Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 59: Sự phân tích ánh sáng trắng

Nội dung text: Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 59: Sự phân tích ánh sáng trắng

1. Tiết 59 SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG Ánh sáng trắng Lăng kính
2. 1/Hãy cho biết màu của ánh sáng mà ta thu được sau các tấm lọc màu? a) Chiếu một chùm sáng trắng qua một tấm lọc màu đỏ b) Chiếu một chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu đỏ c) Chiếu một chùm sáng đỏ qua một tấm lọc màu xanh .Khi chiếu chùm sáng trắng qua các tấm lọc màu ta thu được kết quả như thế nào? 2/Lấy 2 ví dụ về nguồn phát ánh sáng trắng, ví dụ về nguồn phát ánh sáng màu?
3. 3/Tại sao ánh sáng trắng qua tấm lọc màu đỏ ta thu được ánh sáng màu đỏ? 4/Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một phần thích hợp 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng • a) Bút lade khi hoạt động thì phát ra ánh sáng 1. trắng • b) Chiếu ánh sáng trắng qua tấm kính màu xanh thì ta được 2. xanh ánh sáng • c) Ánh sáng do đèn pha ôtô phát ra là ánh sáng 3. đỏ • d) Có thể tạo ra ánh sáng vàng bằng cách chiếu ánh sáng trắng 4. vàng qua một tấm lọc màu
4. Tiết 59 Sự phân tích ánh sáng trắng Ánh sáng trắng Lăng kính
5. I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính 1. Thí nghiệm 1 Lăng kính là một khối trong suốt có 3 gờ song song.
6. I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính 1. Thí nghiệm 1 C1 Hãy mô tả màu sắc của nhiều dải màu nói trên. Ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng trắng; sau lăng kính ta thu được một dải + Ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng các màu biến thiên gì? liên tục từ đỏ đến tím. + Ánh sáng thu được sau lăng kính là ánh sáng gì?
7. 2. Thí nghiệm 2 Ta thấy có vạch đỏ a) Ta thấy có vạch xanh
8. b) C2 Mô tả hình ảnh quan sát được trong hai trường hợp a và b Khi chắn khe bằng tấm lọc màu đỏ thì ta thấy có vạch đỏ; bằng tấm lọc màu xanh có vạch xanh, hai vạch này không cùng nằm một chỗ. Khi chắn khe bằng tấm lọc nửa màu đỏ, nửa màu xanh thì ta thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau.
9. C3 Em hãy dựa vào các kết quả quan sát được ở trên để nhận định sự đúng, sai của hai ý kiến sau : Lăng kính đã nhuộm các màu khác nhau cho chùm sáng trắng. SAI Trong chùm sáng trắng có chứa sẵn các ánh sáng màu. Lăng kính chỉ có tác dụng tách các chùm sáng màu đó ra, cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt. ĐÚNG Giải thích
10. C4 Tại sao có thể nói thí nghiệm 1 là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng ? Trước lăng kính ta chỉ có một dải sáng trắng. Sau lăng kính ta thu được nhiều dải sáng màu. Như vậy, lăng kính đã phân tích từ dải sáng trắng nói trên ra nhiều dải sáng màu, nên ta nói thí nghiệm 1 là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng.
11. I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính: 1. Thí nghiệm 2. Kết luận:  Khi chiếu một chùm trắng sáng hẹp đi qua một lăng kính thì ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau, tạo thành một dải màu như cầu vồng. Màu của dải này biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng cho mỗi chùm đi theo một phương khác nhau.
12. II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD 1. Thí nghiệm 3 C5 Hãy mô tả hiện tượng quan sát được. Ta thấy nhìn theo phương này, có ánh sáng màu này, theo phương khác có ánh sáng màu khác.
13. C6 ➢Ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng màu gì ? Ánh sáng trắng ➢Ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có những màu nào ? Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy ánh sáng đi từ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu kia. ➢Tại sao có thể nói thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng. Trước khi đến đĩa CD, chùm sáng là chùm sáng trắng. Sau khi phản xạ trên đĩa CD, ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau đi theo các phương khác nhau. Vậy thí nghiệm 3 cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng.
14. III. Kết luận chung  Có thể có nhiều cách phân tích một chùm sáng trắng thành nhữngchùm sáng màu khác nhau.
15. IV. Vận dụng C7 Có thể coi cách dùng các tấm lọc màu như một cách phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu được khôngĐƯỢC ? Hãy nêu thêm một vài hiện tượng thực tế về C9 sự phân tích ánh sáng trắng.
16. Ghi nhớ • Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua một lăng kính hoặc phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD. • Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.
17. 53-54.3. Hãy ghép mỗi phần a), b), c), d) với một phần 1, 2, 3, 4 để được một câu có nội dung đúng a) Phân tích một chùm 1) ta có thể được chùm sáng sáng là màu lục. b) Trộn hai chùm sáng 2) chiếu chùm sáng cần được màu với nhau là phân tích qua một lăng kính, chiếu chùm sáng vào mặt ghi c) Có nhiều cách phân của đĩa CD. tích một chùm sáng như 3) tìm cách tách từ chùm sáng đó ra những chùm sáng màu khác nhau. d) Nếu trộn chùm sáng màu vàng với chùm sáng 4) cho hai chùm sáng đó gặp màu lam một cách thích nhau hợp thì
18. Ánh sáng trắng Lăng kính Bản thân lăng kính là một khối thủy tinh trong suốt không màu, nên nó không thể đóng vai trò như tấm lọc màu được. Nếu lăng kính có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng thì tại sao chỗ này chỉ nhuộm màu xanh, chỗ kia chỉ nhuộm màu đỏ? Trong khi đó các vùng mà các tia sáng đi qua trong lăng kính có tính chất hoàn toàn giống nhau. Như vậy chỉ có ý kiến thứ hai là đúng.