Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Chủ đề: Định luật ôm cho đoạn mạch nối tiếp và song song - Phạm Văn Phương

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Chủ đề: Định luật ôm cho đoạn mạch nối tiếp và song song - Phạm Văn Phương

1. Gi¸o viªn: Ph¹m V¨n Ph¬ng Trêng THCS Ph¹m TrÊn HuyÖn : Gia Léc
2. CHỦ ĐỀ I ĐỊNH LUẬT ÔM CHO ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP VÀ SONG SONG Phạm trấn, ngày 03 tháng 04 năm 2020
3. ÔN TẬP 1. ĐỊNH LUẬT ÔM U a. Hệ thức U => U = I.R và R = I = R R b. Nội dung: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỷ lệ thuận với hiệu điện thế hai đầu dây và tỷ lệ nghịch với điện trở của dây dẫn. 2. ĐIỆN TRỞ: a. Đ/N: Đại lượng vật lí đặc trưng cho mức độ cản trở dòng điện của vật dẫn U b. Công thức: R = R c. Đơn vị đo: Ôm () ; 1 k = 1000  ; 1 M = 1000000  3. ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP: 4. ĐOẠN MẠCH SONG SONG: I = I1 = I2 = In I = I1 + I2 + . + In U = U1 + U2 + + Un U = U1 = U2 = . = Un 1 1 1 1 Rt® = R1 + R2 + + Rn = + + + Rtd R1 R2 Rn UUU R 121 = 1 I R I1 = I2 => = 1 = 2 URR122 R2 U1 = U2 => I1R1 =I2R2 I2 R1
4. vËn dông ®Þnh luËt ¤M R R2 Bµi 1. SGK - 17 ( ®o¹n m¹ch nèi tiÕp) 1 Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ trong ®ã R1 = 5. Khi K ®ãng v«n kÕ chØ 6V, ampe kÕ chØ 0,5A . V a) TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch ? A A B b) TÝnh ®iÖn trë R2 K Cho biÕt: Gi¶i: R1 = 5 a) §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch: U = 6V U 6 Rt® = = = 12  I = 0,5 A I 0,5 b) §iÖn trë R2 : a) Rt® = ? Hai ®iÖn trë R1 vµ R2 m¾c nèi tiÕp , nªn : b) R2 = ? R2 = Rt® - R1 = 12 - 5 = 7 
5. vËn dông ®Þnh luËt ¤M R Bµi 2. SGK - 17 ( ®o¹n m¹ch song song) 1 A1 Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh vÏ, trong ®ã R1 = 10 , R2 ampe kÕ A1 chØ 1,2 A, ampe kÕ AchØ 1,8 A . A a) TÝnh hiÖu ®iÖn thÕ UAB cña ®o¹n m¹ch . K A B b) TÝnh ®iÖn trë R2 Cho biÕt: Gi¶i: a) U = ? R1 = 10  AB I = 1,8 A Do hai ®iÖn trë R1 // R2 nªn : UAB = U1 = I1.R1 = 1,2 . 10 = 12V b) R = ? I1 = 1,2 A 2 U U U 12 2 = AB = AB = a) UAB = ? §iÖn trë : R2 = = 20  I2 I2 I − I1 1,8 −1,2 b) R2 = ?
6. vËn dông ®Þnh luËt ¤M R2 Bài 3. SGK - 18 ( đoạn mạch hỗn hợp ) R1 Cho mạch điện có sơ đồ như hình vẽ trong đó R = 15. M 1 R3 R2 = R3 = 30 UAB = 12V. a) Tính điện trở tương đương của đoạn mạch AB? A b) Tính cường độ dòng qua mỗi điện trở. K A B Cho biÕt: Gi¶i: R1 = 10 a) Điện trở tương đương của đoạn mạch RR R = R = 30 23 2 3 Rtđ = RAM + RMB = R1 + R23 = R1 + RR23+ UAB = 12V 30.30 Rtđ= 15 + = 15 + 15 = 30 a) R = ? 30+ 30 t® b) Dòng điện qua mỗi điện trở b) I1 = ? Dòng điện qua mỗi điện trở R1 là dòng điện mạch chính: U 12 I2 = ? I3 = ? I1 = I = = = 0,4 (A) Rtd 30 Dòng điện qua mỗi điện trở R2 và R3 là: UMB = U1 = U2 = U – I.R1 = 12 – 0,4.15 = 6 (V) U 2 6 I1 = I2 = = = 0,2 (A) R2 30
7. Cách khác Cường độ dòng điện qua điện trở R2 và R3 là như nhau do R2 = R3 và I 0,4 R //R nên: I = I = = = 0 , 2 (A) 2 3 2 3 2 2
8. VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM R1 BÀI 4. Cho mạch điện như hình vẽ, A A 1 B trong đó R1 = 15, R2 = 10, vôn kế A R2 chỉ 12V. A2 a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch. V b. Số chỉ của các ampe kế là bao nhiêu ?
9. VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM R1 A BÀI 4 A 1 B A Cho biÕt: R2 A2 R1 = 15 V R2 = 10 U = 12V Gi¶i: a) Rt® = ? a) §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch R1//R2 lµ b) I ? I ? I ? R .R 1 2 R = 1 2 = 15 . 10 = 6 t® R + R 1 2 15 +102 b) Sè chØ cña c¸c ampe kÕ: + Cêng ®é dßng ®iÖn m¹ch chÝnh lµ sè chØ cña ampe kÕ A: U 12 I = = = 2 A . R 6 + Sè chØ ampe kÕ A1 lµ dßng ®iÖn ch¹y qua R1: U 12 I1 = = = 0,8 A . R1 15 + Sè chØ cña ampe kÕ A2 lµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua R2: U 12 = I2 = I – I1 = 2 – 0,8 = 1,2 A (hoÆc: I2 = = 1,2 A ) R2 10
10. Bµi tËp 5 M N Cho hai ®iÖn trë ®îc m¾c theo hai c¸ch kh¸c nhau vµo hai ®iÓm MN nh h×nh vÏ, nguån ®iÖn AB cã hiÖu ®iÖn thÕ kh«ng ®æi U = 6 V. Trong c¸ch m¾c thø nhÊt ampe kÕ chØ A 0,4A, c¸ch m¾c thø hai ampe kÕ chØ 1,8A. TÝnh ®iÖn trë U A B R1 vµ R2. Gi¶i: Cho biÕt: Cã hai c¸ch m¾c víi hai ®iÖn trë . U = 6V + M¾c nèi tiÕp : §iÖn trë t¬ng ®¬ng sÏ lµ : Rnt = R1 + R2 AB R .R + M¾c song song hai ®iÖn trë : §iÖn trë t¬ng ®¬ng lµ: R = 1 2 . I = 0,4 A ss 1 R1 + R2 Râ rµng Rnt > Rss nªn Int R + R = = = 15  => R = 15 – R , R = = = 1 1 2 I 0,4 2 1 ss I 1,8 3 R = ?  nt ss 2 10 3 => R1 .R2 = 15. = 50 2 => R1(15 – R1) = 50 => R1 – 15R1 + 50 = 0 Gi¶i ph¬ng tr×nh ta ®îc: hoÆc (R1= 5  , R2= 10 ) hoÆc (R1 = 10 , R2 = 5  ) . C¶ hai nghiÖm ®Òu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn ®Çu bµi.
11. Bµi tËp 6 R1 1. Cho m¹ch ®iÖn AB cã s¬ ®å nh h×nh vÏ, trong ®ã R R1 = 3r ; R2 = r ; R3 = 6r . §iÖn trë t¬ng ®¬ng cña 2 R3 ®o¹n m¹ch nµy cã gi¸ trÞ nµo díi ®©y ? a) 0,75 r b) 3 r A B c)c) 2,1 r d) 10 r R2 2. Cho m¹ch ®iÖn AB cã s¬ ®å nh h×nh vÏ, trong ®ã R1 RAB = 10 ; R1 = 7 ; R2 = 12 . Hái ®iÖn trë Rx cã Rx gi¸ trÞ nµo díi ®©y ? A B a) 9  b) 5  c)c) 4  d) 15 
12. Bµi tËp 7 Ba ®iÖn trë cïng gi¸ trÞ R = 30. a) Cã mÊy c¸ch m¾c c¶ ba ®iÖn trë nµy thµnh m¹ch ®iÖn? vÏ s¬ ®å c¸c c¸ch m¾c ®ã . b) TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña mçi ®o¹n m¹ch trªn ? Gi¶i : a) R1 = R2 = R3 = R = 30  . Cã 4 c¸ch m¾c . b) + C¸ch 1 : 3 ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp . Rtd = R + R + R = 3 . R = 3 . 30 = 90  + C¸ch 2 : 3 ®iÖn trë m¾c song song . R 6 Rtd = = = 2  3 3 + C¸ch 3 : Hai ®iÖn trë m¾c nèi tiÕp vµ m¾c song song víi ®iÖn trë cßn l¹i 2R.R 2.R 2.6 R = = = = 4  td 2R + R 3 3 + C¸ch 4 : Hai ®iÖn trë m¾c song song vµ nèi tiÕp víi ®iÖn trë cßn l¹i R 6 R = + R = + 6 = 9  td 2 2
13. * Mét sè bµi tËp thªm Bài 1: Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh 1: R1 R1= 10; R2=15 ; R3= 4. UAB =10V. R3 A C Am pe kÕ cã ®iÖn trë kh«ng ®¸ng kÓ A R2 B a.TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AB. H×nh 1 b. TÝnh sè chØ cña ampe kÕ? c. Di chuyÓn vµ m¾c ampe kÕ vµo hai ®iÓm A vµ C, tÝnh sè chØ cña ampe kÕ? Bài 2:Cho m¹ch ®iÖn cã s¬ ®å nh h×nh 2, R R trong ®ã: R1 = 4 ; R2 = 6 ; R3 = 15. 1 2 HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch AB lµ A R3 UAB = 6V, ®iÖn trë d©y nèi kh«ng ®¸ng kÓ. B a. TÝnh ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña ®o¹n m¹ch AB. H×nh 1 b. TÝnh cêng ®é dßng ®iÖn qua mçi ®iÖn trë. c. Nèi gi÷a hai ®iÓm C vµ B mét ampe kÕ cã ®iÖn trë kh«ng ®¸ng kÓ ampe kÕ chØ gi¸ trÞ b»ng bao nhiªu? Bµi 3. Chøng minh r»ng trong ®o¹n m¹ch m¾c song song hai ®iÖn trë cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mçi ®iÖn trë tØ lÖ nghich víi ®iÖn trë cña nã . Bµi 4. Chøng minh r»ng trong ®o¹n m¹ch m¾c song song c¸c ®iÖn trë, ®iÖn trë t¬ng ®- ¬ng nhá h¬n mçi ®iÖn trë thµnh phÇn
14. híng dÉn vÒ nhµ •Xem lại các bài tập đã chữa, làm tiếp các bài tập trong sách bài tập và các bài tập câu hỏi trong bộ câu hỏi ôn tập. •Buổi sau ta học về điện trở phụ thuộc vào các yếu tố nào – Công, công suất điện.
15. Bài học kết thúc tại đây Cám ơn các em đã tập chung và xây dựng bài