Bài giảng Ngữ văn Khối 9 - Văn bản "Viếng lăng Bác"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Khối 9 - Văn bản "Viếng lăng Bác"

1. Bài 23 Tiết 117 I. Đọc-Tìm hiểu chung 1. Tác giả :
2. Viễn Phương tên khai Viễn Phương sinh là Phan Thanh Viễn, sinh năm 1928, quê ở tỉnh An Giang.Trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, ông hoạt động ở Nam Bộ, là một trong những cây bút có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước
3. Bài 23 Tiết 117 I. Đọc-Tìm hiểu chú thích 1. Tác giả : -Viễn Phương tên khai sinh là Phan Thanh Viễn, sinh năm 1928, quê ở tỉnh An Giang. 2. Tác phẩm :
4. TÁC PHẨM Hoàn cảnh sáng tác: - Năm 1976, sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ kết thúc thắng lợi, đất nước thống nhất, lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng vừa khánh thành, Viễn Phương ra thăm miền Bắc, vào lăng viếng Bác Hồ. Bài thơ “Viếng lăng Bác” được sáng tác trong dịp đó và in trong tập thơ “Như mấy mùa xuân” (1978).
5. Bài 23 Tiết 118 I. Đọc-Tìm hiểu chú thích 1. Tác giả : -Viễn Phương tên khai sinh là Phan Thanh Viễn, sinh năm 1928, quê ở tỉnh An Giang. 2. Tác phẩm : - Sáng tác năm 1976, khi nhà thơ ra thăm lăng Bác - Xuất xứ : ®îc in trong tËp “ Nh mÊy mïa xu©n” 1978. - Thể thơ : Thơ tự do
6. Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân
7. Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim ! Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.
8. Chia laøm 4 ñoaïn : + Đoạn 1 : Khoå thô 1 : →C¶m xóc cña t¸c gi¶ khi ®øng tríc l¨ng + Đoạn 2 : Khoå thô 2 : →C¶m xóc tríc c¶nh ®oµn ngêi xÕp hµng vµo l¨ng viÕng B¸c + Đoạn 3 : Khoå thô 3 : → Cảm xúc khi vào lăng viếng Bác + Đoạn 4 : →T©m tr¹ng vµ íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về
9. Bài 23 Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 1. Caûm xuùc cuûa taùc giaû khi ñöùng tröôùc laêng Baùc : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã -thấyviÕng: tronglµ ®Õn sương chia hàng buån tre víi bát th©n ngát nh©n ng- êi ®· chÕt. Th¨m: lµ ®Õn gÆp gì, chuyÖn trß víi Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam ngêi ®ang sèng Bão- Nhan táp ®Ò mưa dïng sa "ViÕng"đứng thẳng theo hàng. ®óng nghÜa ®en,  Giới thiệu nhµ th¬ tõ miền Nam ra th¨m B¸c trang träng kh¼ng ®Þnh 1 sù thËt. B¸c ®· qua C¸ch xng h« "con" - "B¸c" rÊt th©n mËt, gÇn ®êi. gòi nh t×nh cha con. - "Th¨m" dïng trong c©u th¬ nµy ngô ý nãi gi¶m1.C©u B¸cth¬ nh®ÇuvÉncho cßnta sèngbiÕt m·i®iÒu trongg×? Em lßngcã nhËn NDVNxÐt g× vÒ c¸ch xng h« ë c©u th¬ nµy ko ?
10. Bài 23 Tiết 118 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 1. Caûm xuùc cuûa taùc giaû khi ñöùng tröôùc laêng Baùc : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác  Xuùc ñoäng, boài hoài 3. Qua ñoù, em hieåu gì veà taâm traïng, caûm xuùc cuûa taùc giaû ?
11. Bài 23 Tiết 118 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 1. Caûm xuùc cuûa taùc giaû khi ñöùng tröôùc laêng Baùc : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.hàng. 5.H·y ph©n tÝch h×nh ¶nh hµng tre? T¸c gi¶ lµm4. TíinæithbËt¨mnhB¸c,÷nghìnhnÐt ảnµonh ®Çucña tiªnhàngt¸ctre?gi¶ quan s¸tý nghÜa?vµ c¶m nhËn thÊy lµ g×?
12. Bài 23 Tiết 118 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 1. Caûm xuùc cuûa taùc giaû khi ñöùng tröôùc laêng Baùc : Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát Ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng.  Ẩn dụ,nhân hoá,thành ngữ,tả thực,tượng trưng  Tre-biÓu tîng vÎ ®Ñp thanh cao cho con ng- êi,cho d©n téc Việt Nam bÊt khuÊt,kiªn cêng. 5.Trong đoạn thơ này, tác giả đã sử dụng nghệ thuật6. Ý nghĩa gì? của đoạn thơ này là gì?
13. Bài 23 Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 2.C¶m xóc tríc c¶nh ®oµn ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ  Ẩn dụ, nhân hoá Giảng : Mặt trời ánh sáng của sự sống vĩ đại lớn → Ngîi ca sù vÜ ®¹i, c«ng lao trêi biÓn cña B¸c lao. Bác được ví như mặt trời soi đường chỉ lối vµ sù kÝnh trọng cña nhµ th¬ ®èi víi B¸c cho dân tộc Việt Nam quét mù sương của những8.Em thÊynămnhdài÷ngnôbiÖnlệ, mangph¸plạinghcuộcệ thusốngật nµoấm®no- choîc7.Trongsönhândông? haidân, c©uÝcho th¬nghĩa ®Çudân cñacãtộc 2. biệnhìnhHình¶nhphápảnh mÆtđónghệ trêithể hiệnthuật? H·ylòng ph©n®ã?tôn tÝchkính sùvà kh¸cbiết nhauơn, đồnggi÷a 2thời hìnhgợiảnhnên sự®ã?cao cả vĩ đại, lớn lao:
14. Bài 23 Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 2.C¶m xóc tríc c¶nh ®oµn ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ  Ẩn dụ, nhân hoá → Ngîi ca sù vÜ ®¹i, c«ng lao trêi biÓn cña B¸c vµ sù kÝnh trọng cña nhµ th¬ ®èi víi B¸c Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ ->“KÕtKết tràng9.Mtrµngộ hoat hìnhhoa dâng aûnhd©ng bảykob¶y keùm mươichÝn phaàn chínmïa aán mùa töôïngxu©n” xuân nöõa laø → dßng ngêi nh nh÷ng trµng hoa v« tËn ®Õn  Hìnhgì ¶nh ?Cho t¶ bi thùcết ngh + ệÈnthu dô,ật hđượoánc dsửụ dụng trong viÕng 1 cuéc ®êi 79hai mïacâu thxu©nơ này?®· hiÕn d©ng bao nhiªu10. Hìnhhoa aûnhtr¸i .aáy ñeïp và hay ôû choã naøo ? Phân tích?
15. Bài 23 Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 2.C¶m xóc tríc c¶nh ®oµn ngêi vµo l¨ng viÕng B¸c Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ  Ẩn dụ, nhân hoá → Ngîi ca sù vÜ ®¹i, c«ng lao trêi biÓn cña B¸c vµ sù kÝnh trọng cña nhµ th¬ ®èi víi B¸c Ngày ngày thương nhớ Kết tràng hoa dâng  Hình ¶nh t¶ thùc + Èn dô, hoán dụ 11.Qua T×nh đó,c¶m ta thcảm¬ng nhậnnhí nhưxãt thếxa, nàot«n vềkÝnh tìnhcña cảmtoµn củad©n nhân®èi víi dân,B¸c của. nhà thơ đối với Bác ?
16. Bài 23 -Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 3. Cảm xúc khi tác giả vào lăng Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền → B¸c nh ®ang yªn giÊc ngñ trong ¸nh s¸ng dÞu m¸t  B¸c ®· ®i xa nhng t¸c gi¶ thÊy nh B¸c ®ang yªn giÊc ngñ, ¸nh s¸ng trong l¨ng dÞu m¸t che 12.chë13. KhungCảm cho giÊcnhận c¶nh ngñ của vµ cña em kh«ng ngnhưêi khÝ thếnh trong ¸nhnào s¸ngkhi lăng đọc cña®îc hai diÔnvÇngcâu thơ t¶tr ¨qua ngtrên? c©u th¬ nµo?
17. Bài 23 -Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 3. Cảm xúc khi tác giả vào lăng Bác nằm trong giấc ngủ bình yên Giữa một vầng trăng sáng dịu hiền → B¸c nh ®ang yªn giÊc ngñ trong ¸nh s¸ng dÞu m¸t Vẫn biết trời xanh là mãi mãi Mà sao nghe nhói ở trong tim !  Ẩn dụ, tương phản,  Niềm xúc động sâu sắc khi lần đầu tiên đến bên Bác 15.14.T¸c Bên gi¶ Bác, đã nhàsö dông thơ ởnghÖ trong thuËt trạng g× tháitrong cảm hai câuxúc thơnhư trên thế? nào DiÔn ? t¶ t©m tr¹ng như thế nào ?
18. Bài 23 -Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 4.T©m tr¹ng vµ íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về Mai về miền Nam thương trào nước mắt Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác Muốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đây Muốn làm cây tre trung hiếu chốn này.  T©m tr¹ng nhớ thương, lu luyÕn muèn ®îc ë16. m·i Khæbên th¬B¸c cuèi thÓ hiÖn t©m tr¹ng g× cña nhµ th¬?
19. Bài 23 -Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 4.T©m tr¹ng vµ íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về + thương trào nước mắt + Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác đóa hoa tỏa hương đâu đây cây tre trung hiếu chốn này.  §iÖp ngữ, nhÞp ®iÖu th¬ dån dËp  Lời tâm nguyện chân thành tha thiết, cảm xúc dâng trào, lưu luyến với ước nguyện được hoà nhập vào thên nhiên để được dâng hiến, được17.T©m18.Nêugần NhËntr¹nggũi xÐtbên®ã ®vÒBácîc nh thÓịp đhiÖniệu vëà nhnghÖ÷ng thuËttõ ng ÷ -nµo?cñaÝ nghĩa ®o¹n của thơ đoạn? thơ này như thế nào?
20. 1. Nghệ thuật - Bài thơ có giọng điệu phù hợp với nội dung tình cảm, cảm xúcvừa trang nghiêm sâu lắng vừa tha thiết, đau xót, tự hào, thể hiện tâm trạng xúc động của nhà thơ vào lăng viếng Bác. - Thể thơ tám chữ có dòng bảy chữ gieo vần lưng. Khổ thơ không cố định có khi liền khi cách nhịp. Nhịp thơ chậm, diễn tả sự trang nghiêm, thành kính, lắng đọng. - Hình ảnh thơ sáng tạo, có nhiều biện pháp nghệ thuật: ẩn dụ, tượng trưng. 2. Nội dung Bài thơ thể hiện lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ và của mọi người khi vào lăng viếng Bác.
21. Bài 23 -Tiết 117 II. Đọc-Tìm hiểu văn bản 4.T©m tr¹ng vµ íc nguyÖn cña t¸c gi¶ khi ra về + thương trào nước mắt + Muốn làm con chim hót quanh lăng Bác đóa hoa tỏa hương đâu đây cây tre trung hiếu chốn này.  §iÖp ngữ, nhÞp ®iÖu th¬ dån dËp  Lời tâm nguyện chân thành tha thiết, cảm xúc dâng trào, lưu luyến với ước nguyện được hoà nhập vào thên nhiên để được dâng hiến, được gần gũi bên Bác III. Ghi nhí : SGK- Tr60
22. -C©u th¬ cuèi bµi th¬ trë l¹i h×nh ¶nh c©y tre ®· bæ sung thªm ph¬ng diÖn ý nghÜa g× n÷a cña h×nh ¶nh c©y tre VN?  H/¶nh c©y tre ®îc lÆp l¹i ë c©u th¬ cuèi bµi, víi mét nÐt nghÜa bæ sung: c©y tre trung hiÕu. Sù lÆp l¹i nh thÕ t¹o cho bµi th¬ cã kÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng lµm ®Ëm nÐt h/¶nh g©y Ên tîng s©u s¾c vµ dßng c¶m xóc ®îc trän vÑn.