Chuyên đề 13 Rèn kĩ năng giải bài tập về hiđrocacbon

Nội dung text: Chuyên đề 13 Rèn kĩ năng giải bài tập về hiđrocacbon

1. Chuyên đề 13 - HKI- Tổ KHTN năm 2022-2023 Môn thực hiện: Hóa học - 9 Tên chuyên đề: RÈN KĨ NĂNG GIẢI BÀI TẬP VỀ HIĐROCACBON GVthực hiên: Nguyễn Thị Hà I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - HS củng cố kiến thức đã học về hiđrocacbon. - Cách thiết lập công thức đơn giản nhất và công thức phân tử. 2. Năng lực * Các năng lực chung - Năng lực tự học - Năng lực hợp tác - Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề - Năng lực giao tiếp * Các năng lực chuyên biệt - Năng lực sử dung ngôn ngữ - Năng lực tính toán - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua hóa học - Năng lực vận dụng kiến thức hóa học vào cuộc sống 3. Phẩm chất: - Yêu nước: Có ý thức bảo vệ môi trường - Chăm chỉ: Ôn tập kiến thức toàn bộ kiến thức về hidrocacbon, tự giác làm bài tập. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Giáo viên: Bảng phụ 2. Học sinh:
2. Ôn tập kiến thức về hidrocacbon III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động 1: Xác định nhiệm vụ của bài a. Mục tiêu: HS xác định được nhiệm vụ cần thực hiện trong bài học củng cố kiến thức và nắm được phương pháp giải bài tập hidrocacbon . b. Nội dung: GV nêu nhiệm vụ bài học các em củng cố kiến thức đã học về hiđrocacbon: tìm hiểu tính chất hóa học của các hidrocacbon . c. Sản phẩm: HS xác định được nhiệm vụ cần làm d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Hỏi: Em hãy nêu tính chất hóa học - Trả lời chung của hidrocacbon ? - Nêu nhiệm vụ bài học - Lắng nghe, ghi nhớ Hoạt động 2: Thực thi nhiệm vụ đặt ra a. Mục tiêu: HS củng cố kiến thức đã học về hiđrocacbon : tính chất hóa học của các hidrocacbon và nắm được phương pháp giải bài tập hidrocacbon . b. Nội dung: GV tổ chức HS củng cố kiến thức và đưa ra phương pháp giải bài tập hidrocacbon . c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS . d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Giao nhiệm vụ: ? Giáo viên cho một số Ví dụ
3. C2H4, Hs nghiên cứu trả lời C3H6, C4H8 Công thức đơn giản nhất là công thức ... biểu thị tỉ lệ tối giản về số nguyên tử Yêu cầu nhận xét? của các nguyên tố trong phân tử. vậy công thức đơn giản nhất là gì? ? Nêu tính chất hóa học chung của hidrocacbon? - Thực hiện nhiệm vụ - Kết luận: Gv đưa ra phương pháp Hs lắng nghe và ghi bài Phương pháp xác định CTPT Bước 1: Tìm khối lượng mỗi nguyên tố: mC; mH; mO;... + Khi đốt cháy một hợp chất hữu cơ mà sản phẩm thu được chỉ gồm có CO2 và H2O thì hợp chất đó có chứa 2 nguyên tố (C, H) hoặc 3 nguyên tố (C, H, O) + Nếu đề bài đã cho biết rõ chất hữu cơ đem đốt cháy chỉ chứa 2 nguyên tố hoặc chất hữu cơ đó là một hidrocacbon thì chỉ cần xác định khối lượng cacbon và hidro + Nếu chất hữu cơ đem đốt cháy không nói rõ chứa những nguyên tố nào thì ta phải xác định xem chất đó có chứa thêm nguyên tố oxi hay
4. không. Nếu mO = mA –(mC+mH) = 0 hoặc mC + mH = mX =>A chỉ chứa 2 nguyên tố C và H Nếu mO=mA-(mC+mH)>0 hoặc mC + mH < mX =>A chứa cả 2 nguyên tố C, H và thêm O Bước 2: Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố nC = nCO2 nH = 2nH2O Bước 3: Lập tỉ lệ số mol nC : nH : nO = x : y : z Bước 4: Công thức đơn giản nhất (CxHyOz)n = MA Bước 5: Viết công thức phân tử Hoạt động 3: Vận dụng
5. a. Mục tiêu: - Vận dụng công thức tính số mol, khối lượng, phương pháp để xác định công thức của hiđrocacbon. b. Nội dung: HS thực hiện một số bài tập Bài 1: Công thức đơn giản nhất của hợp chất hữu cơ A là CH2Cl. Biết MA = 99. Xác định CTPT của A? Bài 2: Hợp chất hữu cơ A gồm 3 nguyên tố C, H, O trong đó %mC = 48,65% và %mH = 8,11%. Biết khối lượng mol phân tử của A là 74. Xác định CTPT của A. Bài 3: Một hợp chất X chứa ba nguyên tố C, H, O có tỉ lệ khối lượng mC : mH : mO = 21 : 2 : 4. Hợp chất X có công thức đơn giản nhất trùng với công thức phân tử. Xác định CTPT của X. Bài 4: Đốt cháy hoàn toàn 4,48l khí etilen. a)Tính thể tích không khí (chứa 1/5 oxi) cần dùng? b)Tính khối lượng CO2? c)Dẫn toàn bộ lượng CO2 thu dược qua dd KOH dư. Tính khối lượng muối tạo thành? Các thể tích khí đo ở đktc c. Sản phẩm: Bài 1: +) CTĐGN là CH2Cl => CTPT: (CH2Cl)n +) Vì MA = 99 => (12 + 2 + 35,5).n = 99 => n = 2 => CTPT: C2H4Cl2 Bài 2: Gọi công thức đơn giản nhất là CxHyOz
6. %mO = 100% - %mC - %mH = 43,24% Ta có: x : y : z = 4,05 : 8,11 : 2,7 => x : y : z = 1,5 : 3 : 1 = 3 : 6 : 2 => CTĐGN của A là C3H6O2 => CTPT của A dạng (C3H6O2)n MA = 74 = (12.3 + 6 + 16.2).n => n = 1 => CTPT: C3H6O2 Bài 3: Ta có mC : mH : mO = 21 : 2 : 4 nC : nH : nO = 1,75 : 2 : 0,25 = 7 : 8 : 1 CTĐGN là C7H8O Vì CTĐGN trùng với CTPT nên CTPT của X là C7H8O Bài 4: nC2H4 = 4,48 : 22,4 = 0,2 mol Phương trình phản ứng đốt cháy etilen: C2H4 + 3O2 →2CO2 + 2H2O 0,2 0,6 0,4 (mol) a) Từ PTHH => nO2 = 0,6 mol => V = 0,6 . 22,4 = 13,44 (l) => Vkk = 13,44 . 5 = 67,2 (l)
7. b) Từ PTHH => nCO2 = 0,4 mol => mCO2 = ? c) PTHH CO2 + 2KOH K2CO3 + H2O Tính khối lượng muối theo PTHH? d. Tổ chức thực hiện: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Giao nhiệm vụ: Gv yêu cầu Hs hoạt động nhóm và HS hoạt động nhóm và hoàn thành vào ghi đáp án vào bảng phụ. bảng phụ Gv yêu cầu Hs nhận xét chéo Hs nhận xét Cho điểm các nhóm. Gọi 2 HS lên bảng thực hiện bài tập 2, 3 2 HS lên bảng làm bài Dưới lớp làm bài tập vào vở. Dưới lớp làm bài tập vào vở - Thực hiện nhiệm vụ: Theo dõi HS thực hiện HS nhận xét bài của bạn Kiểm tra vở 1 số HS Tổ chức HS nhận xét bài của bạn Lắng nghe, rút kinh nghiệm - Kết luận: GV nhận xét, đánh giá chung. - GV hướng dẫn HS làm bài tập 4
8. + Gọi HS đọc đề bài - HS thực hiện theo hướng dẫn + Yêu cầu HS phân tích đề bài + Đọc đề bài + Tổ chức HS trao đổi cặp đôi nêu + Phân tích đề bài hướng thực hiện bài + Trao đổi cặp đôi nêu hướng thực + Gọi HS nêu ý tưởng hiện + GV tổng kết các ý tưởng của HS, thống nhất cách làm hay. + Gọi HS lên bảng làm bài + Nhận xét bài làm của HS. . IV. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 1. Tổng kết - Yêu cầu HS nhắc lại các bước xác định CTPT hidrocacbon. 2. Hướng dẫn tự học - Xem lại kiến thức , thực hiện các bài tập 5. Bài 5: Đốt cháy hoàn toàn 0,42 gam hợp chất hữu cơ X rồi dẫn toàn bộ sản phẩm cháy (chỉ gồm CO2 và H2O) lần lượt qua bình (1) đựng H2SO4 đặc dư, bình (2) đựng dung dịch KOH dư. Kết thúc thí nghiệm thấy khối lượng bình (1) và bình (2) tăng lần lượt là 0,54 gam và 1,32 gam. Biết rằng 0,42 gam X chiếm thể tích hơi bằng thể tích của 0,192 gam O2 ở cùng điều kiện nhiệt độ và áp suất. Công thức phân tử của X? HIỆU TRƯỞNG TỔ TRƯỞNG GIÁO VIÊN (Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên) (Ký và ghi rõ họ tên)
9. Nguyễn Văn Thiêm Vũ Thị Thanh Hương Nguyễn Thị Hà