Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Tiết 20, Bài 18: Hai loại điện tích

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 7 - Tiết 20, Bài 18: Hai loại điện tích

1. KIỂM TRA BÀI CŨ 1) Cĩ thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách nào ? Cĩ thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát 2) Giải thích tại sao vào những ngày thời tiết khơ ráo, đặc biệt là những ngày hanh khơ, khi ta chải đầu bằng lược nhựa, nhiều sợi tĩc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra? Khi chải đầu bằng lược nhựa, lược nhựa và tĩc cọ xát vào nhau. Cả lược nhựa và tĩc đều bị nhiễm điện, do đĩ tĩc bị lược hút nên kéo thẳng ra 3) Dùng mảnh vải khơ để cọ xát, thì cĩ thể làm cho vật nào dưới đây mang điện tích. A. Một ống bằng gỗ C. Một ống bằng giấy B. Một ống bằng nhựa D. Một ống bằng thép
2. Một vật bị nhiễm điện (mang điện tích) cĩ khả năng hút các vật khác. Nếu hai vật đều bị nhiễm điện đặt gần nhau thì chúng hút nhau hay đẩy nhau ?
3. TiẾT 20: HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH - - + + + -
4. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích. Thí nghiệm 1: 1. Kẹp hai mảnh nilơng vào thân bút chì rồi nhấc lên. Quan sát xem hai mảnh nilơng cĩ ?  hút nhau, đẩy nhau khơng ? Bảng kết quả thớ nghiệm 1. Hiện tượng xảy ra khi Nhận xột về sự nhiễm điện Bước Tiến hành TN đặt gần nhau của hai vật Khơng cĩ hiện tượng Hai mảnh nilơng Cả hai mảnh nilơng 1 gì xảy ra (khơng hút, chưa được cọ xát khơng bị nhiễm điện khơng đẩy)
5. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích. Thí nghiệm 1: (hình 18.1 và hình 18.2 SGK). 2. Trải hai mảnh nilơng xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng ?  nhiều lần. Cầm thân bút chì để nhấc 2 mảnh nilơng lên. Quan sát xem chúng hút nhau hay đẩy nhau. Bảng kết quả thớ nghiệm 1. Hiện tượng xảy ra khi Nhận xột về sự nhiễm điện Bước Tiến hành TN đặt gần nhau của hai vật Khơng cĩ hiện tượng Hai mảnh nilơng Cả hai mảnh nilơng 1 gì xảy ra (khơng hút, chưa được cọ xát khơng bị nhiễm điện khơng đẩy) Hai mảnh nilơng Nhiễm điện giống nhau 2 Chúng đẩy nhau đã được cọ xát (mang điện tích cùng loại)
6. Thí nghiệm 1: (hình 18.1 và hình 18.2 SGK). 3. Dùng hai mảnh vải khơ cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá nhọn. Đưa các đầu đã ? được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát xem hai Hai đầu đã thanh nhựa hút nhau hay đẩy được cọ xát  nhau. Bảng kết quả thớ nghiệm 1. Hiện tượng xảy ra khi Nhận xột về sự nhiễm điện Bước Tiến hành TN đặt gần nhau của hai vật Hai mảnh nilơng Khơng cĩ hiện tượng Cả hai mảnh nilơng 1 chưa được cọ xát gì xảy ra (khơng hút, khơng bị nhiễm điện khơng đẩy) Hai mảnh nilơng Nhiễm điện giống nhau 2 Chúng đẩy nhau đã được cọ xát (mang điện tích cùng loại) Hai thước nhựa Nhiễm điện giống nhau 3 giống nhau đã Chúng đẩy nhau được cọ xát (mang điện tích cùng loại)
7. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích. Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 và hỡnh 18.2 SGK). * Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích . . . . .(1). . . . loại và khi được đặt gần nhau thì chúng . .(2). . . . nhau. cùng khác hút đẩy
8. Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK). a. Đưa đầu thanh thủy tinh đã được ? cọ xát bằng mảnh lụa lại gần đầu thanh nhựa chưa được cọ xát.  Quan sát hiện tượng. Thanh thủy tinh b. Đưa đầu thanh thủy tinh đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần ? đầu thanh nhựa đã được cọ xát. Quan sát hiện tượng.  Bảng kết quả thí nghiệm 2. Thanh thủy tinh Hiện tượng gì xảy Nhận xét về sự nhiễm Bước Tiến hành TN ra khi đặt gần nhau điện của hai vật Thanh thủy tinh đã cọ Thanh thủy tinh nhiễm a xát và thước nhựa chưa Chúng hút nhau yếu điện, thước nhựa cọ xát khơng nhiễm điện. Cả thanh thủy tinh và Chúng hút nhau Cả hai bị nhiễm điện. b thước nhựa đã cọ xát mạnh (mang điện tích khác loại)
9. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích. Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK) * Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng. . (1). . . nhau do chúng mang điện tích .(2). . . . . loại. cùng khác đẩy hút Kết luận : Cĩ hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau.
10. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích. * Quy ước : - Điện tích của thủy tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+). - Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khơ là điện tích âm (-).
11. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH I. Hai loại điện tích. C1 Đặt thanh nhựa sẫm màu lên trục quay sau khi đã được cọ xát bằng mảnh vải khơ. Đưa mảnh vải này lại gần đầu thanh nhựa được cọ xát thì chúng hút nhau. Biết rằng mảnh vải cũng bị nhiễm điện, hỏi mảnh vải mang điện tích dương hay điện tích âm?  +? Do thanh nhựa mang điện tích âm, mà thanh nhựa hút mảnh vải nên mảnh vải mang điện tích dương.
12. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử. 1. Ở tâm mỗi nguyên tử cĩ một Êlectrơn hạt nhân mang điện tích dương. 2. Xung quanh hạt nhân cĩ các - êlectrơn mang điện tích âm chuyển Hạt nhân động tạo thành lớp vỏ nguyên tử. - 3. Tổng điện tích âm của các + êlectrơn cĩ trị số tuyệt đối bằng điện + + tích dương của hạt nhân. Do đĩ, - bình thường nguyên tử trung hịa về điện. 4. Êlectrơn cĩ thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ Mơ hình đơn giản của vật này sang vật khác. nguyên tử
13. CĨ THỂ EM CHƯA BiẾT Trước đây hơn 2000 năm, người ta đã phát hiện ra sự nhiễm điện của hổ phách khi cọ xát vào lơng thú. Theo tiếng Hi Lạp, hổ phách là êlectron. Sau này người ta dùng từ êlectron để đặt tên cho hạt mang điện tích âm trong nguyên tử, tiếng Việt cịn gọi là điện tử. Năm 1911 Rơdepho đã nêu ra mơ hình nguyên tử, sau đĩ tới nhà vật lý người Anh Ninx Bo đưa ra mơ hình lượng tử giúp các nhà khoa học lý giải được tồn bộ hệ thống tuần hồn các nguyên tố.
14. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH III. Vận dụng. C2. Trước khi cọ xỏt, cú phải trong mỗi vật đều cú điện tớch dương và điện tớch õm hay khụng ? Nếu cú thỡ cỏc điện tớch này tồn tại ở những loại hạt nào cấu tạo nờn vật ?  Trước khi cọ xỏt cỏc vật đều cú điện tớch dương tồn tại ở hạt nhõn và điện tớch õm tồn tại ở cỏc ờlectrụn cấu tạo nờn vật. C3. Tại sao trước khi cọ xỏt, cỏc vật khụng hỳt cỏc vụn giấy nhỏ ?  Vì trước khi cọ xát nguyên tử trung hịa về điện (chưa cĩ nhiễm điện), nên khơng hút các vụn giấy nhỏ.
15. Bài 18 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH III. VẬN DỤNG C4. Sau khi cọ xát, vật nào trong hình nhận thêm êlectrơn, vật nào mất bớt êlectrơn? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm? Sau khi cọ xát : - Thước nhựa nhận thêm êlectrơn ➔ nhiễm điện âm. - Mảnh vải mất bớt êlectrơn ➔ nhiễm điện dương. Một vật nhiễm điện âm nếu . .nhận. . . . .thêm. . . . .êlectrơn. . . . , Một vật nhiễm điện dương nếu . .mất. . .bớt. . . .êlectrơn. . . . Mảnh vải - - + - + - - + - + - + - + + - +- + - + +- + Thước nhựa - - - - - - - +- +- +- +- + + + + Trước khi cọ xát Sau khi cọ xát
16. BÀI 18.2/38 SBT: Trong các hình a,b,c,d, các mũi tên đã cho chỉ lực tác dụng (hút hoặc đẩy) giữa hai vật mang điện tích. Hãy ghi dấu điện tích chưa cho biết của vật thứ hai A B C D E F G H a) b) c) d)
17. GHICỦNG NHỚ CỐ 1)Cĩ hai . loại điện tích là: điện tích dương và điện tích âm 2) Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau . khác loại thì hút nhau 3) Nguyên tử gồm .hạt nhân mang điện dương và các êlectron . mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân. 4)Một vật nhiễm . điện âm nếu nhận thêm êlectron, nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectron.
18. Dặn dị  Học thuộc phần ghi nhớ trang 52/sgk.  Làm bài tập 18.1, 18.3, 18.5, 18.6 SBT.  Đọc trước bài “ DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN”