Bài giảng môn Vật lý Lớp 8 - Bài 20: Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên

Nội dung text: Bài giảng môn Vật lý Lớp 8 - Bài 20: Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên

1. BÀI 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN
2. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN NỘI DUNG CHÍNH I. Thí nghiệm Bơ- Rao II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng. III.Chuyển động phân tử và nhiệt độ IV. Vận dụng
3. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN I – THÍ NGHIỆM BƠ-RAO Năm 1827 nhà bác học Bơ-rao (người Anh), khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyền động không ngừng về mọi phía. Chuyển động của các hạt phấn hoa trong nước.
4. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN I - Thí nghiệm Bơ-rao Hình 20.2. Chuyển động của hạt phấn hoa trong thí Hạt phấn hoa nghiệm của Bơ-rao. Quan sát các hạt phấn hoa trong nước thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía.
5. An- be Anh-xtanh (1879-1955)
6. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN II – CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ ChUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG  Các em hãy thử giải thích chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Bơ-rao bằng cách dùng sự tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng ở phần mở bài. +C1: Qủa bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm Bơ-rao? +C2: Các học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm Bơ-rao? +C3: Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
7. Hạt phấn hoa Phân tử nước ➢ C1: Quả bóng tương tự với hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ- rao. ➢ C2: Các HS tương tự như phân tử nước.
8. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN II – CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG C3 Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động ? Phân tử nước. HẠT PHẤN HOA Hình 20.3. Sự va chạm của các phân tử nước vào hạt phấn Nhà bác học An-be hoa. Anh-xtanh Trả lời : Các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng. Trong khi chuyển động các phân tử nước va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía (H.20.3), các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
9. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN II – CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG ❑ Kết luận: Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
10. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN III – CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ Nước lạnh Nước nóng Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh.
11. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN III – CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ ❑ Kết luận: Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. Chuyển động hỗn loạn của nguyên tử, phân tử được coi là chuyển động nhiệt.
12.  IV - VẬN DỤNG C4 Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh. Sau một thời gian, mặt Mặt phân cách mờ dần rồi mất hẳn. phân Nước và đồng sunfat đã hòa lẫn cách mờ vào nhau. dần Mặt rồi Hiện tượng này gọi là hiện phân mất tượng khuyếch tán. cách   hẵn.   Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên. 1 2 Giải thích : 3 4 Hiện tượng khuyếch tán. Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới, xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat, tạo nên hiện tượng khuyếch tán.
13. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN IV - VẬN DỤNG C5 Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều ? Trả lời : Do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía nên một số phân tử không khí chuyển động xuống xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước.
14. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN IV - VẬN DỤNG C6 Hiện tượng khuyếch tán có xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không ? Tại sao ? Trả lời : Khi tăng nhiệt độ hiện tượng khuyếch tán xảy ra nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
15. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN IV - VẬN DỤNG C7 Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích. Trả lời : Trong cốc nước nóng, thuốc tím tan nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
16. BT3. H·y chän tõ, côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng: 1. C¸c nguyªn tö, (1) chuyÓn ®éng kh«ng ngõng. 2. (2) cña vËt cµng cao th× c¸c nguyªn tö, ph©n tö cÊu t¹o nªn vËt (3) cµng nhanh. 3. HiÖn tîng (4) lµ sù tù hoµ lÉn vµo nhau cña c¸c nguyªn tö, ph©n tö cña c¸c chÊt. ph©n tö dao ®éng khuÕch t¸n NhiÖt ®é chuyÓn ®éng ph©n ly
17. Bài 20. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN Ghi nhớ : Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng. ⧫ Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
18. Có thể em chưa biết ⚫ Ở nhiệt độ 00C các phân tử hidrô chuyển động với vận tốc trung bình khoảng 1 700m/s , nghĩa là khoảng 6 120km/h, nhanh gấp hơn năm lần các máy bay phản lực hiện đại. ⚫ Các phân tử khí chuyển động trong phòng với vận tốc trung bình từ 100m/s đến 2 000m/s. Khi mở lọ nước hoa ở đầu lớp phải vài giây sau ở cuối lớp mới ngửi thấy mùi nước hoa. Đó là vì, các phân tử nước hoa không chuyển động thẳng từ đầu lớp đến cuối lớp, mà chuyển động dích dắc từng đoạn rất ngắn do bị va chạm vào các phân tử không khí.
19. Hướng dẫn tự học ở nhà ⚫ Về nhà học bài và làm các bài tập trong Sách bài tập. ⚫Xem trước ‘Bài 21: Nhiệt năng. Bài 22: Dẫn nhiệt. Bài 23: Đối lưu- Bức xạ nhiệt'.