Bài giảng môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân

Nội dung text: Bài giảng môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân

1. BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Chuyện của T Nỗi khổ của M T mới học hết lớp 10 thì có anh K M là một cô gái đảm đang, hay làm. Một hỏi cưới T. Bố mẹ T thấy nhà anh chàng trai cùng thôn tên là H, làm nghề K giàu nên vội nhận lời và đám thợ mộc ngỏ lời yêu M. Nhưng đi chơi cưới nhanh chóng được tổ với nhau, H hay đòi hỏi M “chiều” mình. chức. Bố mẹ T hi vọng T sẽ Vì nể người yêu, sợ H giận và cho rằng được hạnh phúc, nhưng sự thực mình không thật lòng yêu H, M đã có lại không như vậy. K là một quan hệ tình dục với H. Sau đó, M có thanh niên lười biếng, ham chơi, thai. H luôn luôn dao động trước những không thích lao động, lại rượu lời đồn đại, dèm pha của dân làng và chè. T phải làm lụng vất vả, lại trốn tránh trách nhiệm của mình. Cha buồn phiền vì chồng nên gầy yếu mẹ, anh chị H kiên quyết phản đối và xanh xao. Ngay sau khi T sinh không chấp nhận M. M sinh một bé gái đứa con đầu lòng thì K đã và vất vả đến kiệt sức để nuôi con trong thường xuyên bỏ nhà đi chơi, sự hắt hủi của cha mẹ, sự chê cười của không quan tâm gì đến vợ con. xóm giềng, bạn bè.
2. Chuyện của T T mới học hết lớp 10 thì có anh K hỏi cưới T. Bố mẹ T thấy nhà anh K giàu nên vội nhận lời và đám cưới nhanh chóng được tổ chức. Bố mẹ T hi vọng T sẽ được hạnh phúc, nhưng sự thực lại không như vậy. K là một thanh niên lười biếng, ham chơi, không thích lao động, lại rượu chè. T phải làm lụng vất vả, lại buồn phiền vì chồng nên gầy yếu xanh xao. Ngay sau khi T sinh đứa con đầu lòng thì K đã thường xuyên bỏ nhà đi chơi, không quan tâm gì đến vợ con.
3. Nỗi khổ của M M là một cô gái đảm đang, hay làm. Một chàng trai cùng thôn tên là H, làm nghề thợ mộc ngỏ lời yêu M. Nhưng đi chơi với nhau, H hay đòi hỏi M “chiều” mình. Vì nể người yêu, sợ H giận và cho rằng mình không thật lòng yêu H, M đã có quan hệ tình dục với H. Sau đó, M có thai. H luôn luôn dao động trước những lời đồn đại, dèm pha của dân làng và trốn tránh trách nhiệm của mình. Cha mẹ, anh chi H kiên quyết phản đối và không chấp nhận M. M sinh một bé gái và vất vả đến kiệt sức để nuôi con trong sự hắt hủi của cha mẹ, sự chê cười của xóm giềng, bạn bè.
4. BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN I. ĐẶT VẤN ĐỀ “Chuyện của T” và chuyện “Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) Nhöõng sai laàm cuûa T vaø K Tröôøng hôïp M. H quan * T coøn nhoû tuoåi maø phaûi laäp gia heä tình duïc tröôùc hoân ñình theo söï eùp buoäc cuûa cha meï vì nhaân tham giaøu Haäu quaû: * K thieáu traùch nhieäm vôùi vôï con. Haäu quaû: * M sinh con vaát vaû ñeán kieät söùc ñeå nuoâi * T laøm luïng vaát vaû, buoàn phieàn vì con choàng neân gaày yeáu. * K boû nhaø ñi khoâng quan taâm ñeán * Cha meï haét huûi , xoùm vôï con . gieàng baïn beø cheâ cöôøi.
5. BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN I. ĐẶT VẤN ĐỀ “Chuyện của T” và chuyện “Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) Em coù suy nghóa gì veà tình + Tröôøng hôïp M, H yeâu hoân nhaân trong caùc - M laø coâ gaùi ñaûm ñang hay laøm tröôøng hôïp treân? - H laø thôï moäc . + Tröôøng hôïp T vaø K - T - Vì neå sôï ngöôøi yeâu giaän . M hoïc heát 10 chöa ñuû tuoåi ñaõ keát quan heä vaø coù thai hoân - Boá meï T ham giaøu eùp T laáy choàng maø khoâng coù tình - H dao ñoäng , troán traùnh traùch yeâu - Choàng T laø thanh nieân nhieäm , gia ñình H phaûn ñoái löôøi bieáng ham chôi, röôïu cheø khoâng chaáp nhaän M
6. BÀI 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN I. ĐẶT VẤN ĐỀ “Chuyện của T” và chuyện “Nỗi khổ của M” ( SGK/40-41) Vì sao noùi tình yeâu chaân chính laø cô sôû quan troïng cuûa hoân nhaân vaø gia ñình haïnh phuùc? - Vì tình yeâu chaân chính luoân giuùp cho moïi nguôøi coù ñöôïc cuoäc soáng toát ñeïp laø cô sôû cuûa hoân nhaân vaø gia ñình
7. I.ĐẶT VẤN ĐỀ II.NỘI DUNG BÀI HỌC 1.Hôn nhân là gì? H«n nh©n lµ sù liªn kÕt ®Æc biÖt giữa mét nam vµ mét nữ trªn cơ sở bình ®¼ng , tù nguyÖn, ®îc pháp luật thõa nhËn, nh»m chung sèng l©u dµi vµ x©y dùng mét gia ®ình hßa thuËn, h¹nh phóc.
8. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) II. Nội dung bài học: Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 1. Hôn nhân là gì? quy định những nguyên tắc cơ bản sau: 2. Những quy định của pháp luật nước ta về hôn -Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, nhân: một chồng, vợ chồng bình đẳng. a) Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở -Hôn nhân giữa công dân Việt Nam Việt Nam hiện nay: thuộc các dân tộc, các tôn giáo, giữa người theo tôn giáo với người không (SGK/42) theo tôn giáo, giữa công dân Việt Nam b) Quyền và nghĩa vụ với người nước ngoài được tôn trọng cơ bản của công dân trong và được pháp luật bảo hộ. hôn nhân: -Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
9. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) II. Nội dung bài học: Nam từ đủ 1. Hôn nhân là gì? 20 tuổi trở 2. Những quy định lên, nữ từ của pháp luật nước ta đủ18 tuổi trở về hôn nhân: lên mới được kết hôn. Việc a) Những nguyên kết hôn do tắc cơ bản của chế độ nam và nữ hôn nhân ở Việt Nam tự nguyện hiện nay: quyết định b) Quyền và nghĩa và phải vụ cơ bản của công được đăng kí dân trong hôn nhân: tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
10. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) II. Nội dung bài học: Vợ chồng bình đẳng với nhau, có 1. Hôn nhân là gì? quyền ngang nhau về mọi mặt 2. Những quy định trong gia đình. Vợ chồng phải tôn của pháp luật nước ta trọng danh dự, nhân phẩm và nghề về hôn nhân: nghiệp của nhau. a) Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam hiện nay: b) Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân:
11. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) II. Nội dung bài học: Cấm kết hôn trong những trường hợp: 1. Hôn nhân là gì? người đang có vợ hoặc có chồng; người mất năng lực hành vi dân sự (bị bệnh tâm 2. Những quy định thần hoặc các bệnh khác mà không thể của pháp luật nước ta nhận thức, làm chủ được hành vi của về hôn nhân: mình); giữa những người cùng dòng máu a) Những nguyên về trực hệ; giữa những người có họ trong tắc cơ bản của chế độ phạm vi ba đời; hôn nhân ở Việt Nam hiện nay: b) Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân:
12. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) II. Nội dung bài học: 1. Hôn nhân là gì? 2. Những quy định Là những người có cùng một của pháp luật nước ta gốc sinh ra: Cha mẹ là đời thứ về hôn nhân: nhất; anh chị em cùng cha mẹ, a) Những nguyên cùng mẹ khác cha, cùng cha tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam khác mẹ là đời thứ hai; anh chị hiện nay: em con chú con bác, con cô con b) Quyền và nghĩa cậu, con dì là đời thứ ba. vụ cơ bản của công (Khoản 13 Điều 8 Luật HN và dân trong hôn nhân: GĐ 2000)
13. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Cháu HTH (trái) bị dị tật bẩm sinh là Bé Huyền Anh bị suy kết quả của một cuộc hôn nhân cận huyết dinh dưỡng do sinh non.
14. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Chưa đủ tuổi kết hôn Cặp vợ chồng "nhí" Lê Văn Sùng A Mua mới 14 nhưng đã có con gần một Bo Bo Thị Xương SN 1997 Chùn (13 tuổi) và Hồ Thị tuổi đã phải vất vả với tuổi. (Trái) Lài (12 tuổi) nỗi lo toan chăm sóc vợ con
15. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) II. Nội dung bài học: 1. Hôn nhân là gì? Bo Bo Thị Xương sinh năm 1997, đã kếthôn được hơn một năm, tức là có chồng lúc chỉ 2. Những quy định của mới 14 tuổi. Còn chồng của Xương cũng chỉ pháp luật nước ta về hôn mới 16 tuổi. Hiện tại, cặp vợ chồng còn quá trẻ nhân: này vẫn chưa có giấy đăng ký kết hôn, thế nhưng đã có một cháu bé hơn 1 tuổi. Cuộc sống của cả gia đình phụ thuộc vào thu nhập không ổn định từ việc làm mướn của người chồng vừa chớm tuổi trưởng thành nên bữa ăn Cầnhàngthậnngày lúctrọngđói, lúc, nghiênno. Đáng nóitúchơn, đây không phải là trường hợp duy nhất ở Khánh trong tình yêu vàHòahôn. nhân, không vi phạm những quy định của pháp luật về hôn nhân.
16. Tiết 15 I. Đặt vấn đề: II. Nội dung bài học: 1. Gia đình là: 2. Pháp luật nước ta quy định: a. Nghĩa vụ và quyền của cha b. Nghĩa vụ và quyền của con cháu mẹ, ông bà: c. Nghĩa vụ và quyền của anh chị em: 3. Ý nghĩa: Những quy định trên nhằm: - Xây dựng gia đình hòa thuận, hạnh phúc. - Giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của gia đình.
17. Tiết 15 I. Đặt vấn đề: II. Nội dung bài học: 1. Gia đình là: 2. Pháp luật nước ta quy định: a. Nghĩa vụ và quyền của cha b. Nghĩa vụ và quyền của con cháu mẹ, ông bà: c. Nghĩa vụ và quyền của anh chị em: 3. Ý nghĩa: 4. Trách nhiệm của công dân - Hiểu các quyền và nghĩa vụ trong gia đình. - Thực hiện tốt các quyền đó.
18. Tư liệu tham khảo: • - Điều 64 hiến pháp 1992: " Gia đình là tế bào của xã hội. Nhà nước bảo hộ hôn nhân và gia đình. Hôn nhân theo nguyên tắc tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng " - Điều 4 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000: " Cấm tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ; cấm kết hôn giả tạo, lừa dối để kết hôn, lý hôn giả tạo; cấm yêu sách của cải trong việc cưới hỏi. Cấm người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, có chồng " - Khoản 12 diều 8 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000: " Những người cùng dòng máu về trực hệ là cha ,mẹ đối với con; ông, bà đối với cháu nội và cháu ngoại"
19. II.Bài tập Bài tập 1: Em đồng ý với những ý kiến nào sau đây? Giải thích vì sao em đồng ý hoặc không đồng ý: a) Kết hôn khi nam và nữ đủ 18 tuổi trở lên; b) Cha mẹ có quyền quyết định về hôn nhân của con; c) Lấy vợ lấy chồng là việc của đôi nam nữ, không ai có quyền can thiệp; d) Kết hôn do nam nữ tự nguyện quyết định trên cơ sở tình yêu chân chính; đ) Kết hôn khi nam từ 20 tuổi nữ từ 18 tuổi trở lên; e) Trong gia đình, người chồng là người quyết định mọi việc; g) Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ hướng dẫn cho con trong việc chọn bạn đời; h) Không nên yêu sớm vì có thể dẫn đến kết hôn sớm; i) Kết hôn sớm và mang thai sớm sẽ có hại cho sức khoẻ của mẹ và con; k) Gia đình chỉ có hạnh phúc khi được xây dựng trên cơ sở tình yêu chân chính; l) Lấy vợ, lấy chồng con nhà giàu mới có hạnh phúc; m) Nếu vợ chồng bình đẳng thì sẽ không có trật tự trong gia đình.
20. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Bài tập 4 (Sgk/43) Bài tập 5 (Sgk/44) Học hết trung học phổ thông, Lan đang Anh Đức và chị Hoa là con Bác, ở nhà chờ xin việc thì gặp và yêu Tuấn, con chú ruột nhưng họ yêu nhau. cũng không có việc làm. Khi hai người xin Gia đình và họ hàng hai bên khuyên cha mẹ cho kết hôn thì hai bên gia đình can, ngăn cản, nhưng họ vẫn kiên đều khuyên Lan và Tuấn hãy thư thả, bao quyết lấy nhau vì họ cho rằng họ có giờ có việc làm thì hãy xây dựng gia đình, quyền tự do lựa chọn, không ai có nhưng Lan và Tuấn không đồng ý, cứ thúc quyền ngăn cản. ép cha mẹ. Cuối cùng, hai bên gia đình đành chấp nhận cho Lan và Tuấn Kết hôn. Theo em, lí do “tự do lựa chọn” Theo em, ý kiến của gia đình Lan và của anh Đức và chị Hoa có đúng Tuấn là đúng hay sai? Vì sao? không? Vì sao?
21. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Bài tập 7 (Sgk/44) Tình huống Khi lấy anh Phú, chị Hòa đang là giáo Anh Hùng và chị Nga đã yêu nhau viên tiểu học. Lấy nhau một thời gian thì khi còn là sinh viên. Ra trường có anh Phú được cử làm phụ trách trạm bơm việc làm ổn định và muốn đi đến nước của xã nên không có thời gian chăm hôn nhân nhưng gia đình chị Nga lo công việc đồng áng. Anh nghe theo bố không đồng ý vì lí do anh Hùng mẹ, bắt chị Hòa phải bỏ nghề dạy học để không cùng tôn giáo. về làm ruộng. Chị Hòa không đồng ý thì anh Phú dọa sẽ li hôn với chị. Căn cứ vào quy định của pháp luật về hôn nhân, em hãy nêu nhận xét của mình Việc làm của gia đình chị Nga là về việc làm của anh Phú. đúng hay sai? Vì sao ?
22. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Bài tập 4 (Sgk/43) Bài tập 5 (Sgk/44) Học-Ý kiến hết củatrung gia học đình phổ Lan thông, và Tuấn Lan là đang - LíAnh do: Đức “ vàtự chị do Hoa lựa là con chọn” Bác, ởđúng, nhà chờbởi vìxin khi việc có thìviệc gặp làm và ổn yêu định, tuấn, Lan con chú ruột nhưng họ yêu nhau. cũng không có việc làm. Khi hai người xin và Tuấn sẽ có điều kiện vật chất để tổ củaGia đình anh và Đứchọ hàng và hai chị bên Hoakhuyên cha mẹ cho kết hôn thì hai bên gia đình chức tốt đời sống gia đình và chăm sóc làcan, không ngăn cản, đúng, nhưng bởi họ vẫn vì kiên nó đềucon khuyêncái khi đượcLan và sinh Tuấn ra. hãy thư thả, bao quyết lấy nhau vì họ cho rằng họ có giờ có việc làm thì hãy xây dựng gia đình, viquyền phạm tự do điều lựa chọn, kiện không cấm ai có nhưng Lan và Tuấn không đồng ý, cứ thúc quyền ngăn cản. ép cha mẹ. Cuối cùng, hai bên gia đình kết hôn mà pháp luật đã đành- Nếu chấpkết hôn nhận sớm cho khi Lan chưa và Tuấncó việc Kết làm hôn. quy định. sẽ gặp rất nhiều khó khăn khi phải vừa lo tìm việc làm, vừa lo chăm sóc con cái và Nếu anh Đức và chị Hoa tổ chức đời sống gia đình. cố Theotình em, lấy lí donhau “tự do thì lựa cuộc chọn” hôncủa nhânanh Đức của và chị họ Hoa là có đúng không? Vì sao? Theo em, ý kiến của gia đình Lan và không hợp pháp vì đã vi Tuấn là đúng hay sai? Vì sao? phạm pháp luật.
23. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Bài tập 7 (Sgk/44) Tình huống Khi lấy anh Phú, chị Hòa đang là giáo -ViệcAnh Hùng làm và củachị Nga gia đã yêuđình nhau viênCăn tiểu cứ học. vào Lấy nhauquy một định thời giancủa thì khi còn là sinh viên. Ra trường có Luậtanh Phú hôn được nhâncử làm phụ và trách gia trạm đình bơm chịviệc Nga làm ổn là định sai. và muốn đi đến nước của xã nên không có thời gian chăm hôn nhân nhưng gia đình chị Nga thìlo công việc việc làmđồng áng.của Anh anh nghe Phú theo bố - Vìkhông nó đồng đã ývi vì phạmlí do anh Hùngcác đãmẹ, bắtvi chịphạm Hòa phải pháp bỏ nghề luật dạy khihọc để nguyênkhông tắc cùng cơ tôn bản giáo. của về làm ruộng. Chị Hòa không đồng ý thì vianh phạm Phú dọa sẽnguyên li hôn với tắcchị. bình Luật Hôn nhân và gia đẳng, tôn trọng nghề đình: Hôn nhân giữa nghiệp của nhau trong công dân Việt Nam Việc làm của gia đình chị Nga là mối quan hệ vợ chồng. thuộcđúng các hay dânsai? Vì tộc, sao ? tôn giáo [ ] được pháp Căn cứ vào quy định của pháp luật về hôn nhân, em hãy nêu nhận xét luật bảo vệ. của mình về việc làm của anh Phú.
24. Tiết 22: Bài 12: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN (Tiết 2) Nội dung cần nắm : Khái niệm Những nguyên tắc cơ Nội bản của chế độ hôn dung Những quy định nhân ở Việt Nam bài của pháp luật về học hôn nhân Quyền và nghĩa vụ cơ Trách nhiệm của bản của công dân công dân - HS
25. Hướng dẫn về nhà : - Học bài 12 - Xem trước nội dung bài 13 “ Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế” + Đọc phần đặt vấn đề -Trả lời các câu hỏi sau phần đặt vấn đề + Kể tên một số hoạt động kinh doanh mà em biết