Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 95: Hành động nói - Nguyễn Thị Thu Lê

Nội dung text: Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Tiết 95: Hành động nói - Nguyễn Thị Thu Lê

1. TRƯỜNG THCS h¹c tr× TỔ KHXH KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 8B Giáo viên thực hiện: nguyÔn thÞ thu lª
2. Kiểm tra miệng: Câu hỏi: Nêu đặc điểm hình thức vµ chức năng của câu phủ định? Cho ví dụ?
3. Kiểm tra miệng: - Hình thức: Có các từ phủ định như: Không, chẳng, chả, chưa, không phải (là), đâu có phải (là), đâu (có), - Chức năng: + Thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, tính chất, quan hệ nào đó (Câu phủ định miêu tả). VD: Nga kh«ng ®i häc. + Phản bác một ý kiến, một nhận định (Câu phủ định bác bỏ). VD: Kh«ng ph¶i! Nga ®i häc.
4. TIẾT 95
5. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI I. Bµi häc: 1. Hành động nói là gì? a. Ng÷ liÖu - NhËn xÐt: Mẹ con Lí Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa.Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe chuyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lí Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói: - Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết.Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi.Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân. (Thạch Sanh)
6. (1) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. (2) Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. (3) Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. (4) Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.
7. (1) Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. (2) Nay em giết nó,tất không khỏi Đẩy Thạch bị tội chết. (3) Thôi, bây giờ nhân trời Sanh đi để chưa sáng em hãy trốn ngay đi. (4) Có mình hưởng chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. lợi Lời nói Có Mục đích Hành động nói
8. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI b. KÕt luËn: Hành động nói là hành động được thực hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định. *Ghi nhớ 1: SGK Tr 62
9. *Bµi tËp nhanh: A hái B: - MÊy giê råi? B tr¶ lêi: (1)- Kh«ng biÕt! HoÆc: (2)- Ba giê! =>Cho biÕt: A thùc hiÖn hµnh ®éng nãi g×? C©u tr¶ lêi nµo cña B ®· gióp A ®¹t ®îc môc ®Ých cña hµnh ®éng nãi? Thö gi¶i thÝch lÝ do?
10. HÀNH ĐỘNG NÓI B- Mình còn 2 C- Th«i, bận cầu khiến (®Ò xem có bận nghÞ ) thì để hôm 3 gì không đã. (C nãi, A, B nghe) khác đến nhé, tụi mình chờ trình bày đấy! (B nãi, A, C nghe) 1 4 B- Thôi A- Chủ nhật được, mình đến nhµ sẽ đến! mình chơi nhé? hỏi (rủ rê) hứa hẹn (th«ng b¸o) (A nãi, B, C nghe) (B nãi, A, C nghe)
11. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI I. Bµi häc: 1. Hành động nói là gì? 2. Mét sè kiÓu hµnh ®éng nãi thêng gÆp: a. Ng÷ liÖu 1 - NhËn xÐt: Lời của Lý Thông Mục đích (1)Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. trình bày (2)Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. đe doạ (3)Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy. điều khiển trốn đi ngay đi. (®uæi khÐo) (4)Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu. hứa hẹn Đẩy Thạch Sanh đi để mình hưởng lợi
12. b. Ng÷ liÖu 2 - NhËn xÐt: Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lại và hỏi bằng giọng luống cuống: - Vậy thì bữa nay con ăn ở đâu?(1) Điểm thêm một “giây”nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa: - Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.(2) Cái TÝ nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc. [ ]Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lại nhếch nhác, mếu khóc: - U nhất định bán con đấy ư?(3) U không cho con ở nhà nữa ư?(4) Khốn nạn thân con thế này!(5) Trời ơi! (6) (Ng« TÊt Tè -T¾t ®Ìn)
13. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI - Vậy thì bữa nay con ăn ở đâu? Dùng để hỏi (lo l¾ng) - Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài. Báo tin - U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Để hỏi (béc lé c¶m xóc) - Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi! Bộc lộ cảm xúc
14. HÀNH ĐỘNG NÓI -(1)Ông lão ơi! LỜI CÁ VÀNG (2)Ông sinh phúc thả Hành động nói Mục đích tôi trở về biển khơi. (3. T«i sÏ xin đền ơn Câu 1 bộc lộ cảm xúc ông, ông muốn gì Câu 2 điều khiển cũng được. Câu 3 hứa hẹn
15. MỘT SỐ KIỂU HÀNH ĐỘNG NÓI THƯỜNG GẶP: LÝ THÔNG VÀ ĐỐI THOẠI ÔNG LÃO VÀ THẠCH SANH A, B và C CON CÁ VÀNG trình bày(thông báo) hỏi (rủ rê) bộc lộ cảm xúc trình bày (đe doạ) trình bày (hứa) điều khiển (đề nghị) điều khiển điều khiển(đề nghị,thông báo) hứa hẹn hứa hẹn hứa hẹn (thông báo) HÀNH ĐỘNG NÓI MỤC ĐÍCH • Hành động hỏi hỏi, rủ rê • Hành động trình bày thông báo, nêu ý kiến, tả, kể • Hành động điều khiển yêu cầu,đề nghị, đe doạ • Hành động hứa hẹn hứa hẹn • Hành động bộc lộ cảm xúc bộc lộ cảm xúc
16. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI c. KÕt luËn: Những kiểu hành động nói thường gặp là: - hỏi, trình bày (báo tin, kể, tả, nêu ý kiến ) - điều khiển (cầu khiến, đe doạ, thách thức ) - hứa hẹn, bộc lộ cảm xúc. Người ta dựa theo mục đích của hành động nói mà đặt tên cho nó. *Ghi nhí 2: SGK Tr 63
17. TiÕt 95: Hµnh ®éng nãi *Bµi tËp më réng: A hái B: - CËu võa ®i du lÞch vÒ ®Êy µ? B gËt ®Çu. A l¹i hái: - Cã vui kh«ng? B l¾c ®Çu. => Cho biÕt trong ®o¹n ®èi tho¹i trªn cã nh÷ng hµnh ®éng nãi nµo? Thö gi¶i thÝch lÝ do? => Cã hµnh ®éng hái cña A vµ hµnh ®éng gËt ®Çu, l¾c ®Çu cña B (x¸c nhËn vµ b¸c bá).
18. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI I. Bµi häc: II. LuyÖn tËp: Bài tập 2: ChØ ra c¸c hµnh ®éng nãi vµ môc ®Ých cña mçi hµnh ®éng nãi trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau: a.- (1)B¸c trai ®· kh¸ råi chø? - (2)C¶m ¬n cô, nhµ ch¸u ®· tØnh t¸o nh thêng.(3)Nhng xem ý h·y cßn lÒ bÒ lÖt bÖt chõng nh vÉn mái mÖt l¾m. - (4)Nµy, b¶o b¸c Êy cã trèn ®i ®©u th× trèn. (5)Chø cø n»m ®Êy, chèc n÷a hä vµo thóc su, kh«ng cã, hä l¹i ®¸nh trãi th× khæ. (6)Ngêi èm rÒ rÒ nh thÕ, nÕu l¹i ph¶i mét trËn ®ßn, nu«i mÊy th¸ng cho hoµn hån. - (7)V©ng, ch¸u còng ®· nghÜ nh cô. (8)Nhng ®Ó ch¸o nguéi, ch¸u cho nhµ ch¸u ¨n lÊy vµi hóp c¸i ®·. (9)NhÞn xu«ng tõ s¸ng h«m qua tíi giê cßn g×. - (10)ThÕ th× ph¶i giôc anh Êy ¨n mau lªn ®i, kÎo n÷a ngêi ta s¾p söa kÐo vµo råi ®Êy!
19. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI I. Bµi häc: II. LuyÖn tËp: Bài tập 2: ChØ ra c¸c hµnh ®éng nãi vµ môc ®Ých cña mçi hµnh ®éng nãi trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau: b. - (1)§©y lµ Trêi cã ý phã th¸c cho minh c«ng lµm viÖc lín. (2)Chóng t«i nguyÖn ®em x¬ng thÞt cña m×nh theo minh c«ng, cïng víi thanh g¬m thÇn nµy ®Ó b¸o ®Òn Tæ quèc!
20. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI I. Bµi häc: II. LuyÖn tËp: Bài tập 2: ChØ ra c¸c hµnh ®éng nãi vµ môc ®Ých cña mçi hµnh ®éng nãi trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau: c. -(1)CËu Vµng ®i ®êi råi, «ng gi¸o ¹! - (2)Cô b¸n råi? - (3)B¸n råi! (4)Hä võa b¾t xong. - (5)Khèn n¹n (6)¤ng gi¸o ¬i! (7)Nã cã biÕt g× ®©u! (8)Nã thÊy t«i gäi th× ch¹y ngay vÒ, vÉy ®u«i mõng. (9)T«i cho nã ¨n c¬m. (10)Nã ®ang ¨n th× th»ng Môc nÊp trong nhµ, ngay ®»ng sau nã, tãm lÊy hai c¼ng sau nã dèc ngîc nã lªn.
21. Bµi tËp 2 A: Hµnh ®éng nãi Môc ®Ých (1) B¸c trai ®· kh¸ råi chø? Hµnh ®éng hái (2,3) C¶m ¬n cô, mái mÖt l¾m. Hµnh ®éng c¶m ¬n, tr×nh bµy (4,5,6) Nµy, b¶o b¸c Êy cho Hµnh ®éng ®iÒu khiÓn hoµn hån. (Khuyªn b¶o, béc lé c¶m xóc) (7,8,9) V©ng, ch¸u còng cßn g×. Høa hÑn, tr×nh bµy, béc lé c¶m xóc (10) ThÕ th× ph¶i giôc råi ®Êy! Hµnh ®éng ®iÒu khiÓn
22. Bµi tËp 2 B: Hµnh ®éng nãi Môc ®Ých (1)§©y lµ trêi cã ý lµm viÖc lín. Tr×nh bµy (nhËn ®Þnh, kh¼ng ®Þnh) (2)Chóng t«i nguyÖn tæ quèc! Høa hÑn, thÒ
23. Bài tập 2C: - (1)Cậu vàng đi đời rồi, ông giáo ạ! -> Báo tin. - (2)Cụ bán rồi? -> Hỏi. - (3)Bán rồi! -> X¸c nhËn, thõa nhËn. - (4)Họ vừa bắt xong. -> Báo tin. - (5)Thế nó cho bắt à? -> Hỏi. - (6)Khốn nạn (7)Ông giáo ơi ! -> bộc lộ cảm xúc. - (8,9,10)Nó có biết gì đâu dốc ngược nó lên. -> Trình bày.(miªu t¶, kÓ)
24. Tiết 95: HÀNH ĐỘNG NÓI I. Bµi häc: II. LuyÖn tËp: Bài tập 3: §o¹n trÝch díi ®©y cã 3 c©u chøa tõ “høa”. H·y x¸c ®Þnh kiÓu hµnh ®éng nãi ®îc thùc hiÖn trong mçi c©u Êy. -(1) Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau. - (2) Anh hứa đi. - (3) Anh xin hứa. =>(1) §iÒu khiÓn, ra lÖnh. (2) Ra lÖnh. (3) Høa.
25. HÀNH ĐỘNG NÓI Khái niệm KiÓu H§N Thực hiện bằng Có mục đích Hỏi lời nói nhất định Bộc Trình Điều Hứa lộ bày khiển hẹn cảm xúc
26. TiÕt 95: hµnh ®éng nãi Lời nói không mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau Đất tốt mọc cây rườm rà Những người thanh lịch nói ra dịu dàng.
27. HƯỚNG DẪN vÒ nhµ *Đối với bài học ở tiết này: - Học thuộc ghi nhớ. - Làm bài tập còn lại: Bài 1/63 SG K. *Đối với bài học ở tiết tiếp theo: - So¹n bµi: Níc §¹i ViÖt ta.
28. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!