Bài giảng môn Vật lí Lớp 9 - Chương III: Quang học - Bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lí Lớp 9 - Chương III: Quang học - Bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

1. CHƯƠNG III QUANG HỌC BÀI 40
2. CHƯƠNG III QUANG HỌC ▪ Hiện tượng khúc xạ là gì? ▪ Thấu kính hội tụ là gì? Thấu kính phân kì là gì? ▪ Các bộ phận chính của mắt là những gì? ▪ Tật cận thị là gì? Khắc phục nó như thế nào? ▪ Kính lúp dùng để làm gì? ▪ Phân tích ánh sáng trắng thành các ánh sáng màu như thế nào? Trộn các ánh sáng màu với nhau sẽ được ánh sáng màu gì? ▪ Tại sao các vật có màu sắc khác nhau? ▪ Ánh sáng có những tác dụng gì, có những ứng dụng gì?
3. Tại sao khi nhúng trong nước, ta thấy chiếc đũa bị gãy khúc ? 3
4. BÀI 40
5. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát
6. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Mặt phân cách 1. Quan sát: S Không N Quan sát hình bên và nêu nhận xét khí về đường truyền tia sáng: a)Từ S đến I ( trong không khí ). ➔ đường thẳng. I P Q b)Từ I đến K ( trong nước ). Nước ➔ đường thẳng. c)Từ S đến mặt phân cách rồi đến K. N’ K ➔ đường gãy khúc (gãy khúc tại I)
7. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG Mặt phân cách ? Hiện tượng khúc S Không N xạ ánh sáng là gì. khí Là hiện tượng: Tia sáng truyền từ không khí sang I P Q nước (tức là truyền từ môi trường Nước trong suốt này sang môi trường trong suốt khác) thì bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi N’ K trường. Hiện tượng đó gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
8. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát: 2. Kết luận: Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường, được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
9. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG 1. Quan sát: 2. Kết luận: 3. Một vài khái niệm: S N - I là điểm tới, SI là tia tới. - IK là tia khúc xạ. i - Đường NN’ vuông góc với mặt phân I Q cách là pháp tuyến tại điểm tới. P - S I N là góc tới, ký hiệu i . r - K I N' là góc khúc xạ, ký hiệu r. N’ K - Mặt phẳng chứa tia tới SI và pháp tuyến NN’ là mặt phẳng tới.
10. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ KHÔNG KHÍ SANG NƯỚC Làm thí nghiệm theo nhóm (mục 4. Thí nghiệm sgk)
11. Làm N thí 0 20 10 10 20 nghiệm 30 30 40 40 theo 50 50 nhóm 60 60 70 70 80 I 80 P 90 90 Q 80 80 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 0 10 11 N’
12. Làm N thí 0 20 10 10 20 nghiệm 30 30 40 40 theo 50 50 nhóm 60 60 70 70 80 I 80 P 90 90 Q 80 80 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 0 10 12 N’
13. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ KHÔNG KHÍ SANG NƯỚC C3: Hãy thể hiện kết N luận trên bằng hình vẽ. S i Không khí I Q P Nước r N’ K - Góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
14. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ KHÔNG KHÍ SANG NƯỚC III. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ 1. Dự đoán 2. Thí nghiệm mô phỏng
15. N 0 20 10 10 20 30 30 40 40 50 50 60 60 70 70 80 I 80 P 90 90 Q 80 80 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 0 10 N’ 15
16. N 0 20 10 10 20 30 30 40 40 50 50 60 60 70 70 80 I 80 P 90 90 Q 80 80 70 70 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 0 10 N’ 16
17. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ KHÔNG KHÍ SANG NƯỚC III. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ 1. Dự đoán 2. Thí nghiệm mô phỏng 3. Kết luận - Góc khúc xạ lớn hơn góc tới - Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới
18. BÀI 40 IV. Vận dụng C7: Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng. HIỆN TƯỢNG PHẢN XẠ HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG ÁNH SÁNG -Tia tới gặp mặt phân cách -Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi trường giữa hai môi trường bị gãy bị hắt trở lại môi trường khúc và tiếp tục truyền trong suốt cũ. vào môi trường trong suốt thứ hai. - Góc phản xạ bằng góc -Góc khúc xạ không bằng tới. góc tới.
19. Tại sao khi nhúng trong nước, ta thấy chiếc đũa bị gãy khúc ? 19
20. BÀI 40 I. HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG II. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ KHÔNG KHÍ SANG NƯỚC III. SỰ KHÚC XẠ CỦA TIA SÁNG KHI TRUYỀN TỪ NƯỚC SANG KHÔNG KHÍ IV. VẬN DỤNG
21. Do các khí thải của con người (như các , khí NO, NO2 CO, CO2 ) các khí này bao bọc trái đất chúng ngăn cản sự khúc xạ ánh sáng chiếu từ mặt trời và phản xạ phần lớn các tia nhiệt trở lại trái đất làm trái đất nóng lên
22. Tại các đô thị lớn sử dụng nhiều kính xây dựng gây bức xạ nhiệt cho con người, ngoài ra ánh sáng chiếu qua kính càng nhiều gây chói dẫn đến căng thẳng mệt mỏi cho con người
23. 1) Cách vẽ nào biểu diễn đúng hiện tượng khúc xạ của tia sáng khi đi từ không khí (Kk) vào nước ? S N S N K k K k P I Q P I Q Nước TiếcTiếc quá quá !! Nước HoanEmEm chọn chọnhô. . sai sai. ! rồi.rồi A B K N’ K Đúng rồi . . ! N’ S N S N K k K k P I Q P I Q Nước Nước C K N’ DD N’ K
24. 2) Tia nào sau đây là tia khúc xạ của tia tới SI? Vì sao? B A N C a) Tia IA? b) Tia IB? c) Tia IC? d) Tia ID? P Không khí I Q Nước Tia chọn là tia IC vì khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí thì góc khúc xạ lớn hơn góc tới S D N’
25. 3) Tia nào sau đây là tia khúc xạ của tia tới SI? Vì sao? S N D a) Tia IA? b) Tia IB? c) Tia IC? d) Tia ID? P Không khí I Q Nước Tia chọn là tia IB vì khi ánh sáng truyền từ không khí sang nước thì góc khúc xạ C nhỏ hơn góc tới N’ B A
26. Hướng dẫn về nhà - Học bài - Đọc phần: “Có thể em chưa biết” - Làm bài tập trong SBT - Chuẩn bị “Bài 42: THẤU KÍNH HỘI TỤ”. + Đọc trước phần mở bài + Đọc trước phần thí nghiệm