Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 8: Mắt - Vũ Thanh Tịnh

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Bài 8: Mắt - Vũ Thanh Tịnh

1. SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TỈNH HƯNG YÊN oOo MƠN VẬT LÍ 9 Cơ giáo: Vũ Thanh Tịnh Trường THCS Lương Tài - Văn Lâm.
2. Nhớ lại kiến thức cũ: I. Đặc điểm về hình dạng của thấu kính hội tụ: Thấu kính hội tụ là loại thấu kính cĩ phần rìa mỏng hơn phần giữa. II. Đặc điểm ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ: +)Vật ở rất xa thấu kính: Ảnh thật ,ngược chiều, bé hơn vật và cĩ vị trí cách thấu kính một khoảng bằng tiêu cự. +) d > 2f : Ảnh thật ,ngược chiều, bé hơn vật. +) f < d< 2f : Ảnh thật ,ngược chiều, lớn hơn vật. +) 0< d < f: Ảnh ảo, cùng chiều, lớn hơn vật.
3. BÀI 8: MẮT ( Vật lí 9 trang 128 – Sách KHTN tập 2 trang 140 )
4. MẮT Thể thủy Màng I. CẤU TẠO CỦA MẮT tinh lưới Gồm 2 bộ phận chính: - Thể thủy tinh: là một thấu kính hội tụ. * Thể thủy tinh là một thấu kính hội tụ bằng một chất trong suốt và mềm, cĩ thể phồng lên - Màng lưới (cịn hoặc dẹt xuống để thay đổi tiêu cự. gọi là võng mạc). * Màng lưới (võng mạc) nằm ở đáy mắt tại đĩ ảnh của vật mà ta nhìn thấy sẽ hiện lên rõ nét.
5. Để nhìn rõ một vật thì ảnh của vật phải ở vị trí nào?
6. II.SỰ ĐIỀU TIẾT C2. Em hãy cho biết tiêu cự của thể thuỷ tinh khi mắt nhìn các vật ở xa và các vật ở gần dài, ngắn khác nhau như thế nào? Biết rằng khoảng cách từ thể thuỷ tinh của mắt đến màng lưới là khơng đổi và ảnh của vật luơn luơn hiện trên màng lưới. B .F’ A’ A B’ 0
7. Hãy vẽ ảnh của vật hiện trên màng lưới trong hai trường hợp: khi vật ở xa và khi vật ở gần mắt? B I F1 A1 A O B1 Màng lưới TTT B I F2 A2 A O B2 Màng lưới TTT
8. Khi nhìn các vật ở càng xa mắt thì tiêu cự của thể thủy tinh càng dài ( thể thủy tinh dẹt xuống); khi nhìn các vật ở càng gần mắt thì tiêu cự của thể thủy tinh càng ngắn ( thể thủy tinh phồng lên) Kết luận Khi muốn nhìn rõ vật ở các vị trí xa, gần khác nhau thì thể thuỷ tinh phồng lên hay dẹt xuống làm thay đổi tiêu cự để cho ảnh hiện trên màng lưới được rõ nét. Quá trình này gọi là sự điều tiết của mắt.
9. Bµi 8 : M¾t I. CẤU TẠO CỦA MẮT II. SỰ ĐIỀU TIẾT III. ĐIỂM CỰC CẬN VÀ ĐIỂM CỰC VIỄN ĐIỂM CỰC VIỄN (Cv): ĐIỂM CỰC CẬN (Cc): Là điểm xa mắt nhất mà ta cĩ Là điểm gần mắt nhất mà khi cĩ thể nhìn rõ được một vật ở đĩ một vật ở đĩ ta cĩ thể nhìn rõ khi khơng điều tiết . được. Khoảng cách từ mắt đến Khoảng cách từ mắt đến điểm cực viễn gọi là khoảng điểm cực cận gọi là khoảng cực cận (OC ). cực viễn (OCv). c Vật đặt trong khoảng từ điểm cực cận đến điểm cực viễn thì mắt nhìn rõ vật . Mắt bình thường cĩ điểm cực viễn ở vơ cực, điểm cực cận cách mắt khoảng 25cm.
10. BÀI 8: MẮT I. CẤU TẠO CỦA MẮT II. SỰ ĐIỀU TIẾT III. ĐIỂM CỰC CẬN VÀ ĐIỂM CỰC VIỄN F CV CC F CV CC Mắt của mỗi chúng ta đều có một điểm cực cận và một điểm cực viễn. Vị trí của hai điểmKhoảngnày phụ cách thuộc từ vàođiểm thị cực lực cận của C mỗiC đếùn người điểm và cực vị trí viễn của C Vchúnggọi là cógiới thể bị thay đổihạn theo nhìn thời rõ gian.của mắt.
11. Bµi 8: M¾t Ở mắt người bình thường thì điểm cực viễn ở rất xa mắt (vơ cực) Đối với bảngThực thử thịra ,lực nếu SGK/129,mắt đã đặt mắt cáchnhìn bảngrõ các thửvật thịcách lực 5mmắt và nhìn dịngtừ 5m,6mthứ 2 từ trở trênlên xuốngthì sẽ để kiểm nhìntra mắtrõ cáccĩ tốtvật khơng.ở rất xa. Vì vậy, trong ngành y tế, để thử mắt người ta dùng bảng thử thị lực. Đặt mắt cách bảng thử thị lực 5m và nhìn dịng thứ 10 từ trên xuống thì ta sẽ kiểm tra mắt cĩ tốt hay khơng.
12. BÀI 8: MẮT C4. Hãy xác định xem điểm cực cận của mắt em cách mắt bao nhiêu cm? Nhìn thấy các chữ bị mờ Cc Đối với mắt người cịn trẻ thì điểm cực cận cách mắt trên 10cm. Càng lớn tuổi thì điểm cực cận càng ra xa mắt, cĩ thể cách mắt trên 1m.
13. BÀI 8: MẮT Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì mắt phải điều tiết mạnh nhất, cơ vịng đỡ thể thủy tinh co bĩp mạnh nhất, do đĩ rất chĩng Khơng nên thường xuyên nhìn vật mỏi mắt. ở quá gần, mắt điều tiết liên tục, lâu ngày sẽ bị cận thị. Khi học bài, đọc sách, xem ti vi, chơi game sau một thời gian chúng ta phải dừng lại và thư giãn để mắt khơng phải điều tiết liên tục.
14. Nếu làm việc tại các nơi như: - Cĩ khơng khí bị ơ nhiễm - Thiếu ánh sáng quá mức - Cĩ ơ nhiễm tiếng ồn - Gần nguồn sĩng điện từ mạnh thì cĩ ảnh hưởng gì đến thị lực của mắt khơng? Đĩ là các nguyên nhân dẫn đến suy giảm thị lực của mắt và dẫn đến các bệnh về mắt.
15. Vậy cần cĩ các biện pháp bảo vệ mắt như thế nào? - Các biện pháp bảo vệ mắt: + Luyện tập để cĩ thĩi quen làm việc khoa học, tránh những tác hại cho mắt. + Làm việc tại nơi đủ ánh sáng, khơng nhìn trực tiếp vào nơi ánh sáng quá mạnh. + Giữ gìn mơi trường trong lành để bảo vệ mắt. + Kết hợp giữa hoạt động học tập, lao động, nghỉ ngơi, vui chơi để bảo vệ mắt.
16. C5 Một người đứng cách cột điện 20 m. Cột điện cao 8 m. Nếu coi khoảng cách từ thể thuỷ tinh đến màng lưới của mắt người ấy là 2 cm thì ảnh của cột điện trên màng lưới sẽ cao bao nhiêu cm? d = 20 m B h = 8m A’ d’ = 2cm= 0,02m O h’ = ? A B’ Giải: Màng lưới Vì OAB đồng dạng OA’B’(g-g) nên: TTT A'B' OA' h' d' d' 0,02 = = h'= h = .8 = 0,008(m) AB OA h d d 20 Vậy ảnh của cột điện trên màng lưới cao 0,8 cm
17. Bµi 8: M¾t I. CẤU TẠO CỦA MẮT II.SỰ ĐIỀU TIẾT III. ĐIỂM CỰC CẬN VÀ ĐIỂM CỰC VIỄN IV. VẬN DỤNG •C6. Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài nhất hay ngắn nhất ? Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài nhất hay ngắn nhất ? Trả lời: •* Khi nhìn một vật ở điểm cực viễn thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ dài nhất. •* Khi nhìn một vật ở điểm cực cận thì tiêu cự của thể thủy tinh sẽ ngắn nhất.
18. *Điền từ thích hợp vào chỗ trống: + Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và màng lưới Ảnh của vật mà ta nhìn thấy hiện trên màng lưới +Trong quá trình điều tiết thì bịthể thuỷ tinh co giãn phồng lên hoặc ,dẹt xuống để cho ảnh hiện trên màng lưới rõ nét + Điểm xa mắt nhất mà ta cĩ thể mộtnhìn rõ được vật ở đĩ khi khơng điều tiết gọi là điểm cực viễn + Điểm gần mắt nhất mà ta cĩ thể nhìn rõ được một vật ở đĩ là điểm cực cận
19. + Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thủy tinh và màng lưới. Ảnh của vật mà ta nhìn thấy hiện trên màng lưới. + Trong quá trình điều tiết thì thể thủy tinh co giãn, phồng lên hoặc dẹt xuống, để cho ảnh hiện trên màng lưới rõ nét. + Điểm xa mắt nhất mà ta cĩ thể nhìn rõ được một vật ở đĩ khi khơng điều tiết gọi là điểm cực viễn. + Điểm gần mắt nhất mà ta nhìn rõ một vật ở đĩ được gọi là điểm cực cận.
20. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Học kĩ phần ghi nhớ và đọc phần: Cĩ thể em chưa biết. (SGK/130) - Làm bài tập 48.1,48.2,48.3 (SBT). - Tìm hiểu xem tại sao một số người già và một số bạn trẻ lại phải đeo kính mới nhìn rõ các vật đồng thời tìm hiểu xem kính của người già và kính của các bạn trẻ là loại thấu kính gì để chuẩn bị cho bài học sau : MẮT CẬN VÀ MẮT LÃO.