Bài giảng Vật lí Khối 8 - Bài 5: Sự cân bằng lực. Quán tính

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Khối 8 - Bài 5: Sự cân bằng lực. Quán tính

1. 1.Tại sao nói lực là một đại lượng véctơ? 2.Biểu diễn lực như thế nào? 3.Lực gây ra những tác dụng gì lên vật? +Lực là một đại lượng véctơ vì lực là đại lượng có : - Điểm đặt - Độ lớn - Phương và chiều. +Lực được biểu diễn bằng một mũi tên có: - Gốc là điểm đặt của lực. - Phương, chiều trùng với phương chiều của lực - Độ dài biểu thị cường độ của lực theo tỉ xích cho trước.
2. Diễn tả bằng lời các yếu tố của các lực vẽ ở hình 1N F c Fk Fc: -Điểm đặt tại vật Fk: -Điểm đặt tại vật -Phương nằm ngang -Phương nằm ngang -Chiều từ phải sang trái -Chiều từ trái sang phải -Cường độ lực Fk = 4N. -Cường độ lực Fk = 5N.
3. I/ Lực cân bằng Q 1- Hai löïc caân baèng laø gì? 1N C1: Hãy kể tên và biểu diễn các lực tác dụng lên : Quyển sách, quả cầu, quả P bóng có trọng lượng lần T 0,5N lượt là : 3N; 0,5N; 5N, bằng các véc tơ lực. Nhận xét về : P điểm đặt, cường độ, phương Q chiều của hai lực cân bằng 5N P
4. I/ Lực cân bằng Q 1- Hai löïc caân baèng laø gì? 1N - Các cặp lực trên có cân bằng không ? nhận xét về điểm đặt, phương, chiều, độ lớn của các cặp lực trong các ví dụ trên ? P T Các cặp lực trên là hai lực cân bằng. 0,5N +Điểm đặt: cùng đặt lên một vật. +Cường độ: bằng nhau. P +Phương: cùng trên một đường thẳng (cùng Q phương 5N +Chiều: ngược chiều. P
5. I/ Lực cân bằng Q 1- Hai löïc caân baèng laø gì? 1N - Vậy thế nào là hai lực cân bằng ? P Kết luận : T 0,5N - Hai lực cân bằng là 2 lực cùng tác dụng lên một vật, có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường P thẳng (cùng phương) nhưng ngược Q chiều nhau. 5N P
6. I/ Lực cân bằng Q 1- Hai löïc caân baèng laø gì? 1N Kết luận : - Hai lực cân bằng là 2 lực cùng tác dụng lên một vật, có cường độ bằng nhau, phương nằm P trên một đường thẳng (cùng phương) nhưng ngược chiều nhau. T 0,5N - Dưới tác dụng của 2 lực cân bằng thì những vật trên đang đứng yên sẽ như thế nào ? P Q - Dưới tác dụng của hai cân bằng, một vật 5N đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên P
7. C¸c cÆp lùc sau ®©y cã ph¶i lµ c¸c cÆp lùc c©n b»ng kh«ng? v× sao? O F1 O F2 H.a O F2 O F1 F2 H.b H.c F1
8. I/ Lực cân bằng -Vậy khi 1 vật đang chuyển động, chịu các lực cân bằng tác dụng vào thì 1- Hai lực cân bằng là gì? vật sẽ như thế nào ( Vận tốc của vật có * Kết luận : - Hai lực cân bằng là 2 lực cùng tác dụng thay đổi không) ? lên một vật, có cùng cường độ, cùng phương ( nằm trên 1 đường thẳng ) nhưng ngược chiều. -Dưới tác dụng của hai lực cân bằng, một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên 2- Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động F2=50N F1=50N
9. 2- Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động a/ Dự đoán: Khi các lực tác dụng lên vật cân bằng nhau thì vận tốc của vật sẽ không thay đổi nghĩa là vật chuyển động thẳng đểu. b- Thí nghiệm kiểm tra: ( Máy A-tút ) Ròng rọc cố định Dây không dãn Vật nặng A’ A K Lỗ K B Giá thí nghiệm
10. 2- Tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động a- Dự đoán: b- Thí nghiệm kiểm tra: ( Máy A-tút ) C2: Tại sao quả cân A ban đầu đứng yên ? C2: Vì quả cân A chịu tác dụng của 2 lực : Trọng lực PA và sức căng T của dây , 2 lực này cân bằng do : T=PB mà PB = PA => T cân bằng PA C3: Đặt thêm một vật nặng A’ lên quả cân A. T Tại sao quả cân A cùng với A’ sẽ chuyển động A P ’ nhanh dần K A C3: Vì P + P > T , nên vật A,A’ chuyển động nhanh A A’ P dần đi xuống A B PB
11. BAØI 5: SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC – QUAÙN TÍNH I- HAI LÖÏC CAÂN BAÈNG 2- Taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng leân moät vaät ñang chuyeån ñoäng a- Döï ñoaùn: b- Thí nghieäm kieåm tra: ( Maùy A-tuùt ) C4: QuaûKhi quaû caân caânchòu chuyeån taùc duïng ñoäng caùc qua löïc: troïngloã K thì löïc vaät PA naëngvaø löïc A’ caêng bò giöõ daây laïi T. . Luùc naøy quaû caân A coøn chòu taùc duïng cuûa nhöõng löïc naøo? C5: Haõy ño quaõng ñöôøng ñi ñöôïc cuûa quaû caân A sau moãi khoaûng thôøi gian 2 T giaây, ghi vaøo baûng 5.1 vaø tính vaän toác A cuûa A. K PA’ PA B PB
12. BAØI 5: SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC – QUAÙN TÍNH I- HAI LÖÏC CAÂN BAÈNG 2- Taùc duïng cuûa hai löïc caân baèng leân moät vaät ñang chuyeån ñoäng C5:BaûngHaõy 5.1 ño quaõng ñöôøng ñi ñöôïc cuûa quaû caân A sau moãi khoaûng thôøi gian 2 Thôøi gian t(s) giaâyQuaõng, ghi vaøoñöôøng baûng 5.1 vaøVaän tính toác vaän toác cuûa A.s(cm) v (cm/s) DE = t1 = 2 (s) s1 = 5 v1 = 2,5 EF = v = 2,5 t2 = 2 (s) s2 = 5 2 FG = 5 v = 2,5 t3 = 2 (s) s3 = 3 TöøÑaùp keát aùn: quaûQuaû treân, caân neâu A chuyeån nhaän xeùt ñoäng veà ñeàu.loaïi •Kết luận: Một vật đangchuyeån chuyển ñoäng cuûa quaû caân A ? A ( Vò trí ban ñaàu cuûa quaû caân A ) động, nếu chịu tác dụng của các lực C K cân bằng thì tiếp tục chuyển động Vò trí cuûa quaû caân D thẳng đều. A sau khi taùch khoûi E B •Chuyển động này gọi làvaät chuyển naëng A’ F động theo quán tính G
13. II- QUAÙN TÍNH: 1-NhËn xÐt : Khi cã lùc t¸c dông, vËt kh«ng thÓ thay ®æi vËn tèc ®ét ngét ®îc v× mäi vËt ®Òu cã qu¸n tÝnh.
14. BAØI 5: SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC – QUAÙN TÍNH II- QUAÙN TÍNH: 2- Vaän duïng: C6: Buùp beâ ñang ñöùng yeân treân xe. Baát chôït ñaåy xe chuyeån ñoäng veà phía tröôùc. Hoûi buùp beâ seõ ngaõ veà phía naøo? Taïi sao? C6: - Buùp beâ ngaõ veà phía sau. - Khi xe chuyeån ñoäng, chaân cuûa buùp beâ gaén vôùi xe neân chuyeån ñoäng theo. Thaân vaø ñaàu buùp beâ do quaùn tính chöa kòp chuyeån ñoäng. Vì vaäy buùp beâ ngaõ veà phía sau.
15. BAØI 5: SÖÏ CAÂN BAÈNG LÖÏC – QUAÙN TÍNH II- QUAÙN TÍNH: 2- Vaän duïng: C7: -C7:Buùpñaåy beâ cho ngaõ buùp veà phíabeâ vaø tröôùc. xe cuøng chuyeån ñoäng roài baát chôït döøng xe laïi. Hoûi buùp beâ seõ ngaõ veà phía naøo? Taïi sao? - Khi xe döøng laïi, chaân cuûa buùp beâ gaén vôùi xe neân döøng laïi theo. Thaân vaø ñaàu buùp beâ do quaùn tính chöa kòp döøng. Vì vaäy buùp beâ ngaõ veà phía tröôùc. C8: Haõy duøng khaùi nieäm quaùn tính ñeå giaûi thích caùc hieän töôïng sau: a) Khi xeoâtoâ ñi ñoät thaúng, ngoät ngöôøi reõ phaûi vaø, haønhxe chuyeån khaùch ñoäng treân thaúng. xe bò nghieâng Khi xe reõveà phaûi, nöûa ngöôøi phíadöôùi traùi.reõ phaûi theo xe, do quaùn tính nöûa ngöôøi treân vaãn ñi thaúng. Vì vaäy haønh khaùch (ta) bò reõ sang traùi. b) Khi chaïm ñaát, chaân bò döøng laïi. Do quaùn tính, thaân ngöôøi b)chöaKhi kòp nhaûy döøng töø baäclaïi. Vìcao vaäy xuoáng, chaân chaân bò gaäp ta laïi.bò gaäp laïi. c)c)BuùtCuoái taéc quaù möïc, trình ta vaåy,vaåy maïnh,buùt döøng buùt laïi, laïi möïccoù theå trong vieát buùttieáp chöa ñöôïc. döøng laïi do quaùn tính. Vì vaäy buùt coù möïc ôû ngoøi, vieát tieáp ñöôïc. d)d)KhiKhi caùnñuoâi buùa buùa loûng, chaïm coù ñaát, theå caùn laøm buùa chaët döøng baèng laïi, caùchdo quaùn goõ maïnhtính, buùa ñuoâi tieáp caùntuïc xuoángchuyeån ñaát. ñoäng aên saâu vaøo caùn. Nhôø ñoù caùn buùa ñöôïc tra chaéc hôn. e) e)ÑaëtKhi moät ta coácgiaät nöôùc nhanh leân tôø tôø giaáy giaáy thì moûng. giaáy chuyeånGiaät nhanh ñoäng tôø theo giaáy tay ra ta. Do khoûiquaùn ñaùy tính coác maø thì coáccoác chöavaãn ñöùng kòp chuyeån yeân. ñoäng. Neân coác vaãn ñöùng yeân.
16. Củng cố kiến thức 1. Thế nào là hai lực cân bằng? Cho ví dụ? 2. Vật chuyển động như thế nào khi chịu tác dụng của hai lực cân bằng? 3. Quán tính là gì?
17. 1.Hai lực cân bằng là hai lực: A. Cùng phương, cùng chiều, cùng độ lớn. B. Cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn. C. Cùng điểm đặt, cùng phương, cùng chiều, cùng độ lớn. D. Cùng điểm đặt, cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn.
18. 2.Trường hợp nào có thể kết luận là vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng? A. Vật chuyển động thẳng. B. Vật chuyển động đều. C. Vật nằm yên. D. Vật có bất kỳ trạng thái nào nêu ở A, B, C.
19. - Häc thuéc lý thuyÕt - Trả lời c¸c c©u hái trong SGK - Lµm c¸c BT 5.1 →5.8 SBT (SGK – 26) - §äc tríc bµi lùc ma s¸t.