Chuyên đề GDCD Lớp 7 - Nâng cao kĩ năng ứng phó bạo lực học đường cho học sinh

Nội dung text: Chuyên đề GDCD Lớp 7 - Nâng cao kĩ năng ứng phó bạo lực học đường cho học sinh

1. CHUYÊN ĐỀ GIÁO DỤC CÔNG DÂN 7 NÂNG CAO KĨ NĂNG ỨNG PHÓ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH - Họ và tên : Phạm Thị Thảo - Chức danh : Giáo viên - Đơn vị công tác : Trường THCS Hợp Hưng -Thời gian thực hiện: C 01 /3 /2023 (Tuần 25) A/ Lí do chọn chuyên đề Tuổi học trò luôn là khoảng thời gian tươi đẹp nhất trong cuộc đời của mỗi con người. Thế nhưng, có một vấn nạn đang xảy ra và ngày càng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực trong cộng đồng hiện nay chính là nạn bạo lực học đường. Đây là một vấn đề vô cùng nhức nhối và cần có nhiều biện pháp để khắc phục, trả lại môi trường học đường trong sáng, lành mạnh cho học sinh, sinh viên.Xuất phát từ thực tế trên, tôi xin đề xuất thực hiện chuyên đề nâng cao kĩ năng ứng phó bạo lực học đường cho học sinh B/ Nội dung a.Khái niệm Bạo lực học đường là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây tổn hại về thể chất, tinh thần của người học xảy ra trong cơ sở giáo dục hoặc lớp độc lập. b. Nguyên nhân Nguyên nhân của bạo lực học đường do đặc điểm tâm, sinh lí của lứa tuổi học sinh, do thiếu kiến thức, thiếu kĩ năng sống, do ảnh hưởng từ môi trường gia đình, môi trường xã hội không lành mạnh; do sự thiếu quan tâm từ cơ sở giáo dục,. c. Hậu quả Gây tổn hại đến cả người gây bạo lực và người bị bạo lực. Người gây ra bạo lực học đường cũng có thể bị tổn thương về thể chất, tinh thần; bị lệch lạc nhân cách; phải chịu các hình thức kỉ luật, thậm chí bị truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây... d. Cách phòng ngừa bạo lực học đường Để phòng ngừa bạo lực học đường mỗi học sinh cần: - Có lối sống lành mạnh tránh xa phim ảnh, trò chơi bạo lực và các tệ nạn xã hội. - Thân th iện, hoà đồng và xây dựng tình bạn lành mạnh. - Kiêm chế cảm xúc, đặc biệt là các cảm xúc tiên cực. - Khéo léo và kịp thời trong giải quyết các hiểu nhầm, xích mích nhỏ.
2. - Nhận biết nguy cơ bị bạo lực học đường, tự chủ, không để bị lôi kéo, tham gia vào các vụ việc bạo lực học đương. - Tìm hiểu các thông tin pháp luật liên quan đến phòng, chống bạo lực học đường e.Tìm hiểu các kĩ năng ứng phó với bạo lực học đường Ứng phó với tình huống khi bị bạo lực về thể chất: Tình huống : Khi bị đánh đập Đây là hình thức bạo lực khá phổ biến trong thời gian gần đây, có thể do đối tượng là nam hoặc nữ thực hiện với các phương thức đặc trưng khác nhau nhưng đều có điểm chung là đánh “hội đồng” hoặc “solo” nhưng có các đối tượng đứng ngoài đe dọa, hỗ trợ. Các đối tượng nam khi thực hiện hành vi này thường sử dụng hung khí hoặc tay, chân đánh “hội đồng” gây thương tích nặng nề cho nạn nhân rồi mới có hình thức sỉ nhục nạn nhân. Các đối tượng nữ thường có hành vi đánh đập, xé quần áo, quay clip để sỉ nhục nạn nhân. Đối tượng sử dụng vũ lực bao giờ cũng có thời gian đôi co, đe dọa vì vậy các bạn phải bình tĩnh quan sát tìm vị trí thích hợp để có thể chạy thoát như hướng ra đường lớn, hướng ra cửa hoặc có thể thủ thế tránh bị đánh từ 4 phía, nên tìm vị trí tựa lưng vào tường, vào gốc cây hoặc một vật che chắn phía sau. Nếu đối tượng sử dụng hung khí, cần phải tỏ thái độ lo sợ, năn nỉ đối tượng rồi bất ngờ bỏ chạy, cố gắng chạy thật nhanh đến vị trí có người lớn cứu giúp. Trường hợp đối tượng không sử dụng hung khí thì tìm cơ hội bỏ chạy. Nếu xét thấy khó có khả năng chạy thoát, khi bị đánh cần cuộn tròn người, dùng tay, cánh tay, co 1 chân lên bụng để che chắn và vùng chạy thoát khi có cơ hội. Nếu thấy có người lớn có thể trợ giúp cần kêu cứu. Khi kêu cứu cần hướng về một người cụ thể, có khả năng giúp mình không nên trông chờ vào đám đông. Sau khi thoát được nhóm đối tượng có hành vi bạo lực cần phải báo ngay cho phụ huynh và người có trách nhiệm để xử lý, tường trình lại toàn bộ sự việc để cơ quan chức năng đánh giá tính chất vụ việc và có hình thức xử lý. Tuyệt đối không nên tìm cách trả thù hoặc nhờ người ngoài xã hội giúp đỡ, thanh toán sẽ để lại hậu quả kéo dài, nghiêm trọng. Ứng phó với tình huống khi bị bạo lực về tinh thần: Tình huống 1: Bị bạn học trêu ghẹo Bình thường trêu ghẹo cho vui và người bị trêu ghẹo không bị ức chế chưa được xem là bạo lực học đường. Tuy nhiên, khi hành vi trêu ghẹo diễn ra thường xuyên gây ức chế cho người bị trêu ghẹo thì đó cũng chính là hành vi bạo lực học đường. Khi bị bạn trêu ghẹo, nếu cảm thấy khó chịu, muốn chấm dứt tình trạng này, các bạn cần phải bình tĩnh, lảng tránh đi ra nơi khác, không nên phản ứng gay gắt càng kích thích đối tượng trêu ghẹo. Dùng lời lẽ nhẹ nhàng yêu cầu không trêu ghẹo. Nếu tình trạng vẫn tiếp diễn cần phản ảnh đến giáo viên chủ nhiệm, với cha mẹ Tránh xử lý tiêu cực như nhờ bạn bè ngoài xã hội can thiệp hoặc trêu ghẹo lại sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn.
3. Ứng phó với tình huống khi bị bạo lực trực tuyến: Tình huống: Bị nhắn tin xúc phạm trên mạng xã hội Gần đây, bạn thường xuyên nhận được tin nhắn qua mạng xã hội với những lời lẽ lăng mạ, xúc phạm. Bạn không nên nhắn tin lại, cần đồi mật khẩu tài khoản mạng xã hội, chặn tin nhắn từ ngưòi lạ và cần tìm ra ai đã làm chuyện đó. Sau khi vượt qua các tình huống này, cho dù tính chất, mức độ nghiêm trọng đến đâu (bị sỉ nhục bắt quì, bị xé quần áo, bị quay clip đưa lên mạng ), tuyệt đối không được suy nghĩ tiêu cực hoặc có cách làm tiêu cực như trả thù, bỏ học, tự vẫn mà phải đối mặt với vấn đề của mình, nhờ sự trợ giúp của phụ huynh, thầy cô, cơ quan chức năng. Phụ huynh cần quan tâm hơn nữa đến con em khi đã bị hành vi bạo lực, chú ý biểu hiện bất thường của các em, cần thiết có thể cần phải can thiệp về tâm lý tránh để các em có suy nghĩ, thái độ và hành vi tiêu cực. Từ các tình huống giả định trên ,chúng ta rút ra được một số kĩ năng ứng phó với bạo lực học đường; - Kỹ năng nhận biết các dấu hiệu của bạo lực học đường - Kỹ năng bày tỏ chính kiến để phê phán và tiếp nhận các cách phòng chống bạo lực học đường: - Kỹ năng hòa nhập và tham gia các nhóm bạn, hội bạn nhằm phòng chống bạo lực học đường: - Kỹ năng làm chủ và ứng phó với hệ lụy do bạo lực học đường - Kỹ năng kiềm chế cảm xúc tiêu cực khi bị bạo hành - Kỹ năng xử lý tình trạng khẩn cấp, bất thường khi xảy ra bạo lực học đường: Trên đây là một số những kỹ năng cần thiết cho học sinh lứa tuổi phổ thông cần nắm được để phòng chống bạo lực học đường đang rình rập quanh mình. Tiết 25- BÀI 9: ỨNG PHÓ VỚI BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG Môn :GDCD Lớp 7 ( Thời gian thực hiện 3 tiết ) I. MỤC TIÊU: 1. Về kiến thức: - Nêu một số quy định cơ bản của pháp luật liên quan đến phòng chống bạo lực học đường. - Biết cách ứng phó trước,trong và sau khi bạo lực học học đường. - Tham gia các hoạt động tuyên truyền phòng, chống bạo lực học đường do nhà trường ,địa phương tổ chức. - Phê phán, đấu tranh với những hành vi bạo lực học đường ; sống tự chủ, không bị lôi kéo tham gia bạo lưc học đường. 2. Về năng lực: Học sinh được phát triển các năng lực:
4. -Tự chủ và tự học: Tự giác học tập, lao động, thực hiện được cách ứng phó với bạo lực học đường. - Điều chỉnh hành vi: Nhận biết được những chuẩn mực đạo đức, những giá trị truyền thống của tình yêu thương con người. Có kiến thức cơ bản để nhận thức, quản lý, điều chỉnh bản thân và thích ứng với những thay đối trong cuộc sổng nhằm phát huy giá trị to lớn của tình yêu thương con người. - Phát triển bản thân: Tự nhận thức bản thân; lập và thực hiện kế hoạch hoàn thiện bản thân nhằm phát huy những theo chuẩn mực đạo đức của xã hội. Xác định được lí tưởng sống của bản thân lập kế hoạch học tập và rèn luyện, xác định được hướng phát triển phù hợp của bản thân đế phù hợp với các giá trị đạo đức về con người. - Tư duy phê phán: Đánh giá, phê phán được những hành vi chưa chuẩn mực, vi phạm đạo đức, chà đạp lên các giá trị nhân văn của con người với con người. - Hợp tác, giải quyết vần đề: Hợp tác với các bạn trong lớp trong các hoạt động học tập; cùng bạn bè tham gia các hoạt động cộng đồng nhằm góp phần lan tỏa giá trị của tình yêu thương con người,tránh hành vi bạo lực học đường. 3. Về phẩm chất: - Yêu nước: Tự hào về truyền thống nhân ái, đoàn kết tương trợ, tinh thần tương thân, tương ái của dân tộc. - Nhân ái: Luôn cố gắng vươn lên đạt kết quả tốt trong học tập; tích cực chủ động tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động cộng đồng để góp phần vun đắp giá trị của tình yêu thương con người. - Trách nhiệm: Có ý thức và tích cực tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động cộng đồng để phát huy truyền thống yêu thương con người. Đấu tranh bảo vệ những truyền thống tốt đẹp; phê phán, lên án những quan niệm sai lầm, lệch lạc trong mối quan hệ giữa con người với con người, hành vi bạo lực học đường. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU. 1.Thiết bị dạy học: Máy chiếu power point, màn hình, máy tính, giấy A0, tranh ả 2. Học liệu: Sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập Giáo dục công dân 7, tư liệu báo chí, thông tin, clip. 3.Dự kiến tiết dạy Tiết 24: Hoạt động khởi động, hoạt động hình thành kiến thức mục 1,2a Tiết 25: Hoạt động hình thành kiến thức mục 1,2b Tiết 26: Hoạt động luyện tập và vận dụng III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 2. Hoạt động 2: Khám phá (Hình thành kiến thức mới) Nhiệm vụ 2.b: Ứng phó với bạo lực học đường a. Mục tiêu: - Hiểu cách ứng phó với bạo lực học đường
5. b. Nội dung: - GV giao nhiệm vụ cho học sinh đọc thông tin. - GV giao nhiệm vụ khám phá kiến thức bài học cho học sinh thông qua câu hỏi thảo luận để hướng dẫn học sinh: cách ứng phó với bạo lực học đường? c. Sản phẩm: Câu trả lời của học sinh; Sản phẩm của các nhóm. b1:Ứng phó với tình huống khi bị bạo lực về thể chất: Mình bị bạn đánh như thế này, bố mẹ mà hỏi biết nói sao đây? d. Tổ chức thực hiện: Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
6. - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua câu hỏi thảo luận. * Câu hỏi thảo luận : Câu 1:Các bạn học sinh trong những hình ảnh trên đang gặp những tình huống nguy hiểm nào? Câu 2:Theo em, các bạn ấy đã làm gì để ứng phó với tình huống đó? Câu 3 :Ngoài những cách ứng phó đó, em còn biết những cách nào khác? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Học sinh làm việc, suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc nhóm - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ -Yc hs nhận xét câu trả lời. -Gv đánh giá, chốt kiến thức. a) Những tình huống nguy hiểm mà các bạn học sinh trong hình gặp phải: • Hình ảnh 1: Bạn học sinh bị một bạn học sinh khác chặn đường lại với thái độ vô cùng khó chịu và cáu gắt. • Hình ảnh 2: Bạn học sinh đang bị một người lạ mặt bám theo. • Hình ảnh 3: Bạn học sinh đã bị bạn cùng lớp đánh. b) Cách ứng phó của các bạn: • Hình ảnh 1: Bạn đã nhanh chóng nhận ra rằng đây không phải là một tình huống bình thường nên đã do dự suy nghĩ xem có nên đi tiếp không. • Hình ảnh 2: Bạn học sinh đã nhanh chóng nhờ đến sự trợ giúp của người đi đường để thoát khỏi tình cảnh nguy hiểm. • Hình ảnh 3: Bạn học sinh suy nghĩ về việc nói với bố mẹ như thế nào để bố mẹ đỡ lo lắng. b2: Ứng phó với tình huống khi bị bạo lực về tinh thần: Em hãy đọc trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi T thường bị các bạn trong lóp trêu chọc quá mức và đặt cho nhiều biệt danh khó
7. nghe. Trước hành vi của các bạn, T đã bình tĩnh suy nghĩ và nhận thấy, nếu mình càng tỏ thải độ khó chịu thi các bạn càng trêu. Vì vậy, T quyết đinh sẽ dùng những lời lẽ nhẹ nhàng để yêu cầu các bạn không trêu chọc mình nữa. T nghĩ, nếu tình trạng xấu vẫn tiếp diễn thì sẽ tìm sự giúp đỡ từ mọi người Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua câu hỏi thảo luận. * Câu hỏi thảo luận : Câu 1: Em hãy cho biết bạn T đã làm gì để ứng phó với hành vi trêu chọc quá mức của các bạn? Câu 2: Ngoài cách xử lí của T, em còn cách xử lí nào khác trong trường hợp trên? Câu 3 : Nêu là bạn của T, khi được nhờ giúp đỡ em sẽ giúp bạn như thê nào? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Học sinh làm việc, suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc nhóm - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ -Yc hs nhận xét câu trả lời. -Gv đánh giá, chốt kiến thức. a) T đã giữ được bình tĩnh và quyết định dùng thái độ nhẹ nhàng để yêu cầu các bạn không được trêu trọc nữa. b) Trước hết là em sẽ bỏ ngoài tai những lời trêu trọc của các bạn, các bạn thấy chán thì sẽ dừng lại. Nhưng nếu các bạn tiếp tục quá đáng hơn thì em sẽ nghiêm túc yêu cầu các bạn dừng lại và sẽ báo với cô giáo để nhờ đến sự trợ giúp từ cô. c) Trước hết em sẽ đứng về phía T và bênh vực T, yêu cầu những bạn kia dừng hành vi trêu trọc lại. Nếu như các bạn đó vẫn tiếp tục, em sẽ cùng T thưa chuyện với cô giáo và nhờ cô giáo can thiệp. b3:Ứng phó với tình huống khi bị bạo lực trực tuyến: Em hãy đọc trường họp dưới đây và trả lời câu hỏi Gần đây, D thường xuyên nhận được tin nhắn qua mạng xã hội với những lời lẽ lăng mạ, xúc phạm. D đã tâm sự với anh trai và nhận được lời khuyên là không nên nhắn
8. tin lại, cần đổi mật khẩu tài khoản mạng xã hội, chặn tin nhắn từ người lạ và cần tìm ra ai đã làm chuyện đó. Qua tìm hiểu, D biết là do một số bạn có xích mích với mình từ năm học trước thực hiện. D và anh trai đã gặp các bạn nói chuyện và yêu cầu các bạn không được thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật. Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập: - GV giao nhiệm vụ cho HS thông qua câu hỏi thảo luận. * Câu hỏi thảo luận : a) Trong tình huống trên, D và anh trai đã ứng phó như thế nào với bạo lực trực tuyến? b) Ngoài những cách trên, em còn biết những cách nào để ứng phó với bạo lực trực tuyến? Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ học tập - Học sinh làm việc, suy nghĩ, trả lời. - Giáo viên: Quan sát, theo dõi quá trình học sinh thực hiện, gợi ý nếu cần Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận GV: - Yêu cầu HS lên trình bày. - Hướng dẫn HS cách trình bày (nếu cần). HS: - Trình bày kết quả làm việc nhóm - Nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ -Yc hs nhận xét câu trả lời. -Gv đánh giá, chốt kiến thức. a) Cách ứng phó của D và anh trai: • D đã không nhắn tin lại, đổi mật khẩu tài khoản xã hội, chặn tin nhắn từ người lạ. • Sau đó D và anh trai đã gặp các bạn nói chuyện và yêu cầu các bạn không được thực hiện những hành vi đó nữa. b) Một số cách khác để ứng phó với bạo lực trực tuyến: • Thông báo sự việc cho gia đình, thầy cô hoặc trình báo cơ quan chức năng. • Gọi số điện thoại đường dây nóng bảo vệ trẻ em 111. • Đổi mật khẩu để bảo vệ tài khoản mạng xã hội của cá nhân.
9. • Không tìm cách trả thù, tỏ thái độ thách thức. Giáo viên chốt : Để ứng phó với bạo lực học đường, mỗi học sinh cần: - Nhanh chóng nhận diện được dấu hiệu của bạo lực học đường - Bình tĩnh, tìm cơ hội thoát ra hoặc kêu gọi sự giúp đỡ. - Thông báo sự việc cho gia đình, thầy cô hoặc trình báo cơ quan chức năng. - Gọi số điện thoại đường dây nóng bảo vệ trẻ em 111. - Đổi mật khẩu để bảo vệ tài khoản mạng xã hội của cá nhân. - Khi chứng kiến bạo lực học đường, không thờ ơ vô cảm, lôi kéo tham gia, cổ vũ hành vi bạo lực học đường. - Không tìm cách trả thù, đánh lại, tỏ thái độ thách thức Ngày 01 tháng 3 năm 2023 Giáo viên Phạm Thị Thảo