kiến trên ít nhiêu có ý đúng vì để bài văn thuyết minh hấp dẫn và có tính thuyết phục thì người viết có thể vận dụng linh hoạt các yếu tố của các kiểu văn bản khác, song mục đính chính vẫn là giới thieeujvaf làm rõ đối tượng. Nếu các yếu tố trên chỉ là phụ cho bài văn thuyết minh càng thêm sinh động,chi tiết được rõ ràng hơn thôi. ➢Về cách diễn đạt: Trong văn bản thuyết minh có được tưởng tượng sáng tạo không ? Trả lời : Có thể , nhưng không được lạm dingj làm sai lệch, méo mó về hình ảnh của đối tượng thuyết minh.
7. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀMVĂN I. Kiểu bài tự sự - Tóm tắt văn bản tự sự ➢Em hãy nhắc lại thế nào là văn bản II. Kiểu bài thuyết minh III. Kiểu bài nghị luận nghị luận ? Bố cục bài văn nghị luận Văn nghị luận: Là văn được viết ra nhằm sáng phải như thế nào ? lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, ➢Nêu các văn bản nghị luận thường quan điểm nào đó. gặp trong đời sống hàng ngày và trong Bố cục : Gồm 3 phần văn học ? +Mở bài :Nêu vấn đề Các kiểu bài nghị luận +Thân bài:Trình bày nội dung chủ yếu của +Trong đời sống ta thường gặp văn bài (Có nhiều đoạn nhỏ , mõi đoạn có một nghị luận dưới dạng các ý kiến nêu ra luận điểm phụ) trong cuộc hợp, các bài xã luận phát +Kết bài: Khắng định tư tưởng, thái độ biểu ý kiến trên báo chí, các vấn đề về quan điểm của bài. môi trường. Luận điểm: Luận điểm là ý kiến thể hiện (Gọi là văn nghị luận xã hội ) tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu +Thường nói về tình yêu thiên nhiên ra dưới hình thức câu khẳng định (Hay phủ lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, giá định). Ví dụ có câu luận điẻm: trị nghệ thuật (Gọi là văn nghị luận -Nhân dân ta có một lòng nồng nàn yêu văn học) nước. -Tiếng cười là vũ khí của kẻ mạnh. Tác dụng: Là tinh thần của bài viết, nó ➢Theo em luận điểm chính là gì ? Hãy thống nhất các đoạn văn thành một khối nêu ví dụ về một luận điểm ? Luận điểm có vi trò gì?
8. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀMVĂN I. Kiểu bài tự sự - Tóm tắt văn bản tự sự Các kiểu bài nghị luận II. Kiểu bài thuyết minh III. Kiểu bài nghị luận +Trong đời sống ta thường gặp văn Văn nghị luận: Là văn được viết ra nhằm sáng nghị luận dưới dạng các ý kiến nêu ra lập cho người đọc, người nghe một tư tưởng, trong cuộc hợp, các bài xã luận phát quan điểm nào đó. biểu ý kiến trên báo chí, các vấn đề về Bố cục : Gồm 3 phần môi trường. +Mở bài :Nêu vấn đề (Gọi là văn nghị luận xã hội ) +Thân bài:Trình bày nội dung chủ yếu của +Thường nói về tình yêu thiên nhiên bài (Có nhiều đoạn nhỏ , mõi đoạn có một lòng yêu nước, tinh thần nhân đạo, giá luận điểm phụ) trị nghệ thuật (Gọi là văn nghị luận +Kết bài: Khắng định tư tưởng, thái độ văn học) quan điểm của bài. Luận điểm: Luận điểm là ý kiến thể hiện ➢Muốn có sức thuyết phục thì luận điểm tư tưởng, quan điểm của bài văn được nêu phải đạt yêu cầu gì ? ra dưới hình thức câu khẳng định (Hay phủ Yêu cầu luận điểm: Luận điểm phải định). Ví dụ có câu luận điẻm: đúng đắn, chân thật,đáp ứng nhu cầu -Nhân dân ta có một lòng nồng nàn yêu thực tế thì mới có sức thuyết phục. nước. -Tiếng cười là vũ khí của kẻ mạnh. Tác dụng: Là tinh thần của bài viết, nó thống nhất các đoạn văn thành một khối
9. TIẾT 134 – Tập làm văn ÔN TẬP TẬP LÀM VĂN Bài tập củng cố văn nghị luận ➢Đọc kĩ vấn đề nghị luận sau và phát biểu thành một đoạn văn nghị luận.Xác định luận điểm có kết hợp yếu tố tự sự , biểu cảm. ➢“Mõi khi có quân xâm lăng, xâm phạm bờ cõi thì dân ta già trẻ ,gái trai điều đứng lên giết giặc” Ví dụ: Dân ta có một lòng nồng nàng yêu nước mỗi khi có quân xâm lăng, xâm phạm bờ cõi thì dân ta già trẻ gái trai điều dứng lên giết giặc như thời kì Bà Trưng, bà Triệu và gần đây nhất là các cuộc đấu trnh chống thực dân pháp và đế quốc Mỹ. Chính tình yêu quê hương đất nước sâu đậm ấy họ đãgóp phần xay dựng ổ quốc Việt Nam ngày càng tốt đẹp. ➢Trong văn nghị luận các yếu tố miêu tả tự sự và biểu cảm có vai trò và tác dụng như thế nào ? *Yếu tố tự sự miêu tảvà biểu cảm trong văn nghị luận. + Dùng làm luận cứ để làm rõ luận điểm + Giúp cho việc trình luận cứ trong bài văn được rõ ràng, cụ thể sinh động và có tính thuyết phục mạnh mẽ hơn. Bài tập: Viết một đoạn văn nghị luận theo kiểu diển dịch với câu chủ đề: Em rất thích đọc sách có kết hợp yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm ?
10. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC • 1.Kiểu bài tự sự Văn bản tự sự Tóm tắt văn bản Yếu tố miêu tả và biểu cảm tự sự
11. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC • 2.Kiểu bài thuyết minh Văn bản thuyết minh Tác dụng Các kiểu loại Bố cục Phương pháp
12. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC • 3. Kiểu bài nghị luận Văn nghị luận Yếu tố tự sự miêu Bố cục Luận điểm tả và biểu cảm trong văn nghị luận