Chuyên đề Các cuộc đại phát kiến địa lí

Nội dung text: Chuyên đề Các cuộc đại phát kiến địa lí

1. PHÒNG GDĐT HUYỆN ĐÔNG HƯNG TRƯỜNG THCS PHÚ LƯƠNG CÁC CUỘC ĐẠI PHÁT KIẾN ĐỊA LÍ Họ và tên: Mai Thị Tình Tổ: Khoa học xã hội
2. Năm học: 2022- 2023 TRƯỜNG THCS PHÚ LƯƠNG TỔ KHXH – MÔN LỊCH SỬ - PHÂN MÔN LỊCH SỬ- ĐỊA LÍ 7 -----------------**********---------------- TÊN CHUYÊN ĐỀ: . CÁC CUỘC ĐẠI PHÁT KIẾN ĐỊA LÍ Người thực hiện: Mai Thị Tình – Giáo viên trường THCS Phú Lương Ngày dạy: Thứ tư, ngày 14-12-2022. Số tiết dạy: 1 tiết A. LÝ DO CHỌN CHUYÊN ĐỀ Sử dụng bản đồ câm trong dạy học lịch sử giúp cho học sinh dễ tưởng tượng,dễ hiểu bài hơn và hứng thú với bài học hơn và nhớ lâu kiến thức hơn. Vì thế, tôi chọn chuyên đề này để thực hiện việc sử dụng bản đồ câm. B. MỤC TIÊU CHUYÊN ĐỀ - Học sinh biết vận dụng kiến thức trong bài để trình bày bằng bản đồ câm. - Học sinh ghi nhớ kiến thức có hệ thống và hiểu rõ bản chất vấn đề - Học sinh hứng thú với môn sử. C. NỘI DUNG CHUYÊNĐÊ I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: + Nguyên nhân và điều kiện của các cuộc phát kiến địa lý + Các cuộc phát kiến lớn về địa lý cuối thế kỉ XV- đầu thế kỉ XVI. + Hệ quả của các cuộc phát kiến lớn về địa lý. 2. Năng lực - Năng lực tìm hiểu lịch sử: Biết đọc thông tin trên lược đồ, các ký hiệu, biểu tượng liên quan đến hành trình của các cuộc đại phát kiến địa lý - Năng lực nhận thức tư duy lịch sử + Lí giải được những nguyên nhân và điều kiện dẫn tới các cuộc phát kiến địa lí cuối thế kỉ XV-đầu thế kỉ XVI. + Mô tả được những phát kiến địa lí lớn của người Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. + Phân tích được mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động giữa các sự kiện lịch sử với nhau - Năng lực vận dụng kiến thức kỉ năng
3. + Tìm hiểu tác động của các cuộc phát kiến địa lý trong cuộc sống hàng ngày + Biết cách sử dụng la bàn + Xác định được những địa danh ngày nay liên quan đến những cuộc đại phát kiến địa lý - Năng lực chung: năng lực giao tiếp, hợp tác, năng lực tự học.( Làm việc nhóm để thực hiện được các yêu cầu cần đạt trong bài; Tự sưu tầm các tư liệu trên internet, sách báo để bổ sung thông tin cho bài học) 3. Phẩm chất Có ý thức khâm phục sự dũng cảm của các nhà hàng hải và sự quyết tâm chinh phục cái mới. II. CHUẨN BỊ THIẾT BỊ HỌC LIỆU 1.Chuẩn bị của giáo viên: - Lược đồ những cuộc phát kiến lớn về địa lí thế kỉ XV-XVI. - Tranh ảnh về Tàu Ca-ra-ven, La bàn, các nhà thám hiểm.. - Các tư liệu có liên quan đến các cuộc phát kiến địa lý ( video về các cuộc phát kiến địa lý) 2. Học sinh - Sưu tầm các tranh ảnh, tư liệu có liên quan - Sưu tầm tư liệu hoặc những câu chuyện về các cuộc phát kiến địa lí. Kh%C3%A1m_ph%C3%A1 - Chuẩn bị tài liệu báo cáo theo các nhóm III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG - Mục tiêu: Tạo tâm thế cho học sinh đi vào tìm hiểu bài mới. - Nội dung: HS xem video trả lời câu hỏi theo định hướng của giáo viên ?usp=sharing - Tổ chức hoạt động: + GV mở video HS nghe và quan sát + Hỏi: ? Video nói về nội dung gì? ? Để thực hiện chuyến đi như vậy yêu cầu các nhà thám hiểm phải có những gì? - Dự kiến sản phẩm: Cuộc thám hiểm của Magienlan; thuyền, la bàn, ý chí . Trên cơ sở ý kiến GV dẫn dắt vào bài hoặc GV nhận xét và vào bài mới: Thế kỷ XV nền KT hàng hóa phát triển. Đây là nguyên nhân thúc đẩy người phương Tây tiến hành các cuộc phát kiến địa lí để tìm ra những vùng đất mới và con đường mới như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 1. Tìm hiểu về nguyên nhân và điều kiện của các cuộc phát kiến địa lí
4. - Mục tiêu: Nêu được nguyên nhân và những điều kiện dẫn đến cuộc phát kiến địa lí lớn về địa lí - Nội dung: GV sử dụng phương pháp trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổ chức cho học sinh trả lời các câu hỏi để thấy được nguyên nhân, diễn biến, kết quả các cuộc phát kiến địa lý - Sản phẩm: HS trình bày được (mục sản phẩm cần đạt) -Tổ chức thực hiện Hoạt động 1, Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến các cuộc đại phát kiến HĐ của thầy và trò Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Nguyên nhân: - GV giải thích k/n phát kiến địa lí: Phát kiến địa lý là + Do nhu cầu phát triển sản thuật ngữ thường dùng có tính quy ước để chỉ những xuất ngày càng phát triển đòi phát hiện mới về địa lí của các nhà thám hiểm Châu Âu hỏi nguyên liệu sản xuất và ở thế kỉ 15 - 16. thị trường tiêu thụ - Tổ chức hoạt động cả lớp: + Nhưng từ thế kỉ XV, con ? Nguyên nhân dẫn đến các cuộc phát kiến? trong các đường giao lưu buôn bán nguyên nhân đó thì nguyên nhân nào quan trọng nhất qua Tây Á và Địa Trung Hải Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập lại do người A - rập độc HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV hỗ trợ HS bằng chiếm. Vấn đề cấp thiết đang một trò chơi đi tìm chìa khóa thông qua các bức ảnh được đặt ra là phải tìm con - Sau đó tổ chức cho học sinh hoàn thành phiếu học tập đường thương mại giữa bằng việc kết nối các từ khóa vào phiếu học tập: phương Đông và châu Âu. ? Tại sao sản xuất phát triển lại đòi hỏi nguyên liệu và thị trường ? Tại sao vào TK XV người Châu Âu lại tìm một con đường mới sang phương Đông? Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV gọi từng em trình bày - Đại diện các nhóm trình bày. - GV lần lượt chiếu tranh ảnh minh hoạ
5. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. - Nguyên nhân quan trọng nhất đó là sản xuất phát triển Hoạt động 2. Tìm hiểu điều kiện của các cuộc đại phát kiến địa lý HĐ của thầy và trò Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Điều kiện GV yêu cầu các nhóm tìm hiểu và trình bày về các điều● Kinh tế: một số nước châu kiện để thực hiện các cuộc đại phát kiến: Âu trở nên giàu có, sẵn sàng Nhóm 1,2 tìm hiểu về điều kiện về kinh tế và xã hội chi tiền cho phát kiến địa lý Nhóm 3,4 tìm hiểu về điều kiện kỹ thuật ● Xã hội: Tầng lớp quý tộc tiên Trong các điều kiện đó thì điều kiện nào quan trọng nhất phong đi đầu, các nhà thám Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập hiểm dũng cảm vượt qua khó HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích khăn học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm● Kỹ thuật: vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm + Con người đã có những việc những bằng hệ thống câu hỏi gợi mở: hiểu biết mới về Trái Đất ? Đến thế kỉ XV, các nhà hàng hải có quan niệm như thế (thuyết Nhật tâm) nào về hình dạng của Trái Đất? Nhận xét của em về quan + Tiến bộ về kĩ thuật hàng niệm đó. hải, la bàn, hải đồ, kỹ thuật ? Kể tên các tiến bộ khoa học-kĩ thuật thế kỉ XV mà em đóng tàu... Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - Đại diện các nhóm trình bày. (thuyết trình và minh họa bằng các hình ảnh) Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. Bằng phiếu đánh giá. - Hình thức - Tác phong - Nội dung sản phẩm - Trao đổi nhóm - Tính sáng tạo Hoạt động 3. Tìm hiểu về vai trò các điều kiện kỉ thuật của cuộc phát kiến địa lý HĐ của thầycủa trò Dự kiến sản phẩm
6. Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập GV tổ chức HS hoạt động cá nhân Hãy nêu tác dụng của từng loại tiến bộ khoa học-kĩ thuật đó đối với các cuộc phát kiến địa lí. GV sử dụng phiếu học tập Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV gọi 1 em trình bày Và cho HS khác bổ sung Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. 2. Một số cuộc đại phát kiến địa lý a. Cô-lôm-bô và cuộc thám hiểm tìm ra châu Mỹ - Mục tiêu: Mô tả hành trình các cuộc thám hiểm của Cô lôm bô và nêu ý nghĩa của cuộc phát kiến đó - Nội dung: GV sử dụng phương pháp trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổ chức cho học sinh trả lời các câu hỏi để hs trình bày được hành trình và ý nghĩa cuộc thám hiểm - Sản phẩm: HS trình bày được thân thế và cuộc hành trình tham hiểm - Tổ chức thực hiện HĐ của thầycủa trò Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Những cuộc phát kiến lớn:
7. Cuối thế kỉ XV đầu thế kỉ XVI, nhiều cuộc phát kiến lớn về địa lí được tiến hành như: + B. Đi-a-xơ đến cực Nam châu Phi (1487); +Va-xcô đơ Gama đến Tây Nam Ấn Độ (1498); + C. Cô-lôm-bô tìm ra châu Mỹ (1492); Nhiệm vụ 1: Kể tên các cuộc phát kiến địa lí? Sử dụng + Ph. Ma-gien-lan đi vòng bản đồ câm để trình bày cuộc phát kiến địa lí của Cô- quanh Trái Đất (1519 - lôm-bô. 1522). Nhiệm vụ 2. GV tổ chức cho HS xem video cuộc thám hiểm của Cô-lôm-bô: - - Cristoforo Colombo (1451 - EfS3eayU2GB4rQNHk/view?usp=sharing 1506) là một nhà hàng hải nổi Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: tiếng, ông đã mở ra những + Em biết gì về nhà thám hiểm Cô-lôm-bô? cuộc thám hiểm Châu + Trình bày cuộc thám hiểm của ông trên lược đồ? Mỹ cũng như quá trình thực + Cuộc thám hiểm có ý nghĩa như thế nào? dân hoá của Châu Âu.. Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những bằng hệ thống câu hỏi gợi mở: Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV gọi từng em trình bày - Đại diện các nhóm trình bày. - GV lần lượt chiếu tranh ảnh minh hoạ - Ông là người đầu tiên tìm ra Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập châu lục mới- châu Mĩ HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. Và mở rộng thêm hiện nay để tưởng nhớ công lao của những người phát kiến các nước đã xây dựng tượng đài, tổ chức ngày lễ kỉ niệm b. Cuộc thám hiểm vòng quanh Trái đất của Ma gien-lăng
8. - Mục tiêu: Mô tả hành trình các cuộc thám hiểm của Ma gien lăng và nêu ý nghĩa của cuộc phát kiến đó - Nội dung: GV sử dụng phương pháp trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổ chức cho học sinh trả lời các câu hỏi để hs trình bày được hành trình và ý nghĩa cuộc thám hiểm - Sản phẩm: HS trình bày được thân thế và cuộc hành trình tham hiểm - Tổ chức thực hiện HĐ của thầycủa trò Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập - Fernand Magellan: 1480 – 1521 ông -GV tổ chức cho HS xem video cuộc phục vụ trong Hải quân, và từ năm 1505 hành trình thám hiểm của Ma-gien-lăng đến 1513; năm 1517, ông từ chối quyền công dân Bồ Đào Nha và chuyển đến Tây bL17S6QOxviKqTyA8Pf7Hpp1WV/vie Ban Nha w?usp=sharing - Hành trình cuộc thám hiểm Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: + Ngày 20 tháng 9 năm 1519 Ông cùng + Em biết gì về nhà thám hiểm Cô-lôm- lên đường bô? Đoàn tàu của Magalhães gồm những tàu + Trình bày cuộc thám hiểm của ông trên sau: lược đồ câm? + Cuộc thám hiểm đó có ý nghĩa như thế - Trinidad (110 tấn, 55 người) dưới sự điều nào? khiển của Magalhães. Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập - San Antonio (120 tấn, 60 người) dưới sự HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV điều khiển của Juan de Cartegena. khuyến khích học sinh hợp tác với nhau - Concepción (90 tấn, 45 người) dưới sự khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, điều khiển của Gomez. GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm - Victoria (85 tấn, 42 người) dưới sự điều việc những bằng hệ thống câu hỏi gợi khiển của Gaspar de Quesada; và mở: - Santiago (75 tấn, 32 người) dưới sự điều Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và khiển của Luis de Mendoza. thảo luận Fernan Magellan đã bị giết vào ngày 27 - GV gọi từng em trình bày tháng 4 năm 1521 - Đại diện các nhóm trình bày. - GV lần lượt chiếu tranh ảnh minh hoạ Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. - Ýnghĩa của cuộc phát kiến địa lý của GV bổ sung phần phân tích nhận xét, Magellan đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến
9. thức đã hình thành cho học sinh. Và mở + cuộc phát kiến địa lí này đã chứng tỏ luận rộng thêm hiện nay để tưởng nhớ công điểm “Trái đất hình tròn” là đúng đắn => lao của những người phát kiến các nước Cơ sở rất lớn để các nhà văn, nhà thơ, nhà đã xây dựng tượng đài, tổ chức ngày lễ kỉ thiên văn học, triết học thời kỳ Văn hóa niệm Phục Hưng bảo vệ cho luận điểm “Mặt trời là trung tâm” và “Trái đất hình tròn”. +Thúc đẩy quá trình hoàn thành bản đồ thế giới => Tạo điều kiện cho các cuộc phát kiến địa lí tiếp theo. + Đây là cơ sở quan trọng dẫn đến sự sụp đổ của các tư tưởng triết học bảo thủ, sai lầm theo quan niệm của giáo hội Thiên Chúa. 3) Tác động của các cuộc đại phát kiến địa lý: - Mục tiêu: HS trình bày được tác động cuộc phát kiến địa lí đối với tiến trình lịch sử - Nội dung: GV sử dụng phương pháp trực quan, phát vấn, thuyết trình, phân tích tổ chức cho học sinh trả lời các câu hỏi để thấy được nguyên nhân, diễn biến, kết quả các cuộc phát kiến địa lý - Sản phẩm: HS trình bày được (mục sản phẩm cần đạt) - Tổ chức thực hiện HĐ của thầycủa trò Dự kiến sản phẩm Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập * Tác động tích cực: - GV tổ chức học sinh - Tìm ra những vùng đất mới, *Đọc thông tin sgk, kết hợp quan sát kĩ những hình con đường mới từ Đông sang ảnh để thảo luận trả lời các câu hỏi: Tây, khẳng định Trái Đất - Trình bày và đánh giá những tác động tích cực hình tròn của các cuộc phát kiến địa lí. Trong những tác động - Thúc đẩy thương nghiệp đó, theo em tác động nào quan trọng nhất? Vì sao? châu Âu phát triển, mở rộng Miêu tả hình ảnh số 14 và số 15. Những hình ảnh thị trường buôn bán. này nói lên điều gì? Em có nhận xét gì về những số - - Đem lại cho thương nhân phận của những con người trong hình? châu Âu nguồn nguyên liệu quý giá, những kho vàng bạc, châu báu khổng lồ, thị trường rộng lớn. - -Hình thành quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa ở châu Âu,
10. ra đời giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. - Dẫn tới sự ra đời của Chủ nghĩa thực dân. * Tác động tiêu cực: - Đời sống người lao độngngày càng bị bần cùng Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ học tập hóa HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích - buôn bán nô lệ và nảy sinh học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm quá trình cướp bóc thuộc địa vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những bằng hệ thống câu hỏi gợi mở: Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận - GV gọi từng em trình bày - Đại diện các nhóm trình bày. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập HS phân tích, nhận xét, đánh giá kết quả của nhóm trình bày. GV bổ sung phần phân tích nhận xét, đánh giá, kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh. Chính xác hóa các kiến thức đã hình thành cho học sinh. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP a. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hệ thống hóa, hoàn thiện kiến thức mới mà HS đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về những cuộc phát kiến địa lí b. Phương thức tiến hành: tổ chức trò chơi BAY LÊN NÀO `HS lần lượt chọn các câu hỏi sau: Câu 1. Các cuộc phát kiến địa lý chủ yếu hướng về châu lục nào? Châu Á Câu 2. Nguyên nhân nào quan trọng nhất dẫn đến các cuộc phát kiến địa lý? Sự phát triển sản xuất Câu 3. Học thuyết cho rằng “Mặt trời là trung tâm của các hành tinh khác trong đó Trái Đất quay xung quanh Mặt trời” có tên gọi là: Thuyết nhật tâm Câu 4. Ai là người đã tìm ra châu Mỹ? C.Cô lôm bô Câu 5. Tàu có khả năng vượt đại dương vào thế kỉ XV có tên gọi là gì? Tàu Ca-ra- ven Câu 6. Ai là người đã dẫn đoàn thám hiểm đi vòng quanh Trái Đất? Câu 7/ Hệ quả quan trọng nhất của các cuộc đại phát kiến địa lý là gì? Tìm ra những con đường mới, vùng đất mới, những dân tộc mới, những kiến thức mới, tăng cường giao lưu giữa các châu lục vì đã đáp ứng đúng mục tiêu ban đầu đặt ra.