Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 114: Câu trần thuật đơn

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 114: Câu trần thuật đơn

1. KiÓm tra bµi cò Xác định thành phần của câu sau: Chưa nghe hết câu,tôi đã hếch răng lên,xì một hơi rõ dài. TN CN VN
2. TiÕt 114
3. Đoạn văn: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với điệu bộ khinh khinh , tôi mắng: - Hức! Thông nghách sang nhà ta ? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này,ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết ! Tôi về không một chút bận tâm. (Tô Hoài)
4. Đoạn văn: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. (1 ) Rồi với điệu bộ khinh khinh , tôi mắng:(2 ) Hức! (3 ) Thông nghách sang nhà ta ?(4) Dễ nghe nhỉ!(5) Chú mày hôi như cú mèo thế này,ta nào chịu được. (6) Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.( 7) Đào tổ nông thì cho chết! (8) Tôi về không một chút bận tâm.(9) (Tô Hoài)
5. Em h·y nèi mét vÕ tªn c©u trong tËp hîp 1 víi mét vÕ néi dung phï hîp nhÊt trong tËp hîp 2. TËp hîp 1 TËp hîp 2 A.C©u trÇn thuËt 1.Dïng ®Ó nªu ®iÒu cÇn hái ®Ó người nghe (kÓ) tr¶ lêi gi¶i ®¸p. B. C©u nghi vÊn 2. Dïng ®Ó giíi thiÖu , kÓ , t¶ mét sù vËt, sù (hái) viÖc hoÆc nªu mét ý kiÕn nhËn xÐt. C. C©u cÇu khiÕn 3.Dïng ®Ó biÓu lé t×nh c¶m cña người nãi , viÕt. D. C©u c¶m th¸n 4.Nªu ®iÒu mong muèn, yªu cÇu,ra lÖnh, sai khiÕn hoÆc ®ßi hái người nghe thùc hiÖn.
6. Các câu trong đoạn văn Kiểu câu Câu 1: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Câu trần thuật Câu 2: Rồi, với một bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng. Câu trần thuật Câu 3: Hức! Câu cảm thán Câu 4: Thông ngách sang nhà ta? Câu nghi vấn Câu 5: Dễ nghe nhỉ! Câu cảm thán Câu 6: Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào Câu trần thuật chịu được. Câu 7: Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Câu cầu khiến Câu 8: Đào tổ nông thì cho chết! Câu cảm thán Câu 9: Tôi về, không một chút bận tâm. Câu trần thuật
7. (1) Chưa nghe hết câu ,tôi đã hếch răng lên, một xì hơi rõ dài. => Câu có 1 cụmCN C - V VN (2) Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i m¾ng. => Câu có 1 cụm C - V CN VN (6)Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. CN1 VN1 CN2 VN2 => Câu có 2 cụm C-V (9) Tôi về, không một chút bận tâm. CN VN => Câu có 1 cụm C-V
8. Câu trần thuật đơn Dùng để giới thiệu , tả hoặc Do một cụm kể về một sự C - V việc,sự vật tạo thành hay để nêu một ý kiến D
9. Dựa vào bức hình, đặt câu trần thuật đơn? NămNăm ông ông thầy thầy bói bói là cáclà gì nhân trong vật truyện trong “Thầy truyện bói “Thầy xem bói xemvoi”? voi” -> giới thiệu
10. Dựa vào bức hình, đặt câu trần thuật đơn? Lượm đangLượm nhảy đang trên làm cánh gì?. đồng lúa. -> tả
11. II. Luyện tập: 1.Bài tập1: SGK/101 Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích dưới đây? Cho biết những câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì? Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (NguyÔn Tu©n )
12. Ngày thứ 5 trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. (1) Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy.(2) Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa.(3) Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong một ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (4) (Nguyễn Tuân)
13. Các câu trần thuật đơn: (1) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo sáng sủa. (dùng để tả hoặc giới thiệu) (2)Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi có quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. (dùng để nêu ý kiến nhận xét)
14. 2.Bài tập 2 : SGK/102 a)Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân (Con Rồng, cháu Tiên) b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. con ếch ( Ếch ngồi đáy giếng) c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. Bà đỡ Trần (Vũ Trinh) Câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vật.
15. Bài 3 Bài Câu và đoạn văn Cách giới thiệu tập nhân vật 3 a) Tục truyền rằng Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. Hai ông bà ao ước có một đứa con. Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất Giới thiệu nhân vật to, liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua phụ trước rồi từ những kén bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ thai và việc làm của nhân vật mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi phụ mới giới thiêu ngô. nhân vật chính b) Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng c) Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người
16. Bài 4 Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, câu mở đầu sau đây còn có tác dụng gì? a)Xưaa)Xưa cócó mộtmột ngườingười thợ mộcmộc dốc hết vốn trong nhà ra mua gỗ để làm nghề đẽo cày. (Đẽo cày giữa đường) b)Ngườib)Người kiếm kiếm củi củi tên tên mỗ mỗ ở huyện Lạng Giang, đang bổ củi ở sườn núi, thấy dưới thung lũng phía xa cây cỏ lay động không ngớt mới vac búa đến xem thấy một con hổ trán trắng, cúi đầu cào bới đất nhảy lên, vật xuống, thỉnh thoảng lấy tay móc họng mở miệng nhe cái răng, máu me, nhớt dãi trào ra. (Vũ Trinh) → Ngoài việc giới thiệu nhân vật, câu văn này còn miêu tả hoạt động của nhân vật
17. Hãy đặt một câu trần thuật đơn nói về buổi chào cờ. VD: Buổi chào cờ hôm nay thật nghiêm trang.
18. Cho biết tác dụng của các trần thuật đơn : - Trời chớm hè. Giới thiệu - Cây cối um tùm. Tả - Ong vàng, ong bò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật ở hoa. kể
19. Bài tập trắc nghiệm Câu 1: Câu trần thuật đơn : A.Là loại câu do một cụm C-V tạo thành. B. Là loại câu do nhiều cụm C-V tạo thành, dùng để tả, kể, giới thiệu, nêu ý kiến. C. Là loại câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để kể, tả, giới thiệu, nêu ý kiến. D.Là loại câu do một cụm C-V tạo thành dùng để hỏi.
20. Câu 2:Câu “Trường em là trường THCS Song Vân” là kiểu câu gì? A. Câu trần thuật đơn B. Câu nghi vấn C. Câu cảm thán D. Câu cầu khiến
21. -Híng dÉn häc bµi vµ chuÈn bÞ ë nhµ : - Học thuộc ghi nhớ,lµm nèt lại bài tập -Vận dụng kiến thức, đặt câu trần thuật đơn,viÕt ®o¹n v¨n cã sö dông c©u trÇn thuËt ®¬n. ChuÈn bÞ tiết tiếp theo: + T×m hiÓu hai bµi c©u trÇn thuËt ®¬n cã tõ lµ ,vµ c©u trÇn thuËt ®¬n kh«ng cã tõ lµ . + Trả lời các câu hỏi trong sách