Bài giảng Công nghệ Lớp 12 - Bài 14: Mạch điều khiển tín hiệu - Lê Sỹ An

Nội dung text: Bài giảng Công nghệ Lớp 12 - Bài 14: Mạch điều khiển tín hiệu - Lê Sỹ An

1. Giáo viên : Lê Sỹ An Trường THPT Chuyên NK TDTT Nguyễn Thị Định
2. KIỂM TRA BÀI CŨ 1 . Em hãy cho biết một vài ứng dụng của mạch điều khiển điện tử mà em biết ? Trả lời : -Mạch điện tử điều khiển có rất nhiều công dụng khác nhau : -Điều khiển tín hiệu : đèn quảng cáo , đèn giao thông . -Điều khiển các thiết bị điện tử dân dụng . VD : Đầu karaoke , điều khiển tín hiệu tivi , điều khiển tín hiệu của máy giặt . - Điều khiển các tín hiệu của trò chơi giải trí . VD : trò chơi điện tử game , hay trò chơi thú nhúng . Tự động hóa các thiết bị máy công nghiệp . VD : quá
3. KIỂM TRA BÀI CŨ 2. Điều khiển các thiết bị bằng bo mạch điện tử có ưu điểm gì so với thiết bị điều khiển bằng tay ? Trả lời : + Ưu điểm : -Năng suất và chất lượng cao . - Độ chính các cao . - Cần ít nhân lực . - Tiết kiệm thời gian và chi phí . - Máy móc và thiết bị còn làm được những công việc mà con người không thể làm được . VD ở nơi có nhiệt độ cao , không khí ô nhiễm , nơi chật hẹp .
4. BÀI 14 :
5. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . I Khái niệm về mạch điều khiển tín hiệu ? II Công dụng ? III Nguyên lí chung của mạch điều khiển tín hiệu ?
6. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . I . Khái niệm về mạch điều khiển tín hiệu ? Mạch điện tử dùng để điềuThế nàokhiển là mạchthay đổi trạng thái của tín hiệu , trạngđiện thái tử hoạt điều độngkhiển và sự thay đổi chế độ làm việc của máytín móc hiệu và? thiết bị . VD : Sự thay đổi màu của đèn giao thông , hàng chạy chữ trong các bảng quảng cáo , của ra vào tự động trong các siêu thị , nhà hàng
7. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . I. KHÁI NIỆM VỀ MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU Điều khiển tín hiệu giao thông
8. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . Báo hiệu và bảo vệ điện áp
9. Mạch điều khiển chạy chữ led matrận
10. Mạch điều khiển bằng led 7 đoạn : VD : Đồng hồ số : giờ , phút , giây .
11. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . Mạch chạy chữ trong bảng quảng cáo .
12. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . II. CÔNG DỤNG Thông báoEm vềM¹ch tình hãy ®iÒutrạng nêu khiÓn vàithiết ứng bịtÝn khi gặp sự cố Ví dụ : sự thayhiÖudụng đổi cã trongtrạngc«ng tháimạchdông lượng g×? co2 , nhiệt độ Công của báo cháyđiều khiển điện tử dụng Thông báo nhữngmà thông em biết tin ?cần thiết cho mọi của người thực hiện theo hiệu lệnh mạch Ví dụ : đèn xanh , vàng . đỏ của tín hiệu giao thông điều Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử khiển tín Ví dụ : bảng quảng cáo ngoài trời, bản thông báo hiệu tỉ giá hối đoái, lãi suất của ngân hàng Thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc Ví dụ : tình trạng chế độ hoạt động của máy giặt, âm thanh lên xuống của karaoke .
13. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . III. NGUYÊN LÍ CHUNG CỦA MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU Những mạch điều khiển tín hiệu đơn giản thường gặp có nguyên lí sau: Nhận lệnh Xử lí Khuếch đại Chấp hành Sau khi nhận lệnhEmbáo hãy hiệu nêu của nguyên một mạch lí của tín hiệu nào đó . Thì sẽ xử lí tínmạch hiệu điều theo khiển một lập tín trình hiệu sẵn ? đã định trước . Sau khi xử lí xong thì tín hiệu được khuếch đại đến công suất cần thiết và đưa tới khối chấp hành . Khối chấp hành sẽ phát lệnh báo hiệu bằng chuông ,đèn ,hàng chữ nổi và chấp hành hiệu lệnh .
14. Ví dụ 1 : Mạch báo hiệu và bảo vệ quá điện áp cho gia đình : Relay D2 D1 K §H Chu«ng Em hãy nêu cácT1 chức năng Ra t¶i Do R BA VRcủa linh kiện2 trong sơ đồ T C + mạch ? 2 K 220V 15V - R1 R3 K 2 K1 Nhận lệnh Xử lí Khuếch đại Chấp hành Hình 14 – 3 Sơ đồ mạch báo hiệu và bảo vệ quá điện áp
15. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . Chức năng của linh kiện : BA – Biến áp hạ điện áp từ 220V xuống 15V để nuôi Transistor điều khiển relay mạch điều khiễn . NhiÖmhoạt vô cña động hai , Tranzitokhông có T 1,T2 Đ1 , C – Diode và tụ điện để biến đổi điện xoay chiều ®Ó lµmtransistor g×? Kh«ng thì relay cã c¸c sẽ Tranzitokhông thành điện một chiều nuôi mạch điều khiển . nµy m¹ch cãhoạt ho¹t động ®éng . kh«ng? VR , R1 – Điện trở điều chỉnh ngưỡng tác động khi quá áp . Đ0 , R2 – Diode ổn áp và điện trở tạo dòng đặt ngưỡng tác động cho T1 , T2 . R3 – Điện trở tạo thiên áp cho T2 Đ2 - Diode bảo vệ cho T1 , T2 T1 , T2 – Transistor điều khiển relay hoạt động . K – Relay đóng cắt nguồn ( điều khiển các tiếp điểm K1 , K2 )
16. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . * Nguyên lí hoạt động của mạch như sau : Khi điện áp bằng 220V relay K không hút , tiếp điểm thường đóng K1 đóng điện cho tải . Điện áp vào tăng cao , trên biến trở VREmnhận hãy mộtnêu nguyêntín hiệu lí điện của áp vượt ngưỡng làm việc củamạch diode báo Đ0 hiệu, diodevà bảo ổn vệ ápquá cho phép dòng điện chạy qua . Hai transistorđiện áp T1,T2? nhận tín hiệu dòng điện chạy từ diode ổn áp khuếch đại dòng điện này , cấp điện cho cuộn dây relay , nên relay tác động làm mở tiếp điểm thường đóng K1 , cắt điện của tải và làm đóng tiếp điểm thường mở K2 cho đèn sáng nên chuông kêu báo hiệu rằng điện áp đang quá cao ngưỡng cho phép nên dòng điện bị cắt .
17. Bài 14 : MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU . Câu hỏi củng cố bài học ? 1. Trong sơ đồ mạch 14-3 . Khi cần thay đổi ngưỡng báo hiệu và bảo vệ điện áp từ 230V lên 240V thì con chạy biến trở VR điều chỉnh lên phía trên hay xuống phía dưới ? TRẢ LỜI : Relay K hút khi T1,T2 dẫn mà T1,T2 dẫn khi điện áp từ VR vượt quá ngưỡng đánh thủng của diode ổn áp Đ0 nên việc đặt ngưỡng cho Đ0 nhờ vào VR . Đầu biến trở nối với Đ0 càng xuống thấp (về gần phía R1) thì điện áp trên Đ0 càng thấp (vì I=U/R) lúc đó điện áp nguồn phải cao lên mới đủ ngưỡng đánh thủng Đ0 . Ngược lại đầu nối với Đ0 càng lên cao (về gần phía Đ1) thì điện áp trên Đ0 càng cao . Mặc dù điện áp nguồn thấp hơn cũng đủ ngưỡng đánh thủng Đ0 . Vây VR phải hạ xuống phía
18. Nguyên tắc họat động của Relay ⚫Khi có nguồn điện một chiều vào cuộn dây thì cuộn dây sẽ hút tiếp điểm thường mở thành thường đóng lúc đó làm cho mạch đèn sáng .