Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản "Sang thu"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Văn bản "Sang thu"

1. Với Đỗ Phủ: Khóm cúc chen ngang dòng lệ cũ Con thuyền buộc chặt mối tình già
2. Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt Với Nguyễn Khuyến: Ngõ trúc quanh co khách vắng teo .
3. Với Xuân Diệu: Đây mùa thu tới mùa thu tới Với áo mơ phai dệt lá vàng
4. Con nai vàng ngơ ngác Với Lưu Trọng Lư: Đạp trên lá vàng khô
5. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. - Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc. - Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ một người lính trong binh chủng Tăng thiết giáp, ông trở thành nhà thơ quân đội. - Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn. - Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên đất nước và cuộc sống, mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng.
6. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. - Hữu Thỉnh (1942), quê ở Vĩnh Phúc. - Ông thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ. Từ một người lính trong binh chủng Tăng thiết giáp, ông trở thành nhà thơ quân đội. - Hữu Thỉnh viết nhiều và viết rất hay về những con người, cuộc sống ở nông thôn. - Thơ ông thiên về cảm nhận vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình của thiên nhiên đất nước và cuộc sống, mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong trẻo, biến chuyển nhẹ nhàng. - Những tác phẩm chính: “Từ chiến hào tới thành phố”; “Thư mùa đông”; “Tình ca biển”; “Âm vang chiến hào”
7. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. 2. Tác phẩm. a. Xuất xứ. - Bài thơ viết cuối năm 1977 khi đất nước đã thống nhất. - In trong tập thơ “Từ chiến hào về thành phố.” b. Chủ đề: Những cảm nhận tinh tế về biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ hạ sang thu.
8. I. TÌM HIỂU CHUNG. Văn bản: Sang thu 1. Tác giả. (Hữu Thỉnh) 2. Tác phẩm. Bỗng nhận ra hương ổi II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Phả vào trong gió se 1. Đọc – cảm nhận chung. Sương chùng chình qua ngõ - Thể thơ: 5 chữ K1: Cảm nhận dấu hiệu Hình như thu đã về báo thu. Sông được lúc dềnh dàng - Cấu trúc: 3 phần K2: Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu. Chim bắt đầu vội vã K3: Cảm nhận mùa thu bằng suy Có đám mây mùa hạ ngẫm, trải nghiệm. Vắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắng Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi. ? Em có nhận xét gì về thể thơ và cấu trúc bài thơ.
9. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. Bỗng nhận ra hương ổi 2. Tác phẩm. Phả vào trong gió se II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Sương chùng chình qua ngõ Hình nh thu đã v 1. Đọc – cảm nhận chung. ư ề 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. ? Nhà thơ nhận ra tín hiệu của sự chuyển mùa qua dấu hiệu nào và bằng những giác quan nào?
10. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. Bỗng nhận ra hương ổi 2. Tác phẩm. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Phả vào trong gió se 1. Đọc – cảm nhận chung. Sương chùng chình qua ngõ 2. Đọc – hiểu chi tiết. Hình như thu đã về a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. Gợi hình dung cụ Cảm nhận Hương ổi thể, gợi sự vận động bằng khứu Gió se nhẹ nhàng. giác, xúc giác Phả Dấu Sương thu hiệu Cảm nhận Sương Nhân có ý chậm sang bằng thị giác chùng chình hoá lại, quấn thu quýt bên ngõ xóm Cảm giác Bỗng bất ngờ Cảm xúc Hình như Cảm giác mơ hồ, chưa rõ ràng.
11. I. TÌM HiỂU CHUNG. Sông được lúc dềnh dàng 1. Tác giả. Chim bắt đầu vội vã 2. Tác phẩm. Có đám mây mùa hạ II. ĐỌC – HiỂU VĂN BẢN. Vắt nửa mình sang thu 1. Đọc – cảm nhận chung. 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu ? Không gian mùa thu được cảm hiệu báo thu. nhận từ những hình ảnh nào. NT nhân hóa, động từ, TPTình thái cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà thơ khi thu sang . b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu.
12. I. TÌM HIỂU CHUNG. Sông được lúc dềnh dàng 1. Tác giả. Chim bắt đầu vội vã 2. Tác phẩm. Có đám mây mùa hạ II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Vắt nửa mình sang thu 1. Đọc – cảm nhận chung. 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. Sự giao thoa của tạo vật. cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà thơ. b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu + Sông dềnh dàng >< chim vội vã sự vận động Sông được lúc dềnh dàng tương phản, nghệ thuật nhân hoá + từ láy Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ rệt. Chim bắt đầu vội vã
13. I. TÌM HIỂU CHUNG. Sông được lúc dềnh dàng 1. Tác giả. Chim bắt đầu vội vã 2. Tác phẩm. Có đám mây mùa hạ II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Vắt nửa mình sang thu 1. Đọc – cảm nhận chung. 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà thơ. ? Em hãy phân tích cái hay của biện b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu pháp nhân hoá trong Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ rệt. hai câu thơ cuối.
14. I. TÌM HIỂU CHUNG. 1. Tác giả. Sông được lúc dềnh dàng 2. Tác phẩm. Chim bắt đầu vội vã II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Có đám mây mùa hạ 1. Đọc – cảm nhận chung. Vắt nửa mình sang thu 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. Sự giao thoa của tạo vật. cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà thơ. b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu. Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ rệt. Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu Mây mỏng như dải lụa treo trên bầu trời Nghệ thuật nhân hoá Ranh giới giữa mùa hạ - mùa thu Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm với thiên nhiên.
15. I. TÌM HIỂU CHUNG. Vẫn còn bao nhiêu nắng 1. Tác giả. Đã vơi dần cơn mưa 2. Tác phẩm. Sấm cũng bớt bất ngờ II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. Trên hàng cây đứng tuổi. 1. Đọc – cảm nhận chung. 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. Sự giao thoa của tạo vật. cảm xúc ngỡ ngàng, xao xuyến của nhà thơ. b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu. Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ rệt. Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm với thiên nhiên. c. Cảm nhận về mùa thu bằng suy ngẫm, trải nghiệm.
16. Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi. ? Những biểu hiện khác biệt nào của thời tiết khi chuyển từ hạ sang thu.
17. Vẫn còn bao nhiêu nắng Sấm cũng bớt bất ngờ Đã vơi dần cơn mưa Trên hàng cây đứng tuổi. Nắng mưa sấm hàng cây Vẫn còn đã vơi cũng bớt đứng tuổi Sự chuyển biến của các hiện tượng tự nhiên: hạ nhạt dần – thu đậm nét hơn. Sự quan sát tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ.
18. I. TÌM HIỂU CHUNG. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN. 1. Đọc – cảm nhận chung. 2. Đọc – hiểu chi tiết. a. Cảm nhận tinh tế của tác giả trước những dấu hiệu báo thu. Sự giao thoa của tạo vật. cảm xúc ngỡ Sấm cũng bớt bất ngờ ngàng, xao xuyến của nhà thơ. b. Cảm nhận sự đổi thay của cảnh vật lúc sang thu. Sự đổi thay của tạo vật nhẹ nhàng mà rõ rệt. Cảm xúc say sưa, tâm hồn giao cảm với thiên nhiên. c. Cảm nhận về mùa thu bằng suy ngẫm, trải nghiệm Sự chuyển biến của các hiện tượng tự nhiên: hạ nhạt dần – thu đậm nét hơn. Trên hàng cây đứng tuổi. Sự quan sát tinh tế, tâm hồn nhạy cảm của nhà thơ. Có 2 tầng nghĩa: ? Hai câu cuối mang nhiều + Tả thực:Sang thu sấm thưa và nhỏ dần, không đủ tầng nghĩa? Hãy phân tích. sức lay động hàng cây đã bao mùa thay lá. Sấm: những vang động bất Khi đã từng trải, thường của ngoại cảnh con người sẽ vững + Ẩn dụ: vàng hơn trước Hàng cây đứng tuổi: Con những thử thách người đã từng trải. cuộc đời
19. III. Nội dung Nghệ thuật - Thể thơ 5 chữ. - Những biến chuyển nhẹ nhàng mà rõ rệt của đất trời từ cuối hạ - Nghệ thuật nhân hoá ẩn dụ sang thu qua cảm nhận tinh tế sáng tạo. của tác giả. - Hình ảnh giàu sức gợi cảm, - Tình yêu tha thiết vẻ đẹp quê mang ý nghĩa tượng trưng. hương và những suy nghĩ sâu sắc về con người, cuộc đời.
20. ? Vẽ bản đồ tư duy, khái quát lại nội dung bài học
21. - Học thuộc bài thơ. - Sưu tầm một số bài viết về mùa thu. - Soạn bài: “Nói với con”.