Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Tiết 22: Sự nở vì nhiệt của chất rắn

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Tiết 22: Sự nở vì nhiệt của chất rắn

1. CHƯƠNG II: NHIỆT HỌC • Các chất dãn nở vì nhiệt như thế nào? • Sự nóng chảy, sự đông đặc, sự bay hơi, sự ngưng tụ là gì? • Làm thế nào để tìm hiểu tác động của một yếu tố lên một hiện tượng khi có nhiều yếu tố cùng tác động một lúc? • Làm thế nào để kiểm tra một dự đoán?
2. Epphen (1832- 1923 ) Tháp Epphen làm bằng thép cao 320m, do kĩ sư người Pháp thiết kế. Tháp được xây dựng năm 1889 tại quảng trường Mars, nhân dịp hội chợ quốc tế lần thứ nhất tại Pari. Tháp Epphen
3. Tháp Epphen (Eiffel) ở Pari, Thủ đô nước Pháp là tháp bằng thép nổi tiếng thế giới. Các phép đo chiều cao tháp vào ngày 01/01/1890 và ngày 01/07/1890 cho thấy, trong vòng 6 tháng tháp cao thêm hơn 10cm. Tại sao lại có sự kì lạ đó? Chẳng lẽ một cái tháp bằng thép lại có thể “lớn lên” được hay sao? Tháng 1 Tháng 7 01-01-1890 01-07-1890
4. Tiết 22. SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT RẮN 1. Làm thí nghiệm Dùng dụng cụ vẽ ở hình 18.1. + Quả cầu kim loại + Vòng kim loại + Đèn cồn
5. - Trước khi hơ nóng quả cầu kim loại, thử thả xem quả cầu có lọt qua vòng kim loại không. Nhận xét. + Quả cầu kim loại - Dùng đèn cồn hơ nóng + Vòng kim loại quả cầu kim loại trong 3 + Đèn cồn phút, rồi thử thả xem quả cầu có còn lọt qua vòng kim loại nữa không. Nhận xét. - Nhúng quả cầu đã được hơ nóng vào nước lạnh rồi thử thả cho nó lọt qua vòng kim loại. Nhận xét.
6. Bước1: Trước khi hơ nóng,thử thả quả cầu vào vòng kim loại. Nhận xét * NX :Trước khi hơ nóng quả cầu, quả cầu lọt qua vòng kim loại. Bước 2: Dùng đèn cồn hơ nóng quả cầu kim loại trong 3 phút, rồi thử thả xem quả cầu có còn lọt qua vòng kim loại nữa không. Nhận xét. * NX : Sau khi hơ nóng quả cầu, quả cầu không còn lọt qua vòng kim loại. Cm3 Bước 3: Nhúng quả cầu đã 250 200 150 được hơ nóng vào nước 100 50 lạnh rồi thử thả cho nó lọt qua vòng kim loại. Nhận xét. * NX : Sau khi nhúng quả cầu vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại.
7. 2. Trả lời câu hỏi C1: Tại sao khi bị hơ nóng, quả cầu lại không lọt qua vòng kim loại. * TL : Vì quả cầu nở ra khi nóng lên. C2: Tại sao khi được nhúng vào nước lạnh, quả cầu lại lọt qua vòng kim loại. * TL: Vì quả cầu co lại khi lạnh đi. Cm3 250 3. Rút ra kết luận 200 150 100 C3: Chọn từ thích hợp 50 trong khung để điền vào - nóng lên chỗ trống của các câu sau: - lạnh đi a) Thể tích quả cầu khi quả cầu nóng lên. - tăng b) Thể tích quả cầu giảm khi quả cầu - giảm
8. Chú ý: Sự nở vì Bảng bên ghi độ tăng nhiệt theo chiều dài của các thanh chiều dài kim loại khác nhau có chiều dài ban đầu là (sự nở Nhôm 0,12cm 100cm khi nhiệt độ tăng dài) của Đồng 0,086cm vật rắn có thêm 500C. Sắt 0,060cm nhiều ứng N dụng Đ S trong đời Tăng nhiệt độ thêm 500C sống và kĩ N thuật. Đ S C4: Từ bảng trên có thể rút ra nhận xét gì về sự nở vì nhiệt của các chất rắn khác nhau ? TL: Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau. Nhôm nở nhiều nhất, rồi đến đồng, sắt.
9. 4. Vận dụng C5: Ở đầu cán (chuôi) dao, liềm bằng gỗ, thường có một đai bằng sắt, gọi là cái khâu (H. 18.2) dùng để giữ chặt lưỡi dao hay lưỡi liềm. Tại sao khi lắp khâu, người thợ rèn phải nung nóng khâu rồi mới tra vào cán ? Phải nung nóng khâu dao, liềm vì khi được nung nóng, khâu nở ra dễ lắp vào cán, khi nguội đi khâu co lại xiết chặt vào cán.
10. Hãy nghĩ cách làm cho quả cầu trong thí nghiệm ở hình 18.1, dù đang nóng vẫn có thể lọt qua vòng kim loại. Hãy làm thí nghiệm kiểm chứng. Trả lời : Nung nóng vòng kim loại.
11. C7 Hãy tự trả lời câu hỏi đã nêu ra ở đầu bài học. Biết rằng, ở Pháp tháng Một đang là mùa Đông, còn tháng Bảy đang là mùa Hạ. Mùa hè Mùa đông Trả lời : Vào mùa Hạ nhiệt độ tăng lên, thép nở ra, làm cho tháp cao lên.
12. Ghi nhớ: Chất rắn nở ra khi nóng lên, co lại khi lạnh đi. Các chất rắn khác nhau nở vì nhiệt khác nhau.
13. Bài tập 18.1. Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra khi nung nóng một vật rắn ? A.Khối lượng của vật tăng. B.Khối lượng của vật giảm. C.Khối lượng riêng của vật tăng. D.Khối lượng riêng của vật giảm.
14. 18.2. Một lọ thủy tinh được đậy bằng nút thủy tinh. Nút bị kẹt. Hỏi phải mở nút bằng cách nào trong các cách sau đây ? A.Hơ nóng nút. B.Hơ nóng cổ lọ. C.Hơ nóng cả nút và cổ lọ. D.Hơ nóng đáy lọ.
15. 1/ Hiện nay nhiệt độ của Trái Đất đang trong tình trạng nóng dần lên Nền nhiệt độ liên tục thay đổi
16. 2/ Nguyên nhân là do sự gia tăng nồng độ các khí nhà kính (CO2, CH4 ) trong khí quyển, xảy ra do các hoạt động của con người: + Sản xuất năng lượng, công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng + Hoạt động lâm nghiệp: Phá rừng, cháy rừng + Hoạt động nông nghiệp: Làm đất, bón phân, các chất thải nông nghiệp. + Các hoạt động khác: Nước thải, rác thải
17. 3/ Hậu quả việc tăng nhiệt độ của Trái Đất: Hạn hán, cháy rừng, lũ lụt, khí nóng, nhiễm mặn, bệnh dịch
18. CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT * Bêtông (là ximăng trộn với nước và cát, đá) nở vì nhiệt như thép. Nhờ đó mà các trụ bêtông cốt thép không bị nứt khi nhiệt độ ngoài trời thay đổi. * Tại sao trên đường ray xe lửa, mặt đường bê tông, người ta không làm một đường thẳng dài mà làm từng đoạn? Vì để khi gặp nóng thì đường nở dài ra mà không bị gấp khúc Vậy sau này khi các em muốn làm nghề kỹ sư xây dựng, cầu đường, thì các em phải nắm rõ nguyên tắc của sự nở vì nhiệt của chất rắn như thế nào để mà vận dụng cho có hiệu quả.
19. Dặn dò • Về nhà học bài, đọc phần có thể em chưa biết. • Làm các bài tập 18.1 – 18.5 SBT. • Xem trước Bài 19. Sự nở vì nhiệt của chất lỏng.