Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ" - Trần Kim Tuyến

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản "Mùa xuân nho nhỏ" - Trần Kim Tuyến

1. Thanh Hải GV:Trần Kim Tuyến
2. I/Ñoïc - Tìm THANH HẢI Mọc giữa doøng soâng xanh hieåu Một boâng hoa tím biếc Ơi con chim chiền chiện chung: Hoùt chi maø vang trời Từng giọt long lanh rơi Toâi đưa tay toâi hứng 1/ Ñoïc. Mùuøa xuaân người cầm suùng Lộc giắt ñầy quanh lưng Mùuøa xuaân người ra ñồng Lộc trải daøi nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xoân xao
3. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI 2/ Taùc giaû –Taùc phaåm. a/ Taùc giaû: Thanh Haûi (1930- 1980). - Teân khai sinh: Phaïm Baù Ngoaõn, queâ ôû huyeän Phong Ñieàn, tænh Thöøa Thieân- Hueá. - OÂng laø moät trong nhöõng caây buùt coù coâng xaây döïng neàn vaên hoïc caùch maïng ôû mieàn Nam töø nhöõng ngaøy ñaàu. - Phong cách thơ hồn hậu,tự nhiên, trong sáng, thiết tha, sâu lắng . NHÀ THƠ THANH HẢI (1930-1980)
4. TiÕt 116: Mïa xu©n nho nhá Thanh H¶i - C¸c t¸c phÈm chÝnh: +Những đồng chí trung kiên (1962). + Huế mùa xuân (1970-1975). + Dấu võng Trường Sơn (1977). + Mưa xuân đất này (1982). + Thơ Thanh Hải (1982).
5. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI b/ Taùc phaåm: Baøi “Muøa xuaân nho nhoû” ñöôïc saùng taùc vaøo thaùng 11/1980, khi nhaø thô ñang naèm treân giöôøng beänh- khoâng bao laâu tröôùc khi nhaø thô qua ñôøi, theå hieän nieàm yeâu meán thieát tha cuoäc soáng , ñaát nöôùc vaø öôùc nguyeän cuûa taùc giaû. c/ Giaûi thích töø khoù: SGK
6. - Hòa ca: Bài ca nhiều âm sắc, giọng điệu hòa hợp . - Nốt trầm: nốt nhạc ghi âm thấp, trầm.
7. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI II/ Tìm hiểu văn bản 1. KVB và PTBĐ: - VB biểu cảm - PTBĐ: BC+ MT - Thể thơ: 5 chữ 2. Bố cục * Maïch caûm xuùc cuûa baøi thô: Töø caûm xuùc tröôùc veû ñeïp cuûa muøa xuaân thieân nhieân, muøa xuaân ñaát nöôùc, taùc giaû theå hieän khaùt voïng ñöôïc daâng hieán “muøa xuaân nho nhoû” cuûa mình vaøo muøa xuaân lôùn cuûa cuoäc ñôøi chung.
8. BỐ CỤC Cảm xuùc trước muøa xuaân Khổ thơ của thieân nhieân ñất trời ñaàu Caûm xuùc veà muøa xuaân của ñất nước, con người Khổ 2 vaø 3 Suy nghĩ vaø ước nguyện của nhaø thơ Khổ 4 vaø 5 Lời ngợi ca queâ höông Khổ thơ cuối ñất nước qua ñieäu daân ca xöù Hueá .
9. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI 3/Phân tích: 3.1/ Caûm xuùc tröôùc muøa xuaân cuûa thieân nhieân ñaát trôøi: Moïc giöõa doøng soâng xanh Moät boâng hoa tím bieác Ôi con chim chieàn chieän Hoùt chi mà vang trôøi.
10. Bøc Hình ¶nh: dßng s«ng, b«ng hoa, chim chiÒn tranh chiÖn Mµu s¾c: xanh, tÝm xu©n ¢m thanh: tiÕng chim hãt Liệt kê, hình ảnh chọn lọc, màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi Mäc giữa dßng s«ng xanh  Trµn ®Çy søc sèng Mét b«ng hoa tÝm biÕc
11. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI 3. PHÂN TÍCH: 3.1/ Caûm xuùc tröôùc muøa xuaân thieân nhieân ñaát trôøi: “Moïc” giöõa doøng soâng xanh Moät boâng hoa tím bieác Ôi con chim chieàn chieän Hoùt chi maø vang trôøi Ñaûo ngöõ, hình aûnh choïn loïc, maøu saéc töôi thaém, ñaëc tröng, aâm thanh roän raõ, vui töôi. Muøa xuaân traøn ñaày söùc soáng. Töøng gioït long lanh rôi. Toâi ñöa tay toâi höùng.
12. Giät sư¬ng, giät mùa xu©n. Giät ©m thanh cña tiÕng chim. - Chuyển đổi cảm giác thật tinh tế Cảm xúc ngây ngất, say sưa, tha thiết, nồng nàn, tin yêu vào con người và cuộc sống của quê hương đất nước.
13. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI 3.1/ Caûm xuùc tröôùc muøa xuaân thieân nhieân ñaát trôøi: Moïc giöõa doøng soâng xanh . Hoùt chi maø vang trôøi Ñaûo ngöõ, hình aûnh choïn loïc, maøu saéc töôi thaém, ñaëc tröng, aâm thanh roän raõ, vui töôi. Muøa xuaân traøn ñaày söùc soáng. Töøng gioït long lanh rôi. Toâi ñöa tay toâi höùng. - AD chuyeån ñoåi caûm giaùc tinh teá Vẻ đẹp cuả muà xuân thiên nhiên đất trời: vẻ đẹp tinh khôi, trong trẻo, đầy sức sống. Tác giả say sưa, ngây ngất.
14. 3.2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước: người cầm súng - Mùa xuân người ra đồng Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước
15. 3.2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước người cầm súng - Mùa xuân + Lộc người ra đồng Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước Người chiến sĩ và người nông dân mang mùa xuân ấm no, hạnh phúc đến cho mọi người - Tất cả như hối hả xôn xao
16. 3.2. Cảm xúc về mùa xuân đất nước người cầm súng Hình ảnh sóng - Mùa xuân + Lộc đôi, điệp ngữ người ra đồng Biểu trưng cho hai nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng đất nước. Người chiến sĩ và người nông dân mang mùa xuân ấm no, hạnh phúc đến cho mọi người. hối hả Điệp ngữ, - Tất cả như xôn xao so sánh, từ láy Khẩn trương, say sưa, tưng bừng rộn rã. - Đất nước như vì sao So sánh, liên tưởng Cứ đi lên phía trước Khẳng định niềm tin vào tương lai. Vẻ đẹp hùng vó tràn trề hi vọng phát triển. =>Tự hào về đất nước, con người Việt Nam.
17. Vẻ đẹp và sức sống cuả đất nước: đất nước gian lao, vất vả nhưng tương lai tươi sáng. Tác giả vừa trân trọng, vừa tự hào, tin tưởng.
18. 3.3. Suy nghĩ và ước nguyện của nhà thơ: con chim hót Ước nguyện - Ta làm bình dị, một cành hoa Điệp khiêm tốn: một nốt trầm ngữ muốn được Mùa xuân nho nhỏ sống có ích tuổi hai mươi - Dù là - Lặng lẽ dâng cho đời khi tóc bạc Ñieäp ngöõ, aån duï. Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn và thầm lặng, không kể thời gian, tuổi tác.
19. “ T«i lu«n cã c¸i ¸m ¶nh cña mét ngưêi ®au bÖnh hiÓm nghÌo, r»ng kh«ng biÕt m×nh sÏ n»m xuèng vµo lóc nµo, n»m xuèng ®Ó råi kh«ng dËy ®ưîc n÷a. Lóc ®ã ®Ó l¹i bao nhiªu chuyÖn dë dang, trong ®ã cã nh÷ng t¸c phÈm Khi cã ®iÒu kiÖn, ngưêi c¶m thÊy tho¶i m¸i ®«i chót lµ t«i liÒn ngåi vµo bµn. T«i tù nhñ: Ph¶i sèng nh÷ng ngµy th¸ng cuèi cã Ých ®Ó khi mÊt ®i m×nh vÉn cã thÓ lµm viÖc ®Õn giê chãt. ”
20. CÂU HỎI THẢO LUẬN NHÓM Đoạn thơ gợi cho em những suy nghĩ gì về ý nghĩa cuộc sống của mỗi con người?
21. Lời tâm niệm cuả nhà thơ: tự nguyện hóa thân ( con chim, cành hoa, nốt nhạc: hình ảnh ẩn dụ tượng trưng dâng hiến cho cuộc đời ), khát vọng mong ước được sống có ý nghiã, được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
22. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI Ngheä thuaät: -Vieát theo theå thô naêm chöõ nheï nhaøng, tha thieát, mang aâm höôûng gaàn guõi vôùi daân ca. - Keát hôïp haøi hoøa giöõa nhöõng hình aûnh thô töï nhieân, giaûn dò vôùi nhöõng hình aûnh giaøu yù nghóa bieåu tröng khaùi quaùt. - Söû duïng ngoân ngöõ thô giaûn dò, trong saùng, giaøu hình aûnh, giaøu caûm xuùc vôùi caùc aån duï, ñieäp töø, ñieäp ngöõ, söû duïng töø xöng hoâ -Coù caáu töù chaët cheõ, gioïng ñieäu thô luoân coù söï bieán ñoåi phuø hôïp vôùi noäi dung töøng ñoaïn.
23. Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
24. HOÏC SINH THAÛO LUAÄN HẾT TH30 ỜGIÂYI GIAN 0 55 5 50 10 45 15 40 20 35 25 30 Thay ñoåi töø “toâi” ôû khoå thöù nhaát sang töø “ta” ôû khoå thöù tö coù yù nghóa gì?
25. Thay ®æi c¸ch xng h« T«i Ta Sè Ýt Sè Ýt + sè nhiÒu Riªng Riªng + chung T¸c gi¶ T¸c gi¶ + mäi ngêi Trang träng, tù hµo Kh¸t väng hoµ nhËp vµo cuéc sèng chung
26. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI BAØI TAÄP CUÛNG COÁ (Söû duïng eMindMaps)
27. SƠ ĐỒ TƯ DUY- TIẾT 116: MUÀ XUÂN NHO NHỎ ( Thanh Hải ) Thanh Hải (1930-1980), quê ở Thưà Thiên- Huế. Hoạt động văn nghệ từ cuôi k/c chống Pháp.Thời chống Mỹ Vẻ đẹp cuả muà xuân thiên nhiên đất trời: vẻ ông ở lai quê hương hoạt động. Ông là ngươi có công đẹp tinh khôi, trong trẻo, đầy sức sống. Tác xây dưng nền VHCM ở Miền Nam. giả say sưa, ngây ngất. NỘI DUNG Bài « MXNN» đươc viết tháng 11/1980, khi TÁC GIẢ nhà thơ nằm trên giường bệnh, và sau đó không bao lâu nhà thơ qua đời. Vẻ đẹp và sức sống cuả đất nước: đất nước gian lao, vất vả nhưng tương lai tươi sáng. TÁC PHẨM Tác giả vưà trân trọng, vưà tư hào, tin tưởng. Lời tâm niệm cuả nhà thơ: tư nguyện hóa Thể thơ năm chữ nhẹ nhàng, tha thiết. Giọng thân ( con chim, cành hoa, nốt nhạc: hình kể- tâm tinh sâu lắng. ảnh ẩn du tương trưng dâng hiến cho cuộc đời ), khát vọng mong ước đươc sống có ý nghiã, đươc cống hiến cho đất nước, cho Hình ảnh thơ tư nhiên, gần cuộc đời. gũi nhưng giàu ý nghiã biểu NGHỆ THUẬT trưng khai quát. Ý NGHIÃ VĂN BẢN Ngôn ngữ trong sáng, giàu cảm xúc với các ẩn du, điệp từ ngữ, từ xưng hô Bài thơ là tiếng lòng tha thiết yêu mến và gắn bó với cuộc đời ; thể hiện ước nguyện chân thành cuả nhà thơ đươc cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.
28. Tuần 25 – Tiết 116: MÙA XUÂN NHO NHỎ THANH HẢI 2/ Em hieåu theá naøo veà nhan ñeà “ Muøa xuaân nho nhoû”? * “Muøa xuaân nho nhoû” laø moät saùng taïo ñoäc ñaùo cuûa Thanh Haûi.Ngöôøi ta duøng nhieàu ñònh ngöõ gaén vôùi muøa xuaân nhö “Maø xuaân chín”, “Muøa xuaân xanh”, “Xuaân loøng” nhöng “Muøa xuaân nho nhoû” laø moät phaùt hieän môùi meû vaø saùng taïo. 3/Haõy neâu chuû ñeà cuûa baøi thô? -Chuû ñeà: Nhaø thô nguyeän laøm moät muøa xuaân, nghóa laø soáng ñeïp soáng vôùi taát caû söùc soáng töôi treû cuûa mình nhöng raát khieâm nhöôøng laø moät muøa xuaân nhoû goùp vaøo muøa xuaân lôùn cuûa ñaát nöôùc , cuûa cuoäc ñôøi chung .
29. Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc: - Hoïc thuoäc baøi thô. - Vieát một vaên baûn caûm nhaän moät khoå thô maø em thích nhaát. - Soaïn: Vieáng laêng Baùc.