Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt - Phùng Thị Trang

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt - Phùng Thị Trang

1. Tiết 24: Bài 21 Giáo sinh thực hiện : Hoàng Lệ Giáo viên hướng dẫn : Phùng Thị Trang
2. Câu 1: Hãy nêu kết luận về sự nở vì nhiệt của chất khí ? Trả lời: - Chất khí nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. - Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt giống nhau.
3. Câu 2: Tại sao quả bóng bàn đang bị bẹp, khi nhúng vào nước nóng có thể phồng lên ? Trả lời : Khi cho quả bóng bàn vào chậu nước nóng, không khí trong quá bóng bàn bị nóng lên, nở ra làm cho quả bóng phồng lên như cũ.
4. Em có nhận xét gì về chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa ? 4
5. Bài 21: MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT I. Lực xuất hiện trong sự co giãn vì nhiệt. 1. Thí nghiệm. ▪ Dụng cụ: • 1 thanh kim loại (thanh thép) • 1 ốc vặn. • 1 chốt ngang. • 1 giá đỡ. • Đèn cồn và hộp đựng cồn. Hình 21.1a
6. ▪ Cách tiến hành: - Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1a + Đặt thanh kim loại lên giá. + Lắp chốt ngang ở phía trong. + Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại. - Đốt nóng thanh thép và quan sát hiện tượng. Hình 21.1a
7. Quan sát thí nghiệm: Thí nghiệm 1
8. C1: Khi nóng lên thanh thép xảy ra hiện tượng gì? Thanh thép bị đốt nóng : nở dài ra �Có hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang? Chốt ngang bị gãy C2:Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì? Khi dãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản thì thanh thép có thể gây ra lực rất lớn
9. ▪ Cách tiến hành: - Lắp các dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1b + Đặt thanh kim loại lên giá. + Lắp chốt ngang ở phía ngoài. - Đốt nóng thanh thép. - Vặn ốc để xiết chặt thanh thép lại. - Dùng khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép và quan sát hiện tượng. Thí nghiệm 2
10. Thí nghiệm 2
11. C3. Nếu dùng một khăn tẩm nước lạnh phủ lên thanh thép thì chốt ngang cũng bị gãy. Từ đó ta rút ra kết luận gì? Khi co lại vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn
12. : C4: Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau: a, Khi thanh thép (1) . vì nhiệt nó gây ra (2) rất lớn. lực b, Khi thanh thép co vì nhiệt lại(3) nó cũng gây ra nở ra (4) rất lớn.
13. C5. Em có nhận xét gì về chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa? Tại sao người ta lại phải làm như thế? Chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray có một khe hở nhỏ. Khi trời nóng, đường ray dài ra, do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm cong đường ray.
14. Chỗ đường ray bị cong lên do chỗ tiếp nối 2 thanh ray không có đủ khe hở cho thanh ray nở dài
15. Qua bài học này chúng ta có các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường: - Trong xây dựng (đường ray xe lửa, nhà cửa, cầu, ) cần tạo ra khoảng cách nhất định giữa các phần để các phần đó dãn nở. - Cần có biện pháp bảo vệ cơ thể, giữ ấm vào mùa đông và làm mát vào mùa hè để tránh bị sốc nhiệt, tránh ăn uống thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.
16. C6: Em hãy quan sát gối đỡ ở hai đầu cầu của cầu thép. Hai gối đỡ đó có cấu tạo giống nhau không ? Tại sao một gối đỡ phải đặt trên các con lăn ? -Hai gối đỡ có cấu tạo không giống nhau.Một gối đỡ được đặt trên các con lăn, còn gối đỡ kia thì không Các con lăn Hình 21.3 - Một đầu gối lên các con lăn tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản.
17. - Có khoảng cách giữa các nhịp cầu 17
18. II. Băng kép - Cấu tạo: Hai thanh kim loại có bản chất khác nhau được tán chặt vào nhau dọc theo chiều dài của thanh tạo thành một băng kép. Ví dụ đồng và thép Thép Đồng
19. 1.Thí nghiệm: Quan sát hình dạng băng kép nếu bị hơ nóng trong hai trường hợp sau : - Mặt đồng ở phía dưới - Mặt đồng ở phía trên Hình 21.4
20. TH1: Mặt đồng ở phía dưới Thép Đồng
21. TH2: Mặt đồng ở phía trên Đồng Thép
22. C7: Đồng và thép nở vì nhiệt giống hay khác nhau? Các chất rắn khác nhau thì nở vì nhiệt khác nhau. Vì vậy đồng và thép nở vì nhiệt khác nhau.
23. Nhóm 1: C8: Khi bi hơ nóng thì băng kép luôn cong về phía nào? Tại sao? Khi bị hơ nóng băng kép luôn cong về phía thanh thép. Do đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung Nhóm 2: C9: Băng thép đang thẳng, nếu làm lạnh đi thì nó có bị cong không? Nếu có thì cong về phía thanh thép hay thanh đồng? Tại sao? Có bị cong và cong về phí thanh đồng. Đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm ngoài vòng cung
24. Kết luận: Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại.
25. Do tính chất này, băng kép được ứng dụng vào việc đóng – ngắt tự động mạch điện (rơ-le trong đèn chớp- tắt, bàn là, nồi cơm điện ).
26. Bàn là điện Tiếp điểm Chốt Băng kép
27. Đèn báo ®iện Tiếp điểm Băng kép Lá thép Lá đồng
28. Đèn báo điện Tiếp điểm Băng kép Lá thép Lá đồng
29. C10. Tại sao bàn là điện lại tự động tắt khi đã đủ nóng? Khi đủ nóng, băng kép cong lên về phía thanh thép , làm ngắt mạch điện Thanh đồng của băng kép ở thiết bị đóng ngắt của bàn là này nằm ở phía trên hay dưới? Thanh đồng nằm ở phía dưới
30. Ghi nhớ •Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản có thể gây ra những lực rất lớn. •Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại . Người ta ứng dụng tính chất này của Băng kép vào việc đóng –ngắt Tự động mạch điện.
31. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ ở trang 67 SGK. - Làm bài tập 21.1 đến 21.5 trang 26 SBT. - Đọc trước bài 22: Nhiệt kế - Nhiệt giai