Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Bài 24+25: Sự nóng chảy và sự đông đặc - Nguyễn Trang

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Bài 24+25: Sự nóng chảy và sự đông đặc - Nguyễn Trang

1. TRI THỨC LÀ SỨC MẠNH Giáo viên: Nguyễn Trang – Trường PTDTNT THCS Con Cuông
2. Quan sát hiện tượng xảy ra khi đốt ngọn nến
3. Bài 24 + 25: SỰ NÓNG CHẢY VÀ SỰ ĐÔNG ĐẶC I. SỰ NÓNG CHẢY Trong các phòng thí nghiệm để nghiên cứu về sự nóng chảy của băng phiến người ta sử dụng thí nghiệm như trong hình 24.1.
4. Bài 24 + 25: SỰ NÓNG CHẢY VÀ SỰ ĐÔNG ĐẶC I. Sự nóng chảy: 1. Phân tích kết quả thí nghiệm. Dụng cụ thí nghiệm: Cm3 Nhiệt 250 200 150 kế 100 50 Ống nghiệm Đèn cồn Cốc chứa có chứa bột nước băng phiến Giá đỡ
5. Bài 24 + 25: SỰ NÓNG CHẢY VÀ SỰ ĐÔNG ĐẶC I. Sự nóng chảy: 1000C 860C 1. Phân tích kết quả thí nghiệm. 800C Tiến hành thí nghiệm: •Dùng đèn cồn đun băng 600C phiến tới 600C. •Sau đó cứ 1 phút ghi kết Cm3 quả 1 lần và nhận xét thể 250 Băng phiến ở 200 0 150 0 C thể rắn và lỏng (rắn hay lỏng) của băng 100 50 phiến vào bảng theo dõi. •Ghi cho tới khi băng phiến đạt đến 860C ta được bảng 24.1
6. Thôøi Nhieät Theå rắn gian ñoä O hay lỏng (ph) ( C ) 100 0c 0 60 raén 1 63 raén 860C 2 66 raén 80 0C 3 69 raén 4 72 raén 5 75 raén 0 6 77 raén 60 C 7 79 raén 8 80 Loûng vaø raén Cm3 9 80 Loûng vaø raén 250 200 0 150 0 C 10 80 Loûng vaø raén 100 50 11 80 Loûng vaø raén 12 81 loûng 13 82 loûng 14 84 loûng 15 86 loûng
7. Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn (phút)  Vẽ đường biểu diễn sự thay đổi (0C) hay lỏng nhiệt độ của băng phiến theo thời gian 0 60 rắn khi nóng chảy. 1 63 rắn 2 66 rắn ➢Trục nằm ngang: Là trục thời gian. 3 69 rắn + Mỗi cạnh của ô vuông nằm 4 72 rắn trên trục này biểu thị 1 phút. 5 75 rắn 6 77 rắn + Gốc của trục thời gian ghi 7 79 rắn phút 0. 8 80 rắn và lỏng ➢Trục thẳng đứng: Là trục nhiệt độ. 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng + Mỗi cạnh của ô vuông nằm o 11 80 rắn và lỏng trên trục này biểu thị 1 C. 12 81 lỏng + Gốc của trục nhiệt độ ghi 13 82 lỏng 60oC. 14 84 lỏng 15 86 lỏng ➢Nối các điểm xác định nhiệt độ ứng với thời gian đun.
8. Nhiệt độ (0C) Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn 86 (phút) (0C) hay lỏng 84 0 60 rắn 82 1 63 rắn 81 2 66 rắn 80 3 69 rắn 79 4 72 rắn 77 5 75 rắn 75 6 77 rắn 7 79 rắn 8 80 rắn và lỏng 72 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng 69 11 80 rắn và lỏng 12 81 lỏng 66 13 82 lỏng 14 84 lỏng 63 15 86 lỏng Thời gian (phút) 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
9. Nhiệt độ (0C) Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn 86 (phút) (0C) hay lỏng 84 0 60 rắn 82 1 63 rắn 81 2 66 rắn 80 3 69 rắn 79 4 72 rắn 77 5 75 rắn 75 6 77 rắn 7 79 rắn 8 80 rắn và lỏng 72 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng 69 11 80 rắn và lỏng 12 81 lỏng 66 13 82 lỏng 14 84 lỏng 63 15 86 lỏng Thời gian (phút) 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
10. Nhiệt độ (0C) Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn 86 (phút) (0C) hay lỏng 84 0 60 rắn 82 1 63 rắn 81 2 66 rắn 80 3 69 rắn 79 4 72 rắn 77 5 75 rắn 75 6 77 rắn 7 79 rắn 8 80 rắn và lỏng 72 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng 69 11 80 rắn và lỏng 12 81 lỏng 66 13 82 lỏng 14 84 lỏng 63 15 86 lỏng Thời gian (phút) 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
11. Nhiệt độ (0C) Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn 86 (phút) (0C) hay lỏng 84 0 60 rắn 82 1 63 rắn 81 2 66 rắn 80 3 69 rắn 79 4 72 rắn 77 5 75 rắn 75 6 77 rắn 7 79 rắn 8 80 rắn và lỏng 72 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng 69 11 80 rắn và lỏng 12 81 lỏng 66 13 82 lỏng 14 84 lỏng 63 15 86 lỏng Thời gian (phút) 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
12. Nhiệt độ (0C) Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn 86 (phút) (0C) hay lỏng 84 0 60 rắn 82 1 63 rắn 81 2 66 rắn 80 3 69 rắn 79 4 72 rắn 77 5 75 rắn 75 6 77 rắn 7 79 rắn 8 80 rắn và lỏng 72 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng 69 11 80 rắn và lỏng 12 81 lỏng 66 13 82 lỏng 14 84 lỏng 63 15 86 lỏng Thời gian (phút) 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
13. Nhiệt độ (0C) Thời gian đun Nhiệt độ Thể rắn 86 (phút) (0C) hay lỏng 84 0 60 rắn 82 1 63 rắn 81 2 66 rắn 80 3 69 rắn 79 4 72 rắn 77 5 75 rắn 75 6 77 rắn 7 79 rắn 8 80 rắn và lỏng 72 9 80 rắn và lỏng 10 80 rắn và lỏng 69 11 80 rắn và lỏng 12 81 lỏng 66 13 82 lỏng 14 84 lỏng 63 15 86 lỏng Thời gian (phút) 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
14. C1 Khi được đun nóng thì nhiệt Nhiệt độ (0C) ĐƯỜNG BIỂU DIỄN độ của băng phiến tăng dần. 86 Đường biểu diễn từ phút 0 đến phút thứ 6 là đoạn nằm nghiêng 84 0 82 RẮN và LỎNG C2 Tới 80 C thì băng phiến bắt 81 80 đầu nóng chảy. Lúc này băng 79 phiến tồn tại ở thể rắn và lỏng 77 C3 Trong suốt thời gian nóng chảy nhiệt độ băng phiến không 75 thay đổi.Đường biểu diễn từ 72 phút 8 đến phút 11 là đoạn nằm ngang. 69 C4 Khi băng phiến nóng chảy hết thì nhiệt độ băng phiến tiếp 66 tục tăng. 63 Đường biểu diễn từ phút 11 đến Thời gian phút 15 là đoạn nằm nghiêng. 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 (phút)
15. Theo bảng 24.1 SGK thì sự nóng chảy của băng phiến diễn ra trong khoảng thời gian: A. Từ phút thứ 0 đến phút thứ 15. BB. Từ phút thứ 8 đến phút thứ 11. C. Từ phút thứ 12 đến phút thứ 15. D. Từ phút thứ 7 đến phút thứ 12.
16. Bài 24 + 25: SỰ NÓNG CHẢY VÀ SỰ ĐÔNG ĐẶC I. SỰ NÓNG CHẢY 1. Phân tích kết quả thí nghiệm 2. Rút ra kết luận. C5: Chọn từ thích hợp trong -700C, 8080 0o CC , 900C khung để điền vào chỗ trống - thay đổi, không không thaythay đổi đổi trong các câu sau: a) Băng phiến nóng chảy ở Nhiệt độ này gọi là nhiệt độ nóng chảy của băng phiến. b) Trong thời gian nóng chảy, nhiệt độ của băng phiến
17. Bài 24 SỰ NÓNG CHẢY VÀ SỰ ĐÔNG ĐẶC I. SỰ NÓNG CHẢY 1. Phân tích kết quả thí nghiệm 2. Rút ra kết luận. Nhiệt độ Chất Bảng nhiệt độ nóng nóng chảy chảy của 1 số chất Sắt 18080C Đồng 10830C Các chất khác nhau Nhôm 933,50C nhiệt độ nóng chảy có Nước 00C giống nhau không? Thủy ngân - 390C Rượu - 1170C
18. II. SỰ ĐÔNG ĐẶC 1. Döï ñoaùn: Trong thí nghieäm veà söï noùng chaûy cuûa baêng phieán, khi baêng phieán ñöôïc ñun noùng, noù noùng daàn leân roài noùng chaûy. Haõy döï ñoaùn ñieàu gì seõ xaûy ra ñoái vôùi baêng phieán khi thoâi khoâng ñun noùng vaø ñeå baêng phieán nguoäi daàn?
19. 2. Phaân tích keát quaû thí nghieäm: 900C a) - Ñun noùng baêng phiến nhö thí nghieäm ôû hình 24.1 leân tôùi khoaûng 900C roài taét ñeøn 800C coàn. - Laáy oáng nghieäm ñöïng baêng phieán ra khoûi nöôùc noùng vaø ñeå cho baêng phieán nguoäi daàn. 600C Khi nhieät ñoä baêng phieán giaûm daàn ñeán 860C thì baét ñaàu ghi nhieät ñoä vaø theå cuûa baêng phieán trong thôøi gian quan saùt. Cöù 1 phuùt ghi nhieät ñoä vaø theå cuûa baêng phieán moät laàn, Cm3 250 200 cho tôùi khi nhieät ñoä baêng phieán giaûm tôùi 150 100 600C. Ta ñöôïc baûng keát quaû thí nghieäm 25.1. 50
20. Baûng 25.1. Baûng keát quaû Nhieät ñoä (0C) b) 86Haõy döïa vaøo baûng 25.1 ñeå veõ ñöôøng thí nghieäm Theå loûng Thôøi gian Nhieät ñoä Theå raén hay loûng bieåu84 dieãn söï thay ñoåi nhieät ñoä cuûa (phuùt) (00C) baêng82 phieán theo thôøiLoûng gian vaø raéntrong quaù 0 86 Loûng trình81 baêng phieán ñoâng ñaëc. 1 84 Loûng 80 79 2 82 Loûng -Truïc naèm ngang laø truïc thôøi gian, moãi 3 81 Loûng caïnh77 cuûa oâ vuoâng naèm treân truïc naøy 4 80 Loûng vaø raén bieåu75 thò 1 phuùt. Truïc thaúng ñöùng laø 5 80 Loûng vaø raén truïc nhieät ñoä, moãi caïnh oâ vuoâng naèm Raén 6 80 Loûng vaø raén treân72 truïc naøy bieåu thò 1oC. Goác cuûa 7 80 Loûng vaø raén truïc nhieät ñoä ghi 60oC; goác cuûa truïc 8 79 Raén thôøi69 gian laø phuùt 0. 9 77 Raén 10 75 Raén - Noái66 caùc ñieåm xaùc ñònh nhieät ñoä öùng 11 72 Raén vôùi thôøi gian ñeå nguoäi, ta ñöôïc ñöôøng 12 69 Raén bieåu63 dieãn söï thay ñoåi nhieät ñoä cuûa 13 66 Raén baêng phieán theo thôøi gian trong Thôøiquaù gian 14 63 Raén trình60 ñoâng ñaëc. 15 60 Raén 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 (phuùt)
21. Baûng 25.1. Baûng keát quaû Nhieät ñoä (0C) thí nghieäm 86 84 Thôøi gian Nhieät ñoä Theå (phuùt) (00C) 82 0 86 Loûng 81 80 1 84 Loûng 79 2 82 Loûng 3 81 Loûng 77 4 80 Loûng & raén 75 5 80 Loûng vaø raén 6 80 Loûng vaø raén 72 7 80 Loûng vaø raén 8 79 Raén 9 77 Raén 69 10 75 Raén 11 72 Raén 66 12 69 Raén 13 66 Raén 63 14 63 Raén Thôøi 15 60 Raén gian 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 (phuùt)
22. C1: đến 800 C băng phiến bắt đầu đông đặc C2, C3: Yêu cầu Thời gian Dạng đường Söï thay ñoåi nhieät Theå cuûa baêng ñoä cuûa baêng phieán biểu diễn phieán Từ phút 0 đến thứ 4 Naèm nghieâng Giaûm Loûng Từ phút 4 đến thứ 7 Naèm ngang Khoâng thay ñoåi Loûng vaø raén Từ phút 7 đến thứ 15 Naèm nghieâng Giaûm Raén
23. NhiÖt ®é (0C) NhiÖt ®é (0C) 86 86 84 Băng phiên nóng chảy 84 Băng phiến đông đặc 82 82 81 81 80 80 79 R¾n vµ láng 79 Láng vµ r¾n 77 77 75 75 72 72 69 Döïa vaøo hai ñöôøng bieåu69 dieãn veõ ñöôïc em coù nhaän xeùt gì veà hai quaù trình 66 noùng chaûy vaø ñoâng66 ñaëc cuûa baêng 63 phieán?63 Thêi Thêi 60 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112 13 14 15 gian 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 gian
24. C4: Choïn töø thích hôïp trong khung ñeå ñieàn vaøo choã troáng cuûa caùc caâu sau: a) Baêng phieán ñoâng ñaëc ôû (1) Nhieät ñoä naøy goïi laø nhieät ñoä ñoâng ñaëc cuûa baêng phieán. Nhieät ñoä ñoâng ñaëc (2) nhieät ñoä noùng chaûy. b) Trong thôøi gian ñoâng ñaëc, nhieät ñoä cuûa baêng phieán (3) 800C , 900C, 1000C -bằng , lôùn hôn, nhoû hôn - thay ñoåi, khoâng thay ñoåi
25. Bảng 25.2: Nhiệt độ nóng chảy của một số chất Nhiệt ñộ noùng Nhiệt ñộ noùng Chất Chất chaûy(oC) chaûy(0C) Voânfam 3370 Chì 327 Theùp 1300 Kẽm 420 Đồng 1083 Băng phiến 80 Vaøng 1064 Nước 0 Thuỷ ngaân - 39 Bạc 960 Röôïu -117 - ÔÛ nhieät ñoä 40000C: Voânfam ôû theå loûng. Voânfam ôû theå naøo khi nhieät ñoä 40000C, 33700C, 30000C? - ÔÛ nhieät ñoä 33700C: Voânfam ôû theå loûng vaø raén. - ÔÛ nhieät ñoä 30000C: Voânfam ôû theå raén.
26. Vì nhieät ñoä noùng chaûy cuûa Voânfam raát cao. Do ñoù, ngöôøi ta thöôøng söû duïng Voânfam ñeå laøm daây toùc boùng ñeøn cho muïc ñích saùng laâu, daây toùc khoâng ñöùt, beàn.
27. Nhiệt độ (0C) Sự chuyển thể từ thể rắn sang 86 thể lỏng gọi là sự nóng chảy. 84 82 Sự chuyển thể từ thể lỏng sang 81 80 thể rắn gọi là sự đông đặc. 79 Phần lớn các chất nóng chảy ở 77 một nhiệt độ xác định . Nhiệt độ 75 đó gọi là nhiệt độ nóng chảy. 72 Nhiệt độ nóng chảy của các chất khác nhau thì khác nhau. 69 Trong thời gian nóng chảy hay 66 đông đặc nhiệt độ của vật không thay đổi 63 60 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
28. Söï noùng chaûy Loûng Raén (ÔÛ nhieät ñoä xaùc ñònh) Söï ñoâng ñaëc
29. Sự chuyển thể từ thể rắn sang thể lỏng gọi là sự nóng chảy. Nhiệt độ Chất Sự chuyển thể từ thể lỏng sang nóng chảy thể rắn gọi là sự đông đặc. Sắt 18080C Phần lớn các chất nóng chảy ở Đồng 10830C một nhiệt độ xác định . Nhiệt độ Nhôm 933,50C đó gọi là nhiệt độ nóng chảy. Nước 00C Nhiệt độ nóng chảy của các chất Thủy ngân - 390C khác nhau thì khác nhau. Rượu - 1170C Vì sắt có nhiệt độ nóng chảy Trong thời gian nóng chảy hay Tại sao khi nấu chảy đồng người đông đặc nhiệt độ của vật caota thườnghơn đồng, dùng nồicòn sắt nhômmà khôngcó không thay đổi nhiệtthể dùngđộ nóngnồi nhôm?chảy thấp hơn đồng.
30. Ứng dụng của sự nóng chảy: Chế tạo nến,làm đồ trang sức, đồ thủy tinh, đồ nhựa,làm kẹo, Khi hµn díi t¸c dông cña ngän löa cã nhiÖt ®é cao, chç cÇn hµn bÞ nãng ch¶y ra người ta lµm cho c¸c bé phËn ë vÞ trÝ ®ã kÕt dÝnh l¹i víi nhau hoÆc ®îc dÝnh víi nhau b»ng vËt liÖu nãng ch¶y kh¸c ( thiÕc hµn ).
31. Trống đồng Đông Sơn Tượng đồng Huyền Thiên Trấn Vũ
32. III. VAÂN DUÏNG: Nhieät ñoä (0C) C5: Hình 25.1 veõ ñöôøng bieåu dieãn söï thay ñoåi nhieät ñoä 6 theo thôøi gian khi noùng chaûy 4 cuûa chaát naøo? Haõy moâ taû söï thay ñoåi nhieät 2 ñoä vaø theå cuaû chaát ñoù khi 0 noùng chaûy? -2 Thôøi gian -4 0 1 2 3 4 5 6 7(phuùt) Nöôùc ñaù. Töø phuùt 0 ñeán phuùt thöù 1 nhieät ñoä cuûa nöôùc ñaù taêng daàn töø -40C ñeán 00C. Töø phuùt thöù 1 ñeán phuùt thöù 4, nöôùc ñaù noùng chaûy , nhieät ñoä khoâng thay ñoåi. Töø phuùt thöù 4 ñeán phuùt thöù 7, nhieät ñoä cuûa nöôùc ñaù taêng daàn.
33. C6: Trong vieäc ñuùc ñoàng coù nhöõng quaù trình chuyeån theå naøo cuûa ñoàng? Traû lôøi: - Khi ñun noùng ñoàng trong loø: ñoàng chuyeån töø theå raén sang theå loûng (quaù trình noùng chaûy). - Khi ñoàng nguoäi trong khuoân ñuùc: ñoàng chuyeån töø theå loûng sang theå raén (quaù trình ñoâng ñaëc).
34. C7: Taïi sao ngöôøi ta duøng nhieät ñoä cuûa nöôùc ñaù ñang tan ñeå laøm moät moác ño nhieät ñoä? Traû lôøi: Vì nhieät ñoä naøy laø xaùc ñònh vaø khoâng thay ñoåi trong quaù trình nöôùc ñaù ñang tan.
35. BAØI TAÄP CUÛNG COÁ 1. Trong caùc caâu so saùnh nhieät ñoä noùng chaûy vaø nhieät ñoä ñoâng ñaëc cuûa nöôùc döôùi ñaây, caâu naøo ñuùng? A. Nhieät ñoä noùng chaûy cao hôn nhieät ñoä ñoâng ñaëc. B. Nhieät ñoä noùng chaûy thaáp hôn nhieät ñoä ñoâng ñaëc. C. Nhieät ñoä noùng chaûy coù theå cao hôn, cuõng coù theå thaáp hôn nhieät ñoä ñoâng ñaëc. D.Nhieät ñoä noùng chaûy baèng nhieät ñoä ñoâng ñaëc.
36. BAØI TAÄP CUÛNG COÁ 2. Ví duï naøo sau ñaây lieân quan đeán aùp duïng hieän töôïng ñoâng ñaëc? A. Meï ñun soâi nöôùc. B. Em ñoát neán thaép ñeøn trung thu. C. Söông ñoïng treân laù caây. D. Cho nöôùc vaøo ngaên ñaù cuûa tuû laïnh.
37. Rung chu«ng víi ®iÓm Điền từ thích hợp vào chổ trống của các câu sau : Sự nóng chảy là sự chuyển thể từ thể .r¾n sang thể .láng Thêi gian: HÕt151413101211987654321 giê
38. Rung chu«ng víi ®iÓm Câu 2: Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không liên quan đến hiện tượng nóng chảy ? A. Bỏ một cục nước đá vào một cốc nước. B. Đốt một ngọn nến. C.C Đốt một ngọn đèn dầu. D. Đúc một cái chuông đồng. Thêi gian: HÕt151413101211987654321 giê
39. Rung chu«ng víi ®iÓm Câu 3:Ở nhiệt độ trong lớp học, chất nào sau đây không tồn tại ở thể lỏng? A. Thủy ngân. B. Rượu C.C Nhôm . D. Nước . Thêi gian: HÕt151413111012987654321 giê
40. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ - Học thuộc nội dung kết luận. -Bài tập về nhà: Làm BT ( SBT). - Nghiên cứu trước nội dung bài 26, tìm hiểu về sự bay hơi và sự ngưng tụ.