›
›
›

Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 10: Biến trở, điện trở dùng trong kỹ thuật

ppt 30 trang phanha23b 24/03/2022 4390
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 10: Biến trở, điện trở dùng trong kỹ thuật", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên

Tài liệu đính kèm:

  • pptbai_giang_vat_li_lop_9_tiet_10_bien_tro_dien_tro_dung_trong.ppt

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 10: Biến trở, điện trở dùng trong kỹ thuật

  1. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1 Một dây tóc bóng đèn được làm bằng vofram có điện trở 50 ôm, tiết diện tròn, đường kính 0,04mm. Hãy tính chiều dài của dây tóc này. Biết điện trở suất của vofram là 5,5.10-8 ôm.mét. Câu 2: Một sợi dây tóc bóng đèn làm bằng vofram điện trở 25 ôm, tiết diện tròn, bán kính 0,01 mm. Hãy tính chiều dài của dây này Câu 2: Từ công thức trên, theo em có những cách nào để làm thay đổi điện trở của dây? * Từ công thức tính R ở trên, muốn thay đổi trị số điện trở của dây dẫn ta có các cách sau: 2) Hoặc thay đổi tiết diện dây dẫn. 1) Thay đổi chiều dài dây dẫn. 3) Vật liệu làm dây Trong hai cách trên, theo em cách nào dễ thực hiện hơn * Cách thay đổi chiều dài dễ thực hiện hơn *Vậy điện trở có thể thay đổi trị số.
  2. TÌNH HUỐNG Sử dụng biến trở có thể làm cho một bóng đèn từ từ sáng dần lên hoặc từ từ tối dần đi. Cũng nhờ biến trở mà ta có thể điều chỉnh âm thanh của rađiô hay của ti vi to dần lên hay nhỏ dần đi Vậy biến trở có cấu tạo và hoạt động như thế nào ?
  3. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO DĨ AN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ TÂN BÌNH VẬT LÝ LỚP 9 TIẾT 10: BIẾN TRỞ ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT.
  4. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT I-BIẾN TRỞ 1jk- Các loại biến trở C1: Quan sát hình ( biến trở thật) để nhận dạng các loại biến trở: C M N C C A B A N B A N B Biến trở con chạy Biến trở tay quay Biến trở than
  5. Tiết 10: BIẾN TRỞ1.Các - ĐIỆN loại TRỞ biếnDÙNG trởTRONG KỸ THUẬT ❑Biến trở than ❑Biến trở con chạy ❑Biến trở tay quay
  6. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN2.Cấu TRỞ DÙNGtạo TRONG KỸ THUẬT Bộ phận chính của biến trở gồm con chạy C 20 - 2A (hoặc tay quay) và cuộn dây dẫn bằng hợp kim có điện trở suất lớn , được quấn đều dọc theo một lõi cách điện.
  7. 3.KíTiết 10:hiệu BIẾNcủa TRỞ -biếnĐIỆN TRỞtrở DÙNGtrong TRONGsơ đồKỸ THUẬTmạch điện a) b) c) d) Hình 10.2
  8. Tiết 10: BIẾN TRỞ 4.Hoạt- ĐIỆN TRỞ động DÙNG TRONG KỸ THUẬT C2: Nếu mắc hai đầu A,B của cuộn dây này nối tiếp vào mạch điện thì khi dịch chuyển con chạy C, độ sáng của đèn có thay đổi không? Vì sao ? C M N C + A B A N B _ _ + +
  9. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT C M N C A B A N B + _ + _ * Không có tác dụng làm thay đổi điện trở. Vì khi đó, con chạy C dịch chuyển, dòng điện vẫn chạy qua toàn bộ cuộn dây của biến trở, chiều dài phần cuộn dây có dòng điện đi qua không đổi. *Vậy muốn biến trở con chạy này có tác dụng làm thay đổi điện trở phải mắc nó vào mạch điện qua các chốt nào? ( )
  10. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT DỰ ĐOÁN: Muốn làm thay đổi giá trị điện trở, ta phải mắc biến trở vào mạch điện qua các chốt: A và N hoặc B và M. C3: Mắc biến trở vào điểm A và N khi dịch chuyển con chạy ( hoặc tay quay C) thì điện trở của mạch điện có thay đổi không ? Vì sao ? C M N C A B A N B + _ +
  11. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT I- BIẾN TRỞ DỰ ĐOÁN: Muốn làm thay đổi giá trị điện trở, ta phải mắc biến trở vào mạch điện qua các chốt: A và N hoặc B và M. C3: Mắc biến trở vào điểm A và N khi dịch chuyển con chạy ( hoặc tay quay C) thì điện trở của mạch điện có thay đổi không ? Vì sao ? * Điện trở của mạch điện có thay đổi. Vì khi dịch chuyển con chạy hoặc tay quay sẽ làm thay đổi chiều dài phần cuộn dây có dòng điện chạy qua do đó làm thay đổi điện trở của biến trở.
  12. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT I- BIẾN TRỞ C4: Hình 10.2 vẽ các kí hiệu sơ đồ của biến trở. Hãy mô tả hoạt động của biến trở có kí hiệu sơ đồ a, b, c. ( Cá nhân trả lời ) a) b) c) d) Hình 10.2 * Khi dịch chuyển con chạy thì sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở.
  13. Tiết 10: BIẾN TRỞ 4- ĐIỆN.Hoạt TRỞđộng DÙNG TRONG KỸ THUẬT * Khi dịch chuyển con chạy thì sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở. Vậy biến trở đựơc sử dụng như thế nào? Vào mục đích gì?
  14.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT I- BIẾN TRỞ 5- Sử dụng biến trở để điều chỉnh cường độ dòng điện trong mạch. Quan sát biến trở , cho biết số ghi trên biến trở và giải thích ý nghĩa con số đó?  20 -2A * ( 20 Ω -2A ) Có nghĩa là điện trở lớn nhất của biến trở là 20 Ω, cường độ dòng điện tối đa qua biến trở là 2A. C5: Vẽ sơ đồ mạch điện hình 10.3.
  15. C5:TiếtVẽ 10: sơ đồBIẾN mạch TRỞ điện - hìnhĐIỆN 10.3. TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT + _ K Đ C N C A B M N A B _ +
  16. 1. TiếnTiết hành10: BIẾN thí nghiệm TRỞ - theoĐIỆN các TRỞ bước DÙNG sau: TRONG KỸ THUẬT Bước 1: Mắc mạch điện theo hình 10.3. X Bước 2: Đẩy con chạy C về sát điểm N để biến trở có điện trở lớn nhất. Bước 3: Đóng công tắc rồi dịch chuyển con chạy C để đèn sáng hơn.hình 10.3 2.Trả lời câu hỏi? ? Đẩy con chạy C về sát điểm N để biến trở có trị số lớn nhất. ? Khi đóng công tắc tại sao dịch chuyển con chạy C đèn sáng hơn? ? Để đèn sáng mạnh nhất thì phải dịch chuyển con chạy của biến trở tới vị trí nào? Vì sao?
  17. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT + Đẩy con chạy C về M C N sát điểm N để biến trở có trị số lớn nhất. A B K Vì lúc này dòng điện 6V qua toàn bộ cuộn dây.
  18. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT + Đóng công tắc rồi dịch chuyển M C N con chạy C để đèn sáng hơn. A B Vì phần cuộn dây K có dòng điện đi qua 6V ngắn lại nên điện trở giảm, cường độ dòng điện tăng dần nên đèn sáng dần.
  19. Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT + Để đèn sáng mạnh nhất thì phải dịch chuyển con chạy tới M C N vị trí nào ? Vì sao ? A B + Để đèn sáng mạnh K nhất thì phải dịch 6V chuyển con chạy tới vị trí M Vì điện trở của biến trở nhỏ nhất (Rb = 0)
  20. 4.SửTiết 10: dụng BIẾN TRỞbiến - ĐIỆNtrở TRỞđể DÙNGđiều TRONGchỉnh KỸ cươngTHUẬT độ dòng điện *Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể được dùng để điều chỉnh cường độ dòng diện trong mạch
  21. Tiết 10:II.Biến BIẾN TRỞtrở - ĐIỆNdùng TRỞ trongDÙNG TRONGkỹ thuật KỸ THUẬT Là các biến trở có kích thước nhỏ nhưng giá trị điện trở rất lớn.
  22.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT II- CÁC ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT C7: Trong kĩ thuật người ta sử dụng các điện trở có kích thước nhỏ với các trị số khác nhau có thể lớn tới vài trăm mêgaôm (1MΩ = 106 Ω.) Các điện trở này được chế tạo bằng một lớp than hoặc một lớp kim loại mỏng phủ ngoài một lõi cách điện (thường bằng sứ). Hãy giải thích tại sao lớp than hay lớp kim loại mỏng đó lại có điện trở lớn. Líp than hay líp kim lo¹i máng cã ®iÖn trë lín v× tiÕt diÖn S cña chóng rÊt nhá, theo c«ng thøc th× khi S rÊt nhá R cã thÓ rÊt lín.(R tỷ lệ nghịch với S )
  23.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT GHI NHỚ * Bộ phận chính của biến trở gồm con chạy (hoặc tay quay) C và cuộn dây dẫn bằng hợp kim có điện trở suất lớn ( nikêlin hay nicrôm ) được quấn đều đặn dọc theo một lõi bằng sứ. Kí hiệu sơ đồ: hoặc * Khi dịch chuyển con chạy thì sẽ làm thay đổi chiều dài của phần cuộn dây có dòng điện chạy qua và do đó làm thay đổi điện trở của biến trở. * Biến trở là điện trở có thể thay đổi trị số và có thể được dùng để điều chỉnh cường độ dòng diện trong mạch.
  24.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT III- VẬN DỤNG: C10: Một biến trở con chạy có điện trở lớn nhất là 20Ω. Dây điện trở của biến trở là dây hợp kim nicrom có tiết diện 0,5mm2 và được quấn đều xung quanh một lõi sứ tròn đường kính 2cm. Tính số vòng dây của biến trở này. ( Nhóm ) Cho biết Chiều dài của dây hợp kim nỉcôm là: R = 20Ω ; S = 0,5.10-6m2 l R. S 20.0,5.10−6 −6 R= . l = = 9,091 m d = 0,02m. ; =1,1.10 S 1,1.10−6 S Số vòng dây của biến trở là: ố vòng dây N? l 9,091 N= = =145( vong ) d .0,02 ĐS: 145 vòng
  25.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT Hướng dẫn về nhà 1.Học thuộc: -Nêu được biến trở là gì? và nguyên tắc hoạt động của biến trở -Cách mắc biến trở vào mạch điện để điều chỉnh cường độ dòng điện (kí hiệu trên sơ đồ mạch điện). -Đọc được trị số được ghi trên biến trở theo hai cách 2.Hướng dẫn làm bài tâp: - Đọc có thể em chưa biết -BTVN: BT 10.1, 10.3,10.5, 10.6 SBT. -Xem trước bài 11. Lưu ý học ôn lại các công thức có liên quan đến bài học, như định luật Ôm, công thức tính điện trở, biến trở
  26.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT Bài 1: Một biến trở có chiều dài L = 10m. và giá trị R = 10Ω. a) Để biến trở có giá trị 5Ω thì phải chọn chiều dài dây dẫn là: S A. 2m Đ B. 5m S C. 20m S D. 50m b) Nếu chiều dài dây điện trở là L = 4m thì giá trị của biến trở là bao nhiêu? S A. 0,8Ω S B. 1,25Ω Đ C. 4Ω S D. 20Ω
  27.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT Bài 2:
  28.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT Bài 2:
  29.  Tiết 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KỸ THUẬT Bài 2: