Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 11: Từ láy - Vũ Thị Bích Thủy

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 11: Từ láy - Vũ Thị Bích Thủy

1. Vịnh Hạ Long đẹp lộng lẫy như một bức tranh. Gi¸o viªn :Vũ Thị Bích Thủy
2. Phân loại các từ ghép sau : ốm yếu (1), xe lam (2), xăng dầu (3), sách vở (4), nhà ăn (5), tốt đẹp (6), móc ngoặc (7), cơm nước (8), ăn mặc (9), cây cỏ (10), máu mủ (11), chờ đợi (12), cá thu (13) Từ ghép đẳng lập Từ ghép chính phụ ốm yếu, xăng dầu, xe lam, nhà ăn, sách vở , tốt đẹp, cơm móc ngoặc, cây nước ,ăn mặc , máu cỏ, cá thu mủ, chờ đợi
3. 1. Dòng nào định nghĩa đúng nhất về từ ghép chính phụ? AA. Là từ ghép có tiếng chính đứng trước làm chỗ dựa và tiếng phụ đứng sau bổ sung nghĩa cho tiếng chính. B. Là từ ghép có hai tiếng, tiếng phụ có nghĩa, tiếng chính không có nghĩa. C. Là từ ghép có hai tiếng, một tiếng có nghĩa và một tiếng không có nghĩa. D. Là từ ghép có hai tiếng, nghĩa của mỗi tiếng có giá trị ngang nhau làm nên nghĩa chung. 2. Dòng nào định nghĩa đúng nhất về từ ghép đẳng lập? A. Là từ ghép có tiếng chính và tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính, tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau. B. Nghĩa của từ hẹp hơn, cụ thể hơn só với nghĩa của tiếng chính. CC. Là từ ghép có các tiếng bình đẳng với nhau về ngữ pháp( không phân ra tiếng chính, tiếng phụ). D. Các tiếng không có nghĩa, chỉ khi ghép lại mới có nghĩa.
4. Bài 3. Tiết 11
5. - Em c¾n chÆt m«i im lÆng, m¾t l¹i ®¨m ®¨m nh×n kh¾p s©n trêng, tõ cét cê ®Õn tÊm b¶ng tin vµ nh÷ng v¹ch than vÏ « ¨n quan trªn hÌ g¹ch. - T«i mÕu m¸o tr¶ lêi vµ ®øng nh ch«n ch©n xuèng ®Êt, nh×n theo c¸i bãng bÐ nhá liªu xiªu cña em t«i trÌo lªn xe.
6. - ®¨m ®¨m:Toµn bé tiÕng sau ®îc lÆp l¹i ©m thanh cña tiÕng tríc. -mÕu m¸o: bé phËn phô ©m ®Çu m cña tiÕng sau ®îc lÆp l¹i. -liªu xiªu:bé phËn vÇn iêu cña tiÕng sau ®îc lÆp l¹i Láy toàn bộ Láy bộ phận đăm đăm mếu máo liêu xiêu
7. -Võa nghe thÊy thÕ, em t«i bÊt gi¸c run lªn bÇn bËt, kinh hoµng ®a cÆp m¾t tuyÖt väng nh×n t«i. - CÆp m¾t ®en cña em lóc nµy buån th¨m th¼m, hai bê mi ®· sng mäng lªn v× khãc nhiÒu. “bật bật” và “thẳm thẳm” là những từ láy toàn bộ, nhưng trong các câu được trích từ văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê” lại biến đổi bằng các từ “bần bật”,“thăm thẳm”. Các từ này có gì khác với các từ ban đầu? vì sao có sự biến đổi ấy?
8. -Võa nghe thÊy thÕ, em t«i bÊt gi¸c run lªn bÇn bËt, kinh hoµng ®a cÆp m¾t tuyÖt väng nh×n t«i. - CÆp m¾t ®en cña em lóc nµy buån th¨m th¼m, hai bê mi ®· sng mäng lªn v× khãc nhiÒu. Hai tõ nµy lµ tõ l¸y toµn bé. Tõ bÇn bËt: lÆp l¹i nhng phô ©m cuèi vµ thanh bÞ biến ®æi. Tõ th¨m th¼m: lÆp l¹i nhng thanh ®iÖu bÞ thay ®æi. ViÖc thay ®æi Êy ®Ó t¹o ra sù hµi hßa vÒ ©m thanh, ®äc nghe xu«i tai.
9. thẳm thẳm thăm thẳm đỏ đỏ đo đỏ bật bật bần bật cập cập cầm cập phớt phớt phơn phớt nhức nhức nhưng nhức
10. 2. Ghi nhí 1: •Tõ l¸y cã hai lo¹i: tõ l¸y toµn bé vµ tõ l¸y bé phËn. - Ở tõ l¸y toµn bé, c¸c tiÕng lÆp l¹i nhau hoµn toµn, nhng còng cã mét sè trêng hîp, tiÕng ®øng tríc biÕn ®æi thanh ®iÖu hoÆc phô ©m cuèi (®Ó t¹o ra sù hµi hßa vÒ ©m thanh). - Ở tõ l¸y bé phËn, gi÷a c¸c tiÕng cã sù gièng nhau vÒ phô ©m ®Çu hoÆc phÇn vÇn.
11. Nhãm 1: NghÜa cña c¸c tõ l¸y: ha h¶, oa oa, tÝch t¾c, g©u g©u ®îc t¹o thµnh do ®Æc ®iÓm g× vÒ ©m thanh? Nhãm 2, 4: C¸c tõ l¸y trong mçi nhãm sau cã ®Æc ®iÓm chung g× vÒ ©m thanh vµ vÒ nghÜa? a) lÝ nhÝ, li ti, ti hÝ. b)nhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh Nhãm 3: So s¸nh nghÜa cña c¸c tõ l¸y và nghÜa cña c¸c tiÕng gèc sau: mÒm - mÒm m¹i ®á - ®o ®á
12. 1. NghÜa cña c¸c tõ l¸y: ha h¶, oa oa, tÝch t¾c, g©u g©u ®îc t¹o thµnh do ®Æc ®iÓm m« pháng ©m thanh. 2. a)lÝ nhÝ, li ti, ti hÝ: t¹o nghÜa dùa vµo khu«n vÇn cã nguyªn ©m i, biÓu thÞ tÝnh chÊt nhá bÐ, nhá nhÑ vÒ ©m thanh, h×nh d¸ng. b)nhÊp nh«, phËp phång, bËp bÒnh: - nhÊp nh«: nh« lªn thôt xuèng liªn tiÕp, kh«ng ®Òu nhau. - phËp phång: phång lªn, xÑp xuèng mét c¸ch liªn tiÕp - bËp bÒnh: tõ gîi t¶ d¸ng chuyÓn ®éng lªn xuèng, nhÊp nh« theo lµn sßng, lµn giã. Nhãm c¸c tõ l¸y nµy biÓu thÞ tr¹ng th¸i vËn ®éng, khi nh« lªn, khi h¹ xuèng, khi næi, khi ch×m 3. NghÜa cña c¸c tõ l¸y mÒm m¹i, ®o ®á gi¶m nhÑ so víi nghÜa cña c¸c tiÕng gèc lµm c¬ së cho chóng: mÒm, ®á.
13. Ghi nhí 2 NghÜa cña tõ l¸y ®îc t¹o thµnh nhê ®Æc ®iÓm ©m thanh cña tiÕng vµ sù hßa phèi ©m thanh gi÷a c¸c tiÕng. Trong trêng hîp tõ l¸y cã tiÕng cã nghÜa lµm gèc (tiÕng gèc) th× nghÜa cña tõ l¸y cã thÓ cã nh÷ng s¾c th¸i riªng so víi tiÕng gèc nh s¾c th¸i biÓu c¶m, s¾c th¸i gi¶m nhÑ hoÆc nhÊn m¹nh.
14. C¸c tõ: m¸u mñ, mÆt mòi, tãc tai, r©u ria, khu«n khæ, ngän ngµnh, t¬i tèt, nÊu níng, ngu ngèc, häc hái, mÖt mái, n¶y në lµ tõ l¸y hay tõ ghÐp? C¸c tõ ®ã ®Òu lµ tõ ghÐp v×: - C¶ 2 tiÕng ®Òu cã nghÜa. - Hai tiÕng ghÐp víi nhau t¹o ra nghÜa kh¸i qu¸t h¬n so víi nghÜa tõng tiÕng. Lu ý: cần phân biệt giữa từ láy với từ ghép đẳng lập có các tiếng giống nhau về phụ âm đầu hoặc phần vần .
15. Bµi tËp 1: T×m c¸c tõ l¸y vµ s¾p xÕp theo b¶ng ph©n lo¹i c¸c tõ l¸y trong ®o¹n v¨n sau: MÑ t«i, giäng kh¶n ®Æc, tõ trong mµn nãi väng ra: -Th«i, hai ®øa liÖu mµ ®em chia ®å ch¬i ra ®i. Võa nghe thÊy thÕ, em t«i bÊt gi¸c run lªn bÇn bËt, kinh hoµng ®a cÆp m¾t tuyÖt väng nh×n t«i. CÆp m¾t ®en cña em lóc nµy buån th¨m th¼m, hai bê mi ®· sng mäng lªn v× khãc nhiÒu. §ªm qua, lóc nµo chît tØnh, t«i còng nghe tiÕng nøc në, tøc tëi cña em. T«i cø ph¶i c¾n chÆt m«i ®Ó khái bËt lªn tiÕng khãc to, nhng níc m¾t cø tu«n ra nh suèi, ít ®Çm c¶ gèi vµ hai c¸nh tay ¸o. S¸ng nay dËy sím, t«i khÏ më cöa, rãn rÐn ®i ra vên, ngåi xuèng gèc c©y hång xiªm. Chît thÊy ®éng phÝa sau, t«i quay l¹i: em t«i ®· theo ra tõ lóc nµo. Em lÆng lÏ ®Æt tay lªn vai t«i. T«i kÐo em ngåi xuèng vµ khÏ vuèt lªn m¸i tãc. Chóng t«i cø ngåi im nh vËy. §»ng ®«ng, trêi höng dÇn. Nh÷ng b«ng hoa thîc dîc trong vên ®· tho¸ng hiÖn trong mµn s¬ng sím vµ b¾t ®Çu khoe bé c¸nh rùc rì cña m×nh. Lò chim s©u, chim chiÒn chiÖn nh¶y nhãt trªn cµnh vµ chiªm chiÕp hãt. Ngoµi ®êng, tiÕng xe m¸y, tiÕng « t« vµ tiÕng nãi chuyÖn cña nh÷ng ngêi ®i chî mçi lóc mét rÝu ran. C¶nh vËt vÉn cø nh h«m qua, h«m kia th«i mµ sao tai häa gi¸ng xuèng anh em t«i nÆng nÒ nh thÕ nµy.
16. Tõ l¸y toµn bé bÇn bËt, th¨m th¼m, chiªm chiÕp Tõ l¸y bé phËn nøc në, tøc tëi, rãn rÐn, lÆng lÏ, rùc rì, rÝu ran, nÆng nÒ
17. Bµi tËp 2: §iÒn c¸c tiÕng l¸y vµo tríc hoÆc sau c¸c tiÕng gèc ®Ó t¹o ra tõ l¸y: lÊp lã th©m thÊp nho nhá chªnh chÕch nhøc nhèi anh ¸ch kh¸ckhang
18. TỪ PHỨC TỪ GHÉP TỪ LÁY TỪ TỪ TỪ TỪ GHÉP GHÉP LÁY LÁY ĐẲNG CHÍNH TOÀN BỘ LẬP PHỤ BỘ PHẬN
19. Bài 2: Viết đoạn văn biểu cảm, nói lên nỗi nhớ nhà của em: khi phải đi xa, trong đó có sử dụng từ láy Mái nhà thân yêu của em là nơi ghi dấu bao kỉ niệm êm đềm. Vì thế mỗi khi đi xa, em nhớ nhà da diết. Em nhớ cánh cổng xanh xanh như chào đón em mỗi khi đi học về. Em nhớ chiếc sân nhỏ, nơi có những chậu hoa xinh tươi mà ba em chăm bón mỗi ngày. Em nhớ gian bếp nhỏ, nơi dáng mẹ thân thương tất bật nấu những món ăn ngon cho cả gia đình. Em nhớ mỗi tối cả nhà quây quần trong phòng khách kể cho nhau nghe chuyện trong ngày. Em nhớ, nhớ lắm, nhớ vô cùng tổ ấm gia đình em nếu phải đi xa
20. Bµi vÒ nhµ: ViÕt ®o¹n v¨n tõ 6 ®Õn 8 c©u bµy tá c¶m xóc cña em vÒ ngµy Khai giảng, trong ®ã cã sö dông Ýt nhÊt 3 tõ l¸y.
21. Bµi tËp 3: §Æt c©u víi mçi tõ: nhá nh¾n, nhá nhÆt, nhá nhÎ, nhá nhen, nhá nhoi.