Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 29: Tổng kết về ngữ pháp

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Bài 29: Tổng kết về ngữ pháp

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÀI PHÁT THANH - TRUYỀN AN GIANG HÌNH AN GIANG
2. Tổng kết về ngữ pháp (SGK trang 130 – (SGK trang 145- 134) 146)
3. B- CỤM TỪ 1 2 3
4. MÔ HÌNH CỤM DANH TỪ Phần trước Trung tâm Phần sau chậu dâu một chậu dâu sai trĩu quả một tây sai trĩu quả tây sốSố từtừ,, lượnglượng Danhdanh từtừ Đặcđặc điểm điểm, ,vị từtừ vịtrí trí, ,
5. Chỉ ra những dấu hiệu cho biết đó là cụm danh từ. Tìm phần trung tâm của các cụm danh từ tô màu vàng. a) Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc không gì lay chuyển được ở Người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại. (Lê Anh Trà , Phong cách Hồ Chí Minh, cái vĩ đại gắn với cái giản dị) Phần trước Trung tâm Phần sau tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó một nhân cách rất Việt Nam một lối sống rất bình dị hiện đại
6. b) Ông khoe những ngày khởi nghĩa dồn dập ở làng. (Kim Lân , Làng) c) Ông lão vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cười nói xôn xao của đám người mới tản cư lên ấy vẫn dõi theo. (Kim Lân , Làng) Phần trước Trung tâm Phần sau những ngày khởi nghĩa dồn dập ở làng tiếng cười nói ấy
7. MÔ HÌNH CỤM ĐỘNG TỪ Phần trước Trung tâm Phần sau đangđang nhảy hiphip hophop cũngcũng//còncòn// hướng, địa điểm, đangđang//chchưưa/a/ Độngđộng từtừ thời gian, mục vẫnvẫn/ / đích, phương tiện, cách thức hoạt động, ,
8. Chỉ ra những dấu hiệu cho biết đó là cụm động từ. Tìm phần trung tâm của cụm từ được tô màu vàng. a. Vừa lúc ấy, tôi đã đến gần anh. Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh. (Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà) b. Ông chủ tịch làng em vừa lên cải chính (Kim Lân, Làng) Phần trước Trung tâm Phần sau đã đến gần anh sẽ chạy xô vào lòng anh sẽ ôm chặt lấy cổ anh vừa lên/cải chính
9. MÔ HÌNH CỤM TÍNH TỪ Phần trước Trung tâm Phần sau sai/trĩu ở ngoài rấtrất sai/trĩu ở ngoài vườn/trên ((quảquả)) vườn/trên giàn giàn vịvị trítrí,, soso sánhsánh,, rấtrất,, vẫnvẫn,, còncòn,, Tínhtính từtừ đangđang,, chchưưa, a, mứcmức độđộ
10. Chỉ ra những dấu hiệu cho biết đó là cụm tính từ. Tìm phần trung tâm của cụm từ tô màu vàng. a) Nhưng điều kì lạ là tất cả những ảnh hưởng quốc tế đó đã nhào nặn với cái gốc văn hóa dân tộc không gì lay chuyển được người, để trở thành một nhân cách rất Việt Nam, một lối sống rất bình dị, rất Việt Nam, rất phương Đông nhưng cũng đồng thời rất mới, rất hiện đại. (Lê Anh Trà , Phong cách Hồ Chí Minh) Phần trước Trung tâm Phần sau Việt Nam/bình dị/phương rất Đông/mới/hiện đại
11. Tìm phần trung tâm của cụm từ tô màu vàng. Chỉ ra những dấu hiệu cho biết đó là cụm tính từ. b) Những khi biết rằng cái sắp tới sẽ không êm ả thì chị tỏ ra bình tĩnh đến phát bực. (Lê Minh Khuê, Những ngôi sao xa xôi) c) Không, lời gửi của một Nguyễn Du, một Tôn-xtôi cho nhân loại phức tạp hơn, cũng phong phú và sâu sắc hơn. (Nguyễn Đình Thi- Tiếng nói của văn nghệ) Phần trước Trung tâm Phần sau sẽ/không êm ả phức tạp hơn cũng phong phú / sâu sắc hơn
12. Bài tập: Xác định phần trung tâm của cụm danh từ, động từ, tính từ được tô màu trong câu đoạn văn sau: Ai đã đến với những vườn nho ở Ninh Thuận chắc sẽ trầm trồ vì vẻ đẹp xanh ngát, bạt ngàn và trĩu quả. Nho được xem như một đặc sản ở vùng quê này. Nho có mình dây, vươn dài tầm vài chục mét được trồng thành giàn thẳng tắp. Lá nho xanh đậm. Mỗi chiếc lá có viền hình răng cưa to bằng bàn tay người lớn. Quả nho tròn mọc thành từng chùm, màu tím, đen, đỏ hoặc xanh tùy từng loại. Quả kết thành chùm quấn quýt lấy nhau không rời. Mỗi chùm nho vài chục quả, quả nào quả nấy rất tươi ngon, mọng nước, từng chùm lủng lẳng trên giàn thu hút ánh nhìn thích thú của du khách. Nho không chỉ đẹp mà nó còn mang lại giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao. Có thể sử dụng để ăn trực tiếp, sấy khô, ép nước để làm rượu.
13. C- THÀNH PHẦN CÂU 1 2 3
14. THÀNH PHẦN CÂU THÀNH PHẦN THÀNH PHẦN THÀNH PHẦN CHÍNH PHỤ BIỆT LẬP TÌNH THÁI CHỦ NGỮ TRẠNG NGỮ CẢM THÁN VỊ NGỮ KHỞI NGỮ GỌI - ĐÁP PHỤ CHÚ
15. C. THÀNH PHẦN CÂU . Hãy kể tên các thành phần chính, thành phần phụ của câu; nêu dấu hiệu nhận biết từng thành phần: Bài tập thì tôi đã làm xong từ hôm qua. Bài tập thì tôi/ đã làm xong từ hôm qua. khởi ngữ CN VN trạng ngữ Tôi đã làm xong.
16. Phân tích thành phần của các câu sau: a. Đôi càng tôi / mẫm bóng. CN VN b. Sau một hồi trống thúc vang dội cả lòng tôi, TN mấy người học trò /cũ đến sắp hàng dưới hiên rồi đi vào lớp. CN VN c. Còn tấm gương bằng thuỷ tinh tráng bạc, KN nó / vẫn là người bạn trung thực, chân thành thẳng thắn, không hề CN VN nói dối, cũng không bao giờ biết nịnh hót hay độc ác
17. C. THÀNH PHẦN CÂU . Hãy kể tên và nêu dấu hiệu nhận biết các thành phần biệt lập
18. Tình thái Cảm thán Có Bổ Dấu Ồ, ngoặc Tạo Cách lẽ, sung Dạ, Bộc trời chi đơn, lập, đánh hình thưa, lộ ơi, tiết giữa duy giá, như, hai này, tâm chao cho trì độ tin chắc dấu nè, lí ôi, nội giao cậy chắn, gạch á, dung ngang tiếp chính
19. Hãy cho biết mỗi từ ngữ tô màu vàng trong các đoạn trích sau là thành phần gì của câu. a) Có lẽ tiếng Việt của ta đẹp bởi tâm hồn của người Việt Nam ta rất đẹp, bởi vì đời sống, cuộc đấu tranh của nhân dân ta từ trước tới nay là cao quý, là vĩ đại, nghĩa là rất đẹp. (Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt) Có lẽ: tình thái
20. b) Ngẫm ra tôi chỉ nói lấy sướng miệng tôi thôi. (Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí) Ngẫm ra: tình thái c) Trên những chặng đường dài suốt 50, 60 ki-lô-mét, chúng ta chỉ gặp cây dừa: dừa xiêm thấp lè tè, quả tròn, nước ngọt, dừa nếp lơ lửng giữa trời, quả vàng xanh mơn mởn, dừa lửa lá đỏ, vỏ hồng (Theo Hoàng Văn Huyền, Những mẩu chuyện địa lí) Dừa xiêm thấp lè tè vỏ hồng : phụ chú
21. d) Có người khẽ nói: - Bẩm, dễ có khi đê vỡ! Bẩm: gọi - đáp Ngài cau mặt, gắt rằng: có khi: tình thái - Mặc kệ! (Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay) e) Ơi chiếc xe vận tải Ơi: gọi - đáp Ta cầm lái đi đây Nặng biết bao ân ngãi Quý hơn bao vàng đấy! (Tố Hữu, Bài ca lái xe đêm)
22. Bài tập: Xác định các thành phần biệt lập – một thành phần chính và các thành phần phụ của đoạn văn sau: Ồ, hoa phượng đã nở rồi sao! Có lẽ mùa hè đang bước chân vào sân trường tôi - trường THCS đã gắn bó với tôi suốt bốn năm. Đang mãi ngắm mấy chùm hoa học trò đo đỏ kia, tôi giật mình bởi tiếng của Lan: - Nè, cầm hộp xôi tui mua cho đó, trả công chép bài hôm qua! - Ừa, biết chép bài cho mà được trả công, mai mốt nghỉ nữa đi, Nhi chép cho! Cả hai chúng tôi đều cười vì câu nói đùa ấy. Những ngày cuối năm học, nghỉ mất một buổi thôi cũng lo không hiểu bài sẽ ảnh hưởng đến kết quả cuối năm. Học thì lớp tôi rất cố gắng vì là năm cuối cấp mà.
23. Bài hát Tôi yêu tiếng Việt tôi – Nhạc sĩ Phương Thảo – Ngọc Lễ (nguồn Internet) Đoạn clip 1 phút (không gửi do dung lượng quá lớn) sẽ chép USB khi dạy
24. Ghi chú quan trọng - Xem lại ghi nhớ và các bài tập ở sgk - Nhận diện được những kiến thức đã học về Ngữ pháp - Vận dụng các bài tập viết đoạn văn. - Hệ thống lại kiến thức đã học từ đầu học kì II để chuẩn bị cho tiết ôn tập kiểm tra học kì.