Bài giảng Số học Lớp 6 - Chương 3, Bài 16: Tỉ số của hai số - Nguyễn Ngọc Hân

Nội dung text: Bài giảng Số học Lớp 6 - Chương 3, Bài 16: Tỉ số của hai số - Nguyễn Ngọc Hân

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI TIẾT 82 : TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ ThS. Nguyễn Ngọc Hân GIÁO VIÊN TRƯỜNG THCS GIẢNG VÕ, Q. BA ĐÌNH, TP. HÀ NỘI
2. KIỂM TRA BÀI CŨ ᵅ Bài 1. Tìm số a, biết a bằng 76% của 25. - Muốn tìm của số b cho trước, ᵅ Giải : Ta có ta tính 76 ᵄ =25.76% = 25. =19. 100 2 ᵅ Bài 2. Biết số bi của Hùng là 6 viên, tính - Muốn tìm một số biết của nó 7 ᵅ số bi của Hùng. bằng a, ta tính Giải : Số bi của Hùng là : 2 7 7 2
3. NHẮC LẠI KHÁI NIỆM PHÂN SỐ Người ta gọi với
4. TIẾT 82 : TÌM TỈ SỐ CỦA HAI SỐ 1. Tỉ số của hai số Thương trong phép chia số a cho số b (b ≠ 0) gọi là tỉ số của a và b. Tỉ số của a và b kí hiệu là a : b (cũng kí hiệu là ᵄ ). b Ví dụ 1 : 1,7 : 3,12 1 3 :￿ ￿￿ 5 4 3 là những tỉ số. 0,5 : 1 4 0,73 −5
5. Thương trong phép chia số a cho số b (b ≠ 0) gọi là tỉ số của a và b. Tỉ số của a và b kí hiệu là a : b (cũng kí hiệu là ᵄ ). b 1 3 3 0,73 Ví dụ 1 : 1,7 : 3,12 ; :￿ ￿￿ ; 0,5 : 1 ; là những tỉ số. 5 4 4 −5 ᵄ ᵄ Phân số Tỉ số ᵄ ᵄ + a và b phải là số nguyên. + a và b có thể là số nguyên, phân số, + b ≠ 0. số thập phân, hỗn số + b ≠ 0.
6. 3 Ví dụ 2 : Hãy viết tỉ số sau thành tỉ số của hai số nguyên 0,5 : 1 . 4 Giải : Ta có 3 1 7 14 2 = : = . = 4 2 4 27 7
7. Ví dụ 3 : Đoạn thẳng MN dài 15cm, đoạn thẳng PQ dài 5cm. Tìm tỉ số độ dài của đoạn thẳng MN và đoạn thẳng PQ. Giải : 15 Tỉ số độ dài của đoạn thẳng MN và đoạn thẳng PQ là = 3 . 5 Lưu ý : Khái niệm tỉ số thường được dùng khi nói về thương của hai đại lượng (cùng loại và cùng đơn vị đo).
8. Ví dụ 4 : Đoạn thẳng AB dài 20cm, đoạn thẳng CD dài 1m. Tìm tỉ số độ dài của đoạn thẳng AB và đoạn thẳng CD. Giải : AB = 20cm, CD = 1m = 100cm. 20 1 Vậy tỉ số độ dài của đoạn thẳng AB và đoạn thẳng CD là = ￿ . 100 5
9. 2. Tỉ số phần trăm Trong thực hành, ta thường dùng tỉ số dưới dạng tỉ số phần trăm với 1 kí hiệu % thay cho . 100 Ví dụ : Tỉ số phần trăm của hai số 78,1 và 25 là : .100. Quy tắc : Muốn tìm tỉ số phần trăm của hai số a và b, ta nhân a với 100 rồi chia cho b và viết kí hiệu % vào kết quả : %.
10. Quy tắc : Muốn tìm tỉ số phần trăm của hai số a và b, ta nhân a với 100 rồi chia cho b và viết kí hiệu % vào kết quả : %. ?1 Tìm tỉ số phần trăm của : 3 a) 5 và 8 ; b) 25kg và tạ. 10 Giải : 3 a) Tỉ số phần trăm của 5 và 8 là : 10 5.100 3 %=62,5%. Tỉ số phần trăm của 25kg và tạ là : 8 10 25.100 250 %= %. 30 3
11. Áp dụng. Các khẳng định sau đúng hay sai : 00151412061309080401031107051002 A. Tỉ số phần trăm của 15 và 30 là 50%; Đ Hướng dẫn Tỉ số phần trăm B. Tỉ số phần trăm của 15 phút và 1 giờ là 1500%; của 15 và 30 là : C. 10% của 70 là 7; D. Nếu 80% của số a là 160 thì a bằng 200.
12. Áp dụng. Các khẳng định sau đúng hay sai : A. Tỉ số phần trăm của 15 và 30 là 50%; Đ B. Tỉ số phần trăm của 15 phút và 1 giờ là 1500%; S Hướng dẫn Đổi 1 giờ = 60 phút. C. 10% của 70 là 7; Tỉ số phần trăm của 15 phút và 1 giờ là : D. Nếu 80% của số a là 160 thì a bằng 200.
13. Áp dụng. Các khẳng định sau đúng hay sai : A. Tỉ số phần trăm của 15 và 30 là 50%; Đ B. Tỉ số phần trăm của 15 phút và 1 giờ là 1500%; S C. 10% của 70 là 7; Đ Hướng dẫn D. Nếu 80% của số a là 160 thì a bằng 200. 10% của 70 là :
14. Áp dụng. Các khẳng định sau đúng hay sai : A. Tỉ số phần trăm của 15 và 30 là 50%; Đ B. Tỉ số phần trăm của 15 phút và 1 giờ là 1500%; S C. 10% của 70 là 7; Đ D. Nếu 80% của số a là 160 thì a bằng 200. Đ Hướng dẫn Ta có a = 160 : = 200.
15. 3. Tỉ lệ xích Tỉ lệ xích T của một bản vẽ (hoặc một bản đồ) là tỉ số khoảng cách a giữa hai điểm trên bản vẽ (hoặc bản đồ) và khoảng cách b giữa hai điểm tương ứng trên thực tế : ᵄ T = (a, b có cùng đơn vị đo). b Ví dụ 1 : Cho khoảng cách a trên bản đồ là 1cm, khoảng cách b trên thực tế là 1km. Tính tỉ lệ xích của bản đồ. Giải : Đổi 1km = 100000cm. 1 Tỉ lệ xích của bản đồ là : T = . 100000 Vậy tỉ lệ xích của bản đồ là 1 : 100000.
16. Tỉ lệ xích T của một bản vẽ (hoặc một bản đồ) là tỉ số khoảng cách a giữa hai điểm trên bản vẽ (hoặc bản đồ) và khoảng cách b giữa hai điểm tương ứng trên thực tế : a = b.T ᵄ T = b ᵄ b = T
17. Số 23 Quang Trung
18. Ví dụ 2 : Trên bản đồ tỉ lệ xích 1 : 100000, khoảng cách giữa trụ sở Đài phát thanh - Truyền hình Hà Nội (địa điểm A) và trụ sở Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội (địa điểm B) là 4,1cm. Tính khoảng cách giữa hai địa điểm A và B trên thực tế. Giải : Khoảng cách giữa hai địa điểm A và B trên thực tế là : 1 4,1 : = 4,1.100000 = 410000 (cm). 100000 Vậy khoảng cách giữa hai địa điểm A và B trên thực tế là 4,1km.
19. Ví dụ 3 : Một chiếc ô tô có chiều dài cơ sở là 2924mm. Nếu trên một bản vẽ tỉ lệ xích 1 : 50 thì chiếc ô tô này có chiều dài cơ sở là bao nhiêu milimet ? Giải : Trên bản vẽ chiếc ô tô đó có chiều dài cơ sở là : 2924.￿￿￿￿￿￿￿ = 58,48￿(mm).
20. 4. Luyện tập Bài 1. Cho a = 0,24tạ; b = 48kg. Tỉ số của hai số b và a là : A. 2; Hướng dẫn B. 20; Đổi a = 0,24tạ = 24kg. Tỉ số của b và a là : C. 200; 0006090804010307051002 48 = 2. 24 D. 0,5.
21. Bài 2 (Bài 144 SGK Tr59). Biết tỉ số phần trăm nước trong dưa chuột là 97,2%. Tính lượng nước trong 4kg dưa chuột. Giải : Khối lượng nước trong 4kg dưa chuột là :
22. Bài 3. Một mảnh vườn hình chữ nhật có diện tích 16 m2. 1 Nếu vẽ trên bản đồ tỉ lệ xích thì mảnh vườn đó có diện tích là bao nhiêu ? 4 A. 1 cm2; B. 1 m2; 00141206130915080401031107051002 C. 64 m2; D. 4 m2.
23. Do đó diện tích mảnh vườn hình chữ nhật trên thực tế gấp 16 lần diện tích mảnh vườn đó trên bản đồ. 4a S’ = 4a.4b = 16ab = 16S a S = a.b b 4b
24. Bài 3. Một mảnh vườn hình chữ nhật có diện tích 16 m2. 1 Nếu vẽ trên bản đồ tỉ lệ xích thì mảnh vườn đó có diện tích là bao nhiêu ? 4 A. 1 cm2; B. 1 m2; C. 64 m2; D. 4 m2.
25. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ - Làm bài 137, 138, 142, 143, 145, 146 (SGK Trang 57, 58, 59). - Buổi sau học bài : ÔN TẬP CHƯƠNG III.
26. Bài 4 (Bài 146 SGK Tr59). Trên một bản vẽ kĩ thuật có tỉ lệ xích 1 : 125, chiều dài của một chiếc máy bay Bô-inh (Boeing) 747 là 56,408cm. Tính chiều dài thật của chiếc máy bay đó. Giải : Chiều dài thật của chiếc máy bay Bô-inh (Boeing) 747 là : 1 125 Hướng dẫn : Theo đề bài thì 56,408cm ứng với chiều dài chiếc máy bay Bô-inh (Boeing) 747.
27. Giải : Chiều dài thật của chiếc máy bay Bô-inh (Boeing) 747 là : 1 125 Vậy chiều dài thật của chiếc máy bay đó là 70,51m. 70,51m
28. Bài 5 (Bài 143 SGK Tr59). Trong 40kg nước biển có 2kg muối. Tính tỉ số phần trăm muối trong nước biển ? Giải : Tỉ số phần trăm của muối trong nước biển là : 2.100 %=2,5%. 40
29. Bài 7 (Bài 145 SGK Tr59). Tìm tỉ lệ xích của một bản đồ, biết rằng quãng đường từ Hà Nội đến Thái Nguyên trên bản đồ là 4cm còn trong thực tế là 80km. Giải : Đổi đơn vị 80km = 8000000cm. Tỉ lệ xích của bản đồ đó là : 4 1 T = = . 8000000 2000000 Vậy tỉ lệ xích của bản đồ đó là 1 : 2000000.
30. Bài 8 (Bài 146 SGK Tr59). . Khoảng cách giữa Hà Nội đến Thái Nguyên 80km trên bản đồ là 4cm còn trong thực tế là. Giải : Đổi đơn vị 80km = 8000000cm. Tỉ lệ xích của bản đồ đó là : 4 1 T = = . 8000000 2000000 Vậy tỉ lệ xích của bản đồ đó là 1 : 2000000.
31. Bài 9. Nếu a : b bằng 3 : 5 và a : c bằng 5 : 7 thì b : c bằng : Hướng dẫn A. 3 : 7; ᵄ 3 ᵄ 5 = suy￿ra = ᵄ 5 ᵄ 3 15010203040506070809101213140011? B. 21 : 35; ᵄ 5 = C. 21 : 25; ᵅ 7 ᵄ ᵄ ᵄ 55 25 D. 25 : 21. = . = . = ᵅ ᵄ ᵅ 37 21
32. ?2 Khoảng cách từ điểm cực Bắc ở Hà Giang đến điểm cực Nam ở mũi Cà Mau dài 1620km. Trên bản đồ, khoảng cách đó là 16,2cm. Tìm tỉ lệ xích của bản đồ. Giải : Ta có 1620km = 162000000cm. Tỉ lệ xích của bản đồ là : T . Vậy tỉ lệ xích của bản đồ là 1 : 10000000.
33. Một con chuột nặng 30g còn một con voi nặng 5 tấn. Tỉ số giữa khối 30 lượng của chuột và khối lượng của voi là = 6, nghĩa là 1 con chuột 5 nặng bằng 6 con voi ! Em có tin như vậy không ? Sai lầm ở chỗ nào ?
34. Ví dụ 3 (Bài 147 SGK Tr59). Cầu Mỹ Thuận nối hai tỉnh Tiền Giang và Vĩnh Long được khánh thành ngày 21-5-2000. Cầu Mỹ Thuận là cây cầu treo hiện đại (cầu dây văng) đầu tiên ở nước ta với chiều dài 1535m bắc ngang sông Tiền, một trong những con sông rộng nhất Việt Nam. Nếu vẽ trên bản đồ tỉ lệ xích 1 : 20000 thì cây cầu này dài bao nhiêu xentimet ? Giải : Trên bản đồ cây cầu có chiều dài là : 1535.￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿￿ =0,07675￿(m).
35. Ví dụ 4 (Bài 149 SGK Tr58) : Một con chuột nặng 30g còn một con voi nặng 5 tấn . 30 Tỉ số giữa khối lượng của chuột và khối lượng của voi là = 6, nghĩa là 1 con 5 chuột nặng bằng 6 con voi ! Em có tin như vậy không ? Sai lầm ở chỗ nào ? Lưu ý : Ta chỉ tính tỉ số của hai đại lượng cùng loại và cùng đơn vị đo. Giải. Sai lầm ở chỗ ta đã tính tỉ số giữa khối lượng của chuột và khối lượng của voi khi chưa đưa về cùng đơn vị đo. Đổi 5 tấn = 5000000g. Vậy tỉ số giữa khối lượng của chuột và khối lượng của voi là : .