Đề tuyển sinh vào Lớp 10 THPT năm 2022 môn Ngữ Văn (Có đáp án)

Nội dung text: Đề tuyển sinh vào Lớp 10 THPT năm 2022 môn Ngữ Văn (Có đáp án)

1. Đề thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT Năm 2022 Môn thi: Ngữ văn Thời gian làm bài120 phút, không kể giao đề (Đề thi gồm: 01 trang) Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới (1) Có lẽ đã lâu lắm rồi tôi và cả nhà mới lại cùng nhau xem U23 Việt Nam thi đấu bóng đá. Lúc đội tuyển ra sân, tôi rất xúc động khi quốc ca Việt Nam vang lên. Cả nhà tôi đã cùng hát theo, dù các con tôi chưa thật thuộc nhưng chúng vẫn buộc ba, mẹ phải đặt tay lên ngực cho giống các cầu thủ. Lúc hát quốc ca, tôi có một cảm giác thật khó tả. Một điều gì đó thiêng liêng dành cho Tổ quốc đang dâng lên trong lòng tôi. (2) Khi đi học, tôi đã được hát quốc ca mỗi khi chào cờ. Bây giờ hát lại, trong tôi vẫn dâng trào một cảm xúc mãnh liệt. Đó là niềm tự hào và tình yêu quê hương, đất nước. Xem xong trận bóng đá, con tôi lại hỏi “Khi nào Việt Nam đá nữa vậy ba? Để con cùng ba mẹ hát quốc ca”. (Theo Lê Văn Thu, Quốc ca Việt Nam, báo Thanh Niên số ngày 8-6-2015) Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên Câu 2. Nêu chủ đề của văn bản Câu 3. Chỉ ra lời dẫn trực tiếp trong đoạn trích và cho biết dấu hiệu nhận biết lời dẫn trực tiếp đó. Câu 4. Tác giả đã có những cảm xúc gì khi hát quốc ca Việt Nam? Phần II. Làm văn (7 điểm) Câu 1 ( 2điểm) Từ văn bản trên, em hãy viết 1 đoạn văn bàn về thực trạng hát quốc ca của các bạn học sinh trong nhà trường hiện nay và theo em cần phải hát quốc ca như thế nào? Câu 2 ( 5điểm) Cảm nhận của em về đoạn thơ sau: Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh: “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố, Mày có viết thư chớ kể này kể nọ, Cứ bảo nhà vẫn được bình yên!” Rồi sớm rồi chiều, lại bếp lửa bà nhen, Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn, Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng... ----Hết-----
2. HƯỚNG DẪN CHẤM Năm 2022 Môn thi: Ngữ văn Câu Đáp án Điểm PhầnI Phương thức tự sự 0.5 Câu 1 Câu 2 Nội dung: Đoạn trích bộc lộ niềm vui, niềm tự hào khi được hát quốc ca Việt Nam Câu 3 Lời dẫn trực tiếp: “Khi nào Việt Nam đá nữa vậy ba? Để con cùng ba mẹ hát quốc ca”. 0.5 Dấu hiệu nhận biết 0,5 + Trích lại nguyên văn lời nói của người con + Được đưa vào dấu ngoặc kép Câu 4 Tác giả đã rất xúc động khi hát quốc ca Việt Nam, cảm giác như có một điều khó tả, một điều rất thiêng liêng dâng lên trong lòng Phần Học sinh phải đảm bảo những yêu cầu về: II 1. Cấu trúc đoạn văn. 0,25đ Câu 1 2. Đúng vấn đề nghị luận. 0,25đ 3. Nội dung nghị luận: 1.25đ 1. Thực trạng - Thực tế hiện nay cho thấy, thực trạng hát quốc ca của học sinh đang có những xáo trộn đáng kể. Ta có thể dễ dàng bắt gặp ở những buổi chào cờ, khi cô giáo hô hiệu lệnh "Quốc ca" thì các bạn học sinh đồng loạt hát vang bài "Tiến quân ca". + Nhưng, một điều đặc biệt đã xảy ra là, trong quá trình thể hiện, có những bạn học sinh xô đẩy nhau thậm chí là cãi nhau ngay giữa sân trường. + Chưa dừng lại ở đó, có những bạn còn nói chuyện riêng hay đứng không nghiêm trang. Thật là đáng xấu hổ. Trong khi học sinh là những mầm mống tương lai, là rường cột của đất nước nhưng lại có những biểu hiện vô văn hóa như thế, liệu các bạn đã làm tròn trách nhiệm cao cả mà đất nước đang giao phó? + Tuy nhiên, cạnh bên đó vẫn có những bạn học sinh có ý thức tốt, thể hiện bài hát "Tiến quân ca" bằng cả trái tim của mình. 2. Hệ lụy - Tác hại - Những hiện trạng tiêu cực trên của bộ phận không nhỏ học sinh đã gây ra rất nhiều tác hại. - Tiêu biểu như cho thấy được sự suy thoái đạo đức của các em. Hơn hết, nó cũng là minh chứng cho sự thiếu hiểu biết ở học sinh. - Các em chưa có nhận thức rõ nét về tầm quan trọng của hát quốc ca. Từ đó có những hành động thiếu văn minh, lịch sự, vô văn hóa. 3. Liên hệ bản thân - Là học sinh, em luôn ý thức được rõ nét giá trị của Quốc ca Việt Nam. Bởi vậy em đã thể hiện nó bằng cả trái tim của mình. - Bên cạnh đó, em còn phê bình những bạn có ý thức không tốt trong quá trình thể hiện Tiến quân ca và khen ngợi những bạn có ý thức tốt. 0.25 4.Sáng tạo
3. Học sinh phải đảm bảo những yêu cầu về: - Cấu trúc bài văn nghị luận văn học. 0,25đ - Đúng vấn đề nghị luận: Cảm nhận về vẻ đẹp của đoàn thuyền đánh 0,25đ cá qua khổ đầu và khổ cuối bài thơ. - Triển khai vấn đề nghị luận theo trình tự. 4 đ A.Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận B.Thân bài 1. Khái quát hoàn cảnh ra đời, nội dung và nghệ thuật của bài thơ 2. Cảm nhận đoạn thơ 2.1. Nhắc lại nội dung của phần trước 2.2. Kỉ niệm về những năm chiến tranh tàn phá Năm giặc đốt làng cháy tàn cháy rụi Hàng xóm bốn bên trở về lầm lụi Đỡ đần bà dựng lại túp lều tranh Vẫn vững lòng, bà dặn cháu đinh ninh : “Bố ở chiến khu, bố còn việc bố, Mày có viết thư chớ kể này, kể nọ, Cứ bảo nhà vẫn được bình yên !” + Chiến tranh đã gây ra bao đau thương, mất mát, tàn phá khắp mọi nơi trên đất nước ta, cướp đi của con người tất cả mọi thứ. Chính chiến tranh đã gây nên bi kịch của tình cha con trong “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng, khơi dậy những vần thơ vang tiếng căm thù của những nhà thơ cách mạng Nhưng với Bằng Việt, cũng từ đó mà ông mới cảm nhận được vẻ đẹp trong góc khuất của tâm hồn bà. + Câu thơ với động từ “cháy” được lặp lại, từ ghép “tàn rụi” được tách ra khiến hiện thực thời chiến không chỉ lấp đầy câu thơ mà còn tràn ngập khắp không gian ký ức. Trong từ láy “lầm lụi” hiện lên dáng hình của những con người phải chịu đau thương, mất mát, làm cả câu thơ như trĩu xuống. + Và nổi bật lên là hình ảnh người bà với một sức sống mãnh liệt và nghị lực bền bỉ. Từ láy “đinh ninh” diễn tả một điều gì đó chắc chắn từ trong tâm khảm, một lời nói nhẹ nhàng mà vẫn mạnh mẽ, trái ngược hẳn với quang cảnh “lầm lụi” xung quanh. Dẫu túp lều tranh đã bị đốt rụi, nơi nương thân của hai bà cháu không con, bà vẫn đứng vững, chống chọi với tất cả nghịch cảnh để dắt cháu vượt qua khó khăn. Chính từ sự “vững lòng” ấy mà người đọc cảm nhận được góc khuất trong tâm hồn bà, nơi ẩn giấu lòng yêu nước và tấm lòng hy sinh của người phụ nữ ấy. + Lời bà dặn cháu thật nôm na nhưng vô cùng chân thực và cảm động – hậu phương có gian khổ, thiếu thốn, nhớ nhung, mất mát, cách mấy vẫn phải giấu đi, nén lại trong lòng cho tiền tuyến được an lòng. Bà không chỉ thương con thương cháu mà còn vô cùng ân cần, chu đáo, hiểu được tâm trạng của người con đang đi chiến đấu. + Tác giả - và cũng là đứa cháu – đã thật tinh tế và nhạy cảm khi thể hiện được hạt ngọc ẩn kín trong tâm hồn người bà. Bà không còn là của riêng Bằng Việt nữa mà đã hòa cùng vào biết bao người phụ nữ Việt Nam khác, những con người cần mẫn, giàu đức hy sinh, là chỗ dựa tinh thần lớn lao cho tiền tuyến, góp một phần vô cùng quan trọng vào chiến thắng chung của nhân dân. Mạnh mẽ là vậy nhưng trong hình ảnh bà vẫn có cái hồn giản dị, tự nhiên vốn có.
4. + Trong suốt cả bài thơ, chỉ có ở ba câu thơ cuối khổ bốn người đọc mới được tiếp xúc trực tiếp với bà. Với cách nói bình dị, mộc mạc (“kể này, kể nọ”, “cứ bảo” ), bà hiện lên thật gần gũi, thân thương, khiến ta có cảm giác như được nghe tiếng nói của chính bà mình vậy. Ngay cả cái cách bà gọi cháu là “mày” cũng thể hiện một sự thương yêu, trìu mến vô bờ, một cách gọi vô cùng dân dã. =>Những câu thơ không cầu kì, gọt giữa hay có nghệ thuật đặc biệt gì cả, chỉ giản dị đến chân thành như lời nói của bà. Nhưng từ đó, tấm lòng người bà ấy hiện lên mênh mông như biển cả, lặng sóng thôi nhưng bát ngát tình thương con thương cháu và sâu thẳm với một nghị lực vô cùng bền vững. 2.3. Hình ảnh bếp lửa chuyển thành ngọn lửa tinh thần Vì sao mà tấm lòng người bà chứa đựng được biết bao điều như vậy ? Vì trong tấm lòng đó luôn âm ỉ một ngọn lửa tinh thần: Rồi sớm rồi chiều lại bếp lửa bà nhen Một ngọn lửa, lòng bà luôn ủ sẵn Một ngọn lửa chứa niềm tin dai dẳng + “Rồi sớm rồi chiều” ẩn chứa cả một dòng thời gian âm ỉ, dai dẳng mang theo cả cuộc đời bà, mang theo bao tâm tình của đứa cháu phương xa. + Từ hình ảnh bếp lửa cụ thể, tác giả đã nâng lên thành “ngọn lửa” mang ý nghĩa khái quát, tượng trưng. “Bếp lửa” với những ấm áp, giản dị của tình cảm gia đình, của tình bà cháu đã bùng lên thành “ngọn lửa” của niềm tin và sức sống cho các thế hệ mai sau. Hình ảnh ấy 0,25đ được lặp lại hai lần trong điệp từ “một ngọn lửa” càng khẳng định đó chính là cội nguồn của bao yêu thương, của những tần tảo hy sinh nơi 0,25đ bà. Trong hình ảnh “lòng bà luôn ủ sẵn”, người đọc cảm nhận được một ngọn lửa không bao giờ tắt qua năm tháng, một ngọn lửa bất diệt từ trong chính trái tim bà. + Lời thơ thủ thỉ, dịu êm mà sao tiếng lòng của thi sĩ như có sức mạnh thần kì làm người đọc thấy trong tim mình như có lửa bùng lên. Từ láy “dai dẳng” như càng tiếp thêm cho sự bền bỉ, lan tỏa của hình ảnh ấy. Đến nỗi tới bây giờ “ngọn lửa chứa niềm tin ấy” vẫn còn cháy trong cháu, mang theo bao cảm xúc không thể nói hết được mà phải dùng đến một dấu chấm lửng, để lại bao suy ngẫm trong lòng độc giả. Bà không để lại cho con cháu những giá trị vật chất thông thường mà là một điều quý giá hơn gấp bội : ngọn lửa của sự sống. Khái quát lên, bà là hiện thân cho vẻ đẹp thiêng liêng của người giữ lửa, truyền lửa. 3.Đánh giá lại nội dung và nghệ thuật của cả đoạn C. Kết bài - Đánh giá chung về đoạn thơ - Đoạn thơ khơi gợi trong em những tình cảm, trách nhiệm gì? Em học được bài học gì? 4.Sáng tạo: Có quan điểm riêng, mới mẻ, phù hợp với chuẩn mực đạo đức, văn hóa, pháp luật. 5. Chính tả, ngữ pháp: Chuẩn chính tả, chuẩn ngữ pháp và ngữ ngữ nghĩa Tiếng Việt