Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 5,6: Văn bản "Trong lòng mẹ"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 5,6: Văn bản "Trong lòng mẹ"

1. Tiết 5-6
2. Ngữ văn- Tiết 5,6: Văn bản: Trong lòng mẹ Trích “Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: - Tuổi thơ cơ cưc,cay đắng -> đầy bản lĩnh sống - Được mệnh danh là “ nhà văn của những người cùng khổ” , “ nhà văn của phụ nữ và trẻ em” - Sáng tác được nhiều thể loại nhưng thành công nhất là văn xuôi. - Văn Nguyên Hồng chân thực, dạt dào cảm xúc và thấm đượm tình thương
3. -Nguyên Hồng (1918-1928) tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định -Trước cách mạng ông sống chủ yếu ở thành phố cảng Hải Phòng, trong một xóm lao động nghèo - Nguyên Hồng hướng ngòi bút đến những người lao động nghèo đặc biệt là phụ nữ và trẻ em
4. Ngữ văn- Tiết 5,6: Văn bản: Trong lòng mẹ Trích “Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: 2. Tác phẩm:
5. Kể tên những tác phẩm chính củaNhững nhà văn ngày Nguyên thơ ấu là tập Hồng,nêu nhữnghồi kí hiểuvề tuổi biết thơ cay cơ bản về tácđắng phẩm của “ Những tác giả.Tác ngày thơ ấu”phẩm và đoạn gồm trích 9 chương , “Trongđăng lòng trên mẹ” báo năm 1938, in thành sách lần đầu năm 1940.Đoạn trích “ Trong lòng mẹ” là chương IV của tác phẩm
6. “Những ngày thơ ấu” có thể coi là một tác phẩm xuất sắc. Đây là tập hồi kí về tuổi thơ ghi lại những rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại (Thạch Lam) 1. Chương 1: Tiếng kèn 2. Chương 2: Chúa xót thương chúng con 3. Chương 3: Trụy lạc 4. Chương 4: Trong lòng mẹ 5. Chương 5: Đêm Nô-En 6. Chương 6: Trong đêm đông 7. Chương 7: Đồng xu cái 8. Chương 8: Sa ngã 9. Chương 9: Một bước ngắn
7. Tiết 5,6:Văn bản: Trong lòng mẹ Trích “Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng I.Tìm hiểu tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: trang 18-19 sgk Ngữ Văn 8 2. Tác phẩm: - Thể loại: Hồi kí - Xuất xứ: trích chương IV tập hồi ký Những ngày thơ ấu( 1938) - Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm 3. Bố cục: Phần 1: Từ đầu đến “Người ta hỏi đến chứ” =>Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng Phần 2: Còn lại =>Cuộc gặp gỡ bất ngờ giữa bé Hồng và mẹ
8. Tiết 5,6:Văn bản: Trong lòng mẹ Trích “Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng II.Tìm hiểu văn bản: 1. Hoàn cảnh sống của bé Hồng: - 12 tuổi bố mất gần đến giỗ đầu, xa mẹ - Gia sản tiêu tán - Sống với họ hàng -> nghèo, bất hạnh -> đáng thương tội nghiệp
9. Tiết 5,6: Văn bản: Trong lòng mẹ Trích “Những ngày thơ ấu”-Nguyên Hồng Người cô Thái độ của bé Hồng Gọi tôi đến bên cười hỏi: -Hồng mày có muốn vào Thanh Hóa -Toan trả lời cúi đầu không với mẹ mày không? đáp Giọng ngọt: -Mợ mày phát tài lắm, có như dạo -Nước mắt tôi ròng ròng rớt trước đâu xuống hai bên mép rồi chan hòa Vỗ vai tôi cười mà nói rằng: - Bắt mợ mày may vá sắm sửa cho ở cằm và ở cổ và thăm em bé chứ -Cười dài trong tiếng khóc Đổi giọng nghiêm nghị chập chừng nói tiếp -Cổ họng nghẹn ứ khóc không -Thánh tám là giỗ đầu cậu mày, mợ ra tiếng mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày còn phải có họ, có hàng, -Im lặng im lặng người ta hỏi đến chứ =>Giả dối, mỉa mai, cay độc =>Tâm trạng đau đớn tủi cực
10. • Cảm nhận của bé Hồng về câu chuyện của bà cô -Nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô - Những rắp tâm tanh bẩn - Những cổ tục - =>Hiểu rõ bản chất của người cô, đó là con người có tính cách hẹp hòi, tâm địa cay độc tàn nhẫn.=> Là nhân vật thể hiện những định kiến hẹp hòi tàn nhẫn đối với người phụ nữ trong xã hội cũ
11. Cảm nhận của em về câu văn Câu văn dài kết hợp nhiều biện “Giá những cổ tục đã đày đọa pháp nghệ thuật đặc sắc: So sánh “ mẹ tôi là một vật như hòn đá những cổ tục là một vật như hòn hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ”, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, điệp từ “Mà” cùng các động từ mà nhai, mà nghiến cho kì nát mạnh:vồ, cắn, nhai, nghiến cùng vụn mới thôi nằm trong cùng một trường nghĩa đặc tả tâm trạng uất ức căm giận của nhân vật về những định kiến hẹp hòi tàn nhẫn của xã hội cũ đối với người phụ nữ là người mẹ mà chú bé Hồng hết mực yêu thương
12. b. Tình cảm của bé Hồng với mẹ • Khi nghe những lời cay độc từ bà cô: -Nhưng đời nào tình yêu thương và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến ->Tình yêu thương và sự kiên định trong suy nghĩ về mẹ -Chỉ vì tôi thương mẹ tôi và căm tức sao mẹ tôi lại vì sợ hãi những thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em tôi, để sinh nở một cách dấu giếm - >Sự trưởng thành trong suy nghĩ -Giá những cổ tục vồ lấy, mà cắn, mà nhai, mà nghiến ->Tình yêu thương và lòng căm phẫn =>mong muốn hành động được đấu tranh bảo vệ cho mẹ
13. * Khi gặp mẹ: Tôi chợt thấy thoáng một bóng người ngồi trên xe kéo giống mẹ tôi. Tôi liền đuổi theo, gọi bối rối -Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi! =>Tiếng gọi tha thiết khát khao tình mẹ “ cái lầm đó không những làm tôi thẹn mà còn tủi cực nữa, khác gì cái ảo ảnh của một dòng nước trong suốt chảy dưới bóng râm đã hiện ra trước con mắt gần rạn nứt của người bộ hành ngã gục giữa sa mạc” =>Đây là một giả thiết mà cậu bé tự đặt ra – giả định là một hình ảnh so sánh độc đáo => hi vọng tột cùng- thất vọng- tuyệt vọng tột cùng Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân òa khóc nức nở => Tình yêu thương, nỗi xúc động bàng hoàng, niềm sung sướng và cả sự tủi thân nghẹn ngào vỡ òa trong tiếng khóc nức nở
14. • Trong lòng mẹ: -Được nhìn thấy mẹ: Gương mặt mẹ tươi sáng, đôi mắt trong và nước da mịn, màu hồng của hai gò má - Được ngồi trong lòng mẹ: đùi áp đùi mẹ, đầu ngả vào cánh tay mẹ, cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt .hơi thở thơm tho - Cảm nhận về tình mẹ: Người mẹ có một êm dịu vô cùng => Cảm nhận niềm hạnh phúc, thiêng liêng của tình mẫu tử
15. Bằng lời văn chân thực giàu cảm xúc, đoạn trích cho ta thấy bé Hồng là chú bé số phận cay đắng đau khổ nhưng có lòng yêu thương, sự kính trọng và niềm tin mãnh liệt về người mẹ của mình. Đoạn trích là bài ca về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt
16. III.Tổng kết: 1.Nghệ thuật: Văn bản thể hiện phong cách viết văn của Nguyên Hồng trong thể loại hồi kí: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn tự truyện chân thành, giàu sức truyền cảm 2. Nội dung: Đoạn trích cho ta hiểu được tình cảnh đáng thương, nỗi đau tinh thần của chú bé Hồng. Đồng thời cảm nhận được nỗi khát khao sự ấm áp của tình mẹ thiêng liêng cao đẹp của bé Hồng
17. Luyện tập Thảo luận Nhóm 1 Nhóm 2: Nhân vật bé Hồng Em hãy kể tên cho em suy nghĩ gì những nhân vật trẻ em về số phận và Có số phận bất hạnh và tình cảm của con người Tâm hồn cao đẹp Như chú bé Hồng