Bài giảng Vật lí Lớp 8 - Bài 6: Lực ma sát - Năm học 2019-2020 - Phạm Thị Thu

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 8 - Bài 6: Lực ma sát - Năm học 2019-2020 - Phạm Thị Thu

1. GIÁOGIÁO VIÊN THỰC HIỆN : PHẠM THỊ THUTHU Năm học : 2019 - 2020
2. KIỂM TRA BÀI CŨ Câu 1: Cặp lực nào sau đây tác dụng lên một vật làm vật đang đứng yên, tiếp tục đứng yên? A. Hai lực cùng cường độ, cùng phương. B. Hai lực cùng phương, ngược chiều. C. Hai lực cùng phương, cùng cường độ, cùng chiều. D. Hai lực cùng đặt vào một vật, có cùng cường độ, có phương nằm trên một đường thẳng, ngược chiều. Câu 2: Hành khách ngồi trên xe ô tô đang chuyển động bỗng thấy mình bị nghiêng người sang trái, chứng tỏ xe: A. đột ngột giảm vận tốc. B. đột ngột tăng vận tốc. C. đột ngột rẽ sang trái. D. Đột ngột rẽ sang phải.
3. TRƯỜNG HỢP NÀO VIẾT CHỮ DỄ HƠN
4. I. Khi nào có lực ma sát? 1. Lực ma sát trượt. 2. Lực ma sát lăn 3. Lực ma sát nghỉ
5. SƠ ĐỒ TỔNG QUAN CÁC TRẠM HỌC TẬP TRẠM 2 TRẠM 3 TRẠM 2 TRẠM 3 TRẠM 1 TRẠM 1
6. NỘI QUY GIỜ HỌC • Tổ trưởng tiến hành thí nghiệm, các bạn quan sát, ghi vào phiếu học tập • Thời gian làm việc ở 1 trạm của mỗi nhóm là 3 phút. • Hết 3 phút các nhóm sẽ chuyển sang trạm mới.
7. NỘI DUNG CÁC TRẠM HỌC TẬP • LỰC MA SÁT TRƯỢT TRẠM 1 • LỰC MA SÁT LĂN TRẠM 2 • LỰC MA SÁT NGHỈ TRẠM 3
8. I. Khi nào có lực ma sát? 1. Lực ma sát trượt. 2. Lực ma sát lăn 3. Lực ma sát nghỉ - Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật trượt trên bề mặt của vật khác và cản trở lại chuyển động.
9. I. Khi nào có lực ma sát? 1. Lực ma sát trượt. 2. Lực ma sát lăn 3. Lực ma sát nghỉ - Lực ma sát trượt - Lực ma sát lăn sinh sinh ra khi một vật ra khi một vật lăn trên trượt trên bề mặt của bề mặt của vật khác vật khác và cản trở và cản trở lại chuyển lại chuyển động. động.
10. I. Khi nào có lực ma sát? 1. Lực ma sát trượt. 2. Lực ma sát lăn 3. Lực ma sát nghỉ Fmsn Fk - Lực ma sát trượt - Lực ma sát lăn sinh - Lực ma sát nghỉ sinh ra khi một vật ra khi một vật lăn giữ cho vật trượt trên bề mặt của trên bề mặt của vật không trượt khi vật khác và cản trở khác và cản trở lại vật bị tác dụng lại chuyển động. chuyển động. của lực khác. Fmsn= Fk
11. I. Khi nào có lực ma sát? II. Lực ma sát trong đời sống và trong kĩ thuật. 1. Lực ma sát có thể có hại.
12. C6. Hãy nêu tác hại của lực ma sát và các biện pháp làm giảm lực ma sát trong các trường hợp sau: Ổ bi Xích xe đạp Tác hại: Lực ma sát trượt Tác hại: Fmst xuất hiện Tác hại: Lực ma sát trượt làm mòn xích, đĩa, nóng ở ổ bi và trục khi bị rỉ, cản trở chuyển động của vật, đạp xe thấy nặng làm mòn bi, trục, cản thùng, làm mòn thùng, trở chuyển động, nóng làm nóng thùng. vật. Biện pháp:Tra dầu mỡ Biện pháp: Gắn ổ bi Biện pháp: Thay ma sát thường xuyên mới, tra dầu mỡ vào ổ trượt bằng ma sát lăn bi, ổ trục.
13. I. Khi nào có lực ma sát? II. Lực ma sát trong đời sống và trong kĩ thuật. 1. Lực ma sát có thể có hại. 2. Lực ma sát có thể có lợi.
14. C7. Hãy quan sát các trường hợp sau, nếu không có lực ma sát thì sẽ xảy ra hiện tượng gì? Hãy tìm cách tăng lực ma sát trong những trường hợp này. Nếu không có lực ma Nếu không có lực ma Nếu không có lực ma sát thì không viết được sát thì ốc bị tuột ra còn sát thì ô tô không dừng diêm không nóng lên lại được. để cháy Cách làm tăng: Tăng Cách làm tăng: Tạo Cách làm tăng: Tạo độ nhám bề mặt tiếp ren cho ốc và vít, làm rãnh cho lốp xe, làm xúc nhám bề mặt vỏ diêm phanh cho xe.
15. I. Khi nào có lực ma sát? II. Lực ma sát trong đời sống và trong kĩ thuật. 1. Lực ma sát có thể có hại. 2. Lực ma sát có thể có lợi. III. Vận dụng và ghi nhớ.
16. C8. Hãy giải thích các hiện tượng sau và cho biết trong các hiện tượng này ma sát có lợi hay có hại: a. Khi đi trên sàn đá hoa mới Ma sát có lợi lau dễ bị ngã. b. Ô tô đi vào chỗ bùn lầy, có Ma sát có lợi khi bánh xe quay tít mà xe không tiến lên được c. Giày đi mãi đế bị mòn. Ma sát có hại d. Mặt lốp ô tô vận tải phải có Ma sát có lợi khía sâu hơn mặt lốp xe đạp. e. Phải bôi nhựa thông vào dây Ma sát có lợi cung ở cần kéo nhị (đàn cò).
17. C9. Ổ bi có tác dụng gì? Tại sao việc phát minh ra ổ bi lại có ý nghĩa quan trọng đến sự phát triển của khoa hoc và công nghệ? Trả lời - Ổ bi có tác dụng làm giảm ma sát 20 -30 lần do thay ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi. - Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm lực cản lên các vật chuyển động làm cho máy móc hoạt động dể dàng, giảm mòn, giảm nóng thiết bị, hiệu quả cao góp phần thúc đẩy sự phát triển của các ngành như động lực học, cơ khí, chế tạo máy
18. Phải mất hàng chục thế kỉ để tạo ra sự khác biệt giữa hai loại trục bánh xe. Trục bánh xe bò Trục bánh xe đạp
19. Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời ma em chon. Câu1: Trường hợp nào sau đây lực xuất hiện không phải là lực ma sát? A. Lực xuất hiện khi lốp xe trượt trên mặt đường. B. Lực xuất hiện làm mòn đế giầy. C. Lực xuất hiện khi lò xo bị nén hay bị dãn. D. Lực xuất hiện giữa dây cuaroa với bánh xe truyền chuyển động. Câu2: Cách nào sau đây giảm được ma sát? A. Tăng độ nhám của bề mặt tiếp xúc. B. Tăng lực ép lên mặt tiếp xúc. C. Tăng độ nhẵn giữa các mặt tiếp xúc. D. Tăng diện tích bề mặt tiếp xúc. Câu3: Lực ma sát trượt xuất hiện trong trường hợp nào sau đây? A. Ma sát giữa các viên bi với ổ trục xe đạp, xe máy. B. Ma sát giữa cốc nước đăt trên mặt bàn với mặt bàn. C. Ma sát giữa lốp xe với mặt đường khi xe chuyển động. D. Ma sát giữa ma phanh với vành xe khi bóp nhẹ phanh.
20. - Học thuộc phần ghi nhớ. - Hệ thống lại kiến thức bài học bằng bản đồ tư duy. - Làm bài tập trong sách bài tập. - Ôn tâp kĩ lí thuyết tờ bài 1 đến bài 6, giờ sau kiểm tra 1 tiết.
21. TRẠM 1: Tìm hiểu về lực ma sát trượt. Mục đích thí nghiệm : Phát hiện khi nào có lực ma sát trượt ? Lấy ví dụ Dụng cụ thí nghiệm : xe lăn, máng nghiêng Cách tiến hành : Giữ xe lăn trên máng nghiêng (như hình vẽ) rồi thả. Quan sát chuyển động và đo quãng đường đi được của xe. Ghi vào phiếu học tập
22. TRẠM 2: Tìm hiểu về lực ma sát lăn. Mục đích thí nghiệm : Phát hiện khi nào có lực ma sát lăn ? Lấy ví dụ Dụng cụ thí nghiệm : xe lăn, máng nghiêng Cách tiến hành : Giữ xe lăn trên máng nghiêng (như hình vẽ) rồi thả. Quan sát chuyển động và đo quãng đường đi được của xe. Ghi vào phiếu học tập TRẠM 3: Tìm hiểu về lực ma sát nghỉ. Mục đích thí nghiệm : Phát hiện khi nào có lực ma sát nghỉ ? Lấy ví dụ Dụng cụ thí nghiệm : xe lăn, quả nặng, lực kế Cách tiến hành : Móc lực kế vào một vật nặng đặt trên bàn, rồi kéo từ từ lực kế theo phương ngang. Ghi số chỉ của lực kế khi vật chưa chuyển động. Ghi vào phiếu học tập
23. PHIẾU HỌC TẬP TIẾT 7: LỰC MA SÁT Họ tên: Lớp 8 I. KHI NÀO CÓ LỰC MA SÁT ? TRẠM 1: Tìm hiểu về lực ma sát trượt. Mô tả thí nghiệm : Xe trượt trên mặt phẳng được cm, rồi . Chứng tỏ ,có lực ngăn cản chuyển động , gọi là . Vậy lực ma sát trượt sinh ra khi vật này trên bề mặt vật khác C1 : Ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống và kĩ thuật : TRẠM 2: Tìm hiểu về lực ma sát lăn. Mô tả thí nghiệm : Xe lăn trên mặt phẳng được cm, rồi . Chứng tỏ ,có lực ngăn cản chuyển động , gọi là .Vậy lực ma sát lăn sinh ra khi vật này trên bề mặt vật khác C2 : Ví dụ về lực ma sát lăn trong đời sống và kĩ thuật : . C3 : Sau khi làm xong thí nghiệm trạm 1 và trạm 2, em thấy quãng đường đi được của xe khi . dài hơn. Chứng tỏ, cường độ của lực ma sát lăn . so với cường độ lực ma sát trượt TRẠM 3: Tìm hiểu về lực ma sát nghỉ. C4 : Tại sao trong thí nghiệm, mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên ? Vì : có xuất hiện cân bằng với lực kéo. Vậy lực ma sát nghỉ sinh ra khi . C5 : Ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kĩ thuật :
24. II. LỰC MA SÁT TRONG ĐỜI SỐNG VÀ KĨ THUẬT 1. Lực ma sát có thể có hại : C6 : Tác hại Biện pháp giảm Xích xe đạp Ổ bi Đẩy thùng hàng 2. Lực ma sát có thể có lợi : C7 : Lợi ích Biện pháp tăng Viết phấn Đánh diêm, Ốc vít Ma sát ô tô và mặt đường