Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 97: Luyện tập lập luận giải thích

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 7 - Tiết 97: Luyện tập lập luận giải thích

1. CHÀO MỪNG CÁC EM THAM GIA LỚP HỌC MÔN NGỮ VĂN 7
2. NHẮC LẠI KIẾN THỨC CŨ Các bước làm bài văn lập luận giải thích * Muốn làm bài văn lập luận giải thích thì phải thực hiện các bước: + Tìm hiểu đề và tìm ý + Lập dàn bài + Viết bài + Đọc lại và sửa chữa. Bố cục của bài văn lập luận giải thích * Dàn bài của bài văn lập luận giải thích gồm 3 phần: - MB: Giới thiệu vấn đề cần giải thích và gợi ra phương hướng giải thích. - TB: Lần lượt trình bày các nội dung giải thích ( sử dụng các cách lập luận giải thích phù hợp) - KB: Nêu ý nghĩa của vấn đề cần giải thích đối với mọi người.
3. Tiết 97, Tập làm văn
4. I. TÌM HIỂU BÀI: * Đề bài: Một nhà văn có nói: "Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người". Hãy giải thích nội dung câu nói đó.
5. I. TÌM HIỂU BÀI Phần tìm hiểu đề và tìm ý là chúng Đề bài: Một nhà văn có nói: "Sách là ngọn ta đi tìm hiểu về đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người". Hãy Đềcái gìvăn? này thuộc giải thích nội dung câu nói đó. thể loại nào và yêu cầu giải thích 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: vấn đề gì? * Tìm hiểu đề - Thể loại: Văn giải thích - Nội dung: Tầm quan trọng của sách đối với con người
6. I. TÌM HIỂU BÀI Chúng ta cần đi giải thích những ý Đề bài: Một nhà văn có nói: "Sách là chính nào? ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người". Hãy giải thích nội dung câu nói đó. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: * Tìm hiểu đề - Thể loại văn giải thích - Nội dung: Tầm quan trọng của sách đối với con người * Tìm ý + Ngọn đèn sáng bất diệt ? + Vì sao nói sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người ? + Câu nói tôn vinh, ca ngợi giá trị của sách. + Bàn bạc, mở rộng vấn đề
7. 2. Dàn bài a. Mở bài: - Dẫn dắt vào vấn đề: Hướng vào vai trò của sách. - Nêu vấn đề cần giải thích, trích dẫn câu nói “ Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”.
8. b. Thân bài: Trình bày các nội dung giải thích * Giải thích ý nghĩa của câu nói: - Sách chứa đựng trí tuệ của con người, sự hiểu biết của nhân loại. - Sách là ngọn đèn sáng bất diệt: Soi đường đưa con người ra khỏi chốn tối tăm của sự không hiểu biết, và sách là ngọn đèn sáng không bao giờ tắt. => Sách là nguồn sáng bất diệt được thắp lên từ trí tuệ của con người.
9. b. Thân bài: Trình bày các nội dung giải thích * Giải thích tại sao có thể nói “ sách là ngọn đèn sáng bất diệt của con người” - Sách là kho kiến thức vô tận, có thể tìm trong sách đủ mọi kiến thức của cuộc sống. -Sách là nguồn kiến thức cho muôn đời: một cuốn sách tốt sẽ được nhiều thế hệ tìm đọc và vận dụng. - Chỉ có những cuốn sách nào có giá trị mới đúng như thế vì: + Sách ghi lại những hiểu biết quý giá nhất trong sản xuất, trong chiến đấu, trong các mối quan hệ xã hội. Vì vậy, sách là ngọn đèn sáng của trí tuệ. + Những hiểu biết được sách ghi lại có ích cho mọi thời đại, truyền lại cho các đời sau. Vì vậy, sách là "ngọn đèn sáng bất diệt. - Ví dụ: + Sách văn học: Ca dao, thơ văn, truyện kí + Sách khoa học: Toán học, Vật lí, Hóa học là kho kiến thức về các bộ môn khoa học tự nhiên, giúp con người chinh phục thiên nhiên, tiếp cận với khoa học hiện đại.
10. b. Thân bài: Trình bày các nội dung giải thích * Giải thích tại sao có thể nói “ sách là ngọn đèn sáng bất diệt của con người” -Nhiều bậc vĩ nhân đã lớn lên nhờ đọc sách và đã nói về sự lớn lao của sách + Đỗ Phủ: Đọc sách nát muôn quyển Đặt bút như có hồn + Lê-nin: Không có sách thì không có tri thức + Lê Qúy Đôn: Dẫu có bạc vàng trăm vạn lạng Không bằng kinh sử một vài pho
11. b. Thân bài: Trình bày các nội dung giải thích * Bài học rút ra từ câu danh ngôn, vận dụng vào trong cuộc sống. - Cần phải yêu quý sách, bảo vệ sách. - Cần phải chăm đọc sách để hiểu biết nhiều, sống tốt. - Cần phải chọn sách tốt, sách hay để đọc -> tránh đọc sách dở, sách có hại. - Cần tiếp nhận ánh sáng trí tuệ trong sách và vận dụng trong cuộc sống. c. Kết bài: - Khẳng định tác dụng của câu nói - Thái độ của bản thân khi chọn và đọc sách.
12. I. TÌM HIỂU BÀI * Đề bài: Một nhà văn có nói: "Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người". Hãy giải thích nội dung câu nói đó. 1. Tìm hiểu đề và tìm ý: 2. Lập dàn bài: 3. Viết bài: bài:4. Đọc lại và sửa chữa: II. GHI NHỚ
13. III. LUYỆN TẬP Viết phần mở bài và kết bài cho đề bài trên Đoạn văn tham khảo: phần Mở bài Đã từ lâu, sách là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của con người. Sách là kho tàng lưu giữ khối kiến thức khổng lồ của nhân loại được tích lũy qua mấy ngàn năm. Sách là chiếc chìa khóa vàng mở cửa tòa lâu đài tráng lệ chứa vô vàn điều kì diệu. Nhận định về giá trị của sách, một nhà văn có nói: “ Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”. Câu nói đó có ý nghĩa như một chân lí khẳng định vai trò quan trọng của sách, đồng thời là lời khuyên mọi người nên tạo cho mình thói quen đọc sách.
14. Đoạn văn tham khảo: phần Kết bài Hàng ngàn năm qua, con người đã sáng tạo ra sách và ham mê đọc sách. Xưa kia, đọc sách chỉ là đặc quyền của một số ít người. Ngày nay, thú đọc sách là của mọi người. Trong thời đại khoa học phát triển mạnh mẽ, xuất hiện nhiều phương tiện học tập và giải trí hiện đại nhưng không thể thay thế được vai trò của sách. Sách vẫn tiếp tục phát huy khả năng kì diệu của nó. Và một điều chắc chắn là nền văn minh của nhân loại sẽ dần tàn lụi nếu không có sách.
15. IV: VẬN DỤNG Viết hoàn thiện thành bài văn có bố cục 3 phần cho đề bài trên V: TÌM TÒI MỞ RỘNG Tìm hiểu them một số bài văn lập luận giải thích một vấn đề thông qua những câu ca dao, tục ngữ, hoặc những câu nói nổi tiếng như: “Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó” (HỒ CHÍ MINH)
16. DẶN DÒ • Hoàn thiện bài tập • Chuẩn bị bài mới: văn bản “ Sống chết mặc bay”.
17. Dàn ý tham khảo a. Mở bài: Dẫn dắt giới thiệu vẫn đề cần nghị luận. Trong mỗi người chúng ta luôn có mong muốn phát triển bản thân, trở thành một công dân có ích cho xã hội. Nhưng quá trình ấy không bao giờ dễ dàng cho bất cứ ai. Làm thế nào để trành một công dân mẫu mức. Bác Hồ của chúng ta thì dạy rằng:" Có tài mà không có đức là người vô dụng. Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó".
18. b. Thân bài 1. Giải thích - Đức là hành xử của con người với con người thể hiện sự lịch sự, tôn trọng lễ phép. Biểu hiện: trên kính dưới nhường, tốt bụng, thật thà, khiêm tốn dũng cảm - Tài là năng lực của con người về các hoạt động trong công việc và trong đời sống. Biểu hiện: năng lực học, trình độ, năng khiếu, ý tưởng sáng tạo - Nội dung: bàn luận mối quan hệ giữa tài và đức.
19. 2. Bàn luận - Khẳng định tính đúng đắn của ý kiến. - Lý giải: + Có tài mà không có đức là người vô dụng. • Người có tài mà không có đức sẽ không được trọng dụng, yêu quý. • Người có tài không có đức ắt sẽ gây ra những hậu quả khôn lường không chỉ bản thân mà còn đến cộng đồng + Có đức mà không có tài làm việc gì cũng khó Có đức mà không có tài con người gặp nhiều khó khăn trong giải quyết mọi viêc + Mối quan hệ biện chứng giữa tài và đức: không thể tách biệt. Để trở thành một không dân tốt không chỉ có đạo đức mà còn tài năng và ngược lại. - Mở rộng: Phê phán những người có tài mà không có đức, có đức mà không có tài.
20. c. Kết bài - Khẳng định lại vấn đề. Rút ra bài học - Thông qua câu nói ta thấy được mối quan hệ của đức và tài trong cuộc sống. Em nghĩ rằng mỗi người chúng ta nên rèn luyện cả đức và tài để trở thành một công dân tốt có ích cho xã hội.
21. CHÚC CÁC EM HỌC TỐT