Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Văn bản "Tức nước vỡ bờ"

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Văn bản "Tức nước vỡ bờ"

1. ? Em hãy đọc một số câu ca dao hay giới thiệu một tác phẩm văn học em đã được đọc viết về cuộc sống của nhân dân ta trong XH cũ. - Các bài ca dao than thân - một số câu thơ “ Ơi nhớ những năm nào thuở trước Xĩm làng ta xơ xác, héo hon Sân đình máu chảy, đường thơn lính đầy” Truyện: Chí Phèo, Lão Hạc
2. Ba khuynh hướng sáng tác của VHVN trước CMT8 Xu hướng văn học hiện Xu hướng văn học lãng Văn học cách mạng: thực: mạn: -Nội dung: Đấu tranh chống + Nội dung: Phản ánh hiện + Nội dung: Thể hiện cái thực dân và tay sai;Thể hiện tơi trữ tình đầy cảm xúc, thực thơng qua những nguyện vọng của dân tộc là hình tượng điển hình. những khát vọng và ước mơ. độc lập tự do. Biểu lộ nhiệt tình vì đất nước. + Đề tài: Những vấn đề xã hội + Đề tài: Thiên nhiên, tình - Nghệ thuật: yêu và tơn giáo + Hình tượng trung tâm là + Thể loại: Tiểu thuyết, người chiến sĩ truyện ngắn, phĩng sự. + Thể loại: Thơ và văn - thể loại: Chủ yếu là văn vần, xuơi trữ tình. thơ. TẮT ĐÈN
3. - Ngơ Tất Tố (1839-1954). Ơng xuất thân trong một gia đình nhà nho nghèo làng Lộc Hà huyện Từ Sơn tỉnh Bắc Ninh.Năm 22 tuổi ơng đỗ đầu xứ trong kì khảo hạch ở huyện nhà. ơng được dân làng gọi bằng cái tên thân mật “ Ơng đầu xứ Tố” muốn nhấn mạnh gốc gác nho học đồng thời khảng định tài năng của ơng - Ơng nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực: nhà học giả, một nhà báo nổi tiếng, một nhà văn hiện thực xuất sắc trước cách mạng. - Về sáng tác văn học, ơng là cây bút phĩng sự và là nhà tiểu thuyết nổi tiếng. Đề tài trong các sáng tác của ơng chủ yếu viết về người nơng dân và ơng đặc biệt thành cơng về đề tài này. Ơng tham gia các hoạt động văn học phục vụ kháng chiến chống Pháp và mất tại Việt Bắc khi kháng chiến sắp thắng lợi. - Ngơ Tất Tố ( 1893- 1954 ).Quê ở Lộc Hà, Từ Sơn, Bắc Ninh - Nhà văn xuất sắc của trào lưu hiện thực trước CMT8, am tường nhiều lĩnh vực.
4. TẮT ĐÈN - Tắt đèn gồm 26 chương - Đề tài: Từ một vụ thuế ở một làng quê đồng bằng Bắc Bộ, ở đây là thuế thân, thứ thuế dã man đánh vào đầu người dân đinh. - Nhân vật chính: Chị Dậu - hình tượng điển hình về người phụ nữ nơng dân đương thời. - GIÁ TRỊ: * Giá trị hiện thực: là một bức tranh chân thực về cuộc sống cùng quẫn thê thảm của người nơng dân bị áp bức bĩc lột nặng nề; là một bản án đanh thép đối với XHTDPK đầy rẫy cái ác, cái xấu. * Giá trị nhân đạo đặc sắc của tác phẩm là đã khẳng định, ca ngợi phẩm chất đẹp dẽ của người phụ nữ nơng dân. *Đặc sắc nghệ thuật : xây dựng được nhiều tính cách điển hình trong hồn cảnh điển hình
5. Phiếu bài tập 1 Nhân vật cai lệ Giới thiệu chung Mục đích đến nhà chị Dậu Hành động, cử chỉ, Nhận xét: thái độ Ngơn ngữ Nhận xét: Cảm nhận, đánh giá về nhân vật
6. Nhân vật cai lệ Giới thiệu chung là cơng cụ đắc lực của trật tự xã hội TDPK tàn bạo . Là tên tay sai mạt hạng tác oai tác quái, đánh, trĩi, bắt người là nghề của hắn. Mục đích Đến nhà chị Dậu trĩc sưu: xuất sưu của em chồng chị Dậu đã chết. Hành động, dụng cụ đánh người: Roi song, tay thước, cử chỉ, dây thừng. Là kẻ hống hách, thơ thái độ + Hành động: sầm sập, trợn ngược mắt, giật phắt thừng, bịch mấy bịch, tát vào vào mặt bạo, vũ phu chị Dậu , sấn đến, nhảy vào trĩi anh Dậu + Cử chỉ,: trợn ngược hai mắt, hùng hùng, hổ hổ Ngơn ngữ quát, thét, chửi, mắng, hầm hè, gọi anh Dậu khơng phải giống người, là “thằng”, gọi chị Dậu là “mày” xưng “ơng của một con vật hung ác Cảm nhận, đánh giá về Đây là một tên tay sai chuyên nghiệp, tiêu biểu, trọn vẹn nhất cho nhân vật hạng tay sai tàn bạo khơng cĩ tính người.
7. Phiếu bài tập 2: phân tích hình ảnh chị Dậu Lời xưng hơ Thái độ, hành động Vị thế Khi cai lệ đến nhà địi sưu Khi cai lệ địi trĩi anh Dậu Khi cai lệ đến trĩi anh Dậu
8. Lời xưng hơ Thái độ, hành động Vị thế Là một người thấp kém, Khi cai lệ đến •Gọi cai lệ là ơng •Run run. nhà địi sưu nơ lệ, bị áp bức. Thái độ •Xưng là cháu •Van xin. nhẫn nhục chịu đựng. •Gọi cai lệ là •Xám mặt •Tức quá khơng thể Khi cai lệ địi ơng Là một người ngang bằng trĩi anh Dậu •Xưng là tơi chịu được với cai lệ. •Liều mạng cự lại •Gọi cai lệ mày •Nghiến hai hàm răng •Xưng là bà •Túm lấy cổ cai lệ Vị thế cao hơn kẻ thù. Chị địi giải phĩng, địi •Nắm cây gậy Khi cai lệ đến •Mày trĩi ngay cơng lí. Chị vùng dậy trĩi anh Dậu chồng bà đi, •Giằng co, đu đẩy với với sức mạnh quật bà cho mày cai lệ khởi. xem! •Túm tĩc lẳng một cái, ngã nhào ra thềm
9. TỔNG KẾT Nội dung : Nghệ thuật: Với cảm quan nhạy bén nhà văn -Kể chuyện, miêu tả nhân vật sinh đã phản ánh hiện thực về sức động, chân thực qua ngoại hình, phản kháng mãnh liệt chống áp ngơn ngữ, hành động, tâm lí bức của những người nơng dân hiền lành, chất phác. - Tạo tình huống cĩ kịch tính
10. Em cĩ nhận xét gì về nhan đề của đoạn trích ? Theo em, việc đặt nhan đề đó có thể hiện được ý nghĩa của văn bản chưa? Vì sao? Em hãy phát biểu ý nghĩa của văn bản.
11. Nhà văn Nguyễn Tuân cho rằng: “ Ngơ Tất Tố đã xui người nơng dân nổi loạn.” em hiểu thế nào về nhận xét đĩ? Qua đoạn trích “Tức nước vỡ bờ em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.” (Câu 6 SGK trang 33) Sức mạnh kì lạ của lịng căm thù sơi sục, sự uất ức cao độ khi bị dồn đến đường cùng, khơng thể chịu đựng được nữa. Chị Dậu bị chửi, mắng, bị tát, bị đánh. Chồng chị bị bắt, bị trĩi, bị hành hạ, nguy đến tính mạng. Khơng cịn con đường nào khác để bảo vệ chồng con, bảo vệ chính mình trong phút giây khẩn cấp, chị đã vùng lên chống trả quyết liệt và chị đã chiến thắng vẻ vang. Diễn biến thái độ dẫn đến hành động của chị Dậu Bất ngờ nhưng hồn tồn hợp tình hợp lí và hợp quy luật. Câu nĩi mộc mạc của chị Dậu ở cuối đoạn trích là lời tuyên ngơn hùng hồn cho quy luật ấy. Đúng như nhà văn Nguyễn Tuân đã nĩi “Ngơ Tất Tố đã xui người nơng dân nổi loạn” trước cái xã hội thực dân phong kiến bất cơng đen tối đĩ.
12. Hướng dẫn tự học GV giao nhiệm vụ: Soạn Lão Hạc - Giới thiệu tác giả - tác phẩm: Tổ 3 – phiếu BT 3 - Tĩm tắt truyện: tổ 2 ( 2 bạn) ; thực hiện phiếu BT 1: Thuyết trình về tình cảnh của lão Hạc ( 2 HS) - Phiếu bài tập 2: Tổ 1
13. Phiếu BT 2 VẺ ĐẸP CỦA LÃO HẠC Với con Với con Với hàng Qua cái trai chĩ Vàng xĩm chết Các chi - tiết - - Nhận xét
14. Phiếu BT 3 VẺ ĐẸP CỦA ƠNG GIÁO Cách cư xử Cách nhìn nhận, Nhận xét với lão Hạc đánh giá con người - Các chi tiết - -