Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 92,93: Văn bản "Đêm nay Bác không ngủ" - Nguyễn Thị Mai Hương

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 92,93: Văn bản "Đêm nay Bác không ngủ" - Nguyễn Thị Mai Hương

1. Trường Trung học Cơ Sở Chính Nghĩa Khối 6 Môn : Ngữ văn Giáo viên : Nguyễn Thị Mai Hương Năm học 2019 - 2020
2. Caâu 1: Taâm traïng chuù beù Phraêng dieãn bieán nhö theá naøo trong « Buoåi hoïc cuoái cuøng »? A Voâ tö vaø thôø ô. B Hoài hoäp, chôø ñoùn vaø xuùc ñoäng. C Luùc ñaàu ham chôi, löôøi hoïc; sau ñoù aân haän vaø xuùc ñoäng. Caâu 2: Em hieåu nhö theá naøo veà nhan ñeà “Buoåi hoïc cuoái cuøng”? A Laø buoåi hoïc tieáng Phaùp cuoái cuøng cuûa vuøng An-daùt. B Laø buoåi hoïc cuoái cuøng cuûa moät naêm hoïc. C Laø buoåi hoïc cuoái cuøng cuûa Phraêng tröôùc khi veà tröôøng mới
3. C©u 3: Chän mét ®¸p ¸n ®óng nhÊt. Lßng yªu nưíc cña thÇy gi¸o Ha-men trong t¸c phÈm “Buæi häc cuèi cïng” cñaAn-ph«ng-x¬ Đ«-®ª lµ gì? A. Yªu mÕn, tù hµo vÒ vïng quª An-dat cña mình. B. Căm thï, sôc s«i kÎ thï x©m lưîc quª hư¬ng. C. Kªu gäi mäi ngưêi cïng ®oµn kÕt, chiÕn ®Êu chèng kÎ thï. D. Yªu tha thiÕt tiÕng nãi cña d©n téc . C©u 4: §iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn thiÖn c©u nãi cña thÇy Ha-men trong truyÖn. Khi mét d©n téc r¬i vµo vßng n« lÖ, chõng nµo hä vÇn gi÷ v÷ng tiÕng nãi cña m×nh th× ch¼ng kh¸c g× n¾m ®ưîc ch×a khãa chèn lao tï ”
4. Tieát 92+93 ÑEÂM NAY BAÙC KHOÂNG NGUÛ -Minh Hueä-
5. 1.Đọc và tìm hiểu chú thích a.Đọc - Giọng đọc chậm rãi, thủ thỉ, ngắt nhịp thay đổi lần lượt 3/2; 2/3. - Phân biệt được ba giọng đọc: + Giọng kể chuyện, miêu tả của tác giả. + Anh đội viên nũng nịu, lo lắng. + Bác: trầm ấm, chậm rãi b.Tìm hiểu chú thích
6. Nèi tõ ë cét a víi nghÜa ë cét b sao cho phï hîp a B 1. TrÇm ng©m a. Trạng thái chập chờn, nửa tỉnh, nửa ngủ. 2. M¬ mµng b. Tình cảm xao xuyến, không kìm nén được. c. Có dáng vẻ lặng lẽ, suy nghĩ về một điều gì đó. 3. Thæn thøc d. (một mực) đòi xin cho kì được 4. Bån chån e. Trạng thái tình cảm nôn nao, thấp thỏm. 5. BÒ bén g. Nhiều và lộn xộn (tâm trạng có nhiều điều lo lắng không yên).
7. 2.Tìm hiểu văn bản 2.1 .Tìm hiểu tác giả - tác phẩm
8. NhËn xÐt nµo sau ®©y kh«ng ®óng vÒ nhµ th¬ Minh HuÖ ? A. Minh HuÖ tªn khai sinh lµ NguyÔn §øc Th¸i. B. ¤ng sinh t¹i thµnh phè Vinh, tØnh NghÖ An. C. ¤ng lµm th¬ tõ thêi kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. D. ¤ng lµm th¬ vµ trưëng thµnh tõ thêi kh¸ng chiÕn chèng Mü. MINH HuÖ (1927-2003)
9. - Minh HuÖ ®· tham gia chiÕn trưêng B×nh TrÞ Thiªn h¬n mét n¨m. - Ông từng hoạt động trong lĩnh vực tuyên truyền, làm báo và giữ nhiều chức vụ về lĩnh vực văn hóa nghệ thuật. - Ông là hội viên Hội Nhà văn Việt Nam. -Sự nghiệp sáng tác: Ông làm thơ, viết truyện, kí, đặc biệt ông có tập 7 tập thơ (trong đó có 2 tập thơ viết về Bác: Cõi sen và Đêm nay Bác không MINH HuÖ (1927-2003) ngủ).
10. a, Tác giả : Minh Huệ ( 1927 – 2003 ) - Tên thật : Nguyễn Đức Thái , quê ở Nghệ An - Ông hoạt động cho Việt Minh từ tháng 5 năm 1945 và tham gia giành chính quyền ở Nghệ An trong Cách mạng tháng 8 năm 1945 b, Tác phẩm - Sáng tác 1951, kể lại sự việc có thật về Bác trong chiến dịch biên giới 1950 Minh Huệ viết lại dựa trên câu chuyện có thật do người bạn là vệ quốc quân kể lại khi chứng kiến Bác không ngủ, trên đường đi chiến dịch biên giới Thu-Đông 1950.
11. . Bài thơ Đêm nay Bác không ngủ - Thể thơ: Năm chữ - Phương thức: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. - Nhân vật :Anh đội viên và Bác Hồ - Nội dung: Bài thơ kể lại câu chuyện một đêm không ngủ của Bác trên đường đi chiến dịch Biên Giới 1950. Thể hiện tình cảm lớn lao của Bác đối với chiến sĩ, đồng bào
12. 2.2 .Tìm hiểu chi tiết văn bản Anh đội viên a. Tìm hiểu hình tượng Bác Hồ.
13. H×nh d¸ng, tƯ thÕ Cö chØ, hµnh ®éng Lêi nãi - LÆng yªn bªn bÕp löa - §èt löa cho anh n»m - Chó cø viÖc ngñ ngon - VÎ mÆt B¸c trÇm ng©m - Råi B¸c ®i dÐm ch¨n - Ngưêi Cha m¸i tãc b¹c Tõng ngưêi tõng ngưêi mét Ngµy mai ®i ®¸nh giÆc. - Bãng B¸c cao lång léng Sî ch¸u m×nh giËt thét Êm h¬n ngän löa hång. B¸c nhãn ch©n nhÑ nhµng. -> Tõ l¸y, Èn dô, so s¸nh -> Tõ ng÷, h×nh ¶nh cô thÓ, giµu søc gîi t¶, gîi c¶m. -> B¸c võa gÇn gòi võa -> B¸c gÇn gòi, th©n -> B¸c ©n cÇn, dÞu dµng, tØ vÜ ®¹i, lín lao. t×nh. mØ -> Yªu thư¬ng bé ®éi s©u s¾c. -> B¸c võa gÇn gòi, th©n tình võa vÜ ®¹i, lín lao. B¸c quan t©m, chăm sãc, yªu thư¬ng bé ®éi như tình c¶m cña ngưêi cha ®èi víi c¸c con.
14. - Hình ảnh Bác hồ được miêu tả qua cái nhìn và cảm nghĩ của một anh chiến sĩ. - Tác dụng: Thể hiện một cách khách quan, chân thật về mối quan hệ gần gũi, ấm áp của Bác với người chiến sĩ
15. CHỌN MỘT ĐÁP ÁN ĐÚNG NHẤT CHO MỖI CÂU HỎI SAU: 1. Bµi th¬ “§ªm nay B¸c kh«ng ngñ” ®îc viÕt theo phư¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? A. Miªu t¶ B. Tù tù C. BiÓu c¶m D.` BiÓu c¶m kÕt hîp víi tù sù, miªu t¶. 2. Bµi th¬ ®ưîc viÕt vµo thêi ®iÓm A. n¨m 1946 khi B¸c lªn ViÖt B¾c trong nh÷ng ngµy toµn quèc kh¸ng chiÕn. B. n¨m 1947 khi Ph¸p tÊn c«ng lªn ViÖt B¾c. C. n¨m 1951, sau chiÕn dÞch Biªn giíi Thu §«ng 1950. D. n¨m 1954, khi B¸c tham gia chiÕn dÞch §iÖn Biªn Phñ. 3. H×nh ¶nh B¸c Hå hiÖn lªn nh thÕ nµo trong lÇn thøc dËy thø nhÊt của anh đội viên? A. Gi¶n dÞ, gÇn gòi, như trong giÊc méng. B. Ch©n thùc, k× vÜ , lín lao. C. Gi¶n dÞ, gÇn gòi, ch©n thùc mµ vÜ ®¹i; t×nh yªu thư¬ng mªnh m«ng, sù quan t©m s©u s¾c cña B¸c tíi c¸c anh bé ®éi như cha mÑ ch¨m lo cho c¸c con. D. Cao lín, hïng dòng, ®Çy t×nh yªu thư¬ng. 4. Kh¾c häa h×nh ¶nh B¸c trong lÇn thøc dËy thø nhÊt cña anh ®éi viªn b»ng nh÷ng nghÖ thuËt nµo? A. Miªu t¶ chi tiÕt gîi d¸ng vÎ, tư thÕ. B. KÕt hîp biÓu c¶m víi tù sù vµ miªu t¶; sö dông nghÖ thuËt so s¸nh, Èn dô vµ tõ l¸y cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao. C. Sö dông yÕu tè tù sù lµm cho c©u chuyÖn trë sinh ®éng. D. Sö dông thÓ th¬ giµu ©m ®iÖu.
16. b. Tìm hiểu anh đội viên Kể lại 2 lần anh đội viên thức dạy và thấy Bác không ngủ
17. Lần thứ nhất Anh đội viên thức dậy fLần thứ ba thức dậy Thấy trời khuya lắm rồi Mà sao Bác vẫn ngồi cAnh hốt hoảng giật mình Anh vội vàng nằng nặc Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương “ Mời Bác ngủ Bác ơi! Trời sắp sáng mất rồi Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bác ơi! Mời Bác ngủ!” Bóng Bác cao lồng lộng Anh đội viên nhìn Bác Ấm hơn ngọn lửa hồng. Bác nhìn ngọn lửa hồng Thổn thức cả nỗi lòng Lòng vui sướng mênh mông Thầm thì anh hỏi nhỏ Bác ơi Bác chưa ngủ Anh thức luôn cùng Bác. Bác có lạnh lắm không? Anh nằm lo Bác ốm Lòng anh cứ bề bộn Vì Bác vẫn thức hoài.
18. Lần thứ 3 Lần thứ ba thức dậy Anh hốt hoảng giật mình Anh vội vàng nằng nặc “ Mời Bác ngủ Bác ơi! Trời sắp sáng mất rồi Bác ơi! Mời Bác ngủ!” Anh đội viên nhìn Bác Bác nhìn ngọn lửa hồng Lòng vui sướng mênh mông Anh thức luôn cùng Bác.
19. Tâm trạng và cảm nghĩ của anh đội viên trong 2 lần thức dạy khi thấy Bác chưa ngủ. * Giống nhau: Thấy dáng vẻ, tư thế của Bác không thay đổi, tâm trạng lo lắng. * Khác nhau: - Lần thức dậy thứ nhất: ngạc nhiên, xao xuyến, xúc động. - Cảm nhận được sự lớn lao và gần gũi của Bác. - Lần thức dậy thứ ba: vui sướng, hạnh phúc. => Anh đội viên cảm nhận sâu sắc, thấm thía tấm lòng mênh mông của Bác đối với nhân dân ta đồng thời thể hiện tình cảm kính yêu, biết ơn, tự hào về vị lãnh tụ vĩ đại mà bình dị.
20. - Bài thơ viết theo thể thơ 5 chữ. - Giữa các khổ thơ đều gieo vần chân liền. - Thể thơ năm chữ thích hợp với việc diễn tả các tình tiết sự việc ngắn, hình ảnh mộc mạc mà chứa chan xúc động.
21. * Những câu thơ có sử dụng phương thức miêu tả: - Lặng yên bên bếp lửa - Vẻ mặt Bác trầm ngâm - Mái lều tranh xơ xác - Người cha mái tóc bạc - Bóng Bác cao lồng lộng - Bác nhón chân nhẹ nhàng - Bác vẫn ngồi đinh ninh - Chòm râu im phăng phắc - Rải lá cây làm chiếu - Manh áo phủ làm chăn. Nhận xét: Cách miêu tả chính xác, chân thực. Sử dụng lối ví von so sánh, từ láy gợi hình, gợi cảm. =>Hình ảnh Bác trong bài thơ hiện lên thật giản dị , chân thực , vừa gần gũi , vừa lớn lao
22. *.Nghệ thuật: - Thơ tự sự mà giàu chất trữ tình. Trong thơ có sự kết hợp kể chuyện, miêu tả , biểu cảm. - Chi tiết giản dị, cụ thể mà cảm động. - Lời thơ giản dị, chân thành với nhiều từ láy gợi hình, gợi cảm. *. Nội dung: - Phản ánh tấm lòng yêu thương, giản dị mà sâu sắc, rộng lớn của Bác đối với quân , dân ta. - Biểu hiện tình cảm yêu kính, cảm phục của người chiến sĩ, cũng là của mọi người đối với lãnh tụ
23. CỦNG CỐ Câu 1: Điều gì khiến anh đội viên xúc động khi thức dậy lần thứ 3? A. Thấy Bác còn thức, đang ngồi trầm ngâm bên bếp lửa. B. Thấy Bác đi dém chăn cho tất cả mọi người. C. Thấy Bác thức nhưCh mộtúc mừngngười cha các chăm bạn lo !cho các con. Câu 2: Tại sao đêm nay Bác không ngủ? A. Bác là một người khó ngủ. B. Bác đang bận việc. C. Bác lo lắng cho chiến sĩ , cho chiến dịch ngày mai. D. Trời rét quá, Bác không thể ngủ được. Câu 3: Ý nghĩa của ba câu thơ kết bài? A. Đêm nay chỉ là một trong rất nhiều đêm không ngủ của Bác. B.Cả cuộc đời Bác dành trọn vẹn cho dân, cho nước. C. Đó chính là lẽ sống "Nâng niu tất cả chỉ quên mình" của Bác. D. Cả 3 ý trên.